ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΥΜΠΑΝΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να αναφέρει τι είναι και που οφείλετε η αντίδραση του επαγωγικού τυμπάνου και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού.

Στους κινητήρες συνεχούς ρεύματος το ρεύμα που κυκλοφορεί μέσα στους αγωγούς του επαγωγικού τυμπάνου, δημιουργεί ένα δικό του μαγνητικό πεδίο, όπως δείχνει το σχήμα πιο κάτω.

Το μαγνητικό πεδίο των κυρίων πόλων της μηχανής, όπως δείχνει το σχήμα (α), μέσα στο οποίο περιστρέφεται το επαγωγικό τύμπανο, παραμορφώνει το μαγνητικό αυτό πεδίο, όπως φαίνεται στο σχήμα (β). Η παραμόρφωση αυτή, ονομάζεται αντίδραση του επαγωγικού τυμπάνου, και έχει σαν αποτέλεσμα να μετατοπίζεται η ουδέτερη ζώνη και να δημιουργούνται συνεπώς σπινθηρισμοί στο συλλέκτη. σχήμα (α) σχήμα (β)

Στους κινητήρες η ουδέτερη ζώνη μετατοπίζεται αντίθετα από τη φορά περιστροφής του τυμπάνου, όπως δείχνει το σχήμα. Η μετατόπιση είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση του ρεύματος που απορροφά ο κινητήρας. Όταν ο κινητήρας εργάζεται χωρίς φορτίο, η ένταση που απορροφά είναι πολύ μικρή σχετικά με την ένταση που απορροφά όταν εργάζεται με το κανονικό του φορτίο. Γι’ αυτό το λόγο, είναι δυνατό στη λειτουργία χωρίς φορτίο του κινητήρα να μην εμφανίζονται σπινθηρισμοί στο συλλέκτη. Για να έχομε λειτουργία του κινητήρα με φορτίο χωρίς σπινθηρισμούς, μεταθέτομε λίγο τις ψήκτρες, αντίθετα όμως από τη φορά περιστροφής του κινητήρα, όπως δείχνει το σχήμα.

΄Ενας άλλος τρόπος για να αποφύγομε τους σπινθηρισμούς στο συλλέκτη, χωρίς να μεταθέσομε τις ψήκτρες, είναι να χρησιμοποιήσομε βοηθητικούς πόλους. Σήμερα οι περισσότεροι κινητήρες συνεχούς ρεύματος κατασκευάζονται με βοηθητικούς πόλους. Τα τυλίγματα των βοηθητικών πόλων, συνδέονται και εδώ σε σειρά με το τύλιγμα του επαγωγικού τυμπάνου, αλλά κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να έχομε την ακόλουθη διαδοχή κυρίων και βοηθητικών πόλων: κατά τη φορά περιστροφής του τυμπάνου του κινητήρα, ύστερα από Βόρειο κύριο πόλο να είναι Βόρειος βοηθητικός και ύστερα από Νότιο κύριο πόλο να είναι Νότιος βοηθητικός όπως δείχνει το σχήμα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1. Να αναφέρετε τι είναι και που οφείλετε η αντίδραση του επαγωγικού τυμπάνου και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού