Συννοσηροτητα και ρευματοπαθειεσ Assistant Professor Giagkos M. Lavranos, MD, MA, PhD

Οι Ρευµατικές Παθήσεις ευθύνονται για το : 1. 50% της µακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας 2. 30% όλων των απουσιών από την εργασία 3. 20% όλων των ιατρικών επισκέψεων 4. 25% της χρήσης φαρµάκων µε συνταγή Έχει διαπιστωθεί ότι η έννοια των ρευµατικών παθήσεων δεν είναι απόλυτα γνωστή στον περισσότερο κόσµο, ούτε και αρκετά διαδεδοµένη στο βαθµό που θα έπρεπε. Ως εκ τούτου, υπάρχει χάσµα στην αποτελεσµατικότητα που αφορά την έγκαιρη διάγνωση και την σωστή θεραπευτική αντιµετώπιση της οµάδας των παθήσεων αυτών (Marks & Allegrante, 2007).

Στην Κύπρο απουσιάζουν επίσηµα στατιστικά και επιδηµιολογικά στοιχεία τα οποία να καταδεικνύουν την επιβάρυνση του γενικού πληθυσµού από τα ρευµατικά νοσήµατα. Βάσει του επιπολασµού των ρευµατικών παθήσεων στη Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι αναλογικά µπορεί ο αριθµός αυτός για την Κύπρο να ανέρχεται στα 200,000 άτοµα. Τα συχνότερα όµως ρευµατικά νοσήµατα που προσβάλλουν τον Κυπριακό πληθυσµό είναι η Ρευµατοειδή αρθρίτιδα, η Ψωριασική Αρθρίτιδα, ο Συστηµατικός Ερυθηµατώδης Λύκος, το Σκληρόδερµα, η Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα, οι Αδιαφοροποίητες φλεγµονώδεις αρθρίτιδες, οι αγγειίτιδας και πολλά άλλα.

Η έλλειψη πολιτικής υγείας για την αντιµετώπιση των Ρευµατικών Παθήσεων και η ελλιπής ευαισθητοποίηση, όπως και η επαγρύπνηση και συνεργασία από την πλειοψηφία των ιατρών και των άλλων επαγγελµατιών υγείας, έχουν σαν αποτέλεσµα την καθυστερηµένη διάγνωση και τη δυσχερή πρόσβαση στην περίθαλψη (WHO, 2003; Medina et al., 2006). Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια αυξηµένες σωµατικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, ανεπαρκείς θεραπεία καθώς και απώλεια εµπιστοσύνης στο σύστηµα υγειονοµικής περίθαλψης. Παρόλα αυτά, ορισµένες ρευµατικές παθήσεις µπορεί να είναι συµβατές µε ένα φυσιολογικό τρόπο ζωής, από την στιγµή που διαγνωστούν εγκαίρως και αντιµετωπιστούν µ ε τον κατάλληλο τρόπο (Barrett et al, 2000; Kosinski, 2002; Kiely et al., 2009)

Κλινική Σημασία Η πρώτη εκδήλωση μπορεί να αφορά σχεδόν οποιοδήποτε σύστημα Ο Ρευματολόγος πολύ σπάνια είναι ο πρώτος θεράπων του ασθενούς Η καθυστέρηση στη διάγνωση είναι καθοριστική για το βαθμό αναπηρίας Οι συννοσηρότητες επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και το θεραπευτικό πλάνο Οι συννοσηρότητες περιορίζουν το ελεύθερο συμπτωμάτων διάστημα και τη δυνατότητα για εργασία με αποτέλεσμα πολύ σημαντικό άμεσο και έμμεσο κόστος

Αναλγησία Παρακεταμόλη  αλκοολισμός, παθήσεις ήπατος, φαινόμενο 1ης διόδου ΜΣΑΦ -> αλληλεπίδραση με ασπιρίνη, αντιπηκτικά, αντιβιοτικά, γαστροπροστασία, ΧΝΝ Κορτικοστεροειδή -> πολύ σοβαρές επιπλοκές χρόνιας χρήσης (τριχοφυΐα, γονιμότητα, υπέρταση, παχυσαρκία/ανακατανομή λίπους, δυσλιπιδαιμία, κατάθλιψη, οστεοπόρωση) Οπιοειδή -> εξάρτηση, παθήσεις ήπατος – παγκρέατος, ειλεός

Πολυφαρμακία Αναλγησία Αρτηριακή υπέρταση Σακχαρώδης διαβήτης Δυσλιπιδαιμία Αγχώδης διαταραχή / Κατάθλιψη Αντιβιοτικά ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΥΓΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ 3 ΦΑΡΜΑΚΩΝ -> ΠΕΙΡΑΜΑ ΦΥΣΗΣ

Γιατί πεθαίνουν οι ρευματοπαθείς; Καρδιαγγειακή νόσος (αυξημένος επιπολασμός και επίπτωση) Καρκίνοι (αυξημένη επίπτωση λόγω ανοσοκαταστολής) Ευκαιριακές λοιμώξεις λόγω ανοσοκαταστολής Ατυχήματα / πτώσεις / κατάγματα Άμεση επιπλοκή φαρμακων Αυτοπροκλητή βλάβη / αυτοκτονία

Αίτια αυξημένου καρδιαγγ. κινδύνου Τρόπος ζωής – μειωμένη φυσική δραστηριότητα Κορτικοστεροειδή / Μεθοτρεξάτη / Κυκλοσπορίνη / ΜΣΑΦ Ατελής έλεγχος τροποποιήσιμων παραγόντων / μη ολιστική προσέγγιση Μη κινητοποίηση / ενδυνάμωση ασθενούς <<Ψυχοπαθολογία χρονίου πάσχοντος>> / κατάθλιψη

Πτώσεις ηλικιωμένων Οστεοαρθρίτιδα Οστεοπόρωση Άνοια / νοητική αναπηρία Οπτική αναπηρία Ακουστική αναπηρία Νευρολογικές παθήσεις (ΑΕΕ / Εξωπυραμιδικά σύνδρομα / Αταξία) Περιφερική αρτηριακή απόφραξη / Ισχαιμική καρδιοπάθεια (πολυαγγειακοί ασθενείς)

Στρατηγικοί Στόχοι • Σταδιακή µείωση της νοσηρότητας, της αναπηρίας και της θνητότητας που οφείλεται στα ρευµατικά νοσήµατα. • Βελτίωση της ποιότητας ζωής των ρευµατοπαθών και των οικογενειών τους. • Αύξηση της χρήσης και µεγιστοποίηση της προσβασιµότητας των ρευµατοπαθών στις υπηρεσίες υγείας. • Αύξηση της αποτελεσµατικότητας, αποδοτικότητας και ποιοτική αναβάθµιση των υπηρεσιών που εµπλέκονται στην έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση των ατόµων µε ρευµατικές παθήσεις. • Μεγιστοποίηση της ενηµέρωσης του πληθυσµού όσο αφορά τα ρευµατικά νοσήµατα • Βελτίωση των δυνατοτήτων χάραξης και παρακολούθησης πολιτικών

Θα πρέπει να διασφαλιστεί η ολιστική αντιµετώπιση και ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων αυτών και των οικογενειών τους. Τα άτοµα αυτά θα πρέπει να λαµβάνουν ολοκληρωµένη παροχή υπηρεσιών µ ε ολιστική προσέγγιση. Θα πρέπει να διατηρούν το καλύτερο δυνατό κοινωνικό, σωµατικό και διανοητικό επίπεδο έτσι ώστε να έχουν ένα καλό επίπεδο ποιότητας ζωής. Επιπλέον θα πρέπει να γίνεται ενηµέρωση του γενικού πληθυσµού για τα ρευµατικά νοσήµατα ώστε να καταπολεµάται το στίγµα των ατόµων που πάσχουν από τα νοσήµατα αυτά έτσι ώστε αποφεύγεται η περιθωριοποίηση και η αποµόνωση τους. Τα άτοµα αυτά λοιπόν θα πρέπει να αντιµετωπίζονται κατάλληλα ώστε να προετοιµάζονται για κοινωνική επανένταξη και ανεξάρτητη διαβίωση στην κοινότητα. Η προώθηση κουλτούρας συνεργασίας ανάµεσα στους Επαγγελµατίες Υγείας που εµπλέκονται στον τοµέα αντιµετώπισης των Ρευµατικών Παθήσεων και τους Επαγγελµατίες Υγείας από άλλες ειδικότητες που πιθανό να εµπλέκονται µε το θέµα επιβάλλεται.