Ο κρατικός προϋπολογισμός

Ο κρατικός προϋπολογισμός Ο σημαντικότερος δημοσιονομικός θεσμός του κράτους. Το βασικότερο εργαλείο άσκησης οικονομικής πολιτικής. Αναγράφονται οι δαπάνες και τα έσοδα του κράτους σε μια χρονική περίοδο (ένας χρόνος). Συντάσσονται από διάφορους φορείς (ΟΤΑ και Ν.Π.Δ.Δ.). Προγραμματίζονται τα έσοδα και τα έξοδα. Κατανέμονται οι περιορισμένοι πόροι του κράτους. Πραγματοποιούνται οι στόχοι του κράτους.

Οι διακρίσεις των κρατικών προϋπολογισμών Ενιαίος ή Γενικός Προϋπολογισμός (Γ.Π.Κ.) Τακτικός και έκτακτος Προϋπολογισμός Τακτικός Προϋπολογισμός και Προϋπολογισμός Κεφαλαίου. Τακτικός προϋπολογισμός και Προϋπολογισμός Επενδύσεων. Προσαρτημένοι Προϋπολογισμοί. Ακαθάριστος και Καθαρός Προϋπολογισμός. Ταμειακός και Διοικητικός Προϋπολογισμός. Προϋπολογισμοί Κονδυλίων και Προϋπολογισμοί Προγραμμάτων. Προϋπολογισμοί οριακής μεταβολής και Προϋπολογισμοί μηδενικής Βάσης.

Ταξινόμηση των εσόδων και των εξόδων στον κρατικό προϋπολογισμό Τα έσοδα και τα έξοδα γράφονται με μεγάλη λεπτομέρεια. Έτσι αποφεύγονται οι παρεκκλίσεις από τους αρχικούς σκοπούς. Ταξινόμηση των εσόδων: Ταξινόμηση των εσόδων κατά πηγή (φορολογία – δανεισμός). Η ταξινόμηση κατά φορέα. Ταξινόμηση των εξόδων: Η ταξινόμηση των εξόδων κατά αντικείμενο ή είδος. Η Διοικητική ταξινόμηση. Η λειτουργική ταξινόμηση. Η ταξινόμηση κατά προγράμματα κρατικής δραστηριότητας. Η οικονομική ταξινόμηση.

Τα ελλείμματα του Δημόσιου Τομέα Έλλειμμα: Η διαφορά ανάμεσα στις κρατικές δαπάνες και στα έσοδα του κράτους, όταν οι πρώτες υπερτερούν των δευτέρων. Μια πολιτική περιορισμού του κρατικού ελλείμματος θα πρέπει να εστιαστεί στα μέτρα εκείνα που αποσκοπούν στον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των δημοσίων δαπανών. Κατηγορίες Κρατικών Ελλειμμάτων Το πραγματικό έλλειμμα (actual deficit): Το δημόσιο έλλειμμα που πραγματοποιεί ο δημόσιος τομέας στη διάρκεια ενός χρόνου. Αυτό αντικατοπτρίζει τα αντικειμενικά δεδομένα του ελλείμματος του δημόσιου τομέα. Το διαρθρωτικό έλλειμμα ή έλλειμμα πλήρους απασχόλησης (structural or full employment deficit) : Είναι το δυνητικό έλλειμμα μιας οικονομίας αν λειτουργούσε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης των παραγωγικών συντελετών. Το κυκλικό έλλειμμα (cyclically deficit): Το έλλειμμα αυτό προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού ελλείμματος και του διαρθρωτικού ελλείμματος.

Τα ελλείμματα του Δημόσιου Τομέα- Κατηγορίες Κρατικών Ελλειμμάτων Το Ακαθάριστο Έλλειμμα του Γενικού Προϋπολογισμού του Κράτους. Η διαφορά ανάμεσα στα συνολικά έσοδα και τις συνολικές δαπάνες του Γ.Π.Κ. Το Ακαθάριστο έλλειμμα του Ευρύτερου Δημόσιου τομέα Η διαφορά ανάμεσα στα συνολικά έσοδα και τις συνολικές δαπάνες του Γ.Π.Κ., καθώς επίσης και οι δαπάνες και τα έσοδα των φορέων που μαζί με τη Κεντρική Διοίκηση αποτελούν τον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα. Κεντρική Διοίκηση: προεδρία της Δημοκρατίας, Βουλή, Υπουργεία. Γενική Κυβέρνηση: Κεντρική Διοίκηση, ΟΤΑ και Οργανισμοί Κοινωνικής Πρόνοιας (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ κλπ) Ευρύτερος δημόσιος Τομέας: Γενική Κυβέρνηση, ΔΕΚΟ, ΝΠΔΔ (Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια κλπ) και ΝΠΙΔ (κρατικές τράπεζες, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί κλπ) Καθαρό Ταμιακό Δημόσιο Έλλειμμα Από το συνολικό έλλειμμα του δημόσιου τομέα αφαιρούνται τα τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του Δημόσιου χρέους. Το πρωτογενές Κρατικό έλλειμμα: Από τις κρατικές δαπάνες αφαιρεθούν τα τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του Δημόσιου Χρέους.

Τα ελλείμματα του Δημόσιου Τομέα- Κατηγορίες Κρατικών Ελλειμμάτων Το δημόσιο έλλειμμα σε Εθνικολογιστική Βάση: Βάσει των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος, το πλεόνασμα ή το έλλειμμα του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα παίρνει τον χαρακτήρα Αποταμίευσης του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα η οποία προκύπτει από τη διαφορά ανάμεσα στις δημόσιες δαπάνες και τα δημόσια έσοδα. Οι φάσεις του Προϋπολογισμού Α) Κατάρτιση από το Υπουργείο Οικονομικών Β) Ψήφιση από τη Βουλή. Γ)Εκτέλεση των εσόδων και των εξόδων. Δ) Έλεγχος του Προϋπολογισμού (Προληπτικός και Κατασταλτικός)