Εργαστήριο 4 «Παραγωγή φυτευτικού υλικού» ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡ/ΝΤΟΣ Εργαστήριο 4 «Παραγωγή φυτευτικού υλικού» Καρδίτσα, 25 Οκτωβρίου 2011

Σημαντική ενέργεια, είναι η παραγωγή του καταλληλότερου δυνατού φυτευτικού υλικού: χρησιμοποίηση άριστου υλικού σποράς και φύτευσης (διάφοροι σπόροι και καρποί, κάθε είδους μοσχεύματα και γενικά γενετικού υλικού) εφαρμογή κατάλληλων μεθόδων και τεχνικών για την παραγωγή υγιών, καλά διαμορφωμένων φυταρίων

Υλικό σποράς: Η εκλογή του κατάλληλου υλικού σποράς αποτελεί το ουσιαστικότερο πρόβλημα κατά την τεχνητή ίδρυση συστάδων. Οι σπόροι που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να έχουν τις καλύτερες δυνατές καταβολές, ώστε το φυτευτικό υλικό να είναι κατά το δυνατόν επιλεγμένο.

Σποροπαραγωγές Συστάδες: Σποροπαραγωγές ονομάζονται οι συστάδες από τις οποίες συγκεντρώνουμε υλικό σποράς (σπόρους, καρπούς) το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε για την παραγωγή άριστου φυτευτικού υλικού.

Επιλογή Σποροπαραγωγών Συστάδων: Οι σποροπαραγωγές συστάδες επιλέγονται σε μέσης ποιότητας σταθμούς και με βασικό κριτήριο να συγκροτούνται από καλά έως άριστα φαινοτυπικά άτομα.

Επιλογή καλών, άριστων φαινοτυπικά ατόμων: Επιλογή καλών, άριστων φαινοτυπικά ατόμων: Τα άτομα σπορείς θα πρέπει να υπερέχουν σε αύξηση να είναι υγιή να είναι λεπτόκλαδα να έχουν λίγα κλαδιά στον κάθε σπόνδυλο να είναι στενόκομα να αποκλαδώνονται φυσικά να έχουν πληρόμορφο κορμό να είναι ζωτικά να είναι ανθεκτικά να μην είναι στρεψόϊνα κ.ά.

Καλλιέργεια Σποροπαραγωγών Συστάδων : Η καλλιέργεια αυτών των συστάδων, διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες συστάδες, ως προς της έννοια και το περιεχόμενο της επιλογής, η οποία συνεχίζει και σε μεγάλες ηλικίες (στάδιο κορμών) να έχει χαρακτήρα αρνητικής επιλογής.

Συλλογή Σπόρων: Οι σπόροι τους οποίους θα συγκεντρώσουμε θα πρέπει να είναι άριστης ποιότητας, με τις επιθυμητές ιδιότητες και κατάλληλοι για το οικολογικό περιβάλλον στο οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.

Καθαρισμός, διαλογή σπόρων: Μετά τη συγκέντρωσή τους οι σπόροι μεταφέρονται στους χώρους συγκέντρωσης, όπου κατ' αρχήν γίνεται ο καθαρισμός τους. Διαχωρίζονται οι σπόροι από τα άλλα μέρη του καρπού, από φύλλα, κλαδιά, περικάρπια, κώνους, χώμα, χαλίκια κ.ά. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται διάφορης πυκνότητας κόσκινα ή ειδικές μηχανές με κυλινδρικούς ηθμούς (κόσκινα).

Χρόνος Ωρίμανσης Σπόρων Χρόνος άνθισης, ωρίμανσης και πτώσης σπόρων των κυριότερων κωνοφόρων δασοπονικών ειδών (Rohmeder 1972, Ντάφης 1986): Δασοπονικό Είδος Χρόνος Άνθισης Χρόνος Ωρίμανσης Σπόρων Χρόνος Πτώσης Σπόρων Πεύκη μαύρη Απρίλιος - Μάιος Οκτώβριο - Δεκέμβριο 2ου έτους Μάρτιος - Απρίλιος Πεύκη δασική Μάιος - Ιούνιος - // - Ερυθρελάτη τέλος Σεπτεμβρίου - Οκτώβριο Φεβρουάριος - Απρίλιος Ελάτη Σεπτέμβριο - Οκτώβριο Οκτώβριος Πεύκη λευκόδερμη Απρίλιος - Ιούνιος Σεπτέμβριο - Νοέμβριο Πεύκη χαλέπιος Απρίλιος - Μάιος 3ου έτους Διαρκεί (5-10 έτη) Πεύκη τραχεία Διαρκεί Κουκουναριά Νοέμβριος - Δεκέμβριος 3ου έτους Κυπαρίσσι Ιανουάριος - Απρίλιος Αύγουστο - Νοέμβριο

Χρόνος Ωρίμανσης Σπόρων Χρόνος άνθισης, ωρίμανσης και πτώσης σπόρων των κυριότερων πλατύφυλλων δασοπονικών ειδών (Rohmeder 1972, Ντάφης 1986): Δασοπονικό Είδος Χρόνος Άνθισης Χρόνος Ωρίμανσης Σπόρων Χρόνος Πτώσης Σπόρων Οξιά Απρίλιος - Μάιος Σεπτ - Οκτώβριος Οκτώβριος - Νοέμβριος Δρυς απόδισκος - // - Οκτ. - αρχές Νοέμβρη Δρυς ποδισκοφόρος Δρυς πλατύφυλλη Οκτώβριος Δρυς Μακεδονική Νοέμβριος 2ου έτους Νοέμβρ. - Δεκέμβριος Βελανιδιά Σεπτ. - Οκτ. 2ου έτους Καστανιά Ιούνιος Σεπτ. - Νοέμβριος Οκτ. - Δεκέμβριος Φιλύρα Μάιος - Ιούνιος Σεπτ. - Οκτώβριος Ψευδακακία Φεβρουάριος - Μάρτιος Σφένδαμος Οκτώβρ - Δεκέμβριος Φτελιά Μάρτιος - Απρίλιος Ιούνιος - αρχές Ιουλίου Λεύκη Φράξος Φεβρουαρ. - Μάρτιος Σκλήθρο Ιαν. - Φεβρουάριος Οκτ. - μέσα Νοεμβρίου Νοέμβριος - Μάρτιος

Έλεγχος Σπόρων: Έλεγχος καθαρότητας Ο έλεγχος αυτός αποσκοπεί στη διερεύνηση του περιεχομένου των σπόρων, σε κούφιους και ζημιωμένους γενικά σπόρους. Έλεγχος βάρους Το βάρος των σπόρων και ιδιαίτερα πόσοι σπόροι περιέχονται σε ένα χιλιόγραμμο, είναι σημαντική πληροφορία και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι διαθέσιμη. Έλεγχος φυτρωτικότητας Ο έλεγχος αυτός μας δίνει την πληροφορία, πόσοι από τους σπόρους είναι φυτρώσιμοι, εφ' όσον βρεθούν σε ένα κατάλληλο φυτρωτικό περιβάλλον. Οι σπόροι οι οποίοι θα αναπτύξουν ριζίδιο και βλαστό θεωρούνται φυτρώσιμοι και όλοι μαζί εκφράζουν τη φυτρωτικότητα ή φυτρωτική ικανότητα των σπόρων (%).

Διατήρηση σπόρων: Η διάρκεια ζωής των σπόρων, δηλαδή η ικανότητα τους να φυτρώνουν, ποικίλει ανάλογα: με το δασοπονικό είδος με την υγεία και το βαθμό ωρίμανσης του σπόρου με τις κληρονομικές καταβολές κάθε ατόμου με τις συνθήκες αποθήκευσης και διατήρησης των σπόρων.

Διάκριση Σπόρων Ανάλογα με τη Διάρκεια Ζωής τους: Διάκριση Σπόρων Ανάλογα με τη Διάρκεια Ζωής τους: βραχύβιοι (λεύκη, ελάτη, δρυς, οξιά, σφένδαμος, φιλήρα, σημύδα κ.ά.) μεσόβιοι (πεύκη, ερυθρελάτη, λάρικα, κυπαρίσσι) μακρόβιοι (ψευδακακία κ.ά.)

Βάρος και φυτρωτική ικανότητα των κυριότερων κωνοφόρων ειδών και προελεύσεών τους της χώρα μας. Πηγές: Πτυχιακές εργασίες σπουδαστών εργαστηρίου Δσοκομίας, Στ. Βέργου, Rohmeder 1972, Ντάφης 1975