ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ph.D. ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΚΑΙ Η ΟΜΑΔΑ
δεν είναι εξυπνότερος απο "Κανένας απο εμάς δεν είναι εξυπνότερος απο όλους εμάς" Γιαπωνέζικη παροιμία
ΟΡΙΣΜΟΣ «ένα πλήθος δύο ή περισσοτέρων ατόμων που έχουν κοινό προορισμό, επιδεικνύουν κοινές μορφές αλληλεπίδρασης & επικοινωνίας, έχουν κοινές αντιλήψεις για τη δομή της ομάδας, διακρίνονται για την αλληλεξάρτηση μεταξύ τους, εκφράζουν αμοιβαία διαπροσωπική έλξη & θεωρούν τους εαυτούς τους ως ομάδα» (Carron)
ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ 1) ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ - Γνωριμία όλων των μελών και των παραγόντων της ομάδας μεταξύ τους α) ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ - Έμφαση στην γρήγορη εξοικείωση νέων και παλαιών αθλητών β) ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΟΜΑΔΕΣ - Στολή γ) ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΡΟΛΩΝ - Ρόλος προπονητή, ρόλοι παικτών (Επίσημοι). Κρίσιμο σουτ, επιβολή άποψης παίκτη (Ανεπίσημοι) Ανοιχτή τοποθέτηση προπονητή σε όλη την ομάδα Προβλήματα - Άρνηση ρόλου και ευθυνών, λάθος αντίληψη στόχων
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) 2) ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ - Ανταγωνισμός για θέση, άρνηση της εξουσίας του αρχηγού. (Πρέπει να υπάρξει αύξηση των ομαδικών συγκεντρώσεων) 3) ΣΥΝΟΧΗ - OΡΙΣΜΟΣ «ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΕΝΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΗΣ» ΕΙΔΗ : α) ΣΥΝΟΧΗ ΔΟΥΛΕΙΑΣ - ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΚΟΙΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ β) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ - ΕΛΚΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΝΟΧΗΣ - 1) ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ (G.E.Q.) α) Ατομικές έλξεις σε σχέση με τον αντικειμενικό σκοπό β) Ατομικές έλξεις σε ότι αφορά τις κοινωνικές σχέσεις γ) Ενοποίηση ομάδας ως προς την επίτευξη του αντικειμενικού σκοπού δ) Ενοποίηση ομάδας ως προς την κοινωνική διάσταση 2) ΣΥΝOΧΗ ΣΤΟΧΩΝ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ SPORT COHESION INSTRUMENT(S.C.I.)
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) 3) SPORT COHESIVENESS QUESTIONNAIRE Επτά ατομικές μετρήσεις: α) Προσωπικές σχέσεις μεταξύ των αθλητών β) Προσωπική δύναμη, επιρροή γ) Αξία μέλους δ) Αίσθηση ότι ανήκεις στην ομάδα ε) Ευχαρίστηση ζ) Ομαδική εργασία στ) Δέσιμο ομάδας Άλλοι μέθοδοι αξιολόγησης: ‘Πάσα σε ποιόν’ Απομόνωση τυραννικών παικτών Παίκτες που αγνοούνται
Σε τι οφείλεται η µείωση της απόδοσης του ατόµου όταν συµµετέχει στην οµάδα; • Λάθη συντονισµού; • ή µείωση προσπάθειας;
• Τα άτοµα είχαν δεµένα τα µάτια και νόµιζαν ότι τραβούσαν το σχοινί µαζί µε άλλους ενώ στην πραγµατικότητα τραβούσαν µόνα τους. Οµάδες των • 2 απέδιδαν το 91% της µέγιστης απόδοσης • 3 απέδιδαν το 82% της µέγιστης απόδοσης • 4 απέδιδαν το 78% της µέγιστης απόδοσης • 5-6 απέδιδαν το 78% της µέγιστης απόδοσης ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΛΟΥΦΑΣ
Πιο έντονο όταν δεν φαίνεται εύκολα το πόσο προσπαθεί ο καθένας (αφού δε φαίνοµαι γιατί να προσπαθήσω;) • Πώς το ξεπερνάµε; Πρόταση: Γνωστοποιείτε στον κάθε παίκτη την αποτελεσµατικότητά του. Βρείτε αντικειµενικούς δείκτες αποτελεσµατικότητας (π.χ. χρόνος του καθένα στη σκυταλοδροµία)
• Πιο έντονο όταν τα άτοµα πιστεύουν ότι οι συνεργάτες τους δεν προσπαθούν τα µέγιστα για το καλό της οµάδας (αφού λουφάρουν οι άλλοι, γιατί να µη το κάνω κι εγώ;) • Πώς το ξεπερνάµε; • Πρόταση: Υπενθυµίζετε στις συγκεντρώσεις της οµάδας ότι όλοι πρέπει να προσπαθούν τα µέγιστα. Εµπνεύστε εµπιστοσύνη στους αθλητές για την κρίση σας. • Πιο έντονο όταν τα άτοµα πιστεύουν ότι οι συνεργάτες τους δεν προσπαθούν τα µέγιστα για το καλό της οµάδας (αφού λουφάρουν οι άλλοι, γιατί να µη το κάνω κι εγώ;) • Πώς το ξεπερνάµε; • Πρόταση: Υπενθυµίζετε στις συγκεντρώσεις της οµάδας ότι όλοι πρέπει να προσπαθούν τα µέγιστα. Εµπνεύστε εµπιστοσύνη στους αθλητές για την κρίση σας. ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΛΟΥΦΑΣ
• Όταν τα άτοµα θεωρούν ότι συνεισφέρουν κατά ένα µοναδικό τρόπο στην απόδοση της οµάδος, τότε η λούφα εξασθενίζει (είµαι σηµαντικός!) • Τι σηµαίνει αυτό; Πρόταση: Πρέπει να πείσουµε ότι ο/η κάθε αθλητής/τρια συνεισφέρει κατά ένα µοναδικό τρόπο στην απόδοση της οµάδας.
• Καθορίστε τις περιπτώσεις όπου η “λούφα” • Υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να δείχνουµε ανοχή; Τι κάνουµε; Πρόταση: • Κανονίστε προσωπικές συναντήσεις µε τον καθένα για συζήτηση. • Καθορίστε τις περιπτώσεις όπου η “λούφα” µπορεί να είναι ανεκτή (π.χ. όταν η µπάλα βρίσκεται εκεί, ή ο τάδε ψηλός στο µπάσκετ που βγάζει όλο τον αγώνα επιστρέφει στην άµυνα τελευταίος) • Υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να δείχνουµε ανοχή; Τι κάνουµε; Πρόταση: • Κανονίστε προσωπικές συναντήσεις µε τον καθένα για συζήτηση. Καθορίστε τις περιπτώσεις όπου η “λούφα” µπορεί να είναι ανεκτή (π.χ. όταν η µπάλα βρίσκεται εκεί, ή ο τάδε ψηλός στο µπάσκετ που βγάζει όλο τον αγώνα επιστρέφει στην άµυνα τελευταίος)
ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ (Carron, Chellandurai, 1981) ΣΥΝΟΧΗ - ΑΠΟΔΟΣΗ ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ (Carron, Chellandurai, 1981) ΣΥΝΟΧΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΥΚΛΙΚΗ
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) ΒΟΛΕΪ ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ - Διαφορές μεταξύ των υψηλής και χαμηλής αποτελεσματικότητας ομάδων ΟΜΑΔΕΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ - Δεν υπήρξαν διαφορές μεταξύ συνοχής και συλλογικής αποτελεσματικότητας ΜΗ ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΓΚΟΛΦ (+) ΣΥΝΟΧΗ-ΑΠΟΔΟΣΗ (+) ΣΥΝΟΧΗ ΣΤΟΧΟΥ-ΑΠΟΔΟΣΗ (-) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ-ΑΠΟΔΟΣΗ
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΡΓΟΥ (ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ) ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ = ΔΥΝΗΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ - ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΓΝΩΣΗ ΕΠΙΔΕΞΙΟΤΗΤΑ (ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ) ΕΣΦΑΛΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΙΩΜΕΝΑ ΚΙΝΗΤΡΑ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ 1) ΧΡΗΣΗ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ 2) ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΜΙΟΤΗΤΑΣ 3) ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΡΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ 4) ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΝΙΩΘΟΥΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΑ 5) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) 6) ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΝΤΑΡ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ 7) ΦΡΟΝΤΙΣΤΕ ΝΑ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΣΤΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΕΥΚΟΛΑ 8) ΠΡΟΛΗΨΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΛΙΚΑΣ 9) ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΝΑ ΝΙΩΣΟΥΝ ΟΤΙ Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΦΑΝΕΡΗ ΚΑΙ ΔΕΝ ΣΥΓΧΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ 10) ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ
«Το ταλέντο κερδίζει παιχνίδια, αλλά η ομαδική δουλειά και η εξυπνάδα κερδίζουν πρωταθλήματα» Michael Jordan
«Φίλους αλλάζεις και μάλιστα εύκολα. Φύλο αλλάζεις «Φίλους αλλάζεις και μάλιστα εύκολα. Φύλο αλλάζεις. Δύσκολα, αλλά με λίγη θέληση γίνεται. Πατρίδα, θρησκεία, κόμμα, όλα τα αλλάζεις. Γυναίκα αλλάζεις. Πανεύκολο. Ομάδα δεν αλλάζεις, όπως δεν αλλάζεις την μάνα σου. Ότι και να ’ναι: στρίγκλα, μητριά, χαμένη και πουλημένη. Η Ομάδα είναι η μήτρα που σε ξεπετά κάθε Σαββατοκύριακο, σε τρέφει, σε πληγώνει και σε πωρώνει».