ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗ
Ευάγγελος Μπεμπέτσος, Ph.D. ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗ & ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

2 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ ΓΙΑ
ΕΠΙΤΕΥΞΗ Οι πρώτες θεωρίες εξηγούν την παρακίνηση σε χώρους επίτευξης ως έκφραση ανθρώπινων ορμών και αναγκών, ενώ οι πιο σύγχρονες με βάση τις γνωστικές διαδικασίες ανθρώπων (σκέψεις, αντιλήψεις, στόχοι τους)

3 Οι άνθρωποι έχουν δυο κίνητρα:
ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗ Η ανάγκη για επίτευξη θεωρείται ως μια από τις είκοσι βασικές ανάγκες του ανθρώπου (Henry Murray, 1983) Οι άνθρωποι έχουν δυο κίνητρα: να πετύχουν να αποφύγουν την αποτυχία Άτομα που πετυχαίνουν: έχουν ισχυρά κίνητρα επιτυχίας & δεν σκέφτονται πιθανή αποτυχία Άτομα που δεν πετυχαίνουν: δεν έχουν ισχυρά κίνητρα για επιτυχία & φοβούνται την αποτυχία

4 Τα δυο αυτά κίνητρα επηρεάζουν:
οι ατομικές διαφορές η πιθανότητα επιτυχίας: εξαρτάται από το βαθμό δυσκολίας που προβλέπουμε να συναντήσουμε η αξία της επιτυχίας: πόσο σημαντικό είναι να πετύχουμε, όσο πιο χαμηλή η πιθανότητα να πετύχουμε τόσο πιο μεγάλη η αξία της επιτυχίας

5 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ακολουθούν την επιτυχία ή την αποτυχία
όλοι θέλουν να βιώσουν θετικά συναισθήματα διαφέρουν ανάλογα με τα κίνητρα: υψηλό κίνητρο επιτυχίας = περηφάνια που θα προκύψει μετά από την επιτυχία έντονο κίνητρο αποφυγή αποτυχίας = ντροπή που θα προκύψει μετά την αποτυχία

6 ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ
(1) Όσοι έχουν τάση να πετύχουν : συνεχής προσπάθεια σε προκλητικά, δύσκολα πράγματα, άρα βελτίωση περαιτέρω ικανοτήτων, ολοένα μεγαλύτερες επιτυχίες, και τελικά περηφάνια (2) Όσοι έχουν τάση αποφυγής αποτυχίας: αποφυγή προκλητικών και δύσκολων καταστάσεων, όχι ιδιαίτερη προσπάθεια, όχι βελτίωση ικανοτήτων, ολοένα και χαμηλότερες επιδόσεις, και τελικά ντροπή

7 ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Αφορούσε ανθρώπους που επιλέγουν είτε πολύ εύκολα, είτε πολύ δύσκολα Μεγάλη έμφαση στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας Δεν είχε δια-πολιτιστική ισχύ (σε λαούς που δεν υιοθετούν δυτικό τρόπο ζωής) Δεν συμπεριλάμβανε την αντίληψη των ανθρώπων για τον εαυτό τους Στηρίχθηκε σε εργαστηριακές μελέτες κατά το μεγαλύτερο μέρος της

8 ΘΕΩΡΙΑ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Άτομα με υψηλή παρακίνηση για επίτευξη
Οι Weiner & Kukla (1971) πρότειναν ότι : Άτομα με υψηλή παρακίνηση για επίτευξη Προσεγγίζουν περισσότερο καταστάσεις επίτευξης, επειδή αποδίδουν περισσότερο την επιτυχία στον εαυτό τους και νοιώθουν περισσότερο περήφανα Επιμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην αποτυχία, επειδή αποδίδουν περισσότερο την αποτυχία σε έλλειψη προσπάθειας και λιγότερο σε έλλειψη ικανότητας Επιλέγουν συχνότερα σχετικά δύσκολα καθήκοντα, επειδή έτσι θα πληροφορηθούν περισσότερο για το επίπεδο των ικανοτήτων τους

9 σταθερότητα, αιτιότητα, έλεγχος
Οι διαφορές στην παρακίνηση για επίτευξη αποδίδονται στις γνωστικές διαφορές και όχι στις διαφορετικές ανάγκες Διαφορετικοί άνθρωποι αποδίδουν το ίδιο γεγονός σε διαφορετικές αιτίες, και αυτό σε διαφορετικές σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές Οι πιθανά χιλιάδες αιτιολογίες επιτυχίας και αποτυχίας μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις διαστάσεις : σταθερότητα, αιτιότητα, έλεγχος

10 Weinberg & Gould ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΥΤΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

11 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Πείθοντας τους ανθρώπους να αποδίδουν την αποτυχία σε αιτίες όπως π.χ. λάθος τακτική, και όχι σε αιτίες όπως π.χ. αίσθηση χαμηλής ικανότητας, μπορεί να μπορεί να βελτιωθεί η παρακίνηση και ψυχική τους υγειά (Forsterling, 1985) Η απόδοση της αποτυχίας σε έλλειψη ταλέντου έχει αρνητικά αποτελέσματα στην παρακίνηση

12 Όχι μονό θα πρέπει να αποφεύγουμε τέτοιου είδους αιτιολόγηση αποτυχίας αλλά και να προλαβαίνουμε τα άτομα από πιθανούς προβληματισμούς γύρω από αυτό το θέμα Προσοχή ιδιαίτερα στις αποδόσεις αιτιών των νέων αθλητών, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη εμπειρίες για να καταλάβουν

13 ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Το παιδί προσπαθεί να αναπτύξει την ικανότητα του και να νοιώσει ικανό ότι μπορεί να ελέγχει το περιβάλλον του (White, 1959) Η αντιλαμβανόμενη ικανότητα παιδιών 9-15 ετών αποτελείται από πέντε περιοχές: (Harter, 1985) αντίληψη γνωστικής ικανότητας αντίληψη αθλητικής ικανότητας αντίληψη κοινωνικής ικανότητας αντίληψη εμφάνισης σώματος αντίληψη σωστής συμπεριφοράς

14 Η παρακίνηση στο χώρο του σχολείου όσον αφορά στην εσωτερική και εξωτερική παρακίνηση, παίρνει τις ακόλουθες μορφές: (Harter, 1981) (1) Προτίμηση προκλητικών καταστάσεων (2) Περιέργεια – ενδιαφέρον (3) Τάση για αυτόνομη προσωπική βελτίωση (4) Αυτόνομη κριτική (5) Εσωτερικά κίνητρα για αξιολόγηση της επιτυχίας ή της αποτυχίας

15 Η υψηλή αποτελεσματικότητα ενός παιδιού, αυξάνει:
το να νοιώθει πιο ικανό την προτίμηση του για προκλητικές καταστάσεις την τάση του για αυτόνομη προσωπική βελτίωση το ενδιαφέρον του την εσωτερική του παρακίνηση

16 Εκτός από την αντιλαμβανόμενη ικανότητα, την εσωτερική παρακίνηση επηρεάζει και ο αντιληπτός έλεγχος (Harter &Connell, 1984) (1) Άγνωστος έλεγχος: δεν κατανοούμε γιατί συμβαίνουν τα αποτελέσματα που φέρνουμε (2) Έλεγχος ισχυρών άλλων: τα αποτελέσματα μας οφείλονται σε άλλους (3) Εσωτερικός έλεγχος: τα αποτελέσματα μας οφείλονται σε εμάς τους ίδιους

17 Με τον τρόπο αυτό αυξάνει και η εσωτερική παρακίνηση και οι επιδόσεις
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Όταν θέλουμε να αυξήσουμε την εσωτερική παρακίνηση και τις επιδόσεις πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά να καταλάβουν την αιτία των αποτελεσμάτων (επιτυχίας ή μη των στόχων τους) με την αύξηση της αυτοπεποίθησης Με τον τρόπο αυτό αυξάνει και η εσωτερική παρακίνηση και οι επιδόσεις

18 ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ
ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΧΩΝ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ Μετά από αποτυχία εκείνος που πιστεύει ότι η ικανότητα αναπτύσσεται ύστερα από σκληρή δουλεία, θα διατηρήσει υψηλές προσδοκίες επιτυχίας για το μέλλον, και θα προσπαθήσει να βελτιώσει τις ικανότητες του

19 Για να κρίνουμε πόσο ικανοί είμαστε, κοιτάμε τα αποτελέσματα & βγάζουμε συμπεράσματα
Στην ηλικία των 7 τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν τις έννοιες ικανότητα & τύχη (στόχος βελάκια, 10 προσπάθειες = ικανότητα) Για να κρίνουμε μια ικανότητα, θεωρούμε ότι κάτι είναι αντικειμενικά δύσκολο όταν λίγοι τα καταφέρνουν

20 Σε ηλικία τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι μεγαλύτερη ικανότητα έχει αυτός που προσπάθησε λιγότερο για να φέρει το ίδιο αποτέλεσμα με κάποιον άλλον Τα παιδιά αποκτούν τη διακριτή έννοια της ικανότητας που έχουν οι ενήλικες, στην τετάρτη δημοτικού Τα προβλήματα παρακίνησης αρχίζουν στις τελευταίες τάξεις δημοτικού & φαίνονται εύκολα στο γυμνάσιο.

21 Εμπλοκή στο εγώ (ego-involvement)
ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ Εμπλοκή στο εγώ (ego-involvement) Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την διακριτή έννοια της ικανότητας για να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα που φέρνουν με βάση τα αποτελέσματα των άλλων

22 Εμπλοκή στη δουλειά/έργο
(task-involvement) Οι άνθρωποι αξιολογούν τον εαυτό τους, αξιολογώντας το αποτέλεσμα ως καλό ή κακό όχι με βάση τα αποτελέσματα άλλων, αλλά με βάση την πρόοδο που οι ίδιοι παρουσιάζουν

23 ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΕΓΩ
Κάποιοι άνθρωποι χρησιμοποιούν πιο συχνά την διακριτή έννοια της ικανότητας από κάποιους άλλους, γιατί τους απασχολεί εντονότερα το που βρίσκονται σε σχέση με τους άλλους, η προσοχή τους είναι συχνότερα στραμμένη στο εγώ

24 ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ
Σε χώρους επίτευξης όπως ο αθλητισμός υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που τους απασχολεί εντονότερα η προσωπική τους βελτίωση, η προσοχή τους είναι συχνότερα στραμμένη στη δουλεία

25

26 Σχετικές Έρευνες Oι προσανατολισμοί δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Κάποιος μπορεί να είναι έντονα προσανατολισμένος στο εγώ και στη δουλειά. Όπως και οι αθλητές υψηλού επιπέδου, που είναι εντονότερα προσανατολισμένοι και στο εγώ και στη δουλεία (Duda, 1989) Tο περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει την εμπλοκή των ανθρώπων στο εγώ ή στη δουλειά αντίστοιχα Ένα περιβάλλον που προσανατολίζει στη δουλειά, συμβάλλει στην αύξηση της παρακίνησης (Duda, 1993)

27 Σ’ ένα περιβάλλον με έντονο προσανατολισμό στη δουλεία και αυτοί που νοιώθουν πολύ ικανοί και αυτοί που δεν νοιώθουν καθόλου, παρακινούνται το ίδιο πολύ όταν έχουν ν’ αντιμετωπίσουν δύσκολους αντίπαλους (Papaioannou, 1995) Τα παιδιά που θεωρούσαν το περιβάλλον υψηλά προσανατολισμένο στη μάθηση & είχαν υψηλή αντιλαμβανόμενη ικανότητα, είχαν χαμηλότερο άγχος στο να παίξουν με σχετικά δύσκολους αντίπαλους (Papaioannou, 1995)

28 Ο ρόλος της αντιλαμβανόμενης ικανότητας στην παρακίνηση των αθλητών είναι αισθητός όταν δεν υπάρχει έντονος προσανατολισμός στη δουλεία Σ’ ένα περιβάλλον έντονα προσανατολισμένο στο εγώ, έχει πολύ αρνητικά αποτελέσματα στην παρακίνηση ατόμων με χαμηλή αντιλαμβανόμενη ικανότητα, οδηγούνται στην μαθημένη ανημπορία

29 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝOΣ ΘΕΤΙΚΟΥ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝOΣ ΘΕΤΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ Α. Εδραιώστε το κλίμα παρακίνησης στις πρώτες επαφές που θα έχετε με τους αθλητές και αθλήτριες 1) Κλίμα εφορίας και ενθουσιασμού 2) Στόχος προπόνησης, να είναι η προσωπική βελτίωση 3) Έμφαση στην αξία της προσπάθειας 4) Σημασία έχει όχι το αποτέλεσμα αλλά η προσπάθεια

30 5) Τα λάθη είναι μέρος της μάθησης
6) Οι ήττες είναι μέρος της νίκης 7) Δεν υπάρχει αποτυχία, η μόνη αποτυχία είναι η εγκατάλειψη της προσπάθειας 8) Παραδείγματα από λόγια μεγάλων αθλητών 9) Ενίσχυση στην ολική έννοια της υγείας 10) Σκοπός του προγράμματος είναι να βοηθήσει τους αθλητές/τριες 11) Ενημέρωση για το που συμβάλει η άθληση

31 12) Έμφαση στην αξία της συνεργασίας
13) Παραδείγματα ασκήσεων συνεργασίας που δημιουργούν διασκέδαση και ενθουσιασμό 14) Σημαντικός στόχος του προγράμματος, είναι η μάθηση 15) Παραδείγματα ασκήσεων μέσω των οποίων οι ασκούμενοι μαθαίνουν 16) Θέματα με έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, για όλα τα παραπάνω θέματα

32 Β. Διατήρηση του θετικού κλίματος παρακίνησης στην καθημερινή πράξη
1) Ασκήσεις με καινοτομία & ποικιλία, για να προξενούν ευχαρίστηση & διασκέδαση 2) Ασκήσεις προσωπικά δύσκολες για να ανταποκρίνονται στις ατομικές ικανότητες των αθλούμενων 3) Οι ασκήσεις σε ατομικό επίπεδο, πρέπει να συνοδεύονται από τον καθορισμό κάποιου προσωπικού στόχου 4) Ασκήσεις συνεργασίας μεταξύ ατόμων διαφορετικών ικανοτήτων & γένους

33 5) Η χρήση τεχνικών αυτοσυγκέντρωσης, νοερής εξάσκησης, χαλάρωσης & διόρθωσης σφαλμάτων, αυξάνει την απόδοση & την παρακίνηση αθλούμενων 6) Εκτός από πρακτική, & σύντομες διαλέξεις γύρω από κάποια βασικά θέματα 7) Αθλητές/τριες να έχουν δυνατότητα επιλογής 8) Συμμετοχή αθλητών/τριών στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Κατόπιν προτροπή για δέσμευση για τη συνέπεια με τις αποφάσεις που πήραν

34 9) Τα τεστ για τον έλεγχο αξιολόγησης, δεν πρέπει να δημιουργούν κλίμα αξιολόγησης
10) Κριτήριο αναφοράς στα τεστ αξιολόγησης πρέπει να είναι η προηγούμενη επίδοση και να γίνεται με βάση την προσωπική βελτίωση 11) Αξιολόγηση = αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας καθορισμού στόχων 12) Βοήθεια για να μάθουν να γυμνάζονται μόνοι τους (δια βίου άσκηση) 13) Σωστή ανατροφοδότηση (ενίσχυση και τιμωρία)