Ρατσισμός Πολυπολιτισμικότητα και Ελληνικό Σχολείο: Πολυπολιτισμικότητα και Ελληνικό Σχολείο: Αντιμετωπίζοντας το Ρατσισμό και τα Κοινωνικά Στερεότυπα στο χώρο του σχολείου Ρατσισμός

ΟΡΙΣΜΟΣ «Ρατσισμός» είναι το σύνολο των πεποιθήσεων, ιδεολογιών και διαδικασιών που εδραιώνουν έμμεσες ή άμεσες διακρίσεις ή απόρριψη εναντίον άλλων ατόμων, διαφορετικής φυλής, θρησκεύματος, κουλτούρας ή ιδεολογίας

Διαφορές στο φύλο, τη φυλή ,την εθνική καταγωγή, την ηλικία, τη φυσική δύναμη και ικανότητα, την οικονομική τάξη, τις σεξουαλικές προτιμήσεις και πολλές άλλες.   Αυτές οι διαφορές  χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν προϋπάρχουσες  κοινωνικές διακρίσεις  και να χωρίσουν τους ανθρώπους με κριτήριο τη δύναμη

ΜΟΡΦΕΣ Φυλετικός ρατσισμός ή Εθνικιστικός ρατσισμός: έχει σχέση με τις φυλές και τα διαφορέτικά έθνη.  Θρησκευτικός ρατσισμός : έχει σχέση με την άσχημη προκατάληψη και αντιμετώπιση μιας θρησκείας ή ενός δόγματος.  Ο Κοινωνικός ρατσισμός είναι ένα είδος ρατσισμού που πλέον στις δυτικές χώρες έχει εξαληφθεί και έχει να κάνει με την διαφορά ανάμεσα στο ανδρικό και γυναικείο φύλλο και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.  Πνευματικός ρατσισμός είναι η καταδίωξη και υποβάθμιση ανθρώπων όσο αφορά το μορφωτικό και κοινωνικό τους επίπεδο.  Πολιτισμικός ρατσισμός είναι η ξενοφοβία για τα διαφορετικά πολιτιστικά έθιμα και τις παραδόσεις ενός άλλου λαού.

ΑΙΤΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Οι λόγοι γέννησης του φαινομένου του ρατσισμού είναι πολλοί. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε: Οικονομικοί λόγοι (π.χ. Εκμετάλλευση αλλοδαπών, που αποτελούν φθηνά εργατικά χέρια) Έλλειψη παιδείας( οι απαίδευτοι γίνονται εύκολα θύματα προπαγάνδας) Επιθυμία ατόμων και λαών για απόκτηση δύναμης και εξουσίας. Συμφέροντα οικονομικά, εδαφικά, κοινωνικά και πολιτικά. Βαθμός επιρροής των θρησκευτικών δοξασιών. Ηθική εξαχρείωση. Οι άνθρωποι υιοθετούν ρατσιστικές αντιλήψεις προκειμένου να εκμεταλλευτούν τον συνάνθρωπό τους. Κοινωνική διαστρωμάτωση. Ανισότητα στην παροχή ευκαιριών. Η κοινωνική ισότητα είναι περισσότερο θεωρία παρά πρακτική. Προκαταλήψεις που δημιουργούνται από την οικογένεια, την παράδοση, από το περιεχόμενο των σπουδών του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Εθνικιστικά αίτια (Οι μικροί λαοί φοβούνται την αφομοίωσή τους από τους μεγάλους και ισχυρούς και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό ως ασπίδα διασφάλισης της ταυτότητάς τους).

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ Μεροληπτική αντιμετώπιση έγχρωμων από τους λευκούς. Εθνικιστικές αντιλήψεις Αντιμετώπιση μειονοτήτων ή παρεπιδημούντων (που μένουν προσωρινά σε ένα τόπο) ατόμων. ( Τσιγγάνοι, Αλβανοί, άτομα από τριτοκοσμικές χώρες) Αναβίωση ναζιστικών θεωριών Αντιμετώπιση της γυναίκας Κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (ομοφυλόφιλοι, ναρκομανείς, άτομα με AIDS, άτομα με ειδικές ανάγκες) Ρατσισμός που πηγάζει από την επαγγελματική θέση, την οικονομική κατάσταση, την θρησκευτική πίστη, την καταγωγή των ατόμων.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Οικονομική εκμετάλλευση ατόμων και λαών Το άτομο αποδέχεται σκοταδιστικές αντιλήψεις με αποτέλεσμα την παρακώλυση της κριτικής σκέψης. Πνευματική ανελευθερία. Υπονομεύεται η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών από την κυριαρχία της αδικίας, αναξιοκρατίας, την περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Περιθωριοποιούνται άτομα και ομάδες. Παρεμποδίζεται η δημιουργική τους συμμετοχή στην κοινωνία και η εξέλιξή τόσο των ίδιων όσο και της κοινωνίας. Στερεί από τους λαούς και τα θύματα του ρατσισμού την ευκαιρία να αναπτύξουν πολιτισμό. Κυριαρχεί ο φόβος ανάμεσα στους ανθρώπους, δημιουργείται κοινωνική δυσλειτουργία. Τα άτομα δεν συνεργάζονται αρμονικά. Συχνό είναι το φαινόμενο των εκδηλώσεων βίας από τους ρατσιστές. Ο εθνικισμός μπορεί να οδηγήσει σε πολεμικές συγκρούσεις.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ - ΛΥΣΕΙΣ Παιδεία του λαού: Να κρίνει, να μην πέφτει θύμα προπαγάνδας. Η παιδεία πρέπει να είναι ανθρωπιστική. Πολιτική ηγεσία: Να μην ενθαρρύνει ρατσιστικές εκδηλώσεις. Η διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης πρέπει να γίνεται στη σωστή της διάσταση Τα Μ.Μ.Ε. πρέπει να μην καλλιεργούν ρατσιστικές αντιλήψεις. Να προβάλλουν τα μηνύματα και των πνευματικών ανθρώπων. Οι πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των λαών κα η επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους είναι ένα μέσον καταπολέμησης του ρατσισμού. Ο κάθε πολίτης πρέπει να διαθέτει κοινωνική συνείδηση. Να μπορεί να θέτει το συλλογικό καλό πάνω από το ατομικό. Η οικογένεια πρέπει να μην περνάει απαρχαιωμένες ιδέες και προκαταλήψεις στα νεαρά μέλη της.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ Οι ομάδες του project ασχολήθηκαν με μία έρευνα στην οποία ερωτήθηκαν 130 έφηβοι, από τη Λακωνία.Ο στόχος της έρευνας ήταν να αναζητηθούν οι ρατσιστικές τάσεις των νέων.Σύμφωνα με την έρευνα αυτή τα αποτελέσματα δείχνουν:

1.Το 70% των ερωτηθέντων πιστεύουν πως οι αλλοδαποί που μένουν στη χώρα μας πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους Έλληνες πολίτες. 2.Το 85% πιστεύουν ότι στο χώρο εργασίας όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο ανεξάρτητα από την καταγωγή τους,το φύλο και τη σεξουαλική τους προτίμηση. 3.Το 87% πιστεύουν ότι καμία κοινωνική ομάδα (τσιγγάνοι,αλλοδαποί κλπ) δεν πρέπει να αποκλείεται από τα κοινωνικά αγαθά (εκπαίδευση,υγεία,δικαιοσύνη) 4.Το 87% σέβονται και εκτιμούν άτομα με διαφορετικές θρησκευτικές αντιλήψεις από εμένα.

5.Το 72% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι οι αλλοδαποί εργαζόμενοι πέφτουν συχνά θύματα εκμετάλλευσης στον εργασιακό χώρο 6.Το 13% πιστεύουν πως οι ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης θα προσλάμβαναν ευκολότερα έναν άντρα από μία γυναίκα 7.Το 47% των ερωτηθέντων θα το ενοχλούσε αν ένα άτομο της οικογένειάς του ήταν ομοφυλόφιλος

8.Το 33% των ερωτηθέντων θα το ενοχλούσε ο γι;oς/κ;oρη του/της,να παντρευτεί ένα μετανάστη 9.Το 67% πιστεύουν πως είναι δίκαιο ο καλύτερος μαθητής του σχολείου να κρατά τη σημαία, ανεξάρτητα από την εθνική του καταγωγή 10.Το 84% θεωρούν πως είναι χρέος της κοινωνίας να παρέχει τις ίδιες υπηρεσίες στα άτομα με ειδικές ανάγκες (περίθαλψη, εκπαίδευση κ.λ.π)

11.Το 83% θεωρούν απαράδεκτη ενέργεια την παρεμπόδιση ελεύθερης κίνησης ατόμων με ειδικές ανάγκες(π.χ. αποκλεισμός τους στο σπίτι, έλλειψη ραμπών, κλπ.) 12.Το 74% ισχυρίζονται πως σέβονται και εκτιμούν άτομα με διαφορετική πολιτική ιδεολογία από αυτούς.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Συγκριτικά με άλλες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από άλλες ερευνητικές ομάδες στην Ελλάδα, παρατηρούμε πως οι νέοι στη Λακωνία είναι σε σημαντικό βαθμό ευαισθητοποιημένοι στα θέματα του ρατσισμού και επιδεικνύουν σε μεγάλο βαθμό,σεβασμό και αποδοχή της διαφορετικότητας.