«Δραστηριότητες από τον κόσμο της φυσικής για το νηπιαγωγείο» Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά: καλοί και κακοί αγωγοί της θερμότητας Πασσά Διονυσία Ψαρρού Αλεξία
Στόχοι Διάκριση «καλών» και «κακών αγωγών» (μεταλλικά και μη αντικείμενα). Συνειδητοποίηση ότι το υλικό είναι αυτό που σχετίζεται άμεσα με την αγωγιμότητα της θερμότητας σε ένα αντικείμενο και όχι το σχήμα ή το μέγεθός του. Η μετάδοση της θερμότητας είναι ανεξάρτητη από εξωτερικούς παράγοντες (π.χ. αέρας).
1η Δραστηριότητα: Μέταλλα: Γνωρίζοντας τους καλούς αγωγούς της θερμότητας Υλικά: 2 μεταλλικές ράβδους (διαφορετικού μήκους και πάχους) γκαζάκι υγραερίου. Δείχνουμε τις ράβδους στα παιδιά (τις αγγίζουν-συνειδητοποιούν ότι είναι κρύες.) Ρωτάμε τι θα γίνει αν ζεστάνουμε τη μία άκρη τους στο γκαζάκι. Πραγματοποιούμε το πείραμα. Προτρέπουμε τα παιδιά να ακουμπήσουν ξανά τις ράβδους (έχουν ζεσταθεί ολόκληρες). Συζητάμε σε σχέση με τις προβλέψεις που έκαναν και τα αποτελέσματα του πειράματος. Έμφαση στο υλικό-συνειδητοποίηση ότι το μέγεθος και το σχήμα δεν παίζουν ρόλο στην αγωγή θερμότητας.
2η Δραστηριότητα: Γνωριμία με τους κακούς αγωγούς της θερμότητας Υλικά: 2 γυάλινες ράβδους, 2 ξύλινες ράβδους, 2 πλαστικές ράβδους (από μία μεγάλη και μία μικρότερη για κάθε περίπτωση) γκαζάκι υγραερίου. Δείχνουμε στα παιδιά τις ράβδους και τους ζητάμε και σε αυτή την περίπτωση να κάνουν προβλέψεις (θα ζεσταθεί ολόκληρη η ράβδος ή όχι;). Εκτελούμε το πείραμα. Συζητάμε τα αποτελέσματα και τα συγκρίνουμε με τις προβλέψεις τους. Δίνουμε έμφαση στα υλικά (γυαλί, πλαστικό, ξύλο). Διάκριση μεταλλικών και μη αντικειμένων σε σχέση με τη διάδοση της θερμότητας. Και σε αυτή την περίπτωση, σημασία έχει το υλικό και όχι το μήκος ή το σχήμα (μη μεταφορά θερμότητας μέσω αέρα).
3η Δραστηριότητα: Συνδυασμός υλικών: Το πείραμα με τα μπρίκια Υλικά: ένα μπρίκι εξ’ ολοκλήρου μεταλλικό, ένα μπρίκι με πλαστική λαβή, γκαζάκι υγραερίου. Χρησιμοποιούμε αντικείμενα της καθημερινότητας. Τα δείχνουμε στα παιδιά και τους ζητάμε να εντοπίσουν τη διαφορά τους (ως προς τα υλικά). Μετά τη επισήμανση των υλικών, ζητάμε να κάνουν προβλέψεις και να αιτιολογήσουν. Πραγματοποιούμε το πείραμα προτρέποντας τα παιδιά να αγγίξουν το κυρίως μέρος και τη λαβή από το κάθε μπρίκι. Συζητάμε σε σχέση με τις αρχικές τους προβλέψεις. Δίνουμε έμφαση στο διαφορετικό υλικό της λαβής. Και πάλι έμφαση στη μη μεταφορά θερμότητας μέσω του αέρα).
4η Δραστηριότητα-Αξιολόγησης: Διαχωρισμός καλών και κακών αγωγών θερμότητας Υλικά: διάφορα αντικείμενα της καθημερινότητας από τα 4 βασικά υλικά (μέταλλο, πλαστικό γυαλί, ξύλο) όπως πλαστικά κουτάλια, ποτήρια, διάφορα ξύλινα αντικείμενα κ.τ.λ. (κάθε αντικείμενο θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο από τι υλικό είναι φτιαγμένο, να αποτελείται δηλαδή μόνο από ένα υλικό και να μην συνδυάζει περισσότερα) και κόκκινα και πράσινα αυτοκόλλητα χαρτάκια. Μοιράζουμε στα παιδιά τα χαρτάκια. Ζητάμε να κολλήσουν τα μεν κόκκινα στα αντικείμενα που θερμαίνονται σε όλη τους την έκταση (καλοί αγωγοί-μέταλλα) τα δε πράσινα στα αντικείμενα που θερμαίνονται μόνο στο σημείο επαφής (κακοί αγωγοί-μη μεταλλικά αντικείμενα). Αιτιολογούν την επιλογή τους. Πραγματοποιούμε πείραμα σε περίπτωση δυσκολίας.
Τέλος