Οι θρησκευτικές πιστοποιήσεις halal & kosher Βασικές αρχές; Ποιες οι ιδιαιτερότητες; Που χρειάζονται; Γιατί να πιστοποιηθούμε; Τι χρειάζεται για να πιστοποιηθούμε; Ευχαριστώ πολύ την κα Λεπίδου για την εισαγωγή, Ασχολούμαι με τις εξαγωγές από το 1995 και με την θρησκευτική πιστοποίηση εδώ και μία πενταετία περίπου. Και πράγματι το αντικείμενο αυτό έχει μία απόλυτη συσχέτιση με τις εξαγωγές. Ο βασικός λόγος που θα προχωρήσει μία εταιρία σε μία από τις δύο θρησκευτικές πιστοποιήσεις είναι επειδή φιλοδοξεί να εξάγει σε κάποια χώρα που αυτές ζητούνται. Θα προσπαθήσω όσο πιο συνοπτικά γίνεται να σας παρουσιάσω την γενική εικόνα για τις θρησκευτικές πιστοποιήσεις halal & kosher και την χρησιμότητά τους. Για τα ειδικότερα θέματα είμαι στην διάθεσή σας για ερωτήσεις στο τέλος ή και κατ’ ιδίαν μετά.

Ειδικές Απαιτήσεις Πελατών κατάλληλα για κατανάλωση Κύρια σημεία προέλευσης Mohamed 610 μχ Quran & Sunnah Moses περ 1300 πχ Torah & Talmud Θα ήθελα στο σημείο αυτό να σας παρουσιάσω δύο οικογένειες, που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας καθώς την δική τους διατροφική ιδιαιτερότητα σεβόμαστε και εξυπηρετούμε κάνοντας την θρησκευτική πιστοποίηση. Από την μία μεριά έχουμε τον Mohamed και την Hijrah με τον μικρούλη Ahmet που θέλουν προϊόντα halal. Η αλήθεια είναι ότι έχουν άλλα τρία παιδιά, αλλά είναι αυτήν την στιγμή στο σπίτι. Στα δεξιά έχουμε τον Αbba με την Ganit και τα τέσσερα παιδιά τους που θέλουν προϊόντα kosher. Όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της οικογένειας, το πιο πιθανό είναι τα παιδιά να έχουν φτάσει κοντά σε διψήφιο αριθμό - άρα το project ψώνια για την οικογένεια θα είναι αρκετά απαιτητικό. Όποιον από αυτούς και να ρωτούσαμε θα μας απαντούσαν ότι η διατροφική τους απαίτηση προκύπτει από την ίδια την θρησκεία. Στον Προφήτη Μωάμεθ αποκαλύφθηκε και καταγράφηκε το Κοράνι. Ότι είπε και έκανε ο προφήτης καταγράφηκε από τους ακολούθους του μέχρι και 3 γενιές μετά και προέκυψε η Σούνα. Αυτά τα δύο αποτελούν την βασική πηγή του halal. Πολλούς αιώνες πιο πριν, οι Εβραίοι εγκατέλειψαν την Αίγυπτο και στον ηγέτη τους και εκλεκτό του Θεού Μωυσή ανατέθηκε να καταγραφεί ο λόγος του Θεού στην πεντάτευχο, δηλαδή την Torah. Όλες οι προφορικές του οδηγίες καταγράφηκαν στα επόμενα χρόνια και συνετέλεσαν το έτερο ιερό κείμενο, το Talmud. Από αυτές τις δύο πηγές προέρχεται το kosher Πρέπει εδώ όμως να επισημάνουμε ότι και στις δύο θρησκείες υπάρχουν άνθρωποι που ακολουθούν απόλυτα τις διατροφικές εντολές και άλλοι πιο επιλεκτικά. Το ίδιο δηλαδή που ισχύει σε κάθε ειδική διατροφική επιλογή (πχ χορτοφαγία). Ειδικές Απαιτήσεις Πελατών Halal = όσα επιτρέπονται Kosher = κατάλληλα για κατανάλωση

food όχι όχι ναι, certified halal ναι, certified kosher ναι ναι ναι Ας δούμε λοιπόν τι περιλαμβάνουν αυτές οι διατροφικές απαιτήσεις. Βλέπουμε ότι και οι δύο θρησκείες, απορρίπτουν την κατανάλωση χοιρινών και εντόμων. Συμφωνούν και ως προς την κατανάλωση βόειου & αιγοπρόβειου κρέατος και πουλερικών αλλά τα θέλουν να είναι πιστοποιημένα με τον αντίστοιχο τρόπο. Επιτρέπουν και την κατανάλωση γαλακτοκομικών αλλά στα τυριά, επίσης θέλουν να είναι πιστοποιημένα. Τέλος και οι δύο καταναλώνουν ψάρια, με κάποιες διαφορές μεταξύ τους, και οτιδήποτε φυτικής προελεύσεως. Εκεί που όμως διαφωνούν είναι στα θαλασσινά, όπου οι μουσουλμάνοι τα καταναλώνουν ενώ αντίθετα οι Εβραίοι τα απορρίπτουν. Καθώς διαφωνούν και στην κατανάλωση αλκοόλ, όπου οι μουσουλμάνοι το απαγορεύουν, ενώ οι Εβραίοι όχι. Αντιθέτως ο οίνος (πιστοποιημένος όμως) αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο όλων των εορτών τους. Και για να το κάνουμε ακόμα λίγο πιο περίπλοκο, πάμε να δούμε και το απαγορευμένο συνδυασμό των Εβραίων. όχι ναι, certified kosher όχι ναι

απαγορευμένος συνδυασμός MEAT DAIRY PAREVE Προέρχεται από μία φράση-εντολή του Μωυσή: «να μην μαγειρεύετε το κρέας με το γάλα της μάνα του» Από αυτήν την φράση ξεκινάει η γενική απαγόρευση κατανάλωσης κρέατος και γάλακτος μαζί, με σημαντικότερο θύμα…….το αγαπημένο μας cheeseburger! Για να αποτραπεί αυτός ο συνδυασμός όλα τα τρόφιμα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά και όλα τα υπόλοιπα. Τα τελευταία μπορούν να καταναλωθούν είτε με κρέατα είτε με γαλακτοκομικά. Όμως εκτός από την κατανάλωση, αυτή η απαγόρευση αφορά και την αποθήκευση των πρώτων υλών και την προετοιμασία των γευμάτων, μέχρι και το πλύσιμο των πιάτων. Ο λόγος – η αποφυγή της επιμόλυνσης. Γιαυτό ο Ραβίνος στην φωτογραφία μας δείχνει ότι στην κουζίνα του έχει δύο φούρνους, όπως έχει και ντουλάπια και ψυγεία ξεχωρισμένα στις 3 κατηγορίες καθώς και δύο πλυντήρια πιάτων!

Εκτός τροφίμων Εστιατόρια Ξενοδοχεία Υποδομές διασκέδασης Εστιατόρια Φαρμακευτικά Μόδα Καλλυντικά Τζόγος Τραπεζική Εστιατόρια Ξενοδοχεία Να γυρίσουμε όμως στα προϊόντα & υπηρεσίες που μπορεί κανείς να πιστοποιήσει πέραν των τροφίμων. H ετυμολογία του halal = οτιδήποτε επιτρέπεται, του δίνει την δυνατότητα να επεκταθεί σε όλες αυτές τις κατηγορίες, με εξαίρεση τον τζόγο. Αυτός απαγορεύεται καθώς είναι haram. Αντίθετα το kosher σημαίνει κατάλληλο για κατανάλωση, συνεπώς επικεντρώνεται μόνο στα τρόφιμα, με δυνατότητες επέκτασης μόνο σε εστιατόρια και ξενοδοχεία, τα οποία επίσης αφορούν κυρίως την διατροφή. Προκειμένου πάντως κάποιος να αξιοποιήσει τον ισχυρισμό ότι τα προϊόντα του είναι halal ή kosher, απαιτείται να μπορεί να το αποδείξει με το ανάλογο πιστοποιητικό, και να τηρεί τις σχετικές δεσμεύσεις. Και αυτό θέλει προσοχή καθώς μόλις τον προηγούμενο μήνα ένας μουσουλμάνος στις ΗΠΑ κατέθεσε αγωγή για 134εκ $ κατηγορώντας την εταιρία Little Ceasars pizza που διαφημίζει ότι η pizza της είναι halal, ότι του παρέδωσε δύο φορές pizza pepperoni με pepperoni από χοιρινό.

Pesach / Passover Ramadan Εορτάζουν την έξοδο από την Εορτάζουν την αποκάλυψη του Κορανίου στον Προφήτη (610μχ) Πλήρης νηστεία από τo πρώτο φως της ημέρας έως την δύση του ηλίου Εορτάζουν την έξοδο από την Αίγυπτο (περ 1300 πχ) Δεν επιτρέπεται η κατανάλωση δημητριακών Για να ολοκληρώσουμε όμως την γνωριμία μας με τις δύο οικογένειες, πρέπει να σταθούμε λίγο και στις σημαντικότερες γιορτές τους. Ο Mohamed και η Hijrah γιορτάζουν αυτό το διάστημα το Ραμαζάνι, δηλαδή την έναρξη της αποκάλυψης του Κορανίου στους ανθρώπους το 610 μχ. Το γιορτάζουν με μεγάλη προσήλωση και δυσκολία, καθώς νηστεύουν , τι νηστεύουν δεν τρώνε ούτε πίνουν τίποτα από το πρώτο φως της ημέρας μέχρι και την δύση του ηλίου. Εάν έμεναν στην Ελλάδα σήμερα θα είχαν φάει περίπου στις 4,00 το πρωί πάλι μετά τις 20:49 που είναι η Δύση – δηλαδή διάρκεια αφαγίας που φτάνει τις 17 ώρες. Στον χάρτη βλέπετε τις ώρες νηστείας σε κάθε περιοχή του κόσμου, όπως ισχύει φέτος που το ραμαζάνι πέφτει καλοκαίρι στο βόρειο Ημισφαίριο. Καθώς το ραμαζάνι ακολουθεί το σεληνιακό ημερολόγιο που διαφέρει από το ηλιακό κατά 10 ημέρες, κάθε χρόνο έρχεται 10 ημέρες πιο νωρίς. Σε μία δεκαετία θα είναι το χειμώνα, οπότε στο βόρειο ημισφαίριο η νηστεία θα είναι μικρότερης διάρκειας. Ο Abba και η Ganit από την άλλη μεριά, γιόρτασαν πριν από λίγο καιρό το Pesach – την απευλευθέρωση δηλαδή των προγόνων τους από τον ζυγό του Φαραώ. Ειδικά γιορτάζουν την βιαστική φυγή και την εξαντλητική πορεία μέχρι να περάσουν, σε 7 ημέρες με την βοήθεια του Θεού, τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας. Αναβιώνουν εκείνη την σημαντική στιγμή της θρησκείας τους αποφεύγοντας τα δημητριακά, αναπαριστώντας την αδυναμία των προγόνων τους να ζυμώσουν από την βιασύνη της φυγής. Είναι ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή και η οικογένεια (ανιώντες και κατιώντες) μαζεύεται όλη μαζί για το επετειακό δείπνο, seder που γίνεται την πρώτη ημέρα. Πάμε όμως να δούμε σε νούμερα τους πληθυσμούς ξεκινώντας από τους μουσουλμάνους Παρασκευή 26/5 – Σάββατο 24/6 Δευτέρα 10/4 - Τρίτη 18/4

Πληθυσμοί μουσουλμάνων 1.8 δισ. Είναι συνολικά περί τα 1,8 δισ άνθρωποι σήμερα και έχουν κοντά στο 24% του παγκόσμιου πληθυσμού. Περίπου οι μισοί βρίσκονται στην Νοτιανατολική Ασία και από ένα τέταρτο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής & Βόρειας Αφρικής και στην Υποσαχάρεια Αφρική. Σημαντικούς πληθυσμούς βρίσκουμε όμως και στην Ευρώπη, οι οποίο μάλιστα βαίνουν αυξανόμενοι τα τελευταία χρόνια, Συνυπολογίζοντας πάντως τον ρυθμό γεννητικότητας, υπολογίζουν κάποιοι ότι έως το 2050 θα φτάσουν το 30% του πληθυσμού ξεπερνώντας τα 3 δισ. Οι μεγαλύτερες χώρες είναι στην Άπω Ανατολή, η οποία είναι και πιο προχωρημένη σε θέματα halal. Συγκεκριμένα η Ινδονησία έχει περάσει πρόσφατα νόμο ότι μόνο τρόφιμα halal θα επιτρέπονται στην χώρα. Ας δούμε όμως και την αγορά

57 χώρες μέλη, 90% των μουσουλμάνων Μεγέθη αγοράς μουσουλμάνων Το σύνολο της κατανάλωσης των μουσουλμάνων καταγράφηκε το 2015 κοντά στα 1,2 τρισ $ εκ των οποίων τα 415 δισεκατομύρια εκτιμάται ότι ήταν τα πιστοποιημένα. Για λόγους σύγκρισης θυμίζω ότι αυτό είναι περισσότερο από δύο φορές το συνολικό ΑΕΠ της χώρας μας. Τα στοιχεία είναι από μελέτη της Thomson Reuters και αφορά χώρες-μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας. Στην λίστα βλέπετε τους μεγαλύτερους εξαγωγείς προϊόντων halal προς τις χώρες της Ισλαμικής Συνεργασίας καθώς και το βασικότερο εμπορικό τους εταίρο. Η Τουρκία μάλιστα ανακοίνωσε πριν από λίγο καιρό ότι οι εξαγωγές halal πιστοποιημένων προϊόντων που έκανε μέσα στο 2016, ξεπέρασαν συνολικά τα 20 δισ $ Source: Thomson Reuters OIC = Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας 57 χώρες μέλη, 90% των μουσουλμάνων

Πληθυσμοί Εβραίων Τα μεγέθη του Εβραϊκού πληθυσμού, από την άλλη μεριά, μετριούνται σε εκατομμύρια. Συγκεκριμένα μόλις ξεπερνούν τον πληθυσμό της Ελλάδας και αγγίζουν τα 13,5 εκ, το 81% των οποίων ζουν στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Οι υπόλοιποι είναι μοιρασμένοι σε περισσότερες από 20 ακόμα χώρες με μικρότερους ή μεγαλύτερους πληθυσμούς σε κάθε μία από αυτές. Η αναφορά στους ορθόδοξους Εβραίυς έχει αξία για το σημερινό μας θέμα, διότι εκείνοι είναι που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της αποκλειστικής διατροφής με kosher προϊόντα. Τι συμβαίνει ότι με την αγορά τροφίμων kosher? Υπολογίζεται ότι οι ορθόδοξοι Εβραίοι είναι περί το 20%, αλλά αναμένεται να διπλασιαστούν στα επόμενα δέκα χρόνια

Μέγεθος αγοράς τροφίμων kosher Στην πραγματικότητα είναι άγνωστο όμως γνωρίζουμε ότι: στις ΗΠΑ η κατανάλωση kosher είναι συνυφασμένη με την ποιότητα o χορτοφάγος συχνά επιλέγει kosher pareve εικάζεται ότι το 40% των προϊόντων στα ράφια είναι πιστοποιημένα kosher αυτό οδηγεί σε πολύ υψηλή ακούσια κατανάλωση, δηλαδή χωρίς πρόθεση στο Ισραήλ το 70% των Εβραίων καταναλώνει συστηματικά kosher Who eats Kosher in US? Στην πραγματικότητα είναι άγνωστα τα μεγέθη της αγοράς αυτής. Όμως υπολογίζοντας την κατανάλωση των Εβραίων της Αμερικής και γνωρίζοντας ότι μόνο το 44% της αγοράς kosher είναι από την κατανάλωση των Εβραίων, εκτιμούμε ότι πραγματική αγορά kosher είναι μάλλον κοντά στα 30δισ$ Αντίστοιχο ή κιαι ελαφρώς μεγαλύτερο πρέπει να είναι και το νούμερο στο Ισραήλ, καθώς το σύνολο του κλάδου τροφίμων-ποτών στην χώρα αυτή είναι 80 δισ$. Συνεπώς πρέπει να ξεπερνά ο παγκόσμιος κλάδος τα 60$ αλλά αυτό αναφέρετε σε κατανάλωση από πρόθεση προϊόντων που είναι πιστοποιημένα kosher. Η πραγματική κατανάλωση προϊόντων με πιστοποίηση kosher είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς γνωρίζουμε ότι σχεδόν το 40% των προϊόντων που κυκλοφορούν στις ΗΠΑ, τυγχάνει να είναι πιστοποιημένα. Κάποιοι μελετητές έχουν εκτιμήσει αυτό το νούμερο να αγγίζει τα 260 δισ$, άλλοι εκτιμούν ότι φτάνει ακόμα και τα 350 δισ $ συνυπολογίζοντας την εκούσια και ακούσια κατανάλωση. από 60 έως 350 δισ $

ναι Είναι υποχρεωτική η πιστοποίηση; ναι όχι συνήθως Κρέατα, Τυριά Τρόφιμα που περιλαμβάνουν οτιδήποτε από τα παραπάνω Τρόφιμα με υψηλό βαθμό μεταποίησης Φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ψάρια, θαλασσινά ναι Κρέατα, Τυριά, Οίνος Φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ψάρια ναι συνήθως Αυτή η ερώτηση, είναι συχνή και δύσκολο να απαντηθεί. Στην πραγματικότητα η απάντηση διαφέρει ανάλογα με την χώρα προορισμού, τον εισαγωγέα-πελάτη μας αλλά και το είδος των προϊόντων μας. Για να πιάσουμε πρώτα τα σίγουρα, τα δίκτυα διανομής προϊόντων για μουσουλμάνους ή Εβραίους ζητάνε τα προϊόντα της πρώτης κατηγορίας να είναι πιστοποιημένα, ενώ της τρίτης κατηγορίας δεν το ζητάνε. Παρόλα αυτά συνεχίζουμε να έχουμε εξαγωγές σε χώρες του Κόλπου τυροκομικών (φέτα και χαλούμι) χωρίς πιστοποίηση, ενώ αντίθετα έχουμε κομπόστες ροδάκινα και σταφίδες προς Ινδονησία που απαιτούν την πιστοποίηση halal. Και φυσικά έχουμε εξαγωγές μη-halal προϊόντων (ακόμα και χοιρινού) σε σχεδόν όλες αυτές τις χώρες Τουρσιά και ελιές που εξάγονται στις ΗΠΑ είναι συχνά πιστοποιημένα kosher, κυρίως λόγω της απαγόρευσης χρήσης ξυδιού στο kosher, εάν αυτό δεν είναι πιστοποιημένο. Μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών, για όλα τα μεταποιημένα τρόφιμα μπορείτε να περιμένετε ότι θα σας ζητηθεί από δίκτυα διανομής τέτοιων προϊόντων η πιστοποίηση. Όσο υψηλότερος ο βαθμός μεταποίησης, τόσο πιθανότερο γίνεται να ζητηθεί η πιστοποίηση. όχι

Διαδικασία πιστοποίησης Αξιολόγηση όλων των xρησιμοποι-ούμενων υλικών για καταλληλότητα Επιθεώρηση στο εργοστάσιο παραγωγής για αξιολόγηση κινδύνου επιμόλυνσης Απόφαση από την αρμόδια Επιτροπή Διαδικασία πιστοποίησης Και καταλήγουμε στο δια ταύτα – ποια είναι η διαδικασία πιστοποίησης; Και στις δύο περιπτώσεις τα βήματα είναι λίγο-πολύ τα ίδια. Πρώτα πρέπει να γίνει αξιολόγηση όλων των υλικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των προϊόντων προς πιστοποίηση για την συμβατότητά τους με τις ειδικές απαιτήσεις halal ή kosher. Αν κάποιο απορριφθεί θα πρέπει αυτό να αντικατασταθεί και στο τέλος αυτής της διαδικασίας προκύπτει μία λίστα εγκεκριμένων υλικών για την παραγωγή των πιστοποιημένων προϊόντων. Στην συνέχεια γίνεται η επιτόπια επιθεώρηση στον παραγωγικό χώρο με στόχο να διασφαλιστεί και η ανυπαρξία κινδύνου επιμόλυνσης από άλλα προϊόντα και υλικά που χρησιμοποιεί η εταιρία. Σε γενικές γραμμές όσοι διαχειρίζονται αλλεργιογόνα ή βιολογικά ή προϊόντα για χορτοφάγους, γνωρίζουν αρκετά καλά τι πρέπει να κάνουν καθώς οι γενικές αρχές είναι οι ίδιες. Με την επιτυχή ολοκλήρωση των δύο αυτών βημάτων, η αρμόδια επιτροπή του φορέα πιστοποίησης εκδίδει το πιστοποιητικό και παρέχει το δικαίωμα χρήσης του σήματος στα προϊόντα. Πάντως και στο halal , αλλά ειδικά στο kosher, ο Ραβίνος που κάνει την πιστοποίηση ουσιαστικά ορίζει σε μεγάλο βαθμό και την δυσκολία ή ευκολία της πιστοποίησης, καθώς ο καθένας τους προσεγγίζει τον τρόπο εκπλήρωσης της εκάστοτε απαίτησης με τελείως διαφορετικό τρόπο. διορθωτικές ενέργειες διορθωτικές ενέργειες

Αξία των πιστοποιητικών Μουσουλμανικοί φορείς Χώρες με υποχρεωτική αναγνώριση Ινδονησία, Ταϊλάνδη, Μαλαισία, Η.Α.Ε. Λίστα Thomson Reuters με 125 διεθνείς πιστοποιητές Σύνδεσμος www.whfc-halal.com με 47 μέλη με σύμφωνο αλληλοαναγνώρισης Φήμη και πελατεία στις αγορές-στόχους Το επόμενο ερώτημα είναι; Τι αξία έχει το πιστοποιητικό μου; Στην περίπτωση του halal, η απάντηση διαφέρει ανάλογα την χώρα προορισμού, καθώς κάποιες χώρες αναγνωρίζουν μόνο ορισμένα πιστοποιητικά. Γιαυτό είναι καλό να επιλέξει κανείς έναν από τους μεγάλους διεθνείς πιστοποιητές που συμμετέχουν στον σύνδεσμο World Halal Food Council. Είναι πιο ασφαλές να επιλέξετε μάλιστα εναν από αυτούς που διαθέτουν και την ειδική διαπίστευση στις χώρες που αυτό απαιτείται. Οι πιστοποιητές τα σήματα των οποίων εμφανίζονται εδώ, είναι γενικά από τους πλέον αναγνωρίσιμους παντού. Προσοχή όμως καθώς μόνο πιστοποιητικά halal από μουσουλμανικούς φορείς γίνονται δεκτά από τους εισαγωγείς στις περισσότερες μουσουλμανικές χώρες. Και πάντα να συνεννοείστε με τον πελάτη σας, ειδικά εάν είναι σε κάποια από τις χώρες με ειδική διαδικασία αναγνώρισης.

Αξία των πιστοποιητικών Εβραϊκοί φορείς Χώρες με ιδιαιτερότητες στην αποδοχή: Ισραήλ, ΗΠΑ Κέντρα Chabad με γραφεία σε 87 χώρες (www.chabad.org) Σύνδεσμος www.akokosher.com με 83 μέλη (κυρίως ΗΠΑ) Φήμη και πελατεία στις αγορές-στόχους Στο kosher, ιδιαιτερότητα έχει η περίπτωση του Ισραήλ καθώς υπάρχουν ειδικές απαιτήσεις για ορισμένα προϊόντα (όπως τα γαλακτοκομικά) αλλά και οδηγίες της Ανώτατης Ραβινίας του Ισραήλ για την αποδοχή των πιστοποιητών. Επίσης στις ΗΠΑ υπάρχει η βασιλεία των 4 μεγάλων (τα λογότυπά τους είναι αριστερά στην λίστα), αλλά γίνονται αποδεκτά και σήματα ορισμένων άλλων πιστοποιητών εντός και εκτός ΗΠΑ. Οι πιστοποιητές που είτε είναι τμήματα των Chabad (Εβραϊκά πολιτιστικά κέντρα) είτε συμμετέχουν στην akokosher, έχουν γενικά και ένα ακόμα πλεονέκτημα έναντι άλλων. Πάντως σημαντικό είναι να συμβουλεύεστε και τον πελάτη σας πριν προχωρήσετε στην πιστοποίηση.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας ! Πριν σας αφήσω να μοιραστώ μαζί σας κάποια ενδιαφέροντα case studies. Το πιο επιτυχημένο case study στο χώρο του halal είναι το fast food The halal guys. Από μία καντίνα στην γωνία της 53ης οδού και της έκτης Λεωφόρου στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης το 1990, έχει επεκταθεί σε μία αλυσίδα με 50 εστιατόρια. Οι ουρές που συνεχίζει να έχει μέχρι και σήμερα αυτή η καντίνα είναι παροιμιώδεις – ακόμη και στο google maps street view να μπείτε θα δείτε κόσμο να περιμένει. Και το best seller της; Ο γύρος κοτόπουλου! Για να έρθουμε και στην Ευρώπη σε ένα θέμα που ενδιαφέρει τη Θεσσαλονίκη, το Λιμάνι του Rotterdam έχει επενδύσει σε εγκαταστάσεις ειδικές για την διακίνηση προϊόντων halal – καθώς φιλοδοξεί να γίνει ο μεγαλύτερος διανομέας τέτοιων προϊόντων στην Ευρώπη. Στον κόσμο του kosher ενδιαφέρον έχει το the kosher marketplace στην Νέα Υόρκη, από όπου μπορεί κανείς να παραγγείλει προϊόντα ή και έτοιμα φαγητά και να του τα φέρουν σπίτι του. Και εάν νομίζετε ότι η αγορά kosher είναι μόνο στην Νέα Υόρκη, δείτε και το Kosherland, ένα μεγάλο supermarket μόνο με Kosher προϊόντα στο Μιάμι. Έχει εσωτερικό κρεοπωλείο, γαλακτοκομικά και 65 ετικέτες κρασιά, όλα πιστοποιημένα kosher. Σας ευχαριστώ πολύ και είμαι στην διάθεσή σας για ερωτήσεις.. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας ! Βασσάρας Θωμάς | info@greekexports.org | 2310 474115 |