Αποτίμηση του έργου του προγράμματος D184 ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ Β ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΙΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΛΗΡΟΔΕΡΜΙΑΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δημήτριος Δαούσης, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Ρευματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Κύριος Ερευνητής: Ιωάννης Αντωνόπουλος Χρόνος Υλοποίησης: 14/01/2011 μέχρι 28/02/2014

Στόχος Υποέργου Μελέτη της συμβολής του Β λεμφοκυττάρου στην παθογένεια της συστηματικής σκληροδερμίας in vitro και ex vivo Διερεύνηση της επίδρασης της εξάλειψης των Β λεμφoκυττάρων, με τη χρήση του Rituximab, σε ασθενείς με συστηματική σκληροδερμία

Ερευνητικά αποτελέσματα (1) α) Μελέτη της επίδρασης της εξάλειψης των Β λεμφοκυττάρων στην ενεργοποίηση του PDGFR στο δέρμα και στην παραγωγή διεγερτικών anti-PDGFR αυτοαντισωμάτων συσχέτιση μεταξύ της ενεργοποίησης του PDGFR στα ατρακτοειδή κύτταρα και της εναπόθεσης κολλαγόνου μείωση τόσο του PDGFR όσο και του φωσφορυλιωμένου υποδοχέα του στο θηλώδες χόριο του δέρματος ασθενών με συστηματική σκληροδερμία μετά τη θεραπεία με Rituximab β) Μελέτη της επίδρασης της εξάλειψης των Β λεμφοκυττάρων σε διαλυτούς μεσολαβητές με προ- και αντι-ινωτική δράση μετά τη θεραπεία με Rituximab οι κυτταροκίνες IL-2, IL-10, IL-12 και ο GCSF παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική μείωση

Ερευνητικά αποτελέσματα (2) γ) Μελέτη της της επίδρασης της εξάλειψης των Β λεμφοκυττάρων στο επίπεδο των Th1, Th2 και Th17 υποπληθυσμών στο περιφερικό αίμα και στο δέρμα στατιστικώς σημαντική μείωση του αριθμού των Th2 κυττάρων στο περιφερικό αίμα 6 μήνες μετά τη θεραπεία εξάλειψης των Β λεμφοκυττάρων. Παρόμοια μείωση παρατηρήθηκε στην έκφραση των Th2 κυττάρων στο δέρμα των ασθενών. δ) Μελέτη της επίδρασης της εξάλειψης του Β λεμφοκυττάρου στην παραγωγή κολλαγόνου σε in vitro πειραματικό μοντέλο. Δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά στην έκφραση του γονιδίου για την α1 αλυσίδα του προκολλαγόνου Ι όταν συγκρίθηκαν οι ασθενείς με τους φυσιολογικούς μάρτυρες υποδηλώνοντας ότι η πιθανή ευεργετική δράση του Rituximab στην ίνωση δε γίνεται μέσω διαλυτών μεσολαβητών.

Ερευνητικά αποτελέσματα (3) ε) Μελέτη της επίδρασης της εξάλειψης του Β λεμφοκυττάρου (Ριτουξιμάμπη) στα επίπεδα και τη λειτουργία του μορίου Dkk-1 στον ορό όπως και την έκφρασή του στο δέρμα ασθενών με συστηματική σκληροδερμία. Παρατηρήσαμε ότι δεν υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ ασθενών και υγιών μαρτύρων Σε όλους του υγιείς μάρτυρες παρατηρήθηκε έκφραση του μορίου Dkk-1 κάτι το οποίο δεν παρατηρήθηκε στους ασθενείς με Συστηματική Σκληροδερμία. στ) Μελέτη της επίδρασης της εξάλειψης του Β λεμφοκυττάρου (Ριτουξιμάμπη) στην έκφραση του Dkk-1 στο δέρμα ασθενών με συστηματική σκληροδερμία Σε ασθενείς με Συστηματική Σκληροδερμία (πριν υποβληθούν σε θεραπεία με Ριτουξιμάμπη) το μόριο Dkk-1 ήταν μη ανιχνεύσιμο στα splindle-like κύτταρα του δέρματος ενώ μετά τη θεραπεία οι μισοί ασθενείς παρουσίασαν σημαντική αύξηση της έκφρασης του συγκεκριμένου μορίου

Επιτεύγματα-Δημοσιεύσεις (1) Daoussis D, Tsamandas AC, Liossis SN, Antonopoulos I, Karatza E, Yiannopoulos G, Andonopoulos AP. B-cell depletion therapy in patients with diffuse systemic sclerosis associates with a significant decrease in PDGFR expression and activation in spindle-like cells in the skin. Arthritis Res Ther. 2012 Jun14;14(3):R145. Daoussis D, Tsamandas A, Antonopoulos I, Filippopoulou A, Papachristou DJ, Papachristou NI, Andonopoulos AP, Liossis SN. B cell depletion therapy upregulates Dkk-1 skin expression in patients with systemic sclerosis: association with enhanced resolution of skin fibrosis. Arthritis Res Ther. 2016 May 21;18(1):118. Daoussis D, Melissaropoulos K, Sakellaropoulos G, Antonopoulos I, Markatseli TE, Simopoulou T, Georgiou P, Andonopoulos AP, Drosos AA,Sakkas L, Liossis SN. A multi-center, open-label, comparative study of B-cell depletion therapy with Rituximab for systemic sclerosis-associated interstitial lung disease. Semin Arthritis Rheum. In press

Επιτεύγματα-Δημοσιεύσεις (2) D. Daoussis, SNC. Liossis, A. Tsamandas, I. Antonopoulos, G. Yiannopoulos and AP. Andonopoulos. The PDGF receptor is highly phosphorylated (activated) in scleroderma skin. Rituximab induced improvement of skin fibrosis in patients with scleroderma associates with a significant decrease in PDGF receptor phosphorylation. Ann Rheum Dis 2011;70(Suppl3):487 Annual European Congress of Rheumatology, London, 2011 This study was part of the “poster tour” in Systemic Sclerosis D. Daoussis, SΝC. Liossis, A. Tsamandas, C. Kalogeropoulou, I. Antonopoulos, G. Yiannopoulos and AP. Andonopoulos. Efficacy and safety of rituximab in patients with diffuse scleroderma. An up to 2 years follow up study. Ann Rheum Dis 2011;70(Suppl3):480 Annual European Congress of Rheumatology, London, 2011 D. Daoussis, SNC. Liossis, I. Antonopoulos, T. Markatseli, G. Yiannopoulos, AA. Drosos and AP. Andonopoulos. Rituximab has a beneficial effect on lung function and skin fibrosis in patients with systemic sclerosis. An open label study. Ann Rheum Dis 2012;71(Suppl3):237 Annual European Congress of Rheumatology, Berlin, 2012 D. Daoussis, I. Antonopoulos, G. Yiannopoulos and AP. Andonopoulos. ACTH as first line treatment for gout in hospitalized patients. Ann Rheum Dis 2012;71(Suppl3):707 Annual European Congress of Rheumatology, Berlin, 2012 

Επιτεύγματα-Δημοσιεύσεις (3) I. Antonopoulos, D. Daoussis, S. N. Liossis, A. Kazantzi, G. Giannopoulos and A. P. Andonopoulos. B-Cell depletion therapy in limited SSc. A case of Rituximab-induced regression of skin calcinosis. 2nd World Congress on Systemic sclerosis, Madrid, 2012  D. Daoussis, I. Antonopoulos, G. Yiannopoulos, A. Andonopoulos A. ACTH is effective and safe for the treatment of acute calcium pyrophosphate crystal arthritis in hospitalized patients. Ann Rheum Dis 2013;72(Suppl3):318 Annual European Congress of Rheumatology, Madrid, 2013  I. Antonopoulos, S.-N. Liossis, D. Daoussis, A. Tsamandas, T. Markatseli, E. Karatza, A. Drosos, A. Andonopoulos. Rituximab treatment reduces circulating Th2 cells and IL4 expression in the skin of patients with Systemic sclerosis. Ann Rheum Dis 2013;72(Suppl3):511 Annual European Congress of Rheumatology, Madrid, 2013 K. Melissaropoulos, D. Daoussis, I. Antonopoulos, T.E. Markatseli, P. Georgiou, G. Yiannopoulos, A.A. Drosos, A.P. Andonopoulos, S.N. Liossis. Rituximab in systemic sclerosis. Results of an up to seven years, open label, multicenter study with a follow-up of 89 patient-years. Ann Rheum Dis2015;74(Suppl2): 823. Annual European Congress of Rheumatology, Rome, 2015 


Επαγγελματική πορεία υπότροφου 04/2014-08/2014: Senior House Officer in Rheumatology and General Internal Medicine Broadgreen and Royal Liverpool University Hospitals, UK 09/2014-05/2015: Registrar in Rheumatology and General Internal Medicine Macclesfield District General Hospital, UK (part of the North Western Deanery Rheumatology Rotation) 10/2015-Σήμερα: Ειδικευόμενος Ρευματολογίας Περιφερειακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών

Χρησιμότητα του έργου Δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικής διατριβής Εμβάθυνση γνώσης στη Ρευματολογία σε βασικό επίπεδο Δυνατότητα παρακολούθησης αλλά και παρουσίασης ερευνητικών δεδομένων σε ελληνικά αλλά και διεθνή συνέδρια Εξεικοίωση με διάφορες ερευνητικές μεθόδους όπως καλλιέργειες κυττάρων, κυτταρομετρία ροής, Western Blot. Συγγραφή επιστημονικών άρθρων προς δημοσίευση σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά