Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ Με το όρο χρήμα εννοούμε τα περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται και γίνονται ευρέως αποδεκτά για πληρωμές. Αν και ο ορισμός αυτός είναι κατά κάποιο τρόπο ταυτολογία (αντίστροφα: πληρωμή είναι η χρήση χρημάτων) δηλώνει ακριβώς ότι χρήμα μπορεί να είναι οτιδήποτε χρησιμοποιείται ως τέτοιο. Η φυσική μορφή των χρηματικών στοιχείων μπορεί να διαφέρει, και διαφορετικές μορφές χρημάτων έχουν υπάρξει ιστορικά. Για παράδειγμα, σε κάποιους αρχαίους πολιτισμούς χρησιμοποιούσαν κοχύλια ως χρήμα, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιούσαν τσιγάρα ως χρήμα, και ούτω καθ εξής. Πάντως για τον ακριβή προσδιορισμό της έννοιας του χρήματος είναι χρήσιμο να γίνεται με σαφήνεια η διάκριση ανάμεσα στα χρηματικά περιουσιακά στοιχεία (πχ κέρματα) και τα μη-χρηματικά περιουσιακά στοιχεία (όλα τα άλλα εκτός από τα χρηματικά, πχ προϊόντα).  

1.1 Ομηρική Εποχή Η περίοδος, λοιπόν, από τον ΙΒ’ ως τον Η’ αιώνα είναι μία περίοδος μεταβατική, κατά την οποία συνέβησαν εξελίξεις, συντελουμένων των οποίων βρίσκουμε μία διαμορφωμένη κατάσταση στην έναρξη της αρχαϊκής εποχής. Η περίοδος αυτή πέρα από ‘σκοτεινοί αιώνες’, είναι γνωστή και με άλλες ονομασίες, όπως ομηρική εποχή, γεωμετρική εποχή, λόγω των αλλαγών που σημειώνονται περί το 1050 π.Χ. στην τεχνοτροπία της κεραμεικής, ή εποχή του σιδήρου, καθώς από το 1100 π.Χ. και εξής γενικεύεται η χρήση του υλικού αυτού για την κατασκευή όπλων ή σκευών.

  1.2 ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ Η αρχαϊκή περίοδος για το νόμισμα, τοποθετείται από το 650 έως το 479. Οι πρώτες νομισματικές εκδόσεις αυτής της εποχής ήταν άτυπες. Συνήθως χαράζονται διάφορα βαθουλώματα ή πολλές μικρές γραμμές ή ασαφή σχήματα. Στην πίσω όψη υπάρχει ένα έγκυλο, τετράγωνο ή ορθογώνιο. Με την πάροδο του χρόνου τα νομίσματα αποκτούν συγκεκριμένες παραστάσεις που έχουν άμεση σχέση με την πόλη που κόβει το νόμισμα.

1.3 ΣΤΑΘΜΟΙ : ΑΙΓΙΝΑ , ΚΟΡΙΝΘΟΣ , ΑΘΗΝΑ 1.3.1 ΑΙΓΙΝΑ Το αρχαιότερο νόμισμα ελληνικής πόλης-κράτους είναι ένας αργυρός στατήρας, βάρους μόλις 12,6 γραμμαρίων,  από  τη Αίγινα, που ονομάζεται «χελώνη», επειδή έφερε  στον εμπροσθότυπο  παράσταση χελώνας, αρχικά θαλάσσιας και αργότερα χερσαίας, με βούλες στό καύκαλό της που σχηματίζουν ένα Τ.  

1.3.2 ΚΟΡΙΝΘΟΣ Στατήρας της αρχαίας Κορίνθου με τον Πήγασο και από την άλλη πλευρά τηνΑθηνά να φορά κορινθιακή περικεφαλαία. Το γράμμα Κόππα που διακρίνεται κάτω από τα μπροστινά πόδια του Πήγασου ήταν η δωρική προφορά και γραφή του γράμματος Κάππα και συμβόλιζε το πρώτο γράμμα της λέξης Κόρινθος

1.3.3 ΑΘΗΝΑ Κατά τον 6ον αιώνα π.Χ., οι Αθηναίοι έκοψαν καινούργια τετράδραχμα με την κεφαλή της θέας Αθηνάς, προστάτη της πόλεως, στην πρόσοψη και την Γλαύκα, το πουλί της σοφίας, με το όνομα της πόλης στην άλλη πλευρά. Αυτός ο σχηματισμός δεν άλλαξε επί 400 χρόνια. Στις αρχές του δεύτερου αιώνος π.Χ. δημιούργησαν το "καινούργιο στυλ". Ασημένιο δίδραχμο, με αμφορέαόρθιο μέσα σε κύκλο και τοτρισκελές,  560 - 545 π.Χ. Aσημένιο τετράδραχμο, με την Γλαύκα να στέκεται και "ΑΘΕ" εμπρός και η Αθηνά να φοράει διακοσμημένη περικεφαλαία,520 - 480 π.Χ. Aσημένιο τετράδραχμο, με την Γλαύκα να στέκεται πάνω σε κλαδί ελιάς, μ' ένα κλωνάρι επάνω αριστερά και "ΑΘΕ" εμπρός και η Αθηνά να φοράει διακοσμημένη περικεφαλαία, 454 - 449 π.Χ. Aσημένιο τετράδραχμο, με την Γλαύκα να στέκεται πάνω σε κλαδί ελιάς, μ' ένα κλωνάρι επάνω αριστερά και "ΑΘΕ" εμπρός και η Αθηνά να φοράει διακοσμημένη περικεφαλαία, 449 - 419 π.Χ.

1.4 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Η Μακεδονία ήταν αρχαίο ελληνικό βασίλειο στο βορειότερο σύνορο της Αρχαίας Ελλάδας και αργότερα το κυρίαρχο κράτος της Ελληνιστικής Ελλάδας. Κυβερνήθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής του από τη Δυναστεία των Αργεαδών, με διαλείμματα από τη Δυναστεία των Αντιπατριδών και τελικά από εκείνη των Αντιγονιδών. Πατρίδα των Μακεδόνων, το αρχαιότερο βασίλειο είχε το κέντρο του στο βορειοανατολικό τμήμα της ελληνικής χερσονήσου και συνόρευε στα δυτικά με το βασίλειο της Ηπείρου, στα βόρεια με την Παιονία, στα ανατολικά με την περιοχή της Θράκης και στα νότια με τη Θεσσαλία.

1.5 ΡΩΜΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Κατά τους πρώτους χρόνος της Ρωμαιοκρατίας το δηνάριο και η αργυρή αττική δραχμή είχαν την ίδια αξία. Νομίσματα άλλων πόλεων, με διαφορετικούς σταθμιτικούς κανόνες από αυτούς της Αθήνας, είχαν μια αντιστοιχία σε σχέση με το δηνάριο.  Το δηνάριο ήταν νόμισμα ασημένιο και οι υποδιαιρέσεις του ήταν χάλκινες και κόβονταν στις διάφορες πόλεις, όπως θα δούμε στην συνέχεια . Επί Ανδρόνικου κυκλοφορούσαν νομίσματα αξίας 1/12 μιας χάλκινης δραχμής ή 1/72 του δηναρίου. Ακόμη υπήρχε υποδιαίρεση του οβολού, ο μισός οβολός, που ονομαζόταν χαλκούς και η μισή υποδιαίρεση του χαλκού που ονομαζόταν κόλλυβος. 

1.6 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ Τα νομίσματα   Τα νομίσματα Τα νομίσματα, χρυσά, αργυρά, χάλκινα υποδιαίρούνται ως εξής Οι υποδιαιρεσεις του χρυσού είναι οι χρυσοί (semissis)(2,27 γραμμάρια) και τριμήσιον (tremissis) που ισοδυναμεί με το μισό ή τρίτο του σόλιδου (solidus). Οι υποδιαιρέσεις των αργυρών νομισμάτων είναι τα αργυρά(argentei) ή μιλιαρήσια (miliarensia, milliarensia): η κυκλοφορία τους σταματάει στην Ανατολή τον 6ο αι. και το όνομα δίνεται σε όλα τα αργυρά νομίσματα, το ρωμαϊκό αργυρό δηνάριο ή το περσικό dirchem. Το μιλιαρήσιο, από μια περίοδο που δεν μας είναι ακριβής, χρησιμοποιείται ως λογιστικό νόμισμα ισοδύναμο με το δωδέκατο του νομίσματος. Οι υποδιαρέσεις του χαλκούν νομίσματος είναι: το πεντανούμμιον, δεκανούμμιον,η μισή φόλλις

1.7 ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ Η χρήση του μετάλλου ως χρήμα έδωσε λύσεις σε προβλήματα που δημιουργούσε ο αντιπραγματισμός. Είχε αρκετά σταθερή ανταλλακτική αξία, δεν φθειρόταν εύκολα, μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί και να αποθηκευτεί. Είχε όμως δύο πολύ σημαντικά μειονεκτήματα Από ήλεκτρο (κράμα αργύρου με χρυσό) ήταν τα πρώτα νομίσματα που εκδόθηκαν στην Λυδία της Μ. Ασίας η οποία θεωρείται γενέτειρα αυτών που σήμερα ονομάζουμε νομίσματα. Ήταν απαραίτητο να ζυγίζεται σε κάθε συναλλαγή. Δεν ήταν εύκολο να αποδειχθεί η καθαρότητά του ως μέταλλο. Στατήρ της Λυδίας, 6ος αι. π.Χ.

1.8 ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ Τα πρώτα νομίσματα με την μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή τα εύχρηστα μικρά μεταλλικά κέρματα, κατασκευάστηκαν στη Λυδία της Μικράς Ασίας, τον 7ο αιώνα π.Χ. (βλ. ήλεκτρον)   Εκεί  οι τεχνίτες νομισματοποιοί, χτυπούσαν με ειδικά έγγλυφα (εσώγλυφα) μεταλλικά καλούπια πάνω σε ένα προζυγισμένο βώλο  μετάλλου (σαν μία μικρή πίττα από μέταλλο), και δημιουργούσαν ανάγλυφη την παράσταση του νομίσματος. Αυτή ήταν η κυριότερη μέθοδος για  την κατασκευή των νομισμάτων, σε όλη τη διάρκεια της κλασσικής αρχαιότητας, και της Ρωμαϊκής περιόδου Τα νομίσματα αυτά ονομάζονταν «παιστά» που θα πει «χτυπητά» Ο τρόπος κατασκευής νομισμάτων των πόλεων της Μικράς Ασίας, επεκτάθηκε σταδιακά και επικράτησε, και στον κυρίως Ελληνικό χώρο.  Στο σχήμα φαίνεται ο τρόπος που επί πολλούς αιώνες κατασκευάζονταν τα μεταλλικά νομίσματα 

1.9 ΕΙΔΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΦΟΙΝΙΚΑΣ ΔΡΑΧΜΗ Νόμισμα μίας δραχμής (1976-1988) Το αργυρό νόμισμα του Φοίνικα Ο Φοίνιξ ήταν η πρώτη χρηματική μονάδα που χρησιμοποίησε το κράτος της σύγχρονης Ελλάδας. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1828 με 1 φοίνικα να υποδιαιρείται σε 100 λεπτά, και αποτέλεσε τη βασική νομισματική μονάδα. Καθορίσθηκε από την Δ' Εθνοσυνέλευση (στο Άργος). Το όνομα του προέρχεται από το μυθικό πουλί Φοίνικα και συμβολίζει την αναγέννηση της Ελλάδας, το σύμβολο που αποτελεί και τον θυρεό της Φιλικής Εταιρείας. Η δραχμή (πληθυντικός: δραχμές) είναι νομισματική μονάδα, η οποία χρησιμοποιήθηκε από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο αλλά και από το σύγχρονο ελληνικό κράτος ως το 2002. Όπως και πολλά νομίσματα της αρχαιότητας, έτσι και η δραχμή, εκτός από νομισματική μονάδα, αρχικά αποτέλεσε μονάδα μέτρησης βάρους. Ένα αργυρό τετράδραχμο, για παράδειγμα, ήταν νόμισμα αργυρό με βάρος τεσσάρων δραχμών.

ΕΥΡΩ ο ευρώ (σήμα: €, κωδ.: EUR) είναι το ενιαίο επίσημο νόμισμα της Ευρωζώνης, η οποία αποτελείται από 19 από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Φινλανδία.Το νόμισμα χρησιμοποιείται, επίσης, από τα Θεσμικά Όργανα της ΕΕ και άλλα τέσσερα Ευρωπαϊκά κράτη, καθώς και από άλλα δύο κράτη, μονομερώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ευρώ να χρησιμοποιείται καθημερινά από 337 εκατ. Ευρωπαίους. Εκτός Ευρώπης, ένας αριθμός υπερπόντιων εδαφών Κρατών-Μελών της Ευρωζώνης έχουν το ευρώ ως επίσημο νόμισμά τους.

ΔΟΛΑΡΙΟ Το δολάριο (αγγλ. dollar) είναι το νόμισμα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Διαιρείται σε 100 σεντς (αγγλ. cents). Ο κωδικός ISO 4217του δολαρίου ΗΠΑ είναι USD. Συνολικά 10 χώρες και εδάφη χρησιμοποιούν ανεπίσημα το δολάριο ΗΠΑ ως νόμισμα. Ανατολικό Τιμόρ Βερμούδες (μαζί με το Δολάριο Βερμούδων) Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι Ελ Σαλβαδόρ Ισημερινός Νήσοι Μάρσαλ Ομόσπονδες Πολιτείες Μικρονησίας Παλάου Παναμάς Τερκς και Κέικος.

1.10 ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΧΡΕΩΣΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ   Η πιστωτική κάρτα είναι ένα και αυτή ένας τύπος δανείου, που χρησιμοποιείται για την πληρωμή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς να χρειάζεται να καταβληθούν τα χρήματα άμεσα. Ο πάροχος της πιστωτικής κάρτας, δηλαδή η τράπεζα, επιβάλλει ένα συγκεκριμένο μηνιαίο πιστωτικό όριο στον πελάτη, το οποίο και μπορεί να διαθέσει σε αγορές που επιθυμεί. Μια χρεωστική κάρτα, επίσης γνωστή και ως τραπεζική κάρτα (debit card, bank card ή check card), είναι μια πλαστική κάρτα πληρωμών την οποία εκδίδει ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα (συνήθως τράπεζα) υπέρ ενός δικαιούχου στο οποίο διατηρεί τραπεζικό λογαριασμό καταθέσεων, κατ’ αρχή για να παίρνει χρήματα από τα ΑΤΜ και παρέχει στον κάτοχο της κάρτας ηλεκτρονική πρόσβαση στον τραπεζικό λογαριασμό που διατηρεί.

1.10.3 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ – ΧΡΕΩΣΤΙΚΗΣ 1.Οι χρεωστικές κάρτες συνήθως επιτρέπουν την άμεση απόκτηση μετρητών, λειτουργώντας σαν κάρτα ΑΤΜ για ανάληψη μετρητών. 2.Όταν γίνεται πληρωμή με χρεωστική κάρτα τα χρήματα αφαιρούνται κατευθείαν από τον τραπεζικό λογαριασμό του κατόχου της κάρτας με τον οποίον συνδέεται αντί να πληρώνει τα χρήματα σε μια μεταγενέστερη ημερομηνία και αν δεν υπάρχει υπόλοιπο η πληρωμή δεν πραγματοποιείται. 3.Όταν γίνεται πληρωμή με την πιστωτική κάρτα, τα ποσά της πληρωμής συγκεντρώνονται σε λογαριασμό ενημέρωσης και αποστέλλονται μία φορά το μήνα στην διεύθυνση του δικαιούχου ζητώντας μερική ή ολική εξόφληση του ποσού. Για την προστασία της τράπεζας, αλλά και του πελάτη, ορίζεται ένα πιστωτικό όριο, ώστε να μην επιτρέπονται πληρωμές πάνω από αυτό το όριο. 1.Με τη χρεωστική κάρτα ξοδεύουμε χρήματα που έχουμε. Αν δεν έχουμε, δεν μπορούμε να πληρώσουμε. 2.Με την πιστωτική ξοδεύουμε χρήματα που δεν έχουμε ακόμα και προβλέπουμε ότι θα αποκτήσουμε στο μέλλον για να την ξεχρεώσουμε, παίρνοντας δάνειο από την τράπεζα μέχρι το όριο του πιστωτικού ορίου. 3.Οι έμποροι μπορούν επίσης να προσφέρουν επιστροφή χρημάτων (cashback) στους πελάτες, όπου ο πελάτης μπορεί να κάνει ανάληψη μετρητών μαζί με την αγορά του.

1.10.4 ΕΙΔΗ ΚΑΡΤΩΝ   Σήμερα υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους οι συναλλαγές των χρεωστικών καρτών υπόκεινται σε επεξεργασία: 1.EFTPOS (επίσης γνωστό ως online debit ή PIN debit), 2.Offline debit (επίσης γνωστή ως signature debit) και 3.το σύστημα της κάρτας ηλεκτρονικό πορτοφόλι (Electronic Purse Card System).

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Τούντα Παρασκευή Τράκου Άντωνια Τζελέπη Βασιλική Τίνα Σταθουλοπούλου Ψαρρά Βασιλεία Μαρία Παπανικολάου Εβελίνα Μπίκα Μαρία Παπασταμάτη Παϊσιος Χρήστος Ψωρομίτας Γιώργος Κωνσταντίνα Ματσώλα Δημήτρης Χαρχαντής Μπέσιος Θανάσης Χαραλάμπους Χάρης Τούντας Άρης Πάζα Αμαράλντο Μαρκόπουλος Παναγιώτης Ρομπόκας Παναγιώτης Μπλόντζος Παναγιώτης

ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!!!!