«ΕΡΩΤΗΣΗ 1» Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1930-70 οι ετήσιοι αριθμοί θανάτων από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες από 118000 ανήλθαν στις 331000, δηλαδή μια αύξηση του 180.5%. Μια εξήγηση γι' αυτήν την απότομη αύξηση του αριθμού των καρκινικών θανάτων θα μπορούσε να είναι μια αυξημένη έκθεση του πληθυσμού σε καρκινογόνες ουσίες. Αναφέρατε μερικές άλλες πιθανές εξηγήσεις.

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1» Ο πληθυσμός των ΗΠΑ αυξήθηκε στη διάρκεια της περιόδου (από 117 σε 230 εκατομμύρια κατοίκους). Η θνησιμότητα από καρκίνο (αριθμός θανάτων από καρκίνο σε ένα έτος ανά 100000 κατοίκους) αυξήθηκε κατά 61.5% από το 1930 ως το 1970. Η κατανομή του πληθυσμού έχει αλλάξει προς μια μεγαλύτερη αναλογία των ηλικιωμένων ατόμων. Η κατά ηλικία προτυπωμένη θνησιμότητα από καρκίνο αυξήθηκε κατά 9.5% από το 1930 ως το 1970. Προηγμένες διαγνωστικές τεχνικές ίσως έχουν συμβάλλει στο να καταγράφονται περισσότεροι θάνατοι από καρκίνο, αλλά επίσης οι προηγμένες θεραπευτικές μέθοδοι ίσως έχουν συνεισφέρει προς μια μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 2» Μελετώντας τη σχέση μεταξύ δίαιτας και νόσου, για παράδειγμα, η νοσηρότητα μπορεί να εκφραστεί σε απόλυτους αριθμούς (ο αριθμός των περιπτώσεων ή των επηρεασθέντων ατόμων) ή σε σχετικούς αριθμούς (αριθμοί που αναφέρονται στο μέγεθος του πληθυσμού). Ποιο από τα δύο είναι προτιμότερο; Εξηγείστε.

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2» Οι σχετικοί αριθμοί. Στις συγκρίσεις της συχνότητας των νόσων είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούνται δείκτες ανεξάρτητοι του μεγέθους του παρατηρούμενου πληθυσμού.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 3» Η συχνότητα των νόσων μπορεί να μετρηθεί ως επιπολασμός ή ως επίπτωση. Ποιο μέτρο ταιριάζει καλύτερα για την αξιολόγηση προληπτικών προγραμμάτων; Εξηγείστε.

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 3» Μέτρα επίπτωσης. Αυτά περιγράφουν την ροή από την κατάσταση του υγιούς στην κατάσταση του ασθενούς -κι αυτή είναι που επιθυμεί κάποιος να περιστείλει με τα προληπτικά μέτρα.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 4» α) Ο επιπολασμός μιας νόσου σ' έναν πληθυσμό είναι 0.02. Εξηγείστε την έννοια του με δικά σας λόγια. β) Η επίπτωση μιας νόσου σ' έναν πληθυσμό είναι 5 X 10-4 κατ' έτος. Εξηγείστε την έννοια της με δικά σας λόγια.

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 4» α) 2% του πληθυσμού έχει τη νόσο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. β) Πέντε περιπτώσεις νόσου συμβαίνουν ανά 10000 ανθρωποέτη σε κίνδυνο.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 5» Δίδεται ένας πληθυσμός με σταθερή κατά ηλικία κατανομή. Πώς μπορεί κάποιος να εξηγήσει ότι ο επιπολασμός μιας νόσου μειώνεται αν και υπάρχει σταθερή επίπτωση;

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 5» Η μέση διάρκεια της νόσου μειώθηκε.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 6» Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της επίπτωσης και της αθροιστικής επίπτωσης;

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 6» Η επίπτωση είναι ο αριθμός των νέων περιπτώσεων που συμβαίνουν σε σχέση με την περίοδο κινδύνου (δηλαδή σε σχέση με τα ελεύθερα νόσου έτη ζωής). Η αθροιστική επίπτωση είναι ο αριθμός των ατόμων που αρρωσταίνουν στη διάρκεια μιας περιόδου, σε σχέση με τον αριθμό των (ελεύθερων νόσου) ατόμων στην αρχή της περιόδου. Η επίπτωση, αλλά όχι και η αθροιστική επίπτωση, είναι ανεξάρτητη του μήκους της περιόδου παρατήρησης. Η αθροιστική επίπτωση είναι αδιάστατη και μπορεί να πάρει τιμές μόνον από 0 έως 1, ενώ η επίπτωση έχει διαστάσεις (μονάδες μέτρησης) «ανά μονάδα χρόνου» και μπορεί να πάρει τιμές από 0 και άνω χωρίς ανώτατο όριο.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 7» Στη διάρκεια μιας 4ετούς περιόδου υπήρξαν 532 τραυματισμοί του προσωπικού οφειλόμενοι σε ατυχήματα, σε κάποια ιατρικά εργαστήρια. Οι αριθμοί των απασχολουμένων σ' αυτά τα εργαστήρια ήταν 520 στην αρχή της περιόδου και 680 στο τέλος της. Με τα δεδομένα που έχετε ήδη στην άσκηση, αφού τα αξιοποιήσετε σωστά, παρακαλούμε πολύ υπολογίστε τον δείκτη νοσηρότητας της επίπτωσης (I).

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 7» Αριθμός περιστατικών = 532 Μέσο μέγεθος του πληθυσμού = (520 + 680) / 2 = 600 άτομα Χρόνος παρατήρησης = 4 έτη Χρόνος κινδύνου = 600 άτομα χ 4 έτη = 2400 ανθρωποέτη Άρα, υπολογίζοντας την επίπτωση, έχουμε ότι I = 532/2400 = 0.22 κατ' έτος.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 8» Σ' ένα μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο (screening) 1000 65-χρονων αντρών, 100 βρέθηκαν να έχουν κάποια νόσο. Στη διάρκεια της ακόλουθης 10ετίας άλλοι 200 ανέπτυξαν αυτή τη νόσο. Βάσει των Δεδομένων που έχετε στην Άσκηση, παρακαλούμε πολύ να υπολογίσετε τους «Δείκτες Νοσηρότητας», α.) Επιπολασμό (P) β.) Αθροιστική Επίπτωση (CI)

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 8» Ρ = 100/1000 = 0.10 CI = 200/(1000-100) = 0.22 σε μια δεκαετή περίοδο

«ΕΡΩΤΗΣΗ 11» Για να καταστεί δυνατή η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου, τακτικές γυναικολογικές εξετάσεις έγιναν σε γυναίκες ηλικίας 30-59 ετών. Μια επανεξέταση έγινε σε γυναίκες που δεν βρέθηκε να έχουν τη νόσο στην αρχική εξέταση. Η επανεξέταση κάλυψε 338294 ανθρωποέτη σε κίνδυνο και απέφερε, στην ταυτοποίηση, 123 νέες περιπτώσεις «καρκινώματος in situ». Υπολογίστε τον Δείκτη Νοσηρότητας της Επίπτωσης (I).

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 11» Ι = 123/338294 = 0.00036 κατ' έτος.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 12» Σ' ένα μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο 5000 γυναικών, 25 βρέθηκαν να έχουν καρκίνο μαστού. Στη διάρκεια των επομένων 5 ετών, 10 επιπλέον απ' τις εξετασθείσες γυναίκες ανέπτυξαν καρκίνο μαστού. Υπολογίστε τους δείκτες εμφάνισης της νόσου του Επιπολασμού (P) και της Αθροιστικής Επίπτωσης (CI), βάσει των δεδομένων που έχετε στην άσκηση σας.

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 12» Ρ = 25/5000 = 0.005

«ΕΡΩΤΗΣΗ 13» Στη διάρκεια μιας δετούς περιόδου εμφανίστηκαν 270 περιπτώσεις δωδεκαδακτυλικού έλκους στον αντρικό πληθυσμό μιας πόλης. Ο αριθμός των αντρών στην πόλη ήταν 18500 στην αρχή της περιόδου και 21500 στο τέλος. Το μέτρο συχνότητας της νόσου που ζητάτε να υπολογίσετε είναι η Eπίπτωση (I)

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 13» Αριθμός περιπτώσεων = 270 Μέσο μέγεθος του πληθυσμού = (18500 + 21500) / 2 = 20000 Παρατηρητική περίοδος = 5 έτη Ολική περίοδος κινδύνου = 20000 άτομα χ 5 έτη = 100000 ανθρωποέτη Ι = 270/100000 = 0.0027 κατ' έτος.

«ΕΡΩΤΗΣΗ 14» Στη διάρκεια της περιόδου 1 Ιανουαρίου-31 Δεκεμβρίου 1975, υπήρξαν 435 περιπτώσεις βακτηριακής μηνιγγίτιδας, σε μια γεωγραφική περιοχή της οποίας ο μέσος πληθυσμός στη διάρκεια αυτού του έτους ήταν 7250000. Βάσει των δεδομένων που έχετε στην άσκηση, παρακαλείστε να υπολογίστετε τον δείκτη νοσηρότητας της επίπτωσης (I).

«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 14» Ι = 435/7250000 = 0.00006 %