Παραλογικοί Συλλογισμοί Παραλογισμοί και Σοφίσματα

Οι Παραλογικοί Συλλογισμοί είναι συλλογιστικά σχήματα που έχουν τη μορφή συλλογισμού ( είναι έγκυροι) αλλά δεν είναι ορθοί. Επομένως, δεν έχουν καμία αποδεικτική αξία. Αν το σφάλμα στον παραλογικό συλλογισμό οφείλεται σε άγνοια ή πλάνη, ονομάζεται παραλογισμός, ενώ, αν οφείλεται σε πρόθεση εξαπάτησης, ονομάζεται σόφισμα.

Σύμφωνα με την επιστήμη της Λογικής, δύο είναι οι κύριες μορφές παραλογικών συλλογισμών: Παραλογισμοί α. «κατά την ύλη», β. «κατά τη μορφή».

Παραλογισμοί «κατά την ύλη» 1.λήψη ζητουμένου: όταν το συμπέρασμα συνάγεται από προκείμενες που έχουν οι ίδιες ανάγκη να αποδειχτούν. Παράδειγμα: Όσοι δεν εργάζονται είναι τεμπέληδες. ( Πρέπει να αποδειχτεί) Ο Γιάννης δεν εργάζεται. Άρα, ο Γιάννης είναι τεμπέλης.

Παραλογισμοί «κατά την ύλη» 2. Κύκλος : Οι πετυχημένοι καλλιτέχνες είναι ευρέως γνωστοί στο κοινό. Είναι ευρέως γνωστοί, γιατί το έργο τους προβάλλεται από τα ΜΜΕ. Τα ΜΜΕ προβάλλουν το έργο τους, γιατί οι δημιουργοί είναι πετυχημένοι καλλιτέχνες.

Παραλογισμοί «κατά την ύλη» Άγνοια ελέγχου: ορισμένες ή όλες οι προκείμενες είναι άσχετες με το συναγόμενο συμπέρασμα: Όσοι εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος είναι αξιότιμοι πολίτες. Ο κατηγορούμενος έχει εκπληρώσει μέχρι σήμερα όλες τις υποχρεώσεις του απέναντι στο κράτος ( στρατιωτικές , φορολογικές) Άρα, ο κατηγορούμενος είναι άξιος τιμής και όχι καταδίκης.

Παραλογισμοί «κατά την ύλη» Παρά το συμβεβηκός: Το συμπέρασμα συνάγεται με αυθαίρετη γενίκευση του μερικού Η΄ από προκείμενες με περιορισμένο και αμφίβολο κύρος που οφείλεται σε συμπτώσεις , προλήψεις. Είναι Τρίτη και 13. Άρα, κάτι κακό θα μου συμβεί.

Παραλογισμοί «κατά τη μορφή» Στον τομέα των κατηγορικών συλλογισμών, οι παραλογισμοί προκύπτουν από τη χρήση ενός μέσου όρου με δύο διαφορετικές σημασίες σε κάθε προκείμενη. Η σιωπή είναι χρυσός. Ο χρυσός είναι πολύτιμο μέταλλο. Άρα, η σιωπή είναι πολύτιμο μέταλλο. Σημείωση: ο χρυσός ως λέξη χρησιμοποιείται στην πρώτη περίπτωση μεταφορικά, ενώ στη δεύτερη περίπτωση κυριολεκτικά.

Παραλογισμοί «κατά τη μορφή» Στην κατηγορία των διαζευκτικών συλλογισμών οι παραλογισμοί οφείλονται κατά κύριο λόγο σε ελλιπή διάζευξη. Οι μαθητές του Ενιαίου Λυκείου ακολουθούν είτε τη θετική είτε τη θεωρητική κατεύθυνση. Ο Γιώργος που είναι μαθητής Ενιαίου Λυκείου, δεν ακολουθεί τη θετική κατεύθυνση. Άρα, ο Γιώργος ακολουθεί τη θεωρητική κατεύθυνση. ( Παραβλέπει την τεχνολογική κατεύθυνση)

Παραλογισμοί «κατά τη μορφή» Στην κατηγορία των υποθετικών συλλογισμών για να καταλάβουμε τους παραλογισμούς, θα πρέπει πρώτα να καταλάβουμε πότε οι υποθετικοί συλλογισμοί είναι ορθοί….. Αν χιονίσει (α), τότε θα κάνει κρύο (β). Θα χιονίσει. (α) Άρα θα κάνει κρύο (β). Το α ονομάζεται λόγος και το β ακολουθία.

Αν χιονίσει, (α), τότε θα κάνει κρύο (β) Δε θα κάνει κρύο ( όχι β) Άρα, δε θα χιονίσει (όχι α) Τώρα διδάσκουμε τους παραλογισμούς στην κατηγορία των υποθετικών συλλογισμών οι οποίοι προκύπτουν όταν γίνεται παράβαση των δύο παρακάτω κανόνων. ΑΝ (α) ΤΟΤΕ (β) ΙΣΧΥΕΙ ΤΟ (α) Άρα, ισχύει και το (β) και ΑΝ (α) τότε (β) ΌΧΙ (β) Άρα ΌΧΙ α.

Αν χιονίσει (α), τότε θα κάνει κρύο (β) Θα κάνει κρύο (β) Άρα , θα χιονίσει. Σημείωση : παραβλέπεται το ενδεχόμενο να πέσει η θερμοκρασία και όμως να μην χιονίσει.

Αν χιονίσει (α) , τότε θα κάνει κρύο(β). Δε θα χιονίσει ( ΌΧΙ το α). Άρα , δε θα κάνει κρύο. ( ΌΧΙ το β). Σημείωση: Υπάρχει το ενδεχόμενο να πέσει η θερμοκρασία και να κάνει κρύο κι όμως να μην πέσει χιόνι.