Ανθρώπινη γλώσσα και συστήματα επικοινωνίας ζώων Στις διαφάνειες που ακολουθούν προσπαθήστε να εντοπίσετε ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα συστήματα επικοινωνίας ανθρώπων και ζώων. Αν το χαρακτηριστικό που εντοπίζετε υπάρχει και στα δύο συστήματα βάζετε ένα (+), αν όχι ένα (-) και αν δεν είστε σίγουροι για την παρουσία ή την απουσία του συγκεκριμένου χαρακτηριστικού ένα (?). Με βάση τις παρατηρήσεις σας ποια θεωρείτε ότι είναι η σημαντικότερη διαφορά ανάμεσα στις γλώσσες επικοινωνίας ανθρώπων και ζώων και γιατί;

Δυϊκότητα/ διπλή άρθρωση Μεταθετότητα Απειρία Δημιουργικότητα Tα συστήματα επικοινωνίας των ζώων διαφέρουν από την ανθρώπινη γλώσσα στον βαθμό στον οποίο διαθέτουν/ δεν διαθέτουν Δυϊκότητα/ διπλή άρθρωση Μεταθετότητα Απειρία Δημιουργικότητα Αυτονομία από το ερέθισμα Διακριτότητα Αυτοαναφορικότητα 2

Οι μακρινοί μας πρόγονοι…

Συστήματα επικοινωνίας των ζώων και ανθρώπινη γλώσσα ήχοι- σύνδεση ήχου/σημασίας-διακριτότητα-δημιουργικότητα Εναλλαξιμότητα- σύνδεση μορφής με σημασία- μεταθετότητα 4

Συστήματα επικοινωνίας των ζώων και ανθρώπινη γλώσσα Εναλλαξιμότητα-σύνδεση ήχου/ σημασίας-αυθαιρετότητα-μεταθετότητα-δημιουργικότητα-αυτοαναφορικότητα Καλέσματα/ κελαηδίσματα: ακουστικό-φωνητικό κανάλι/ εναλλαξιμότητα-μεταθετότητα-μαθησιακή ικανότητα- διακριτότητα-δυϊκότητα-δημιουργικότητα 5

Και οι μέλισσες μιλάνε… Κυκλικός χορός 7μ./ δρεπανοειδής 7-21μ./ ταλάντωση ουράς >21μ.: ακουστικό/ φωνητικό κανάλι- σύνδεση κίνησης με σημασία/ απειρία- δημιουργικότητα-μεταθετότητα-εναλλαξιμότητα π-δ 6

Και οι μέλισσες μιλάνε…

Η βιολογική βάση της γλώσσας Ζώα Άνθρωπος Μικρά και κλειστά συστήματα συμβόλων για βιολογικές ανάγκες Σύμβολα άμεσα εξαρτώμενα από το περιβάλλον Λεξιλόγιο χωρίς όρια για τα αισθητά και τα αφηρημένα Πέρα από το άμεσο περιβάλλον, πέρα από τα αισθητά, στο παρελθόν και το μέλλον, το πραγματικό και το φανταστικό Δημιουργικότητα 8

Πειράματα κατά της βιολογικής βάσης της γλώσσας Washoe Nim Chimsky 9

Πειράματα κατά της βιολογικής βάσης της γλώσσας Gardner & Gardner (1978) Χιμπατζής Washoe 4 χρόνια 132 χειρονομίες , γενίκευση συμβόλων, δημιουργία καινούργιων σύνθετων λέξεων «άνοιξε-φαγητό-ποτό» Τerrace (1979) Χιμπατζής Nim Chimsky, 4 χρόνια για γνώση συμβόλων με γενικευμένη αναφορά, αδυναμία συνδυασμού των συμβόλων σε πλήρεις προτάσεις, άρα αδυναμία δημιουργίας καινούργιων μηνυμάτων Kριτική: Critics of primate linguistic studies include Thomas Sebeok, American semiotician and investigator of nonhuman communication systems, who wrote: In my opinion, the alleged language experiments with apes divide into three groups: one, outright fraud; two, self-deception; three, those conducted by Terrace. The largest class by far is the middle one. Κοινό αποτέλεσμα: πολύς χρόνος για ελάχιστα αποτελέσματα. Συγκρίνετε τι καταφέρνει ένα παιδί σε διάστημα 4 χρόνων Συμπέρασμα: Η γλωσσική ικανότητα είναι ποιοτικά διαφορετική από τα συστήματα επικοινωνίας των ζώων και η ικανότητα αυτή περιορίζεται στο ανθρώπινο είδος. 10

Να τι κατάφερε ο Nim Chimsky Apple me eat Banana Nim eat Banana me eat Drink me Nim Eat Nim eat Eat Nim me Eat me Nim Eat me eat Finish hug Nim Give me eat Grape eat Nim Hug me Nim Me Nim eat Me more eat More eat Nim Nut Nim nut Play me Nim Yogurt Nim eat Banana Nim banana Nim Banana eat me Nim Banana me Nim me Banana me eat banana Drink Nim drink Nim Drink eat drink eat Drink eat me Nim Eat Nim eat Nim Eat drink eat drink Eat grape eat Nim Eat me Nim drink Grape eat Nim eat Grape eat me Nim Me Nim eat me Me eat drink more Me eat me eat Me gum me gum

Συμπέρασμα Η γλωσσική ικανότητα είναι ποιοτικά διαφορετική από τα συστήματα επικοινωνίας των ζώων και η ικανότητα αυτή περιορίζεται στο ανθρώπινο είδος.

Τα συστήματα επικοινωνίας των ζώων είναι ποιοτικά διαφορετικά από τη γλώσσα των ανθρώπων Είναι άξιο παρατήρησης το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανείς άνθρωπος τόσο διεφθαρμένος ή ανόητος, χωρίς να εξαιρούνται οι ηλίθιοι, που να μην μπορεί να βάλει σε σειρά διαφορετικές λέξεις, σχηματίζοντας με αυτές μια δήλωση που να γνωστοποιεί τη σκέψη του. Εντούτοις, δεν υπάρχει κανένα άλλο ζώο, όσο τέλειο και αν είναι και σε οποιεσδήποτε ευνοϊκές συνθήκες κι αν βρίσκεται, που να μπορεί να κάνει το ίδιο. (Descartes, 17ος αι. )

Χαρακτηριστικά ανθρώπινης γλώσσας α) Αυθαίρετο του γλωσσικού σημείου β) Μετατόπιση / Έξοδος από την απτή πραγματικότητα γ) Δημιουργικότητα / Παραγωγικότητα δ) Διακριτότητα ε) Διπλή άρθρωση στ) Γραμματική δομή ζ) Αυτοαναφορικότητα η) Εναλλαξιμότητα (πομπός – δέκτης)