Λογιστική για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Διάλεξη 7 Πρότυπο κόστος & Ανάλυση αποκλίσων
Πρότυπο κόστος Πρότυπο (CIMA) “Μία εκτιμώμενη χρήση διθέσιμων πηγών παραγωγής, υπό συγκεκριμένες συνθήκες.” Πρότυπο κόστος (CIMA) “Το προβλεπόμενο μοναδιαίο κόστος προϊόντων ή υπηρεσιών που προσφέρονται σε μία λογισιτκή περίοδο.”
Πρότυπο κόστος Πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα πρότυπα κόστη; Αποτίμηση αποθεμάτων Καθορισμός κέρδους Σχεδιασμός κατανάλωσης διαθέσιμων πηγών παραγωγής Έλεγχος πραγματικής απόδοσης Κίνητρα σε εργαζομένους Βοήθεια στη λήψη αποφάσεων (π.χ. τιμολόγηση)
Πρότυπο κόστος Αφορά και τις πωλήσεις. Για παράδειγμα, η πρότυπη τιμή πώλησης
Πρότυπο κόστος Απόκλιση (CIMA): “Η διαφορά μεταξύ προϋπολογισθέντος (ή πρότυπο) κόστους και πραγματικού κόστους. Παρόμοια σύγκριση μπορεί να γίνει και για τις πωλήσεις.” Ανάλυση αποκλίσεων (CIMA): “Η αξιολόγηση της απόδοσης μέσω αποκλίσεων, παρέχει την ευκαιρία για λήψη αποφάσεων.”
Πρότυπο κόστος Ποιές επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πρότυπο κόστος; Αυτές που πουλούν ένα ή περισσότερα τυποποιημένα προϊόντα ή υπηρεσίες Αυτές που πουλούν προϊόντα ή υπηρεσίες με χρήση πρότυπων πρώτων υλών ή/και διαδικασιών
Πρότυπο κόστος – Συμπεροφοριακές πτυχές Συμμετοχή Αυτοί που είναι υπεύθυνοι για να κατορθώσουν τα πρότυπα μεγέθη, εμπλέκονται στην επιλογή τους; Αν ναι, μπορεί να είναι περισσότερο πεποισμένοι Πιθανοί κίνδυνοι: Χτίζοντας στην “αβεβαιότητα” Ψευτο-συμμετοχή
Πρότυπο κόστος – Συμπεροφοριακές πτυχές Ελεγχόμενα και μη κόστη Ελεγχόμενα: ο manager μπορεί να επηρεάσει το κόστος Μη ελεγχόμενα: ο manager δεν μπορεί να επηρεάσει το κόστος Αν οι managers είναι υπόλογοι σε κόστη που δεν μπορούν να επηρεάσουν, αποθαρύνονται. Πρέπει να παρουσιαστούν οι αποκλίσεις για να διαχωριστούν τα ελεγχόμενα από τα μη κόστη
Ανάλυση αποκλίσων Παράδειγμα Μια επ/ση αρχικά Προϋπολόγισε ένα κέρδος 12.000 Ευρώ, αλλά στο τέλος του έτους το πραγματικό κέρδος ήταν 15.000 Ευρώ. Γιατί υπήρχε αυτή η διαφορά; Χρειάζεται περισσότερη πληροφόρηση.
Η επ/ση πουλά ένα μόνο προίόν και χρησιμοποιεί τη μέθοδο οριακού κόστους. Καρτέλα πρότυπου κόστους (ανά μονάδα) Ε Ε Τιμή πώλησης 70 Μεταβλητό: Πρώτων υλών (4 κιλά/μον. x 9 Ε/κιλό) 36 Εργασία (2 ώρες/μον. x 7 Ε/ώρα) 14 Μον. μεταβλητό κόστος 50 Μοναδιαία συνεισφορά 20 Τα Σταθερά προϋπολογισθέντα κόστη είναι 8.000 Ευρώ για το έτος.
Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσεως Προϋπ. Πραγματικά Μονάδες 1.000 1.100 Πωλήσεις 70.000 75.000 Πρ. Ύλες 36.000 37.000 Εργασία 14.000 16.000 Μεταβλητό κ. 50.000 53.000 Συνεισφορά 20.000 22.000 Σταθ. κόστος 8.000 7.000 Κέρδος 12.000 15.000 Οι πραγματικές πρώτες ύλες ήταν 4.300 κιλά η πραγματική εργασία ήταν 2.300 ώρες
Υπολογισμός των αποκλίσεων Απόκλιση ποσότητας πωλήσεων Εκτιμ. Πωλήσεις 1.000 μον. Πραγμ. Πωλήσεις 1.100 μον. Απόκλιση +100 μον. (Ευνοϊκή) Πρότυπη συνεισφορά 20 Ε/μον x Απόκλιση ποσότητας πωλήσεων +2.000 Ε (Ευνοϊκή)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση τιμής πωλήσεων 1.100 μον. με εκτιμώμενες πωλήσεις (x 70 E/μον.) 77.000 1.100 μον. είχαν πραγματικές Πωλήσεις (x 68 Ε/μον.) 75.000 Απόκλιση τιμής πωλήσεων 2.000 Ε. (Δυσμενής)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση τιμής πρώτων υλών 4.300 κιλά πρέπει να κοστίζουν (x 9 Ε/κ.) 38.700 1.100 είχαν πραγματικό κόστος πρ. Υλών (x 8,6 Ε/κ.) 37.000 Απόκλιση τιμής πρώτων υλών 1.700 (Ευνοϊκή)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση ποσότητας πρώτων υλών 1.100 μον. αναμένεται να χρησιμοποιήσουν (x 4 κ/μον) 4.400 κιλά 1.100 μον. χρησιμοποίησαν πραγματικά 4.300 κιλά Απόκλιση +100 κιλά (Ευν.) Πρότυπο κόστος / κιλό 9 Ε/κ x Απόκλιση ποσότητας πρώτων υλών +900 Ε (Ευνοϊκή)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση τιμής εργασίας 2.300 ώρες αναμένεται να κοστίσουν (x 7 Ε/ώρα) 16.100 2.300 ώρες πραγματικά κόστισαν (x 6,96 E/ώρα) 16.000 Απόκλιση τιμής εργασίας + 100 Ε (Ευνοϊκή)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση αποτελεσματικότητας εργασίας 1.100 μον. αναμένεται να χρειαστούν (x 2 ώρες/μον.) 2.200 ώρες 1.100 πραγματικά χρειάστηκαν 2.300 ώρες Απόκλιση - 100 ώρες (Δυσμενής) Πρότυπο κόστος ανά ώρα 7 Ε/ώρα x Απόκλιση αποτ/τας εργασίας -700 Ε (Δυσμενής)
Υπολογισμός αποκλίσεων Απόκλιση Σταθερού κόστους Προϋπ. Σταθερό κόστος 8.000 Πραγματικό Σταθερό κόστος 7.000 Απόκλιση Σταθερού κόστους +1.000 Ε (Ευνοϊκή)
Συγκέντρωση Αποκλίσεων Ευνοϊκές Δυσμενείς Ποσότητας πωλήσεων 2.000 Ευνοϊκές Δυσμενείς Ποσότητας πωλήσεων 2.000 Τιμής πωλήσεων 2.000 Τιμής Πρ. υλών 1.700 Ποσότητας Πρ. υλών 900 Τιμής εργασίας 100 Απ/τας Εργασίας 700 Σταθερού κόστους 1.000 Σύνολα 5.700 2.700 Οπότε, η Γενική Απόκλιση είναι +3.000 Ε (Ευνοϊκή)
Συγκέντρωση Αποκλίσεων Ευνοϊκές Δυσμενείς Σύνολα 5.700 2.700 Ευνοϊκές Δυσμενείς Σύνολα 5.700 2.700 Οπότε, η Γενική Απόκλιση είναι +3.000 Ε (Ευνοϊκή) Αυτή είναι ίση με την διαφορά μεταξύ του προϋπολογισθέν και πραγματικού κέρδους: Πραγματικό Κέρδος 15.000 Πρ. Κέρδος 12.000 Διαφορά +3.000 Ε (Ευνοϊκή)
Συγκέντρωση Αποκλίσεων Ευνοϊκές Δυσμενείς Ποσότητας πωλήσεων 2.000 Τιμής πωλήσεων 2.000 Τιμής Πρ. υλών 1.700 Ποσότητας Πρ. υλών 900 Τιμής εργασίας 100 Απ/τας Εργασίας 700 Σταθερού κόστους 1.000 Σύνολα 5.700 2.700 Υπάρχουν πιθανοί σύνδεσμοι μεταξύ των επιμέρους αποκλίσεων (για παράδειγμα ποσότητα και τιμή πωλήσεων);