Παναγιώτα Αντωνοπούλου Επ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Παναγιώτα Αντωνοπούλου Επ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΗΜΑΣΙΟΔΟΤΗΣΗΣ Καταδήλωση Συμπαραδήλωση Συμβολοποίηση Μοντάζ Ψευδογεγονός Ψευδοβίωμα
ΚΑΤΑΔΗΛΩΣΗ ή ΠΡΩΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΣΗΜΑΣΙΟΔΟΤΗΣΗ Παραπέμπει σε εκφορά άμεσων μηνυμάτων με απευθείας αναφορές σε γεγονότα, πρόσωπα, διοργανώσεις, ειδήσεις, πληροφορίες, σχόλια «Ο όρος 'καταδήλωση' εξισώνεται ευρέως με την κυριολεκτική σημασία ενός σημείου: επειδή η κυριολεκτική σημασία είναι σχεδόν γενικά αναγνωρίσιμη, ειδικά όταν πρόκειται για οπτική επικοινωνία, η 'καταδήλωση' συγχέεται συχνά με την κυριολεκτική μεταφορά της 'πραγματικότητας' στη γλώσσα – και μέσω αυτής με 'ένα φυσικό σημείο', αυτό που παράγεται χωρίς την παρέμβαση κώδικα» Stuart Hall, Βρετανός Κοινωνιολόγος
ΣΥΜΠΑΡΑΔΗΛΩΣΗ ή ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΣΗΜΑΣΙΟΔΟΤΗΣΗ Παραπέμπει σε εκφορά έμμεσων μηνυμάτων τα οποία δεν διατυπώνονται ευθέως δια του λόγου αλλά υποδηλώνονται. «Η 'συμπαραδήλωση', από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιείται απλώς για να αναφέρεται σε λιγότερο σταθερές και συνεπώς περισσότερο συμβατικές και μεταβλητές, συνδεδεμένες σημασίες, οι οποίες σαφώς μεταβάλλονται από τη μια περίσταση στην άλλη και συνεπώς πρέπει να εξαρτώνται από την παρέμβαση κωδίκων» Stuart Hall, Βρετανός Κοινωνιολόγος
ΜΥΘΟΣ ή ΤΡΙΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΣΗΜΑΣΙΟΔΟΤΗΣΗ Παραπέμπει σε ένα τρίτο στάδιο σημασιοδότησης το οποίο λειτουργεί ως εδραιωμένες αντιλήψεις / ιδεολογία
Στο καταδηλωτικό επίπεδο αυτή είναι μια φωτογραφία της ηθοποιού Marilyn Monroe. Στο συμπαραδηλωτικό επίπεδο συνδέουμε τη φωτογραφία αυτή με τις ιδιότητες της Marilyn Monroe, την αίγλη, τη σεξουαλικότητα, την ομορφιά – αν αυτή είναι μια φωτογραφία στην αρχή της καριέρας της – αλλ’ επίσης με την κατάπτωσή της, τα ναρκωτικά και τον άκαιρο θάνατο αν είναι μια από τις τελευταίες της φωτογραφίες. Σε μυθικό επίπεδο αντιλαμβανόμαστε αυτό το σημείο ως ενεργοποίηση του μύθου του Χόλυγουντ: το εργοστάσιο ονείρων που δίνει αίγλη στη μορφή των ηθοποιών που κατασκευάζει, αλλά επίσης την ονειρομηχανή που τους συνθλίβει – όλα με στόχο το κέρδος και το συμφέρον. Susan Hayward 1996, 310
ΑΣΚΗΣΗ Να βρεθούν οι καταδηλώσεις, συμπαραδηλώσεις και μύθοι στο παρακάτω εδάφιο : 480 π.Χ . Ο Πέρσης στρατηγός Τριτανταίχμης μαθαίνει ότι οι Έλληνες αγωνίζονται στους ολυμπιακούς αγώνες με βραβείο ένα δάφνινο στεφάνι. Και αναφωνεί: «Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησόμενους ημέας, οί ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής» Ηρόδοτος 8, 26 «Αλίμονο, Μαρδόνιε, με ποιους άντρες μας έφερες να πολεμήσουμε; Με αυτούς που δεν αγωνίζονται για χρήματα, αλλά για την αρετή.»
ΟΛΗ Η ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΎ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΔΗΛΩΣΕΙΣ, ΣΥΜΠΑΡΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΥΣ , γεγονός που δικαιολογεί τα εκατοντάδες δις ευρώ τα οποία διακινούνται κάθε χρόνο στην αθλητική βιομηχανία.
Η Γερμανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου τον Σεπτέμβρη του 2004 μετά από ένα ποδοσφαιρικό αγώνα στην Τεχεράνη μεταξύ των εθνικών ομάδων της Γερμανίας και του Ιράν έδωσε τελεσίγραφο προς τον Γερμανό τερματοφύλακα της ομάδας Λενς Λέμαν ότι …ή θα αλλάξει γάντια ή δεν θα ξαναπαίξει στην Εθνική Γερμανίας . Ο λόγος ; Ο Λέμαν φορούσε γάντια της Nike ενώ η Εθνική Γερμανίας είχε χορηγό την Adidas !
ΣΥΜΒΟΛΟΠΟΙΗΣΗ Ο Arnheim χρησιμοποιεί τον όρο προκειμένου να ορίσει τη συγκεκριμένη απόδοση ή αναπαράσταση μιας αφηρημένης ιδέας ή ενός γενικού προτύπου. Πρόκειται για εγγενή λειτουργία του Λόγου της εικόνας.
Επίπεδα συμβολοποίησης Το σύνολο των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων Ο ρόλος των πρωταγωνιστών τους, δηλαδή η μορφή της κοινωνικής δράσης που αυτοί ασκούν και το προϊόν της πράξης τους. Η αξιολόγηση και ιεράρχηση των ειδήσεων Η μορφοποίηση κοινωνικών μηνυμάτων
ΜΟΝΤΑΖ Θεωρία primo-secundo : SECUNTO : Συνδυάζονται μεταξύ τους κατά διάφορους τρόπους Eisenstein, 1975
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ Στη γενική του διάσταση, ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα αντιμετωπίζουν τον κόσμο στις συνθήκες επικράτειας ( στο δημόσιο λόγο) της τεχνολογικής εικόνας Πλειός Γιώργος, 2003
ΨΕΥΔΟΓΕΓΟΝΟΣ Την έννοια των «ψευδογεγονότων» έχουν αναλύσει διεξοδικά ο Boorstin και ο Bennet. Τα «ψευδογεγονότα» είναι γεγονότα που κατασκευάζονται ειδικά για να προβληθούν από την τηλεόραση κι ως εκ τούτου διαμορφώνονται στη βάση των σημειωτικών συστημάτων του μέσου. Κατασκευάζονται, δε, την ώρα της τέλεσης των γεγονότων η εφόσον αυτά έχουν τελεστεί.
ΨΕΥΔΟΒΙΩΜΑ Ο τηλεθεατής δεν βιώνει το γεγονός αυτό καθαυτό αλλά την εικόνα των γεγονότων και τη συμβολική αξία, τόσο της εικόνας όσο και των γεγονότων. Το «ψευδοβίωμα», όπως περιγράφεται από τον Lippmann, συνιστά εξ αποστάσεως και ελεγχόμενη συμμετοχή του ατόμου στις πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες, γι΄αυτό και έχει σημαντικές προεκτάσεις σε όλα τα κοινωνικά πεδία . Το «ψευδοβίωμα» θέτει το θεατή σ΄ εκείνη τη θέση από την οποία παρατηρεί τα γεγονότα από απόσταση ασφαλείας συμμετέχοντας σε αυτά φαντασιακά.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ