Εφηβεία : Προβλήματα και Προβληματισμοί Λυκειακές Τάξεις Μεσοβουνίων Σχολικό έτος 2015 – 2016 Εφηβεία : Προβλήματα και Προβληματισμοί Project Α΄ Λυκείου Α’ τετράμηνο

Η εφηβεία είναι η περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ώριμη ηλικία. Ξεκινάει με ειδικές βιολογικές αλλαγές στο σώμα του παιδιού (που έχουν παράλληλα και ψυχοσωματικές επιπτώσεις) και τελειώνει με τον σχηματισμό της προσωπικής ταυτότητας. Θα λέγαμε ότι η εφηβεία αρχίζει γενικά περί το 11ο έτος της ηλικίας και φτάνει μέχρι το 18ο. Όμως υπάρχουν μεγάλες ατομικές διαφορές στα όρια αυτά.

Κάποιες αλλαγές που βιώνει σε ψυχολογικό επίπεδο είναι: αναζήτα την ταυτότητά, περισσότερη ανεξαρτησία, νέες εμπειρίες εξερευνεί την σεξουαλική του ταυτότητα, επιδεικνύει έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις περνάει περισσότερο χρόνο με τους φίλους του, έχει περισσότερες συγκρούσεις με τους γονείς του.

Ερευνητικά ερωτήματα Εθισμός και εφηβεία Έφηβοι και τεχνολογία Σχέσεις εφήβων με ενήλικες Διατροφικές αναταραχές κατά την εφηβεία Εφηβεία και εκφοβισμός ( Bullying)

Εθισμός και Εφηβεία

Εθισμός στο ποτό Αίτια Συμπτώματα η άποψη ότι η χρήση αλκοόλ είναι δράση ενάντια στην αυστηρότητα των γονιών για διασκέδαση, κοινωνικοποίηση, αποδοχή, συμμόρφωση ή εξομοίωση για ευχαρίστηση για δοκιμή, ρίσκο για να μειώσουν το άγχος για να λύσουν προσωπικά, οικογενειακά προβλήματα επιθετική, αντικοινωνική, ριψοκίνδυνη συμπεριφορά μειωμένη απόδοση του στο σχολείο θάνατο (από ατυχήματα, δολοφονίες, αυτοκτονίες) ή σωματική βλάβη (σε ήπαρ, καρδιά και εγκέφαλο) Ευαλωτότητα στη δοκιμή ή και στη χρήση ναρκωτικών ουσιών

Εθισμός στο Διαδίκτυο Συμπτώματα Επιπτώσεις Εξιδανίκευση του μέσου. Θεωρεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το Διαδίκτυο το σημαντικότερο «κεφάλαιο» της καθημερινότητάς του. Τροποποίηση της διάθεσης. Ανοχή. Το άτομο χρειάζεται σταδιακά όλο και περισσότερες ώρες χρήσης του υπολογιστή ώστε να νιώθει ευχαρίστηση. Σύγκρουση. Ενώ το παιδί αισθάνεται ότι έχει πρόβλημα, δεν μπορεί να κάνει κάτι για να περιορίσει τη χρήση του υπολογιστή. Μειώνεται ο χρόνος που περνάει ο έφηβος με την οικογένειά του αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης παχυσαρκίας, μυοσκελετικών προβλημάτων και οφθαλμικών παθήσεων παραμελούν τη σωματική τους υγιεινή κάνουν πολλές απουσίες στο σχολείο

Εθισμός στα Ναρκωτικά Αίτια Συμπτώματα Η απουσία των γονέων στη ζωή των παιδιών τους Η έκθεση στα ναρκωτικά είτε στο χώρο του σχολείου είτε από συνομηλίκους Η Ανασφάλεια Η έλλειψη της πνευματικής καλλιέργειας Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες (απώλεια ή απόκτηση σωματικού βάρους) Ο συντονισμός των σωματικών κινήσεων δεν είναι καλός Τα μάτια είναι κόκκινα, υπερβολικά υγρά, απλανές βλέμμα πρόσωπο με κοκκίνισμα ή χλωμάδα Ακραία υπερδραστηριότητα Αναγούλες, εμετοί ή υπερβολική εφίδρωση Τρεμούλιασμα των χεριών, των ποδιών ή του κεφαλιού Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός

Τεχνολογία και Έφηβοι

Κίνδυνοι Δυνατότητες έκφραση επιθετικών συμπεριφορών (cyber bullying), να πέσουν θύματα πορνογραφίας ή διαδικτυακής αποπλάνησης, εθιστικές συμπεριφορές σε online παιχνίδια. Μείωση ελεύθερου χρόνου Άγχος αύξηση βάρους ( μειωμένη σωματική δραστηριότητα ) Μοναξιά, απομόνωση  κοινωνική σύγκριση(χαμηλή αυτοεκτίμηση) Αυπνία , καταθλιπτικά συμπτώματα  Ευέλικτη ταυτότητα (Η έλλειψη της πρόσωπο με πρόσωπο επαφής) Συναισθηματική εγγύτητα και αίσθηση ότι ανήκει κάπου Διέξοδος για τις απογοητεύσεις (πιέσεις από οικογένεια, φίλους, το σχολείο) δυνατότητα για σπουδές εξ αποστάσεως  Πληροφόριση Γρήγορη και φτηνή εποικοινωνία ψυχαγωγία

Σχέσεις με ενηλίκους

Σχέσεις με γονείς: Οι νέοι αντιδρούν με ποικίλους τρόπους προς τους ενήλικες ανάλογα με τη συμπεριφορά των ενηλίκων, την προσωπικότητά τους και το πρόβλημα που προκύπτει. (επαναστάσεις, εσωστρέφεια) Οι αλλαγές που παρατηρούνται στις σχέσεις εφήβων και των γονιών τους είναι : Το αλάθητο των γονέων κλονίζεται στην συνείδηση του νέου. ο νέος διεκδικεί την αυτονομία του και την αναγνώριση της προσωπικότητας του. επιδιώκει να απαλλαγεί από τον προστατευτικό κλοιό των γονέων, τον οποίο ανταλαμβάνεται ως καταπιεστική συμπεριφορά και παρέμβαση στην προσωπική του ζωή. θεώρει τις ιδέες των γονέων του αναχρονιστικές, ξεπερασμένες . Τα προβλήματα περιορίζονται, όταν οι γονείς είναι φορείς προοδευτικών αντιλήψεων

«χάσμα των γενεών» είναι τα προβλήματα που σημειώνονται στις σχέσεις νέων και μεγαλυτέρων, το κενό επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο διαδοχικές γενιές Διαφωνίες, αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις δύο γενιές.  Διαφορετικός τρόπος ζωής Αποξένωση, απουσία επικοινωνίας Αίτια Η ψυχολογία των εφήβων (γεμάτοι ενθουσιασμό, καινοτόμοι, ανήσυχοι και οραματιστές) Η επιθυμία των μεγάλων να καθοδηγούν τους νέους προκαλεί την αντίδραση. Διαφορετικές συνθήκες ζωής Εξοικείωση των νέων με τη τεχνολογία σε αντίθεση με την επιφυλακτική στάση των μεγάλων Οι νέοι θέλουν να τον αλλάξουν τον κόσμο, οδηγούνται στην αμφισβήτηση και κρίνουν τα πάντα.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι διατροφικές διαταραχές είναι η διαταραγμένη πρόσληψη τροφής Οι διατροφικές διαταραχές είναι η διαταραγμένη πρόσληψη τροφής. Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή , άσχετα από τη ηλικία, το φύλο. Ωστόσο, νεαρές γυναίκες είναι περισσότερο ευπαθείς, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιών 15-25 ετών. Ανορεξία Βουλιμία Τα άτομα με βουλιμία μπορεί να καταβροχθίζουν μεγάλες ποσότητες τροφής και στη συνέχεια να προσπαθούν να τις αντισταθμίσουν με τρόπους εκαθαρσης (διουρητικών, υπεργυμναστική, πρόκληση εμετού, περιορισμό τροφής ). Η ανορεξία χαρακτηρίζεται από ακραίο περιορισμό τροφής για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να συνοδεύεται από μεθόδους εκκαθάρισης όπως αυτές της βουλιμίας, όταν το άτομο υποκειμενικά κρίνει ότι τέθηκε εκτός ελέγχου.

Κοινά χαρακτηριστικά Αίτια Μάνα με μη υγιείς διατροφικές συνήθειες Γονεϊκό περιβάλλον που προκαλεί ενοχή Σεξουαλική, συναισθηματική κακοποίηση Χαμηλή αυτοεκτίμηση Στρες, φόβος, η μοναξιά, ο θυμός, το άγχος , ο πόνος, η συναισθηματική αναστάτωση Λανθασμένα σενάρια φαγητού από λανθασμένη πληροφόρηση Τα πρότυπα της εποχής μας ( όπως παρουσιάζονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ταυτιζουν την ευτυχία με το σωματικό βάρος)     Υπερβολική ενασχόληση με το σχήμα και το βάρος του σώματος. Εξάρτηση από τη ζυγαριά Διαταραγμένα επίπεδα ορμονών και επίπεδα ζαχάρου Καταθλιπτικά συμπτώματα Παράλειψη γευμάτων Αυτοπροκαλούμενος εμετός Υπερβολική άσκηση Αυτό-τραυματισμός Χρήση καθαρτικών, Χάπια αδυνατίσματος Μυστικότητα Εθισμός σε τροφές όπως: ζάχαρη, σοκολάτα κ.τ.λ.

Εφηβεία και Bullying

  «Bullying» είναι ο διεθνής όρος για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας που έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας. Το bullying μπορεί να έχει τις παρακάτω μορφές: Σωματική βία, κλοπή και φθορά προσωπικών αντικειμένων. Λεκτική βία, δηλαδή βρισιές, κοροϊδίες, ρατσιστικές ή σεξιστικές εκφράσεις, ταπεινωτικά σχόλια. Κοινωνική απομόνωση και αποκλεισμός ή δημόσια ταπείνωση. Λεκτική βία παρενόχληση μέσω Η/Υ, μέσω των σελίδων δικτύωσης.