Προτυποποίηση (Standardization) Η προτυποποίηση αποτελεί μέθοδο εξουδετέρωσης των συγχυτών κατά την ανάλυση των δεδομένων.
Άμεση προτυποποίηση(direct standardization) Συνδιάζει τις συχνότητες των ειδικών κατηγοριών σε μία και μοναδική τιμή, σε ένα σταθμισμένο μέσο όρο των συχνοτήτων αυτών,χρησιμοποιώντας «βάρη» που προέρχονται από ένα πρότυπο πληθυσμό. Λόγος των προτυποποιημένων δεικτών επίπτωσης (standardized incidence rate ratio SRR ή SIR)
Έμμεση προτυποποίηση(indirect standardization) Στην έμμεση προτυποποίηση ο πρότυπος πληθυσμός παρέχει ένα σύνολο πρότυπων συχνοτήτων .Χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της "αναμενόμενης" συχνότητας στον μελετώμενο πληθυσμό. Προτυποποιημένο πηλίκο νοσηρότητας (ή θνησιμότητας) (standardized Morbidity ή Mortality Ratio SMR)
Άμεση Προτυποποίηση Πληθυσμός Α Πληθυσμός Β Πρότυπος Πληθυσμός Νέοι Ανθρωπ/έτη περιπτώσεις Επίπτωση Νέοι 3000 30 0.010 1000 5 0.005 4000 Ηλικιωμ 0.030 9000 225 0.025 10000 Σύνολο 60 0.015 230 0.023 14000 αδρή επίπτωση Α : (3000/4000) Χ 0.010+(1000/4000) Χ 0.030= 0.015 Προτυποποιημένη επίπτωση : (4000/14000)Χ0.010 + (10000/14000)Χ0.030= 0.024 (4000/14000)χ0.005+ (10000/14000)χ 0.025= 0.019 λόγος προτυποποιημένων επιπτώσεων (standardized incidence rate ratio SRR ή SIR): 0,024/0,019= 1,26
Έμμεση Προτυποποίηση Μελετούμενος Πληθυσμός Πρότυπος Πληθυσμός (αναφοράς) Ανθρωπ/έτη περιπτώσεις Επίπτωση Νέοι 3000 ? 1000 5 0.005 Ηλικιωμ 9000 225 0.025 Σύνολο 4000 60 0.015 10000 230 0.023 Σύγκριση του «παρατηρηθέντος αριθμού(Observet=Ο)» περιπτώσεων στον μελετούμενο πληθυσμό με τον αντίστοιχο «αναμενόμενο (Expected=Ε)» Ε= 3000Χ0,005+ 1000Χ 0.025 = 40 Ο λόγος του παρατηρηθέντος προς τον αναμενόμενο αριθμό των περιστατικών συχνά εκφράζεται ως εκατοστιαίο ποσοστό και λέγεται Προτυποποιημένο πηλίκο νοσηρότητας ή θνησιμότητας (standardized Morbidity(mortality)Ratio SMR =Ο/Ε Χ 100= (60/40) Χ 100 =150%
Παράδειγμα χρήσης του SMR : Συγκρίσεις των Συχνοτήτων των ΛΧΘ: SIR Η έγκυρη σύγκριση των αποτελεσμάτων επιτήρησης σε ένα νοσοκομείο με τα αποτελέσματα ενός συστήματος αναφοράς (όπως το NNIS-USA) προϋποθέτει τη στρωματοποίηση των συχνοτήτων των ΛΧΘ ανά κατηγορία επέμβασης και ανά κατηγορία κινδύνου και απαιτεί, έτσι, πολλαπλές συγκρίσεις. Για να είναι στατιστικά αξιόπιστες οι συγκρίσεις, απαιτούνται μεγάλα δειγματικά μεγέθη ανά επέμβαση, που στην πράξη είναι σπάνια διαθέσιμα. Το πρόβλημα παρακάμπτεται με την έμμεση προτύπωση (indirect standardization) και συνοψίζει τις πολλαπλές συγκρίσεις σε μία ενιαία τιμή που καλείται προτυπωμένο πηλίκο λοίμωξης (standardized infection ratio) ή σύντομα SIR. ΛΧΘ=Λοιμώξεις Χειρουργικής Θέσης
SIR = (παρατηρούμενες ΛΧΘ) / (αναμενόμενες ΛΧΘ) To SIR ορίζεται ως: SIR = (παρατηρούμενες ΛΧΘ) / (αναμενόμενες ΛΧΘ) Όπου ο Αναμενόμενος Αριθμός των ΛΧΘ υπολογίζεται βάσει ● του αριθμού των πραγματοποιηθέντων επεμβάσεων στο συγκεκριμένο νοσοκομείο, και ● των ποσοστών ΛΧΘ του συστήματος αναφοράς.
Συγκρίσεις των Συχνοτήτων των ΛΧΘ: SIR Χειρουργικό τμήμα Χ: 126 ερευνητικές λαπαροτομίες, 15 ΛΧΘ: Κατηγορία Κινδύνου Αριθμός Επεμβάσεων % ΛΧΘ Αναφοράς Αναμενόμενος αριθμός ΛΧΘ SIR 73 4,3% 73 x 0,043 = 3,14 1 43 5,3% 43 x 0,053 = 2,28 2 7 10,6% 7 x 0,106 = 0,74 3 16,0% 3 x 0,16 = 0,48 Σύνολο 126 6,64 15/6,64 = 2,3 SIR = 2,3 (p <0,01): Στο τμήμα Χ παρατηρήθηκαν 2,3 φορές περισσότερες ΛΧΘ απ’ όσες θα αναμένονταν βάσει των αποτελεσμάτων του συστήματος αναφοράς.
Ασκήσεις Η θνησιμότητα μεταξύ διαβητικών ,σε μια μελέτη ,συγκρίθηκε με την αναμενόμενη στον γενικό πληθυσμό . Ο παρατηρηθείς αριθμός θανάτων από μυοκαρδιακό έμφραγμα μεταξύ διαβητικών ήταν 1303 και ο αναμενόμενος 624.Υπολογίστε το SMR.Με δικά σας λόγια περιγράψτε τα αποτελέσματα. 1303/624Χ 100=208,8% 2,08
Ασκήσεις Ομάδα Α Ομάδα Β Αριθμός Ανθρωποετών Αριθμός περιπτώσεων Νέοι 2000 4 4000 20 Ηλικιωμένοι 32 1000 15 Σύνολο 6000 36 5000 35 Υπολογίστε την επίπτωση σε καθεμιά ηλικιακή κατηγορία των δύο ομάδων. Κάνετε μια ανάλυση προτυποποίησης κατά ηλικία με ισοδύναμα βάρη για τις δύο ηλικιακές ομάδες και μια σχετική σύγκριση των προτυποποιημένων επιπτώσεων.
Ειδικοί κατά ηλικία δείκτες επίπτωσης Ομάδα Α Ομάδα Β Νέοι 4/2000=0,002 20/4000=0,005 Ηλικ 32/4000=0,008 15/1000=0,015 Κατά ηλικία (με ίσα βάρη) προτυποποιημένοι δείκτες επίπτωσης Ομάδα Α Ι1=1/2 Χ(0,002+0,008)=0,005 Ομάδα Β Ι0 =1/2 Χ(0,005+0,015)= 0,010 RR= Ι1 / Ι0 =0,005/0,010=0,5