Σχολείο, αγωγή και κοινωνία Παλιά: με βάση τις κοινωνικές συνθήκες παραδοσιακές μορφές αγωγής: κάλυψη αναγκών Οικογένεια: σταθεροί ρόλοι. Διαιώνιση μέσα από την καθημερινή συμβίωση με τις παραδοσιακές μορφές αγωγής. Σχολεία: Ελάχιστα. Φοιτούσαν όσοι προορίζονταν για ανάληψη ηγετικού ρόλου: στελέχη πολιτικής, στρατιωτικής και εκκλησιαστικής ηγεσίας.

Σταδιακά: Δομή και σύνθεση οικογένειας: αλλαγή Παιδιά: δεν μετέχουν στην παραγωγική διαδικασία. Δεν μαθητεύουν κοντά σε μεγάλους. Μετατρέπονται από μονάδα παραγωγής σε μονάδα κατανάλωσης. Μητέρα: επαγγελματική ζωή. Πρόβλημα φύλαξης. Παιδί: δε γεννιέται πλέον για να παραμείνει μέσα στην οικογένεια. Παρέμβαση κράτους με νέους θεσμούς. Προορισμός: η ευρύτερη κοινωνική του ένταξη. Αυξημένη σημασία επιστήμης και τεχνολογίας. Στενή σχέση σχολείου, κράτους, κοινωνίας.

Μεταβολές: μορφή βιομηχανικών κοινωνιών, σύστημα εργασίας, διάθεση αγαθών Παραγωγή: έπαψε να γίνεται στην οικογένεια σε μικρές ποσότητες Μαζική παραγωγή: αγαθά, εργοστάσια Σωματική δύναμη σε τεχνογνωσία, μηχανές Τριτογενής τομέας: νέες ανάγκες, αξίες, νέο κοινωνικό σύστημα. Γνώση: ανάδειξη σημασίας της

Σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα: - επηρεάστηκε πολύ από τη βιομηχανική επανάσταση - προέκυψε ως δημιούργημα του Διαφωτισμού και της νεωτερικής σκέψης, που θέλει να διαδώσει την ανθρώπινη γνώση και εμπειρία σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Σύγχρονες κοινωνίες: επιβίωση μέσα από οργανωμένη αγωγή και μάθηση. Μεγαλύτερη επίδραση σε παιδί και έφηβο. Τρόποι: Τυπική μάθηση Μη τυπική μάθηση Άτυπη μάθηση

Σχολείο και αναγκαιότητα φοίτησης σε αυτό - Γνώσεις - Μόρφωση - Ανάπτυξη προσωπικότητας Διασύνδεση σχολείου – κοινωνίας: Σχολείο: - βαθύτερες κοινωνικές λειτουργίες. - υποσύστημα ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Durkheim Εκπαιδευτικά συστήματα: θεσμοί, που εξασφαλίζουν τις βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη των πολύπλοκων κοινωνικών συστημάτων. Σύγχρονες κοινωνίες: πολύπλοκος καταμερισμός εργασίας, εξειδικευμένες γνώσεις, ικανότητες. Οικογένεια: μη δυνατότητα ανταπόκρισης σε αυξημένες και εξειδικευμένες απαιτήσεις της κοινωνίας. Ανάγκη για νέες ικανότητες: σύνθετες.

Λειτουργίες σχολείου: - ανάπτυξη και εξέλιξη προσωπικότητας - φύλαξη και προστασία των παιδιών - παροχή προσόντων και εξειδίκευσης - ιδεολογική ή νομιμοποιητική λειτουργία - επιλεκτική λειτουργία

Θεσμός παιδαγωγού: - προκλασική εποχή: είδος οικογενειακού δασκάλου και οικογενειακού συμβούλου - κλασική εποχή: ο ρόλος του υποβαθμίζεται, ένας δούλος, που συνοδεύει το παιδί από το σπίτι στο σχολείο και αντίστροφα - ρωμαϊκοί χρόνοι: αναβαθμίζεται. Άτομο με μεγάλη μόρφωση, ικανό να καθοδηγεί και να διδάσκει το παιδί. Αργότερα: λαοί Δύσης Φοιτητής στον οποίο ανατίθενται χρέη οικοδιδάσκαλου κυρίως για τα παιδιά των ευγενών.

Παιδαγωγική επιστήμη: Ως ανεξάρτητη και αυτοτελής: επιζητεί τη συνεργασία άλλων συναφών επιστημών για την πληρέστερη μελέτη του αντικειμένου της. Επιζητεί τη βοήθεια της: α. Φιλοσοφίας. - Πώς πρέπει να διαπαιδαγωγείται ο άνθρωπος; - Ποιος είναι ο σκοπός της αγωγής; Με ποιο τρόπο μπορεί να επιτευχθεί; - Ποιες είναι οι καλύτερες μέθοδοι διδασκαλίας; - Ποια διδακτικά εγχειρίδια θα πρέπει να χρησιμοποιούνται; Β. Ψυχολογίας Μελετά ψυχικές εκδηλώσεις για να αποκτήσει σωστή γνώση και αντίληψη για το παιδί και τον έφηβο. Πορίσματα ψυχολογικής έρευνας: πριν επιλεγούν οι μέθοδοι και τα μέσα αγωγής, χρειάζεται επιστημονική γνώση του υποκειμένου, για το οποίο προορίζονται, γνώση του παιδιού και του εφήβου. Γ. Κοινωνιολογίας Σχολείο: οφείλει να τροφοδοτείται από το κοινωνικό σύνολο και να μην μένει απομονωμένο από αυτό, αφού αποτελεί μέρος του όλου κοινωνικού οικοδομήματος.