ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ Γνώση Τεχνική Σωστή κρίση

Κεντρικό πρόσωπο : έφηβος Αρχική συνεδρία : 1. Έφηβος και συνοδός 2. Πληροφορίες για το οικογενειακό & ατομικό αναμνηστικό, αιτία προσέλευσης 3. Παρατήρηση της σχέσης εφήβου-γονέα 4. Διάρκεια 5-10 λεπτά

ΕΧΕΜΥΘΕΙΑ Βασικότερη αρχή της συνέντευξης Διευκρίνιση από την πρώτη επίσκεψη «Οτιδήποτε συζητηθεί μεταξύ μας δεν θα μεταφερθεί σε άλλον, χωρίς να ενημερωθείς και να δώσεις την άδειά σου»

Ανθρωποκτονικός ιδεασμός ΕΧΕΜΥΘΕΙΑ-ΕΞΑΙΡΕΣΗ Αυτοκτονικός ή Ανθρωποκτονικός ιδεασμός

Εκτίμηση του επιπέδου ανάπτυξης Χρονολογική ηλικία: συχνά παραπλανητική Ερωτήσεις γενικού περιεχομένου (μουσική, σινεμά, αθλητισμός) «Ευαίσθητα θέματα»

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ «ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ» ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ «ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ» ΘΕΜΑΤΩΝ Ερωτήσεις που αφορούν τρίτους Γνώμη του εφήβου για διάφορες συμπεριφορές Προσωπική εμπειρία εφήβου

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ «ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ» ΘΕΜΑΤΩΝ - παράδειγμα σε έφηβο 14 ετών ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ «ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ» ΘΕΜΑΤΩΝ - παράδειγμα σε έφηβο 14 ετών «Τα παιδιά της παρέας σου καπνίζουν;» «Ποιά είναι η γνώμη σου γι αυτό;» «Εσύ έχεις δοκιμάσει να καπνίσεις; Καπνίζεις συστηματικά;»

Ακατάλληλη προσέγγιση «Κήρυγμα» ή διάλεξη (ανάπτυξη «εκλεκτικής ακοής») Υπερβολική άνεση - χρήση φρασεολογίας του εφήβου

Κατάλληλη προσέγγιση Παιδίατρος : - Ρόλος-πρότυπο - Αντικειμενική και επιστημονική πηγή πληροφοριών Συζήτηση, συμμετοχή, παραδείγματα, ερωταπαντήσεις

Μη λεκτική επικοινωνία Εκφράσεις προσώπου, κινήσεις σώματος και τόνος της φωνής Μονολεκτικές απαντήσεις «Φαίνεσαι λίγο στεναχωρημένος. Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί ;»

Ενίσχυση της σχέσης του εφήβου με τους γονείς του Αίσθημα ασφάλειας των γονέων Συνεδρίες ενημέρωσης : - στάδια ανάπτυξης και ανάγκες - χειρισμός των κρίσεων - λόγοι ανησυχίας

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Berman 1972, ακρωνύμιο ΗΕADSSS Home - οικογένεια Education - εκπαίδευση Activities - δραστηριότητες Drugs - ουσίες Safety - ασφάλεια Sexuality - σεξουαλικότητα Suicide – κατάθλιψη, αυτοκτονικός ιδεασμός

Πτώση της σχολικής επίδοσης Πρόβλημα στην οικογένεια Συναισθηματική διαταραχή Χρήση ουσιών Πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα Σταθερά χαμηλή απόδοση : παραμελημένη μαθησιακή δυσκολία

Άμεσες ερωτήσεις για τον αυτοκτονικό ιδεασμό Ερωτήσεις για την πιθανότητα σεξουαλικής κακοποίησης : «είχες ποτέ κάποια δυσάρεστη σεξουαλική εμπειρία;»

Ανησυχητικά Σημεία Απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης Μεταβολές του βάρους (απότομη αύξηση ή μείωση) Μεταβολές του ύπνου (αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος) Κοινωνική απομόνωση (έλλειψη φίλων ή φλέρτ) Αδιαφορία για την προσωπική εμφάνιση και καθαριότητα

Κατάληξη της συνέντευξης Μπορεί να ζητηθεί μια εκτίμηση της επίσκεψης από τον έφηβο Ο παιδίατρος μπορεί να κάνει μία περίληψη και να καθορίσει το βασικό σχέδιο της παρακολούθησης Συνήθως συμμετέχουν και οι συνοδοί Δίνεται η ευκαιρία υποβολής ερωτήσεων από τον έφηβο και τους γονείς του στον παιδίατρο

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ* Μία επίσκεψη ετησίως ΣΤΟΧΟΙ : Έγκαιρη ανίχνευση σωματικών ή ψυχικών διαταραχών (δευτερογενής πρόληψη) Συμβουλευτική αγωγή πρόληψης και αποφυγής των συμπεριφορών υψηλού κινδύνου (πρωτογενής πρόληψη) ______________________________________________ * Σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας και τις Οδηγίες των Υπηρεσιών Πρόληψης του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (GAPS)

Ετήσια αντικειμενική εξέταση (α) 1. Μέτρηση ύψους, βάρους και υπολογισμός ΔΜΣ- καταγραφή στις αντίστοιχες καμπύλες ανάπτυξης Ανίχνευση υπέρβαρων και παχύσαρκων εφήβων Ανίχνευση απότομων μεταβολών του βάρους (ψυχική διαταραχή ή διαταραχή του περιβάλλοντος του εφήβου) Απότομη και σημαντική πτώση του βάρους : διατροφική διαταραχή (anorexia nervosa) ή οργανική νόσος (κακοήθεια, παρασίτωση, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ενδοκρινοπάθεια κ.λπ.)

Ετήσια αντικειμενική εξέταση (β) 2. Εκτίμηση του σταδίου εφηβικής ανάπτυξης κατά Tanner – συσχέτιση με σημαντικούς σταθμούς της εφηβείας (εμμηνορρυσία, αυξητική αιχμή) 3. Μέτρηση αρτηριακής πίεσης 4. Ακμή 5. Οφθαλμολογική εκτίμηση ετησίως κατά την περίοδο αύξησης

Ετήσια αντικειμενική εξέταση (γ) 6. Επιτήρηση στοματικής υγιεινής 7. Εξέταση θυρεοειδούς αδένα 8. Ανίχνευση σκολίωσης (παραπομπή εάν αναπτυχθεί κατά την περίοδο αύξησης) 9. Γυναικολογική εξέταση και τεστ Παπανικολάου σε όλες τις σεξουαλικά δραστήριες έφηβες 10. Εξέταση των όρχεων (κατάταξη Tanner, ανίχνευση ______________________σεμινώματος)*____________ * Επίπτωση 1/10.000 στους άνδρες 15-34 ετών

Ετήσιες Εργαστηριακές εξετάσεις (α)* Γενική αίματος Γενική ούρων Οι έφηβοι αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη σιδηροπενίας λόγω: 1. Αύξησης του όγκου του αίματος 2. Ανάπτυξης του μυϊκού συστήματος στα αγόρια (μυοσφαιρίνη) 3. Εμμηνορρυσίας και απώλειων σιδήρου στα κορίτσια 4. Πτωχών διαιτητικών συνηθειών 5. Αυξημένων αναγκών των εφήβων που αθλούνται _________________________________________________________________________________ * Σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας

Ανίχνευση υπερλιπιδαιμίας Ανίχνευση υπερλιπιδαιμίας Δεν συνιστάται σε όλους τους εφήβους Επιλεκτική ανίχνευση σε εφήβους με οικογενειακό ιστορικό : Υπερλιπιδαιμίας Καρδιαγγειακής νόσου που εκδηλώθηκε σε ηλικία < 55 ετών Σακχαρώδους διαβήτου Υπέρτασης Παχυσαρκίας Επιφυλάξεις ;;;

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ Σάκχαρο νηστείας ανά διετία σε εφήβους με ΔΜΣ>85ης εκατοστιαίας θέσης και ένα από τα ακόλουθα κριτήρια : Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ τύπου ΙΙ σε συγγενείς πρώτου ή δευτέρου βαθμού ή/και Κλινικά σημεία αντίστασης στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)

Σεξουαλικά δραστήριοι έφηβοι Ετήσια ανίχνευση* για χλαμύδια και γονόκοκκο σε ασυμπτωματικούς λόγω : Υψηλής επίπτωσης στους εφήβους Μεγάλου ποσοστού ασυμπτωματικών λοιμώξεων (έως 40%) Σοβαρών επιπτώσεων στο γεννητικό σύστημα ___________________________________________________________________________________________________________________ * Στα κορίτσια λαμβάνεται ενδοτραχηλικό δείγμα, ενώ στα αγόρια γίνεται ανίχνευση της λευκοκυτταρικής εστεράσης των ούρων με stick και περαιτέρω έλεγχος σε περίπτωση θετικού δείγματος. * Στα κορίτσια η ανίχνευση συνήθως γίνεται στα πλαίσια της ετήσιας γυναικολογικής εξέτασης με τεστ Παπανικολάου.

Σεξουαλικά δραστήριοι έφηβοι Οι έφηβοι παρουσιάζουν υψηλότερη συχνότητα σεξουαλικά μεταδιδομένων νοσημάτων (ΣΜΝ) σε σχέση με τους ενήλικες λόγω : του «εκτρόπιου» των κοριτσιών (παρουσία ευαίσθητων κυττάρων κυλινδρικού επιθηλίου στο εξωτερικό τμήμα του τραχήλου) της απειρίας τους σε θέματα εφαρμογής κατάλληλης προστασίας ________________________________________________________ Οι εξετάσεις για HIV και σύφιλη φυλάσσονται για εφήβους με επιπλέον παράγοντες κινδύνου (ιστορικό άλλης ΣΜΝ, πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι, ομοφυλόφιλοι έφηβοι κ.λπ.)

Απαραίτητα εμβόλια Σε όλους τους εφήβους θα πρέπει να έχουν γίνει : 1. Σειρά DTP, επανάληψη Τd ανά δεκαετία 2. Δύο δόσεις MMR 3. Η σειρά εμβολιασμού για την ηπατίτιδα Β 4. Εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Α 5. Συζευγμένο εμβόλιο μηνιγγιτιδοκόκκου C 6. Ανεμευλογιάς σε περίπτωση μη νόσησης * Σε ομάδες εφήβων με ανάλογες ενδείξεις γίνονται το εμβόλιο της γρίππης και τα αντιπνευμονικοκκικά

Συστάσεις που δίνονται στους εφήβους Διατροφή Άθληση Σεξουαλική αγωγή Ασφάλεια Χρήση καπνού, αλκοόλ, ουσιών

Πρόσληψη ασβεστίου Εφηβεία : Ηλικία ανάπτυξης μέγιστης οστικής μάζας Ηλικία-κλειδί για την πρόληψη της οστεοπόρωσης των ενηλίκων Είναι εξαιρετικά σημαντική η εξασφάλιση της απαραίτητης ημερήσιας πρόσληψης ασβεστίου : 1300mg (4 ποτήρια γάλα ή 3 ποτήρια εμπλουτισμένο ή ισοδύναμες μερίδες γαλακτοκομικών)

Άθληση Επιρρέπεια των νεαρών ατόμων σε κατάγματα και διαστρέμματα κατά τη διάρκεια της περιόδου αύξησης (χαλαρότητα των συνδέσμων) Χρήση κατάλληλου προστατευτικού εξοπλισμού Ασκήσεις με μικρά βάρη, πολλές επαναλήψεις και σωστή τεχνική Η εφαρμογή μεγαλύτερων βαρών με στόχο τη μυική υπερτροφία (body building) επιτρέπεται μόνο σε σκελετικά ώριμους αθλητές Ανιχνεύεται η χρήση διαιτητικών συμπληρωμάτων και αναβολικών ουσιών

«Θεραπεία, ορισμένες φορές Ανακούφιση, πολλές φορές Συμβουλή και υποστήριξη, ΠΑΝΤΟΤΕ» Edward Trudeau

Περίπτωση 1 Ζωή Βρεττού, 15 ετών Η μητέρα της τηλεφώνησε και έκλεισε το ραντεβού. Ανέφερε ότι η Ζωή υποφέρει από κεφαλαλγίες το τελευταίο διάστημα. Η Ζωή έρχεται μόνη της στο ραντεβού – οι γονείς της είναι στη δουλειά αυτή την ώρα. Η Ζωή περιγράφει το σύμπτωμα : Από διμήνου κεφαλαλγία, 2-3 επεισόδια ανά εβδομάδα, διαρκείας 3-4 ωρών. Ορισμένες φορές αισθάνεται ναυτία ή παρουσιάζει εμέτους.

Εχεμύθεια Μη λεκτική επικοινωνία ΗEADSSS Κριτική στάση-κήρυγμα Κεντρικό πρόσωπο : ο έφηβος Σεβασμός στην ανεξαρτησία και την προσωπικότητά του