Τα μαρμαρα του παρθενωνα Γιάννης Αναγνωστόπουλος Δουβίδης Αλέξανδρος 10/1/2014 Βασίλης Ανδρειωμένος Φοίβος Αγυρόπουλος

Περιεχόμενα Λίγα λόγια γία τον Λόρδο Έλγιν Τα γλυπτά που λείπουν από τον Παρθενώνα

Ο Λόρδος Έλγιν Ο Τόμας Μπρους, 7ος Κόμης του Έλγιν ήταν Βρετανός κλέφτης, διπλωμάτης, Πρεσβευτής της Βρετανίας στην Οθωμανική Κωνσταντινούπολη. Κατόρθωσε να μεταφέρει από την Αθήνα το 1803 και το 1812 πολυάριθμα γλυπτά, τα οποία αφαίρεσε από τον Παρθενώνα, από τον ναό της Απτέρου Νίκης και από άλλους αρχαιολογικούς χώρους. Την πράξη του αυτή στιγμάτισαν επιφανείς προσωπικότητες των γραμμάτων και της τέχνης σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο Λόρδος Βύρων. Τα γλυπτά, που έμειναν γνωστά με την ονομασία Ελγίνεια Μάρμαρα, τα αγόρασε από τον Έλγιν η αγγλική κυβέρνηση το 1816 και από τότε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Την επιστροφή τους στην Ελλάδα ζήτησαν κατά καιρούς πολλοί Άγγλοι ποιητές,αλλά δεν ακούστηκαν.

Ο Λόρδος Έλγιν 1776 Έτος γέννησης του λόρδου Έλγιν. Από νεαρή ηλικία, λόγω της καταγωγής του από σκοτσέζικη οικογένεια ευγενών κληρονομεί τον τίτλο του κόμη. Ακολουθεί την εκπαίδευση ενός βρετανού ευγενή. Φοίτησε στο πανεπιστήμιο του Ηarrow και τελικά στράφηκε προς την στρατιωτική καριέρα και τη διπλωματία, τυπικές ενασχολήσεις ενός σκωτσέζου τζέντλεμαν, με απώτερο στόχο την πολιτική. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα διέρχεται τη χαμηλή στρατιωτική ιεραρχία και σε ηλικία μόλις 29 ετών γίνεται αντισυνταγματάρχης, χωρίς όμως ιδιαίτερη μάχιμη προϋπηρεσία.

Ο Λόρδος Έλγιν 1799 Γκρεμίζει το σεμνό σπίτι του πατέρα του στο Φάιφ και στη θέση του ανεγείρει μια πολύ πλούσια έπαυλη, το Μπρούμχολ. Για την ανέγερσή της δανείζεται μεγάλα χρηματικά ποσά. Παράλληλα, ο αρχιτέκτονας της επαύλης του, Τόμας Χάρρισον, του εμφυσεί την ιδέα της μελέτης της ελληνικής κλασικής αρχιτεκτονικής από γύψινα αντίγραφα, που θα μπορούσαν να παραχθούν από εκμαγεία πρωτότυπων αρχαιοτήτων. Ο Έλγιν ονειρεύεται να διακοσμήσει τo πλούσιο εξοχικό του με αντίγραφα των πιο φημισμένων έργων της αρχαιότητας αφενός, και αφετέρου να πουλήσει και στο εμπόριο τα αντίγραφα αυτά.

Ο Λόρδος Έλγιν 1800 Στέλνει το συνεργείο των καλλιτεχνών του στην Αθήνα με σκοπό να του εξασφαλίσουν αντίγραφα και σχέδια των περίφημων αρχαιοτήτων της. Ο Παρθενώνας είχε μετατραπεί σε τζαμί και έχαιρε ιδιαίτερου σεβασμού από τους Tούρκους, ο δε ευρύτερος χώρος της Ακρόπολης έχει μετατραπεί σε οθωμανικό φρούριο. Για τον λόγο αυτό ο Έλγιν καταφεύγει σε δωροδοκίες που όμως δεν αρκούν για να του παράσχουν την πολυπόθητη πρόσβαση. Οι τουρκικές αρχές της Αθήνας απαιτούν ειδική άδεια από τον Σουλτάνο.

Ο Λόρδος Έλγιν 1801 Δόθηκε τελικά η άδεια από τον Σουλτάνο, μετά από πολλές συνομιλίες, η οποία επέτρεπε στον Έλγιν οχί μονο να αντιγράψει τα γλυπτά αλλά και να τα αποσπάσει. Ο Έλγιν ενθουσιάστηκε τόσο πολύ όταν έμαθε αυτή την πρωτοφανή επιτυχία, ώστε παρότρυνε τον επιστάτη του συνεργείου του Λουζιέρι να συνεχίσει για όσο το δυνατόν περισσότερα αποκτήματα . Δυστυχώς, είχε ήδη πεισθεί για το ότι η διακόσμηση της επαύλης του με πρωτότυπες αρχαιότητες στη θέση των αντιγράφων, θα τόνιζε περισσότερο τη διακοσμητική του δεινότητα.

Ο Λόρδος Έλγιν 1802 Ο Λόρδος επισκέπτεται την Ακρόπολη η οποία, απογυμνωμένη πια από τα γλυπτά της, είναι τώρα ένα ερείπιο. Για την αφαίρεση των Γλυπτών χρησιμοποιήθηκαν μέχρι και πριόνια. Τον Σεπτέμβριο απέπλευσε από τον Πειραιά, φορτωμένο με 17 μεγάλα κασόνια από αρχαιότητες το προσωπικό πλοίο του Έλγιν "Μέντωρ". Στις αρχαιότητες συμπεριλαμβάνονταν 14 κομμάτια από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, 4 κομμάτια από τη ζωφόρο του ναού της Αθηνάς Νίκης και αρκετά ακόμη τμήματα γλυπτών.

Τα γλυπτά που λείπουν από τον Παρθενώνα ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΙΣΜΕΝΑ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ •Αετώματα Από 28 αγάλματα αετωμάτων διασώζονται, βρίσκονται: 19 στο Λονδίνο 9 στην Αθήνα • Mετόπες Από τις 64 μετόπες διασώζονται, βρίσκονται: 15 στο Λονδίνο 48 στην Αθήνα • Ζωφόροι Από τις 97 πλάκες της διασώζονται, βρίσκονται: 56 στο Λονδίνο 40 στην Αθήνα

Τα γλυπτά που λείπουν από τον Παρθενώνα ΠΟΥ ΑΛΛΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ Παρίσι, Μουσείο Λούβρου: 1 πλάκα ζωφόρου, 1 μετόπη, 1 κεφάλι από άγαλμα του αετώματος, και άλλα τμήματα από τη ζωφόρο & μετόπες Κοπενχάγη, Εθνικό Μουσείο: 2 κεφαλές από τις μετόπες Βατικανό, Μουσείο: Tμήματα ζωφόρου, μετόπες & άγαλματα του αετώματος Βιέννη, Μουσείο Kunthistorisches: Tμήματα της ζωφόρου Μόναχο, Glyptothek: Τμήματα της ζωφόρου και μετόπες

Τα γλυπτά που λείπουν από τον Παρθενώνα Στρασβούργο, Πανεπιστήμιο: Τμήματα από μετόπες Παλέρμο, Εθνικό Μουσείο: Tμήματα της ζωφόρου Wurzburg, Πανεπιστήμιο: 1 κεφαλή από μετόπη Heidelberg, Πανεπιστήμιο: Tμήματα της ζωφόρου