ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΜΗΜΑ: Φ.Π.Ψ. ΤΟΜΕΑΣ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Κα Παπακωνσταντίνου Αντιγόνη-Άλμπα ΦΟΙΤΗΤΕΣ: ΜΠΟΥΖΑΛΑΣ ΣΕΡΓΙΟΣ Α.Μ:1562201400136 ΝΑΤΑΛΙΑ- ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΦΗΚΑ Α.Μ:1562201400216
Η Εννοια τησ Κοινωνικοποιησησ Η Εννοια τησ Κοινωνικοποιησησ Ξεκινώντας, χωρίζοντας στα συνθετικά της τη λέξη ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ (κοινωνικός + ποιώ) γνωστοποιείται η δύναμη της σημασίας της, αφού από τα αρχαία χρόνια το να «ποιηθεί» κάποιος έτσι ώστε να γίνει όν κοινωνικό και να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο, αποτελούσε ύψιστη αρετή. Είναι ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα ενσωματώνονται στην κοινωνία κι εντάσσονται στην κουλτούρα της.
Η Κοινωνικοποιηση στο χωρο του Σχολειου Η έννοια της σχολικής κοινωνικοποίησης Η κοινωνικοποίηση που συντελείται στο σχολείο και χαρακτηρίζεται ως δευτερογενής κοινωνικοποίηση αναφέρεται στις αξίες, στα νοήματα και στις αντιλήψεις του παιδιού. Τα παιδιά που εισάγονται στο σχολικό πλαίσιο είναι έτοιμα ηλικιακά να αναλάβουν κάποιες ευθύνες και να καθοδηγηθούν από ένα πλήθος προτύπων, κανόνων και προσδοκιών. Μέσα από την σχολική τάξη μεταλαμπαδεύονται παραδοσιακές γνώσεις, ικανότητες και πολιτιστικές κατακτήσεις. « Το σχολείο αποτελεί θεσμό ο οποίος κοινωνικοποιεί και συγχρόνως διαπαιδαγωγεί τα άτομα» Σαββαΐδηs,2005
Σχολική Κοινωνικοποίηση
Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού στην Κοινωνικοποίηση των Μαθητών Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι σημαντικός, καθώς συμβάλλει στην ανάπτυξη του εξουσιαστικού προτύπου, αποτελώντας για τα παιδιά την πιο αντιπροσωπευτική μορφή εξουσίας στο εξω-οικογενειακό περιβάλλον. Κάθε ομάδα μαθητών που προέρχεται από διαφορετικό κοινωνικό πλαίσιο και έχει τη δική της κουλτούρα, αποκωδικοποιεί με το δικό της τρόπο τις σχέσεις μέσα στη σχολική τάξη και άρα ποικίλλουν οι αλληλεπιδράσεις, οι διαπραγματεύσεις και οι αντιδράσεις. Οι εκπαιδευτικοί προβαίνοντας στις απαραίτητες υποχωρήσεις και συναινέσεις προωθούν τις διαδικασίες κοινωνικοποίησης των μαθητών. Σύμφωνα με τον Woods και τη θεωρία του περί της ικανότητας «ανάληψης ρόλου» των μαθητών εξαρτάται η επιτυχία ή η αποτυχία στους εκπαιδευτικούς στόχους.
Ρόλος Εκπαιδευτικού
Ο Ρόλος των Συμμαθητών στη Σχολική Κοινωνικοποίηση Στοιχείο μεγάλης σημασίας αποτελεί η εκμάθηση συνύπαρξης του ατόμου με τους συμμαθητές του, ώστε να μπορεί στη συνέχεια να ελέγξει τον αυθορμητισμό του μέσα στα κοινωνικά υποσυστήματα που θα ενταχθεί. Κινητήριος δύναμη για τη συμπεριφορά του ατόμου δεν είναι η πραγματικότητα, αλλά η αντίληψή του για την πραγματικότητα, όπως διαμορφώνεται από το ίδιο το άτομο σε αντιδιαστολή με τον κοινωνικό του περίγυρο. Χρησιμοποιώντας την ανατροφοδότηση από το οικογενειακό περιβάλλον και προβαίνοντας σε κοινωνικές συγκρίσεις με τους συμμαθητές τους τα παιδιά διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις τους για την αποτελεσματικότητα τους. «Οι ηθικές ικανότητες και τα κίνητρα επηρεάζονται εκτός από την οικογένεια και από την ομάδα των ομοίων» Parsons
Ρόλος Συμμαθητών- Ομηλίκων
Κοινωνικοποίηση κατά φύλο ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙΗΣΗΣ Κοινωνικοποίηση κατά φύλο Βασική αποστολή του σχολείου είναι και η σφυρηλάτηση ταυτότητας φύλου μέσα από την προώθηση υποδειγμάτων ρόλων, τα οποία βοηθούν το παιδί να ταυτιστεί με το φύλο του, σύμφωνα με τα πρότυπα που ισχύουν στην ευρύτερη κοινωνία και συντελείται μέσα από το αναλυτικό πρόγραμμα. Σύμφωνα με τη Νόβα-Καλτσούνη (2010) μέσα από το σχολικό βιβλίο προβάλλεται ένα πρότυπο του κανονικού, του προσδοκώμενου, αυτού που η κοινωνία θέλει. Σημαντικό ρόλο συνιστούν, επιπλέον, οι μαθητικές κοινότητες μέσα από τις οποίες τα παιδιά απελευθερώνουν τις δημιουργικές τους ικανότητες και μπορούν να αναπτύξουν την υπευθυνότητά τους.
Πολιτική κοινωνικοποίηση και σχολείο Το σχολείο παίζει άμεσα και έμμεσα αποφασιστικότερο ρόλο από αυτόν της οικογένειας σε θέματα στάσεων, ιδεών και πεποιθήσεων που σχετίζονται με το γενικότερο πολιτικό σύστημα. Ο έλεγχος των προγραμμάτων διδακτέας ύλης από το κράτος θεωρείται αποτελεσματική μέθοδος επηρεασμού της διαδικασίας της πολιτικής κοινωνικοποίησης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην προσέγγιση της πολιτικής κοινωνικοποίησης αλλά και το τελετουργικό μέρος της διδασκαλίας όπως πχ. η έπαρση της σημαίας, είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει ιδιαίτερα τον πολιτικό προσανατολισμό παιδιών σχολικής ηλικίας, ισχυροποιώντας τα αισθήματα σεβασμού προς το έθνος. «Ο ρόλος του σχολείου στην πολιτική κοινωνικοποίηση των μαθητών συνεπικουρείται και με το περιβάλλον των μαθητών και με την ηλικία και το φύλο» Καλογιαννάκης, Καζαμίας 2003
Εντολές και συστάσεις-Ταύτιση-Κοινωνική κριτική ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ Εντολές και συστάσεις-Ταύτιση-Κοινωνική κριτική
Ένας τρόπος για να μεταβιβαστούν οι κανόνες, οι αξίες και τα πρότυπα συμπεριφοράς στα νέα μέλη της κοινωνίας είναι οι εντολές και οι συστάσεις, όπως το «μάλωμα» της δασκάλας και το «άριστα» του εκπαιδευτικού και οι εντολές του διευθυντή του σχολείου για το τρόπο συμπεριφοράς των μαθητών. Ένας άλλος τρόπος κοινωνικοποίησης είναι η ταύτιση με συγκεκριμένα πρότυπα που προβάλλει η κοινωνία για να γίνουν οι συμπεριφορές όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφες κάτι που παρέχει στον άνθρωπο την δυνατότητα να αναπτύξει την αίσθηση του «εμείς». Η κοινωνική κριτική αποτελείται είτε από την άτυπη έκφραση (θετική ή αρνητική) της εκπαιδευτικής κοινότητας προς το πρόσωπό του μαθητή , είτε από την τυπική επέμβαση των κοινωνικών θεσμών με έπαινο ή ποινή.
Η αίσθηση του <<εμείς>>
Κοινωνικός έλεγχος των μαθητών Ο κοινωνικός έλεγχος στο χώρο του σχολείου είναι ένα σύνολο ποινών και επιβραβεύσεων, και έχει στόχο να προλάβει ή να διορθώσει κάθε συμπεριφορά αντίθετη με τους αποδεκτούς κοινωνικούς κανόνες και αξίες του σχολείου, όπως ακριβώς θα γίνει και μετέπειτα στην κοινωνία που καλείται να ενταχθεί ως πολίτης.
Προβλήματα κοινωνικοποίησης στο σχολείο Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα κοινωνικοποίησης του μαθητή αποτελεί η σχολική φοβία με ιδιαίτερα ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια. Το παιδί που εκδηλώνει τη σχολική φοβία βασανίζεται συνήθως από την έγνοια ότι πρέπει να αφήσει το σπιτικό περιβάλλον και επικαλείται διάφορους λόγους για να παραμείνει στο σπίτι. Σύμφωνα με τον Herbert, 1998 ο όρος σχολική φοβία περιγράφει αυτή την έντονη άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο λόγω του έντονου και παράλογου φόβου για κάποιες πτυχές της σχολικής ζωής.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Αμέσως μετά την οικογένεια την σκυτάλη για την κοινωνικότητα του παιδιού και την μετέπειτα ένταξή του στην κοινωνία αναλαμβάνει το σχολείο. Μέσα από τις διαδικασίες της αγωγής εξοικειώνονται οι μαθητές με τα πολιτισμικά στοιχεία που σχετίζονται με τις αξίες, τους κανόνες της κοινωνίας στην οποία ζουν ή προορίζονται να ζήσουν. Στη σχολική κοινωνικοποίηση εντάσσεται και η διαγωγή του μαθητή, η οποία αξιολογείται. Το σχολείο επηρεάζει πολιτικά τους μαθητές με άμεσους και έμμεσους τρόπους. Τέλος, ακρογωνιαία λίθο του οικοδομήματος της κοινωνικοποίησης μέσω του σχολείου συνιστά ο εκπαιδευτικός, ο οποίος αποτελεί το σημαντικότερο πρότυπο για τους μαθητές.
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!
Βιβλιογραφια ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ Γκίβαλος, Μ., (2005). Πολιτική Κοινωνικοποίηση και Εκπαιδευτικό Περιβάλλον. Αθήνα: Νήσος. Καλογιαννάκη– Χουρδάκη, Π., (1993). Έλληνες Μαθητές του Δημοτικού Σχολείου και Πολιτική Κοινωνικοποίηση. Αθήνα: Γρηγόρης. Κελπανίδης,Μ., (2002). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα Κολιάδης, Ε., Μυλωνάς, Κ., Κουμπιάς, Ε.Λ. & Βάρφη, Β. (2002). Αυτοαντίληψη και Αναγνωστική Ικανότητα μαθητών Δ΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου. Στο Ν. Ζούκης & Θ. Μητάκος (επιμ.), Πρακτικά, 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, "Ελληνική Παιδαγωγική & Εκπαιδευτική Έρευνα". Ηλεκτρονική έκδοση Πρακτικών Συνεδρίου, Μέρος Γ΄. Αθήνα, Νοέμβριος. www.pee.gr/central.HTM. Μιχαλόπουλος, Γ., (1990). Κοινωνιολογία και εκπαίδευση: Προσεγγίσεις στην κοινωνιολογική διερεύνηση της εκπαίδευσης και της εκπαιδευτικής πράξης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Νόβα-Καλτσούνη, Χρ., (2010). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Gutenberg
Βιβλιογραφια Οικονομίδης, Β., και Ελευθεράκης, Θ., (2011). (Επιμ.), Εκπαίδευση, Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αθήνα: Διάδραση. Παντελίδου- Μαλούτα, Μ. Πολιτική κοινωνικοποίηση και σχολείο, Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης,τ.3,1982,σσ 11-22 Πιπερόπουλος, Γ.,(1994). Ψυχολογία. Θεσσαλονίκη: Art of text. Σαββαΐδης, Τ., (2005). Το ελληνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο στη διαμόρφωση της πολιτικής κοινωνικοποίησης των μαθητών. Αθήνα: Γρηγόρης. Τερλεξής, Π., (1975). Πολιτική Κοινωνικοποίηση, Η Γένεση του Πολιτικού Ανθρώπου. Αθήνα: Gutenberg. Τσαούση Α., (2006). «Κοινωνικοποίηση», διαθέσιμο στο http://old.phs.uoa.gr/~ahatzis/SGH01.pdf
Βιβλιογραφια Σε ελληνόγλωσση μετάφραση Giddens, A., (2002). Κοινωνιολογία (μτφ. Δημήτρης Γ. Τσαούσης). Αθήνα: Gutenberg. Ξενόγλωσση Black, P. & Wiliam, D. (1998). Inside the Black Box: Raising Standards through Classroom Assessment. King's College London School of Education. Trevarethen, C., Kokkinaki, T. & Fiamenghi, G. (1999). What Infants’ Imitations Communicate: With Mothers, With Fathers and With Peers. In J. Nadel and G. Butterworth (Eds). Imitation in Infancy Progress and Prospects of Current Research (pp. 127-185). Cambridge: Cambridge University Press. Woods, P., (1979 )“The Divided School”, Paul, London: Routledge and Kegan Woods, P., (1983) “Sociology and the School: An Interactionist Viewpoint,London: ”, Routledge and Kegan Paul. .
Βιβλιογραφια Ιστοσελίδες Βικιπαίδεια:http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7 ανακτήθηκε στις 31-03-2017 Κάποιες εικόνες προέρχονται από το διαδίκτυο, ενώ άλλες είναι δικής μας παραγωγής.