Η χρήση της ενσώματης μάθησης στην εκπαίδευση. EMBODIED LEARNING Η χρήση της ενσώματης μάθησης στην εκπαίδευση.

Τι είναι το embodied learning Στα ελληνικά αποδίδεται ως ενσώματη μάθηση. Η γνώση που αντιλαμβανόμαστε μέσω του σώματος. Ειδικότερα, ως ενσώματη μάθηση ορίζεται η δυνατότητα κατανόησης και απομνημόνευσης οποιασδήποτε πληροφορίας, που επηρεάζεται από το αισθητήριο-κινητικό ερέθισμα.

Δεχόμαστε πληροφορίες από το περιβάλλον μας μέσω του σώματος Δεχόμαστε πληροφορίες από το περιβάλλον μας μέσω του σώματος. Παράλληλα σημαντικό ρόλο παίζουν και οι αισθήσεις. Προκύπτει λοιπόν η έννοια του somaesthetic. Συνεπώς η σωματική αποτελεσματικότητα (somatic efficacy) καθορίζει και τις πνευματικές λειτουργίες. Ένας άρρωστος είναι λιγότερο ικανός να αντιληφθεί το περιβάλλον του ή να λάβει τις σωστές αποφάσεις σε μια δεδομένη στιγμή.

Αντιλήψεις περί σώματος Πλατωνικές Δυϊστικές Μεταμοντέρνες

Αντιλήψεις περί σώματος (συνέχεια) Η ίδια η γνώση βασίζεται στην αισθητήρια αντίληψη, όμως η γνωστική φιλοσοφία κατά περιόδους έχει αμφισβητήσει την αξιοπιστία των αισθήσεων. Συνεπώς και της ίδιας της γνώσης που προέρχεται από αυτές. Οι νεότερες θεωρίες προσπαθούν να αμβλύνουν το χάσμα ανάμεσα στο νου και το σώμα. Από τη στιγμή που οι αισθήσεις ανήκουν και υπάγονται στο σώμα, τότε και η ίδια η διαδικασία της σκέψης περιλαμβάνει σωματική-μυϊκή κίνηση.

Ο M. Mauss μελέτησε τις καθημερινές χειρονομίες και αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων (πώς χαιρετιούνται, τρώνε, ντύνονται) και κατέληξε στην άποψη πως υπάρχουν μέσα μας αποθέματα γνώσης τα οποία μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά και διαφοροποιούνται από κοινωνική ομάδα σε κάποια άλλη. Αυτό το απόθεμα ενσώματης γνώσης είναι προϊόν μίμησης και δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτό από την ίδια τη συνειδητή σκέψη. Εισάγεται η έννοια των τελετουργικών και των αποδεκτών λεξιλογίων του σώματος.

Η έννοια του τελετουργικού Ως τελετουργικό μπορούμε να ορίσουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα η οποία έχει τους δικούς της κανόνες και οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί- κατανοητοί από τα μέλη που συμμετέχουν σε αυτό. Παράδειγμα τελετουργικού είναι η ίδια η χειρονομία του χαιρετίσματος.

Λεξιλόγια σώματος Τα λεξιλόγια του σώματος ή σωματικά ιδιώματα είναι οι ενσώματες πληροφορίες- γνώσεις και οι οποίες διέπονται από τον ηθικό κώδικα της κάθε εποχής και κοινωνίας. Για παράδειγμα ο τρόπος που δείχνει κάποιος τη δυσαρέσκεια του κοιτάζοντας συνεχώς το ρολόι ή προσπαθώντας να δείξει με το βλέμμα του πως όντως συμμετέχει στη συζήτηση. Το σωματικό ιδίωμα καθορίζει τις έμφυλες και κοινωνικές ταυτότητες.

Προβλήματα στο χώρο της εκπαίδευσης Η ενσώματη νόηση είναι ένας ολιστικός τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του και κατ’ επέκταση αποκτά γνώσεις. Με βάση όλα τα παραπάνω είναι αρκετά δύσκολο στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα των δυτικών χωρών να εφαρμοστούν τέτοιες μέθοδοι. Ωστόσο η εισαγωγή διαφόρων κιναισθητικών πρακτικών (kinesthetic) μπορεί να βοηθήσει στην καλλιέργεια τους.

Τρόποι ενσώματης μάθησης στο σχολείο Ο χορός συνδυάζει την κίνηση μαζί με τη λειτουργία των αισθήσεων. Τα βιωματικά παιχνίδια μέσω των οποίων τα παιδιά μπορούν να κάνουν κτήμα τους αφηρημένες έννοιες όπως ο σεβασμός (παράδειγμα Lolondal στα χωριά Beng στην ακτή Ελεφαντοστού). Δημιουργία ειδικών χώρων στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να εισαχθεί στο σχολείο η ενσώματη διδασκαλία

Ειδικό εργαστήρι ενσώματης διδασκαλίας Το τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης έχει δημιουργήσει τον χώρο της Εργαστηριακής Μονάδας της Οικολογικής Ψυχολογίας και της Βιωματικής Ευρετικής και Αφηγηματικής Διαλογικής Ψυχοπαιδαγωγικής ο οποίος είναι ειδικά διαμορφωμένος ώστε να λαμβάνουν χώρα βιωματικές εργασίες με βάση το σώμα, το παιχνίδι, την τέχνη και την αφήγηση.

Βιωματική Προσέγγιση Αναγνωρίζει το σώμα ως πηγή γνώσης Καλλιεργεί το αίσθημα της αντίστασης στην κυρίαρχη κουλτούρα Αποτελεί μέσο ανάπτυξης , καλλιέργειας και σεβασμού στην ποικιλομορφία

Τα οφέλη της διαδικασίας Άμεση επαφή με άλλα άτομα Ευελιξία στο χώρο Αποδόμηση ιεραρχικών σχέσεων και εξάλειψη ανταγωνισμού Αύξηση ποικιλομορφίας και πολυμορφίας μέσα στην εκάστοτε ομάδα Καλλιέργεια της ανακαλυπτικής και αυτοκαθοδηγούμενης μάθησης Ο δάσκαλος είναι συνοδοιπόρος στην όλη διαδικασία δίνοντας κίνητρα και εμψυχώνοντας τα παιδιά.

Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία θα μπορούσαμε να πούμε πως τέσσερα είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ενσώματη μάθηση και νόηση. Κιναισθητική (kinesthetic) Συλλογική (collaborative) Πολυτροπική (multimodal) Βιωματική (somatic)

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ! ! !