ΔΙΑΛΕΞΗ 8 Αξιολόγηση του Πόνου και Βασικά Ανακουφιστικά Μέτρα Νοσηλευτική φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής του ανθρώπου

ΠΟΝΟΣ Ο πόνος είναι ένα σύνθετο φαινόμενο σωματικής και/ή ψυχικής φύσης, είναι υποκειμενικός και εξαιρετικά εξατομικευμένος Επηρεάζει τις προσωπικές σχέσεις και αλλάζει το νόημα της ζωής Επίσης, είναι κουραστικός και απαιτεί σωματική, συναισθηματική και νοητική ενέργεια από το άτομο

ΕΙΔΗ ΠΟΝΟΥ τον καρκινικό πόνο διαφέρει από το χρόνιο μη καρκινικό πόνο σε βασικά σημεία όπως χρονικό πλαίσιο, παθολογία, στρατηγικές θεραπείας μπορεί να είναι οξύς χρόνιος ή διαλείπων συνήθως σχετίζεται με υποτροπή του όγκου ή με θεραπεία του τον χρόνιο/επίμονο εξακολουθεί πέραν της περιόδου θεραπείας στερείται αναγνωρισμένης παθολογίας σπάνια έχει αυτόνομα σημεία δεν παρέχει προστατευτική λειτουργία διακόπτει τον ύπνο και τις δραστηριότητες της καθημερινότητας υποβαθμίζει την υγεία και τις λειτουργίες του ατόμου

ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΝΟΥ μη οπιοειδή οπιοειδή Περιλαμβάνει μιας συνδυαστική προσέγγιση μη φαρμακολογικών στρατηγικών μαζί με τη χορήγηση φαρμακολογικών παραγόντων: μη οπιοειδή οπιοειδή Έγκαιρη χορήγηση πριν ο πόνος του ασθενούς επιδεινωθεί Είναι πιο εύκολο να προφυλαχθεί κανείς από τον πόνο από το να τον θεραπεύσει Στις περισσότερες περιπτώσεις, συνιστάται η χορήγηση φαρμακολογικών παραγόντων σε τακτά χρονικά διαστήματα παρά «όποτε χρειάζεται» Αυτή η προσέγγιση ανακουφίζει από τον πόνο πριν επιδεινωθεί και διευκολύνει την ταχύτερη ανάρρωση

Κλίμακες πόνου (1/2) Κλίμακα λεκτικής περιγραφής: επιλογή χαρακτηρισμού Κλίμακα οπτικής αναλογίας: επιλογή αριθμητικής τιμής Κλίμακες με προσωπεία: κυρίως για παιδιά

Κλίμακες πόνου (2/2)

Παρέχοντας Ανακούφιση στον Πόνο (1/2) Η ανακούφιση του πόνου αποτελεί κύρια νοσηλευτική ευθύνη Ο πόνος αποτελεί συχνά στοιχείο κακής υγείας Μέσα από μια αξιολόγηση του πόνου, μπορείτε να κατανοήσετε τον αντίκτυπο του πόνου στη ζωή του ασθενούς Αποτελεσματική διαχείριση του πόνου του ασθενούς δε σημαίνει απαραίτητα και εξάλειψή του Αναγνωρίστε την αποδεκτή ένταση του πόνου που επιτρέπει τη μέγιστη λειτουργικότητα του ασθενούς Επιπλέον, η συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας είναι σημαντική

Παρέχοντας Ανακούφιση στον Πόνο (2/2) Χρησιμοποιείστε τη νοσηλευτική διεργασία προκειμένου να γνωρίσετε τον ασθενή και να αναπτύξετε ένα εξατομικευμένο σχέδιο φροντίδας Η νοσηλευτική διεργασία προσφέρει μια συστηματική μέθοδο διαχείρισης του πόνου που οδηγεί σε μεγαλύτερη ανακούφιση Αυτή η διεργασία αναγνωρίζει τις ειδοποιούς διαφορές στην αντίληψη και αντίδραση του ασθενούς στον πόνο Η αναγνώριση του ασθενούς ως μοναδικού ατόμου είναι σημαντική για τη βέλτιστη διαχείριση του πόνου

Αναλγησία Ελεγχόμενη από τον Ασθενή (1/2) Η ελεγχόμενη από τον ασθενή αναλγησία (Patient-controlled analgesia-PCA) είναι μια επεμβατική μέθοδος διαχείρισης του πόνου (IV, επισκληρίδιο) η οποία επιτρέπει στον ασθενή να ελέγχει τον πόνο μέσω αυτοχορήγησης αναλγητικών Τα συνήθη συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι η θειική μορφίνη, υδρομορφόνη (Dilaudid) και φεντανύλη Ο ασθενής απλώς πατά το κουμπί στη συσκευή PCA ώστε να δεχτεί μια συγκεκριμένη δόση αναλγητικού Είναι σημαντικό οι υποψήφιοι για PCA να μπορούν να καταλάβουν πώς, γιατί και πότε να χορηγούν στον εαυτό τους το φάρμακο

Αναλγησία Ελεγχόμενη από τον Ασθενή (2/2) Μια PCA μπορεί να είναι ηλεκτρονική ή μη ηλεκτρονική, αποτελούμενη από μια συσκευή έγχυσης, ένα προγεμισμένο περιέκτη φαρμάκου και αυλούς που μεταφέρουν το φάρμακο από τη συσκευή έγχυσης μέσω της ελεγχόμενης από τον ασθενή δοσομετρικής συσκευής στους αυλούς που συνδέονται με το ενδοφλέβιο υγρό το οποίο ρέει αδιάλειπτα Η PCA εμποδίζει την υπέρβαση της δόσης

Η PCA έχει αρκετά πλεονεκτήματα (1/2) Επιτρέπει πιο σταθερά επίπεδα του οπιοειδούς στον ορό = αποφεύγονται τα ακραία επίπεδα από τη χορήγηση μιας μεγάλης ποσότητας Εξαιτίας του γεγονότος ότι το επίπεδο του αίματος παραμένει εντός ενός στενού φάσματος της ελάχιστης αποτελεσματικής συγκέντρωσης αναλγητικού για το άτομο, ενισχύεται η ανακούφιση από τον πόνο και μειώνεται η πιθανότητα παρενεργειών (νάρκωση, καταστολή του αναπνευστικού) Όταν χρησιμοποιούνται μετεγχειρητικά, προκύπτουν λιγότερες επιπλοκές γιατί πραγματοποιείται γρηγορότερη και ευκολότερη κινητοποίηση ως απόρροια της αποτελεσματικής ανακούφισης από τον πόνο

Η PCA έχει αρκετά πλεονεκτήματα (2/2) Ο αυξημένος έλεγχος και η ανεξαρτησία του ασθενούς Επειδή η συσκευή παρέχει φάρμακο κατόπιν ζήτησης όταν ο ασθενής νιώσει την ανάγκη, η συνολική ποσότητα οπιοειδούς που χρησιμοποιείται είναι μειωμένη Επιτρέπει στον ασθενή να διαχειριστεί τον πόνο με ελάχιστη νοσηλευτική παρέμβαση και συνεπώς εξοικονομεί χρόνο από το έργο του νοσηλευτή Οι ασθενείς δεν εξαρτώνται τόσο από το νοσηλευτικό προσωπικό όσον αφορά στη χορήγηση φαρμάκων για τον πόνο Καθιστά αδύνατη τη χορήγηση υπερβολικής δόσης

Μειονεκτήματα της PCA Οι προβληματισμοί σχετίζονται με τον ασθενή, βλάβη στις αντλίες, ή σφάλματα του χειριστή Οι ασθενείς μπορεί να μην καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η θεραπεία της PCA, να μπερδέψουν το κουμπί της PCA με το κουμπί κλήσης του νοσηλευτή, ή να χειρίζονται το κουμπί του αναλγητικού μέλη της οικογένειας Η αντλία μπορεί να αποτύχει να χορηγήσει το φάρμακο όταν ζητηθεί, να σημάνει λάθος συναγερμό ή να έχει χαμηλή μπαταρία ή να μην παρέχει προστασία ελεύθερης ροής Οι χειριστές μπορεί να προγραμματίσουν λάθος τη δόση

Επισκληρίδιος Αναλγησία (1/3) Ο επισκληρίδιος χώρος είναι ένας δυνητικός χώρος μεταξύ των σπονδύλων και της σκληράς μήνιγγας Τα αναλγητικά φάρμακα που χορηγούνται σε αυτόν τον χώρο δημιουργούν την επισκληρίδιο αναλγησία. Ο ενδορραχιαίος/υπαραχνοειδής χώρος βρίσκεται ακριβώς γύρω από το νωτιαίο μυελό και περιέχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) Μόνο ιατροί και νοσηλευτές αναισθησιολογίας χορηγούν ενδορραχιαία (νωτιαία) φάρμακα Η επισκληρίδιος οδός είναι πιο αποτελεσματική στη διαχείριση του μετεγχειρητικού πόνου από επεμβάσεις στο θώρακα και την κοιλιά

Επισκληρίδιος Αναλγησία (2/3) Για την τοποθέτηση του επισκληρίδιου καθετήρα ο ασθενής βρίσκεται σε πλάγια κατάκλιση ή σε καθιστή θέση με τους ώμους και τα ισχία να σχηματίζουν τετράγωνο, και τα ισχία και το κεφάλι σε κάμψη (δεύτερο σπόνδυλο της οσφυϊκής μοίρας) Όταν ο καθετήρας προορίζεται για προσωρινή ή βραχυπρόθεσμη χρήση, συνήθως, δεν ράβεται στη θέση του και εξέρχεται από το σημείο εισόδου στη μέση Αντίθετα, ο καθετήρας που προορίζεται για μόνιμη ή μακροχρόνια χρήση «διοχετεύεται» υποδόρια και εξέρχεται από το πλάι του σώματος ή από την κοιλιά

Επισκληρίδιος Αναλγησία (3/3) Η χρήση επισκληρίδιων οπιοειδών απαιτεί επισταμένη παρατήρηση και φροντίδα Ο καθετήρας θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ασθενούς εξαιτίας της ανατομικής του θέσης, της πιθανής μετακίνησής του στη σκληρά μήνιγγα, και της εγγύτητάς του στα νεύρα και τα αγγεία του νωτιαίου μυελού Οι ενδορραχιαίες δόσεις είναι πολύ μικρότερες από τις επισκληρίδιες (η επισκληρίδιος δόση της μορφίνης είναι 10-20 φορές μεγαλύτερη από μια ενδορραχιαία δόση) 

Μη Φαρμακολογικά Μέτρα για την Προαγωγή Ανακούφισης Οι μη φαρμακολογικές τεχνικές βοηθούν στη μείωση των σωματικών επιδράσεων του πόνου, αλλάζουν την αντίληψη του ασθενούς για τον πόνο και παρέχουν στον ασθενή μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου Η απόσπαση της προσοχής, η χαλάρωση, η κατευθυνόμενη φαντασία και η δερματική διέγερση όπως η μάλαξη και η πιεσοθεραπεία, είναι παραδείγματα αποτελεσματικών μη φαρμακολογικών μέτρων Λόγω του ότι ο πόνος συχνά προκαλεί μυϊκή τάση και ανησυχία, ο ερεθισμός του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος απελευθερώνει αυτές τις ενοχλητικές αντιδράσεις

Μη Φαρμακολογικά Μέτρα για την Προαγωγή Ανακούφισης Οι ασθενείς βιώνουν πλήθος επώδυνων διαγνωστικών και θεραπευτικών διαδικασιών Ο βαθμός ενόχλησης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις γνώσεις του ασθενούς και τις αντιλήψεις του για την εμπειρία Η εμπειρία του πόνου είναι προϊόν προηγούμενων εμπειριών πόνου του ατόμου, των αξιών, των πολιτισμικών προσδοκιών και των συναισθημάτων του Μια ποικιλία μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων για την ανακούφιση του πόνου συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του πόνου

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την παρηγορητική φροντίδα: ως «μια προσέγγιση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ατόμων και των οικογενειών τους που αντιμετωπίζουν απειλητική για τη ζωή ασθένεια, μέσω της πρόληψης και της ανακούφισης από τις δοκιμασίες με μέσα πρώιμης αναγνώρισης, και άψογης αξιολόγησης και θεραπείας του πόνου και των άλλων σωματικών, ψυχολογικών και πνευματικών προβλημάτων»

Ξενώνας Η παρηγορητική φροντίδα που παρέχεται στον ξενώνα εστιάζουν πρωταρχικά στις αξίες του ασθενούς, την ποιότητα ζωής και τις προτιμήσεις του για τη φροντίδα Οι διαθήκες ζωής (προγενέστερες οδηγίες) προσφέρουν ένα νόμιμο μέσο με το οποίο οι ασθενείς αναφέρουν τις αξίες τους στους άλλους αν δεν μπορούν να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων. Στην προγενέστερη οδηγία, οι ασθενείς δείχνουν γραπτώς ποιοι τύποι θεραπείας είναι ή όχι αποδεκτοί από αυτούς, περιγράφουν τις αξίες της ζωής τους ή ορίζουν ένα άτομο που θα μιλάει αντί αυτών ως νόμιμος πληρεξούσιος για τις αποφάσεις που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας

Ξενώνας - Πένθος Το πένθος στο τέλος της ζωής έχει σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και πνευματικές επιδράσεις στα άτομα που πεθαίνουν, στα μέλη της οικογένειας, στους φίλους και τους φροντιστές Οι νοσηλευτές βοηθούν τους ασθενείς και τα μέλη της οικογένειας να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για την απώλεια και το πένθος Το πένθος που σχετίζεται με το θάνατο ανακύπτει από πολλές πηγές: φόβος για το άγνωστο, πόνος, λύπη για το ότι αφήνει πίσω τους αγαπημένους του, απώλεια του ελέγχου ή άλυτη ενοχή. Ορισμένοι ασθενείς προβληματίζονται σχετικά με το ότι αποτελούν βάρος για τους άλλους και τα μέλη της οικογένειας συχνά νιώθουν καταβεβλημένοι.

Πολιτισμικές Προεκτάσεις (1/2) Οι ανθρώπινες αντιδράσεις στην ασθένεια, το θάνατο και το πένθος μεταφέρο-νται από γενιά σε γενιά μέσα από την οικογένεια και την κουλτούρα Η κουλτούρα επίσης επηρεάζει το νόημα του πόνου και της ταλαιπωρίαςτο πώς κάποιος εκφράζει το πένθος και τις ιδέες για μεταθανάτια ζωή Συγκεντρώστε γνώσεις για κοινές πολιτισμικές και θρησκευτικές πρακτικές για το τέλος της ζωής

Πολιτισμικές Προεκτάσεις (2/2) Οι πολιτισμικές διαφορές επηρεάζουν την επικοινωνία στο τέλος της ζωής Σε μερικούς πολιτισμούς η συζήτηση σχετικά με το θάνατο θεωρείται ταμπού Οι θρησκευτικές και πολιτισμικές πρακτικές υποδεικνύουν επίσης πώς να πραγματοποι-ηθεί η φροντίδα του σώματος που πλησιάζει στο θάνατο ή μετά από αυτόν

Υποστήριξη των Ασθενών και των Οικογενειών στο Πένθος Η νοσηλεία σε νοσοκομείο, η χρόνια ασθένεια και η αναπηρία περιλαμβάνουν πολλαπλές απώλειες. Κατά την είσοδό του σε νοσοκομείο, ο ασθενής χάνει την ιδιωτικότητά του Στη χρόνια ασθένεια, ο οργανισμός του ασθενούς δεν λειτουργεί πλέον όπως παλιότερα Η αναπηρία δημιουργεί επιπρόσθετο προβληματισμό σχετικά με την οικονομική ασφάλεια Ο θάνατος τερματίζει τις σχέσεις που συνδέουν τους ανθρώπους

Πένθος (1/2) Το ψυχολογικό προφίλ ενός ατόμου, οι προσωπικές εμπειρίες, η οικογένεια, οι πολιτισμικές απαιτήσεις και τα πνευματικά πιστεύω επηρεάζουν το πένθος του Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στην απώλεια και για αυτόν το λόγο θρηνούν και διαφορετικά Οι συμπεριφορές πένθους και οι τελετουργίες βοηθούν τα άτομα που θλίβονται να προσαρμοστούν στην απώλεια και να προχωρήσουν στη ζωή Το πένθος περιλαμβάνει θλίψη και θρήνο, εσωτερικές συναισθηματικές αντιδράσεις και εξωτερικές συμπεριφορές ως αντίδραση στην απώλεια

Πένθος (2/2) Ο νοσηλευτής βοηθά τους ασθενείς κατανοώντας τους τύπους του πένθους Το φυσιολογικό πένθος σχετίζεται συνήθως με την απώλεια, τη λύπη, το θυμό, το κλάμα, τη δυσαρέσκεια και τη μοναξιά Μολονότι είναι δύσκολο, η εμπειρία του πένθους χωρίς επιπλοκές συχνά βοηθά το άτομο να ωριμάσει και να διαμορφώσει νέα αντίληψη σχετικά με τη ζωή Το πένθος με επιπλοκές εκδηλώνεται όταν ένα άτομο παρουσιάζει δυσκολία στο να αντιμετωπίσει την εμπειρία πένθους Μπορεί να καταστεί χρόνιο, υπέρμετρο (συντριπτικό πένθος που εκφράζεται με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές) ή συγκαλυμμένο (έλλειψη επίγνωσης )

Στάδια θανάτου της Kubler- Ross Θάνατος Στάδια θανάτου της Kubler- Ross Άρνηση Θυμός Διαπραγμά-τευση Κατά-θλιψη Αποδο-χή

Αποδιοργάνωση και απελπισία Αναδιοργάνωση Πένθος Φάσεις πένθους του Bowlby Μούδια-σμα Έλλειψη και αναζήτηση Αποδιοργάνωση και απελπισία Αναδιοργάνωση

Πένθος Αποδοχή και πραγματικότητα της απώλειας Καθήκοντα του πένθους του Worden Αποδοχή και πραγματικότητα της απώλειας Εργασία μέσω πόνου και θλίψης Προσαρμογή στο περιβάλλον Συναισθηματική μετατόπιση του αποθανόντος

Πένθος Οι νοσηλευτές χρησιμοποιούν βασικές γνώσεις για τις αντιδράσεις στο πένθος ώστε να υποστηρίξουν τους ασθενείς /οικογένειές τους Ο τύπος της προσωπικότητας και η πολιτισμική προέλευση επηρεάζουν το εύρος στο οποίο τα άτομα μοιράζονται συναισθήματα Κάποιοι ασθενείς μιλούν ανοιχτά για τον επικείμενο θάνατό τους και άλλοι επιλέγουν να μην τον αναγνωρίζουν Οι επαγγελματίες υγείας συχνά αποφεύγουν να ξεκινήσουν συζητήσεις σχετικές με αυτά τα δύσκολα θέματα

Φροντίδα ενός Σώματος μετά το Θάνατο (1/4) Οι νοσηλευτές παρέχουν μεταθανάτια φροντίδα στο σπίτι και σε ιδρύματα, φροντίζοντας για το σώμα του αποθανόντος ατόμου με ευαισθησία και με τρόπο σύμφωνο με τα θρησκευτικά και πολιτισμικά πιστεύω του ασθενούς Διατηρώντας την ακεραιότητα των ιεροτελεστιών και των πρακτικών πένθους, δίνεται στις οικογένειες η αίσθηση κάποιας οικειότητας και ελέγχου μπροστά στον θάνατο Τα μέλη της οικογένειας συνηθίζεται να δίνουν την άδειά τους για τη δωρεά τη στιγμή του θανάτου Οι ασθενείς μπορούν να υποδείξουν την επιθυμία τους για δωρεά οργάνων και ιστών σε μία προγενέστερη οδηγία

Φροντίδα ενός Σώματος μετά το Θάνατο (2/4) Στην περίπτωση δωρεάς ζωτικών οργάνων ο ασθενής πρέπει να παραμείνει στη μηχανική υποστήριξη ζωής μέχρι να αφαιρεθούν χειρουργικά τα όργανα Ο νοσηλευτικός ρόλος στην προμήθεια του οργάνου περιλαμβάνει τη βοήθεια στην αναγνώριση δυνητικών δωρητών οργάνων, την παροχή φροντίδας στο σώμα του δωρητή και τη φροντίδα της οικογένειας κατά τη διαδικασία της δωρεάς Οι ασθενείς φαίνονται να είναι ακόμα ζωντανοί, καθώς η μηχανική υποστήριξη ζωής διατηρεί τα όργανα του αποθανόντος σε λειτουργία μέχρι να αφαιρεθούν Ιστοί όπως τα μάτια, τα οστά και το δέρμα αφαιρούνται από τους αποθανόντες ασθενείς που δεν βρίσκονται σε μηχανική υποστήριξη ζωής

Φροντίδα ενός Σώματος μετά το Θάνατο (3/4) Η δεύτερη διαδικασία νομικής και ιατρικής σημασίας που συχνά πραγματοποιείται μετά το θάνατο είναι η νεκροψία (μεταθανάτια εξέταση) Η νεκροψία βοηθά στον καθορισμό της ακριβούς αιτίας και των συνθηκών ενός θανάτου, ανακαλύπτει την πορεία μιας ασθένειας ή παρέχει δεδομένα για ερευνητικούς σκοπούς Η νεκροψία δεν πραγματοποιείται σε όλους τους θανάτους Συνήθως πραγματοποιούνται σε περιπτώσεις ασυνήθιστου θανάτου Οι νεκροψίες συνήθως δεν καθυστερούν την ταφή ή δεν αλλάζουν την εμφάνιση του αποθανόντος

Φροντίδα ενός Σώματος μετά το Θάνατο (4/4) Ο νόμιμος αντιπρόσωπος του ασθενούς και ο γιατρός υπογράφουν τη φόρμα συναίνεσης Μετά το θάνατο, το σώμα υφίσταται πολλές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της ελαστικότητας του δέρματος και την αλλαγή της θερμοκρασίας του σώματος, του μωβ αποχρωματισμού του δέρματος και της νεκρικής ακαμψίας Παρέχετε μεταθανάτια φροντίδα όσο το δυνατόν γρηγορότερα για να εμποδίσετε τη βλάβη των ιστών ή την παραμόρφωση Για να αποτρέψετε το μωβ χρώμα του προσώπου σηκώστε το προσκέφαλο του κρεβατιού στις 30 μοίρες αμέσως μετά το θάνατο και πριν ξεκινήσετε άλλες δραστηριότητες

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ