Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος & Προστασία Σπηλαίων Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος & Προστασία Σπηλαίων

Η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος Η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία της Ελλάδος (Σ.Ο.Ε.) ιδρύθηκε το 2001 από το κοινό όραμα σπηλαιολογικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Ένας από τους σημαντικότερους σκοπούς, που αναφέρονται και στο Καταστατικό της Σ.Ο.Ε., είναι η προστασία των σπηλαίων, των φαραγγιών και λοιπών καρστικών μορφών, φυσικών ή τεχνιτών. Το γεγονός αυτό έκανε σύντομα έκδηλη την ανάγκη δημιουργίας μιας επιτροπής προσανατολισμένης προς την εκπλήρωση του σκοπού αυτού: της Επιτροπής Προστασίας Σπηλαίων της Σ.Ο.Ε. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Η Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Η Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων Η Ε.Π.Σ είναι κυρίως υπεύθυνη: για τη διατήρηση αρχείου για κατεστραμμένα ή μολυσμένα σπήλαια/ φαράγγια/ λοιπές καρστικές μορφές, για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πολιτών, κρατικών φορέων αλλά και των ιδίων των σπηλαιολόγων, για τη διενέργεια προσπαθειών αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και διεξαγωγή συμβολικών καθαρισμών, καθώς και την εύρεση μέσων αποφυγής και πρόληψης της μελλοντικής κακοποίησης των σπηλαίων ή φαραγγιών. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Αξία των σπηλαίων και φαραγγιών Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Αξία των σπηλαίων και φαραγγιών Τόσο τα σπήλαια, όσο και τα φαράγγια, εκτός από σημαντικές πηγές πλούτου για μια περιοχή που θα μπορέσει να τα αξιοποιήσει (με σεβασμό!), επιτελούν ένα μακράν σπουδαιότερο έργο: τη μεταφορά των όμβριων υδάτων προς τη θάλασσα. Τα όμβρια ύδατα όταν μεταφέρονται μέσα από μολυσμένα σπήλαια ή φαράγγια, μολύνονται και καταλήγουν «δηλητηριασμένα» στον υδροφόρο ορίζοντα. Με γνωστές συνέπειες… Επίσης συντηρούν τη βιοποικιλότητα. Πληθωρα ζώων και φυτών ζουν ή εξαρτώνται από τα περιβάλλοντα των σπηλαιων και φαραγγιών. Καταστρέφοντας τα περιβάλλοντα αυτά, συντελούμε στη μείωση –και σταδιακή εξαφάνηση -των ειδών αυτών. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα σπήλαια και τα φαράγγια Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα σπήλαια και τα φαράγγια Οι κίνδυνοι είναι κυρίως ανθρωπογενείς: η ρίψη σκουπιδιών και λυμάτων, η καταστροφή της φυσικής ομορφιάς και αλλοίωση του τοπίου (σπάσιμο σταλακτιτών και σταλαγμιτών, χάραξη ή βάψιμο με σπρέι κ.α.), η παράνομη λατόμευση, η τουριστική αξιοποίηση χωρίς ειδική μελέτη η κατασκευή μεγάλων έργων χωρίς περιβαλλοντική μελέτη (όπως διάνοιξη δρόμων) αλλά κυρίως η άγνοια της σπουδαιότητας αυτών των φυσικών μνημείων για τον άνθρωπο. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Ρίψη Σκουπιδιών Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Καταστροφές Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Παράνομη Λατόμευση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Τουριστική Αξιοποίηση χωρίς μελέτη Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Τουριστική Αξιοποίηση χωρίς μελέτη Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Η Δράση της Ε.Π.Σ. Η Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων της ΣΟΕ, κατά την ολιγοετή ύπαρξή της, έχει προβεί σε μια σειρά ενεργειών και δράσεων προκειμένου να υπηρετήσει τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκε. Ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια οι δράσεις αυτές έχουν εντατικοποιηθεί. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

1. Δημιουργία και Διατήρηση Αρχείου Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 1. Δημιουργία και Διατήρηση Αρχείου Έχει ήδη ξεκινήσει η καταγραφή των σπηλαίων και φαραγγιών - για τα οποία η ΕΠΣ έχει πληροφορίες. Σχεδιάστηκε κι υλοποιήθηκε ειδική φόρμα καταγραφής σπηλαίων και φαραγγιών με προβλήματα καταστροφών ή ρύπανσης, που εστάλει σε όλους τους σπηλαιολογικούς συλλόγους. Με τη βοήθεια και τις γνώσεις των μελών των σπηλαιολογικών συλλόγων, θα δημιουργηθεί ένα άρτιο αρχείο κατεστραμμένων ή σε κίνδυνο σπηλαίων/ φαραγγιών. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Δημιουργία φυλλαδίου Επιτροπής Προστασίας Σπηλαίων της Σ.Ο.Ε. Δημιουργία ειδικού φυλλαδίου με αφορμή την πορεία για την προστασία του Περιβάλλοντος στο βουνό της Οίτης. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση http://www.fhs.gr/uploaded/entypo_prostasia08.pdf Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Συνέντευξη σε ραδιοφωνικούς σταθμούς Οπτικοακουστικό υλικό σε τηλεοπτικά κανάλια για σχετικό ρεπορτάζ . Συνέντευξεις σε περιοδικά περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος Δελτία τύπου σε πληθώρα τηλεοπτικών καναλιών και εφημερίδων. Άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Συντάχθηκε Κώδικας Δεοντολογίας Σπηλαιολογικής Συνείδησης. Σκοπός του είναι να δώσει τις κατευθυντήριες αρχές που θα εξαλείψουν τις ήδη περιορισμένες καταστροφές ή αλλοιώσεις που μπορεί να επέλθουν στα σπήλαια και φαράγγια ως αποτέλεσμα της σπηλαιολογικής δράσης και εξερεύνησης. Οι σπηλαιολόγοι -ως πρωτίστως φυσιολάτρες- είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στα θέματα τις προστασίας των σπηλαίων και φαραγγιών. Επειδή, όμως, περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν παντού, θεωρούμε υποχρέωσή μας να απευθυνθούμε πρώτα στους σπηλαιολόγους, πριν απευθυνθούμε στους πολίτες και το κράτος. Να δείξουμε το ΤΕΛΕΙΟ παράδειγμα… Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Κώδικας Δεοντολογίας Σπηλαιολογικής Συνείδησης 1. Φροντίζουμε να μην καταστρέφονται στοιχεία του σπηλαιοδιακόσμου κατά την σπηλαιοεξερεύνηση. 2.Δεν αφήνουμε υπολείμματα της σπηλαιοεξερεύνησης που πιθανών θα έχουν δυσμενείς συνέπειες ή θα αποτελέσουν ένα ακαλαίσθητο στοιχείο εντός του σπηλαίου ή φαραγγιού, αλλά τα μεταφέρουμε μαζί μας έξω από αυτό (αποτσίγαρα, περιτυλίγματα συσκευασιών, καταναλωμένες μπαταρίες, υπολείμματα ασετυλίνης κτλ) 3. Δεν προβαίνουμε σε περιττές ενέργειες αρματώματος, εάν αυτό δεν κρίνεται απολύτως απαραίτητο για την ασφάλειά μας. Αφιερώνουμε την απαιτούμενη προσοχή κατά το αρμάτωμα και προβαίνουμε σε διανοίξεις με φειδώ και εφόσον είναι απολύτως απαραίτητες. 4.Φροντίζουμε να μη μολύνουμε συγκεντρώσεις νερού μέσα στο σπήλαιο ή υπόγειες ροές καρστικών αγωγών. 5.Προσπαθούμε να προκαλέσουμε όσο το δυνατόν μικρότερη όχληση στην πανίδα του σπηλαίου. Αποφεύγουμε τους έντονους θορύβους σε αίθουσες, παρουσία νυχτερίδων. 6.Εκτός από τις δικές μας πράξεις ή παραλείψεις που μπορεί να βλάψουν ένα σπήλαιο ή φαράγγι, είμαστε εξίσου υπεύθυνοι για τις πράξεις ή παραλείψεις των ατόμων που αποτελούν την ομάδα μας. Φροντίζουμε ώστε να λειτουργεί όλη η ομάδα με ευαισθησία προς το περιβάλλον. 7.Κάθε σπηλαιοεξερεύνηση συνοδεύεται με αναλυτική έκθεση που κατατίθεται υπογεγραμμένη στα αρχεία των συλλόγων. Κάθε διάνοιξη ή παρέμβαση θα πρέπει να αναφέρεται λεπτομερώς. 8.Είναι θεμιτό κάθε σπηλαιοεξερευνητής να μην υπερεκτιμά τις δυνατότητές του και να μην θέτει σε κίνδυνο την ομάδα. Σε εξερεύνηση σπηλαίων επιδίδονται άτομα που έχουν διδαχθεί τις Αρχές της Σπηλαιολογίας. 9.Σε κάθε μας επικοινωνία με τους πολίτες, φροντίζουμε να τονίζουμε την σπουδαιότητα των σπηλαίων ή φαραγγιών στο οικοσύστημα, το περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του κύκλου του νερού και της πανίδας σε αυτά τα οικοσυστήματα προκειμένου να ευαισθητοποιήσουμε την οικολογική σκέψη. 10.Κάθε σύλλογος στα σεμινάριά του πρέπει απαραιτήτως να συμπεριλάβει ένα μάθημα που να αφορά στην Προστασία Σπηλαίων. 11.Σε περίπτωση μεγάλης καταστροφής σε κάποιο σπήλαιο οι Σύλλογοι με την καθοδήγηση της ΣΟΕ και ειδικών επιστημόνων οφείλουν να συνεισφέρουν στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος. 12.Κάθε σύλλογος οφείλει να υποστηρίζει και να συμμετέχει στις συμβολικές ενέργειες και εκδηλώσεις για την προστασία των σπηλαίων ή φαραγγιών που διοργανώνει η ΣΟΕ. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 2.Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

3.Αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr 3.Αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος Πραγματοποίηση συμβολικών καθαρισμών (Καταβόθρας Σκούρτων» - Δερβενοχώρια Αττικής, Σπήλαιο «Λυκούργου Δολών» -Μεσσηνιακή Μάνη, Σπήλαιο «Αντόνωφ» - Υμηττός, Σπήλαιο «Χόνι-Λάγκι» - Μερέντα, κτλ) Ενημέρωση τοπικών κοινωνιών & κατοίκων για την αξία του σπηλαίου/φαραγγιού στο οικοσύστημα, για την κατάσταση του και τα αποτελέσματα του καθαρισμού (Καταβόθρας Σκούρτων» - Δερβενοχώρια Αττικής) Συμμετοχές στην καταγραφή προβλημάτων (Σπήλαια «Αγίου Γεωργίου», «Τρύπα Σέλα», «Καμίνι» -Βλαχοκερασιά Αρκαδίας, Σπήλαιο «Στοιχειωμένη» - Ελικώνας). Χόνι Λάγκι Καταβόθρα Σκούρτων Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

3. Άλλες δράσεις Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Επικοινωνία με Νομαρχίες, Δήμους, Κοινότητες, και λοιπούς Κρατικούς φορείς με σκοπό τη συνεργασία σε περιβαλλοντικά θέματα σπηλαίων ή φαραγγιών. Επικοινωνία με τοπικές Περιβαλλοντικές οργανώσεις. Υλοποίηση της συμφωνίας συνεργασίας με την Ε.Σ.Ε. για κοινή δράση στην προστασία σπηλαίων που έγινε κατά τη διάρκεια της 10ης Π.Σ.Σ., στην Αριδαία. Σχεδιασμός εξειδικευμένου μαθήματος για την προστασία των σπηλαίων, κοινό για όλους τους συλλόγους της ΣΟΕ, κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων σπηλαιολογίας Ά επιπέδου. Σημειωτέο ότι όλοι αρκετοί σύλλογοι έχουν ήδη εντάξει μάθημα για την Προστασία Σπηλαίων στα σεμινάριά τους. Συνεργασία με Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Επικέντρωση στην προστασία τουριστικά αξιοποιημένων σπηλαίων – προσπάθειες αποκατάστασης περιβάλλοντος κατά το δυνατό - προσφορά βοήθειας στις διευθύνσεις των σπηλαίων. Επικοινωνία με περιβαλλοντικές οργανώσεις για σχεδιασμό από κοινού δράσης, για την αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων (όπως την πυρκαγιά στην Πάρνηθα). Συμμετοχή στις ενέργειες & δράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και Εθελοντικών οργανώσεων (όπως η WWF και το Δίκτυο Εθελοντικών Ομάδων Πολιτικής Προστασίας). Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Οι 10 Κανόνες της Ευρωπαϊκής Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Οι 10 Κανόνες της Ευρωπαϊκής Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Η Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων (European Cave Protection Commission – ECPC) της Ευρωπαϊκής Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας (European Speleological Federation – FSE), εξέδωσε τέλη του 2009 δέκα βασικούς κανόνες που όλοι οι σπηλαιολόγοι, ανεξαρτήτως χώρας διαμονής, πρέπει να ακολουθούν: Εκτιμάμε την φυσική ομορφιά και την αρχαιολογική και παλαιοανθρωπολογική αξία Δεν αφήνουμε τίποτα πίσω εκτός από εντυπώσεις, Κάνουμε χρήση τεχνικών φωτισμού φιλικών προς το περιβάλλον, Παραμένουμε εντός καθιερωμένων μονοπατιών, Κάνουμε σπηλαιολογία μαζί ως εκπαιδευμένη ομάδα με επαρκείς γνώσεις Δεν καταστρέφουμε το περιβάλλον και ελαχιστοποιούμε τους κινδύνους σπηλαιολογικών ατυχημάτων Εργαζόμαστε με εξοπλισμό που επηρεάζει το λιγότερο δυνατό το υπόγειο περιβάλλον Χρησιμοποιούμε μονοπάτια πάνω σε ανθεκτικές επιφάνειες, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την επίδρασή μας, όταν βρισκόμαστε σε σπήλαιο για εξερεύνηση Αφήνουμε ελάχιστο αντίκτυπο πάνω στο κάρστ και στις άλλες γεωμορφές που φιλοξενούν τα σπήλαια. Γινόμαστε εκπαιδευτές και προωθητές της προστασίας και διατήρησης των σπηλαίων και του κάρστ. Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr

Εγώ πως μπορώ να βοηθήσω; Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος www.fhs.gr Εγώ πως μπορώ να βοηθήσω; Εάν έχετε πληροφορίες για μολυσμένα ή κατεστραμμένα σπήλαια ή φαράγγια, Εάν επιθυμείτε να βοηθήσετε στο έργο μας ή Εάν απλά θέλετε περισσότερες πληροφορίες, ...παρακαλώ επικοινωνήστε με την Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων: protection@fhs.gr Ευχαριστούμε Επιτροπή Προστασίας Σπηλαίων protection@fhs.gr