ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ, ΕΝΟΤΗΤΑ ΙV: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 8ο εξάμηνο, Διάλεξη 15η, 9/5/2017 Διδάσκουσα: Ασημίνα Χριστοφόρου

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 Ι. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ποιοι είναι οι νέοι κανονισμοί των διαρθρωτικών ταμείων; Ποιες οι επιπτώσεις της εφαρμογής των προγραμμάτων 1994- 1999 στην άσκηση κοινοτικής περιφερειακής πολιτικής και στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων;

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΙΙ. ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ 1994-1999 Α. Εισαγωγή 1. Κανονισμοί 1993: Κανονισμός για το Χρηματοδοτικό Μέσο Προσανατολισμού της Αλιείας (2080/93) Κανονισμός-Πλαίσιο για την αποστολή, την αποτελεσματικότητα και το συντονισμό των διαρθρωτικών Ταμείων (2081/93) Κανονισμός συντονισμού για τις διατάξεις εφαρμογής σχετικά με το συντονισμό των διαφόρων διαρθρωτικών ταμείων (2082/93) Κανονισμός ΕΤΠΑ (2083/93) Κανονισμός ΕΚΤ (2084/93) Κανονισμός ΕΓΤΠΕ (2085/93) Κανονισμός Ταμείου Συνοχής (1164/94) 2. Με εξαίρεση τους κανονισμούς για το χρηματοδοτικό μέσο προσανατολισμού της αλιείας και το Ταμείο Συνοχής, οι υπόλοιποι κανονισμοί τροποποιούν τους αντίστοιχους κανονισμούς της μεταρρύθμισης του 1988.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 Β. Περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων Χρηματοοικονομικές διατάξεις α. Σε αντίθεση με τον προηγούμενο Κανονισμό που προέβλεπε διπλασιασμό των πόρων σε πραγματικές τιμές ως το τέλος της προγραμματικής περιόδου, η αύξηση που προβλέπεται είναι μόνο 36,1%. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις περιφέρειες του Στόχου 1 που παρουσιάζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση, οι διαθέσιμοι πόροι αυξάνουν μόνο κατά 45,8% παρά την έμφαση για συγκέντρωση πόρων στις περιφέρειες αυτές. β. Το 9% των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων διατίθεται για χρηματοδότηση παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία της Επιτροπής – Κοινοτικές Πρωτοβουλίες (Community Initiatives). γ. Τα ποσοστά της κοινοτικής συνδρομής διατηρούνται στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη περίοδο και κλιμακώνονται με βάση τα ίδια κριτήρια: Σοβαρότητα των προβλημάτων Χρηματοδοτική ικανότητα του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους Ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι ενέργειες Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε τύπου ενεργειών

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΕΤΠΑ Πέρα από τις παραγωγικές επενδύσεις, τις υποδομές για την ανάπτυξη ή την μετατροπή των περιφερειών, τις δράσεις για την ανάπτυξη του ενδογενούς δυναμικού και τις μελέτες και πρότυπες πειραματικές ενέργειες, το ΕΤΠΑ συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση των επενδύσεων στους τομείς: Εκπαίδευση Υγεία Έρευνα και τεχνολογία Προστασία του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης Διευρωπαϊκά δίκτυα ii. Περιορίζεται ο «αρνητικός» κατάλογος κοινωνικών υποδομών

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΕΚΤ Εξειδίκευση γενικών κατευθύνσεων Προκειμένου να καταπολεμηθεί η ανεργία, το ΕΚΤ συμβάλλει στην: διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας προώθηση της ισότητας των ευκαιριών στην αγορά εργασίας ανάπτυξη δεξιοτήτων και επαγγελματικών προσόντων ενθάρρυνση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 Ταμείο Συνοχής Προσφέρει χρηματοδότηση σε προγράμματα στον τομέα του περιβάλλοντος και σε διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφοράς. Είναι επιλέξιμες χώρες μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕθΠ κάτω του 90% του κοινοτικού μέσου, και με σχέδιο που οδηγεί στην εκπλήρωση των όρων οικονομικής σύγκλισης που προβλέπεται στο άρθρο 104γ της Συνθήκης του Μάαστριχτ για έλεγχο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους. Ως το τέλος του 1999, μόνο οι χώρες της Ελλάδας, Ιρλανδίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας πληρούν το κριτήριο του ΑΕθΠ και δικαιούνται χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής (χώρες συνοχής). Αργότερα, μετά το 1999, προστίθενται τα νεοεισερχόμενα δέκα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης (συν Κύπρος, Μάλτα).

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 2. Βασικές αρχές κοινοτικής δράσης α. Οι νέοι Κανονισμοί διατηρούν με μικρές τροποποιήσεις τις βασικές αρχές της μεταρρύθμισης του 1988. Οι σημαντικότερες αλλαγές αφορούν: Τροποποίηση πέντε Στόχων προτεραιότητας Διεύρυνση της εταιρικής σχέσης Σημασία που αποδίδεται στην αρχή της προσθετικότητας Επέκταση διαδικασιών παρακολούθησης και αξιολόγησης

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 β. Συγκέντρωση ΣΤΟΧΟΣ 1 ΟΡΙΣΜΟΣ: προώθηση της ανάπτυξης και διαρθρωτικής προσαρμογής των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιφερειών ΚΡΙΤΗΡΙΟ: κατά κεφαλήν ΑΕΠ να είναι κατώτερο ή να πλησιάζει το 75% του κοινοτικού μέσου όρου ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Π, ΕΤΕ, ΕΚΑΧ ΧΩΡΕΣ/ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ: Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, ΗΒ, Βόρεια Ιρλανδία (ΗΒ), Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία (ιδιαίτερα τα πέντε κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας και το Ανατολικό Βερολίνο)

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΣΤΟΧΟΣ 2 ΟΡΙΣΜΟΣ: ανασυγκρότηση των περιφερειών, παραμεθόριων περιοχών ή τμημάτων περιοχών (περιλαμβανομένων των περιοχών αγοράς εργασίας και των αστικών κοινοτήτων) που πλήττονται σοβαρά από βιομηχανική παρακμή ΚΡΙΤΗΡΙΟ: μέσο ποσοστό ανεργίας και το ποσοστό βιομηχανικής απασχόλησης να είναι υψηλότερο του κοινοτικού μέσου όρου, μείωση της απασχόλησης στη βιομηχανία ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΤΕ, ΕΚΑΧ ΧΩΡΕΣ/ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ: Γερμανία (Δ. Βερολίνο), ΗΒ, Βέλγιο, Ολλανδία ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ: Διεύρυνση περιοχών του Στόχου 2, ώστε να συμπεριλαμβάνουν αστικές περιοχές με υποβαθμισμένες βιομηχανικές ζώνες και τις περιοχές που θα υποστούν τις συνέπειες από την αναδιάρθρωση της αλιείας. Σχετικά με τα κριτήρια του Στόχου 2, η Επιτροπή θα συνεκτιμήσει την επίπτωση των εθνικών καταστάσεων και των κοινοτικών ως προς τα επίπεδα ανεργίας, εκβιομηχάνισης και βιομηχανικής παρακμής, ενώ τα κράτη μέλη δύνανται να λάβουν ως βάση αναφοράς τις συγκεκριμένες πραγματικότητες που επηρεάζουν το επίπεδο δραστηριότητας ή πραγματικής απασχόλησης του πληθυσμού. Η πρωτοβουλία για τον προσδιορισμό των επιλέξιμων περιοχών ανήκει στα κράτη μέλη, τα οποία διατυπώνουν σχετικές προτάσεις προς έγκριση από την Επιτροπή.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΣΤΟΧΟΙ 3 και 4 ΟΡΙΣΜΟΣ: Στόχος 3: Καταπολέμηση της μακροχρόνιας ανεργίας, διευκόλυνση της επαγγελματικής αποκατάστασης των νέων και των προσώπων που απειλούνται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας Στόχος 4: Διευκόλυνση της προσαρμογής των εργαζομένων στις μεταβολές της βιομηχανίας και την εξέλιξη των συστημάτων παραγωγής ΚΡΙΤΗΡΙΟ: Δε διατυπώνονται κριτήρια επιλεξιμότητας των δικαιούχων συνδρομής· έμμεσα, τα κριτήρια αυτά συνάγονται από τον κανονισμό του ΕΚΤ (2084/93) με βάση τις προαναφερθείσες στον ορισμό κατηγορίες των δικαιούχων συνδρομής ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: ΕΚΤ, ΕΤΕ, ΕΚΑΧ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Ο Στόχος 3 συγκεντρώνει τους προηγούμενους Στόχους 3 και 4 για την αποκατάσταση όσων έχουν αποκλειστεί από την αγορά εργασίας Ο νέος Στόχος 4 εξασφαλίζει την εκπλήρωση των νέων καθηκόντων του ΕΚΤ που προβλέπονται στη Συνθήκη του Μάαστριχτ για την προσαρμογή των εργαζομένων στις μεταβολές και εξελίξεις στη βιομηχανία και παραγωγή.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΣΤΟΧΟΙ 5α και 5β ΟΡΙΣΜΟΣ: Προώθηση της αγροτικής ανάπτυξης Στόχος 5α: Επιτάχυνση της προσαρμογής των γεωργικών διαρθρώσεων, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (+ αλιεία) Στόχος 5β: Διευκόλυνση της ανάπτυξης και της διαρθρωτικής προσαρμογής των αγροτικών περιοχών ΚΡΙΤΗΡΙΟ: Στόχος 5α: τα κριτήρια επιλογής να αφορούν δικαιούχους, και όχι περιφέρειες. Στόχος 5β: χαμηλό επίπεδο κοινωνικό-οικονομικής ανάπτυξης και, συμπληρωματικά, υψηλό ποσοστό απασχόλησης στη γεωργία, χαμηλό επίπεδο γεωργικού εισοδήματος, χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: 5α → ΕΓΤΠΕ-Π, ΧΜΠΑ 5β → ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Π, ΕΤΕ, ΧΜΠΑ

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ: Στόχος 5α: Ίδρυση ΧΜΠΑ που έχει τις εξής αποστολές: Συμβάλλει στην επίτευξη διαρκούς ισορροπίας μεταξύ των πόρων και της εκμετάλλευσής τους. Ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των διαρθρώσεων εκμετάλλευσης και την ανάπτυξη οικονομικώς βιώσιμων επιχειρήσεων στον τομέα της αλιείας. Βελτιώνει τον εφοδιασμό και την αξιοποίηση των προϊόντων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Στόχος 5β: Σε σχέση με τις προηγούμενες διατάξεις, η σημαντική διαφορά είναι ότι το χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης (με βάση το ΑΕΠ ανά κάτοικο) αναδεικνύεται ως το κεντρικό κριτήριο επιλεξιμότητας των αγροτικών περιοχών.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΣΤΟΧΟΣ 6 Προώθηση της ανάπτυξης και διαρθρωτικής προσαρμογής περιοχών εξαιρετικά χαμηλής πληθυσμιακής πυκνότητας. Συμπεριλαμβάνεται στις ειδικές προβλέψεις του Πρωτοκόλλου 6 στη Συνθήκη Προσχώρησης των χωρών Αυστρίας, Φινλανδίας και Σουηδίας (1995) Εμφανίζεται ως αίτημα των Σκανδιναβικών χωρών για την ενίσχυση των προβληματικών αυτών περιοχών και γίνεται αποδεκτό ως μια μεταβατική ρύθμιση που θα επανεκτιμηθεί την επόμενη προγραμματική περίοδο (στις αρχές του 2000). Στη ρύθμιση αυτή συμπεριλαμβάνεται και η Νορβηγία.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 γ. Εταιρική σχέση Η βασική καινοτομία της ισότιμης, στα πλαίσια της εταιρικής σχέσης, θέσης και εκπροσώπησης των περιφερειακών και τοπικών αρχών διευρύνεται για να συμπεριλάβει τους αρμόδιους «οργανισμούς» και τους «οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους». Εντάσσονται δημόσιοι, ιδιωτικοί ή μεικτοί οργανισμοί που ασχολούνται με αναπτυξιακά θέματα, την απασχόληση ή άλλες πολιτικές που εντάσσονται στα προγράμματα καθώς και συλλογικοί φορείς εκπροσώπησης των παραγωγικών τάξεων και των εργαζομένων. Η διεύρυνση του «τρίτου» αυτού επιπέδου οργάνωσης της διαδικασίας του προγραμματισμού ενισχύει σημαντικά και αναβαθμίζει το ρόλο των τοπικών πρωτοβουλιών στην κινητοποίηση του ενδογενούς αναπτυξιακού δυναμικού.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 ΙΙΙ. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1994-1999 – ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Α. Γενικά Οι αποφάσεις που καθορίζουν το νέο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής της Κοινότητας μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’90, εκτός από τους νέους Κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων, είναι αυτές που αφορούν: α. τις δημοσιονομικές προοπτικές για την περίοδο 1994-1999 β. τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση γ. τα διευρωπαϊκά δίκτυα δ. τις νέες κοινοτικές πρωτοβουλίες

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 Β. Όγκος χρηματοδότησης Παρά την απόκλιση από τις προτάσεις της Επιτροπής για περαιτέρω αύξηση, οι πιστώσεις που διατίθενται για την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής είναι σημαντικές. Την περίοδο 1993-1998 διατίθενται για διαρθρωτικές δράσεις 176 δισ. ECU έναντι των 67 δισ. ECU της προηγούμενης περιόδου 1989-1993. Οι διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις σχεδόν διπλασιάστηκαν στο διάστημα 1989-1999 και ανήλθαν στο 0,46% του κοινοτικού ΑΕΠ από 0,27%. Οι μεταβιβάσεις ήταν υψηλότερες στις χώρες συνοχής και αντιστοιχούν στο 1,5% του ΑΕΠ στην Ισπανία, στο 3,3% στην Πορτογαλία και στο 3,5% στην Ελλάδα. Οι διαρθρωτικές δράσεις [Διαρθρωτικά ταμεία + Ταμείο Συνοχής] είναι το 30% περίπου του κοινοτικού προϋπολογισμού το 1994. Ωστόσο, η περιφερειακή «βοήθεια» μπορεί να μην είναι από μόνη της ικανή να ανατρέψει τις υπάρχουσες ανισότητες: το συνολικό μέγεθος του κοινοτικού προϋπολογισμού είναι εξαιρετικά μικρό (1,15% του κοινοτικού ΑΕΠ το 1988 και 1,2% το 1992) για να υπάρξει μια ουσιαστική παρέμβαση για την υλοποίηση του στόχου της συνοχής.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 C. Γεωγραφική συγκέντρωση Με την προοπτική της διεύρυνσης προς Ανατολάς προβλέπεται μείωση των παρεμβάσεων των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής ως ποσοστό του ΑΕΠ των 15 κρατών μελών μέχρι το 2006. Τούτο, όμως, σύμφωνα με την Κοινότητα θα επιτρέψει τη συγκέντρωση των χρηματοδοτήσεων στα επίπεδα του 1999, όπου 60% του συνόλου των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής θα διατεθεί σε χώρες μέλη, οι οποίες συνολικά καλύπτουν το 20% του κοινοτικού ΑΕΠ, ενώ το 70% θα διατεθεί σε χώρες μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω του 75%. Ωστόσο, η στήριξη της ανάπτυξης των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών και χωρών απαιτεί να υπάρξουν πιο ουσιαστικοί αναδιανεμητικοί μηχανισμοί στο επίπεδο της Κοινότητας.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 D. Απορρόφηση Δείχνει ικανοποιητική, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κοινότητας. Ως ποσοστό των διαθέσιμων πόρων, οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονταν στο 99% ενώ οι πραγματοποιηθείσες πληρωμές στο 75%. Ειδικότερα, όσον αφορά τις πληρωμές, ως προς τους διαθέσιμους πόρους, ορισμένα από τα κράτη μέλη που είχαν πλέον ωφεληθεί από τα διαρθρωτικά ταμεία (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Γερμανία) πέτυχαν απορρόφηση 78%, πάνω δηλ. από το κοινοτικό μέσο όρο το 1999, ενώ η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία και το ΗΒ είχαν χαμηλότερο ποσοστό απορρόφησης στο 67% στις παρεμβάσεις του Στόχου 1.

ΔΙΑΛΕΞΗ 15: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1994-1999 3. Η απορρόφηση στους λοιπούς Στόχους διαφοροποιείται: το ποσοστό των πληρωμών ως προς τις αναλήψεις υποχρεώσεων κυμαίνεται από 60-80%. Τα χαμηλά ποσοστά αποδίδονται σε καθυστερήσεις πληρωμών λόγω περίπλοκων διαδικασιών εφαρμογής των προγραμμάτων (π.χ. Ιταλία), τη μη ικανοποιητική λειτουργία της περιφερειακής εταιρικής σχέσης (π.χ. Βέλγιο) ή την καθυστερημένη έναρξη των έργων (π.χ. Φινλανδία, Σουηδία λόγω ένταξης αργότερα στη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής των προγραμμάτων 1994-1999). 4. Στην περίπτωση του Ταμείου Συνοχής, το 92% των αναλήψεων υποχρεώσεων διατέθηκαν για πληρωμές. Ωστόσο, μεταξύ χωρών το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 65% (Ελλάδα) έως 85% (Πορτογαλία).