Γεώργιος Μπλέκας, Ασπασία Μαστραλέξη, Νικόλαος Νενάδης, Αναμενόμενα Οφέλη για το Ελληνικό Ελαιόλαδο από την Υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος "OLEUM" (ΔράσηHORIZON 2020)" Γεώργιος Μπλέκας, Ασπασία Μαστραλέξη, Νικόλαος Νενάδης, Μαρία Τσιμίδου 7ο Συνέδριο Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς, Πειραιάς, 1 Απριλίου 2017

Το Πρόγραμμα OLEUM (Διασφάλιση της ποιότητας και της γνησιότητας του ελαιολάδου) χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα πλαίσιο Ορίζοντας 2020 της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο της Κοινωνικής Πρόκλησης 2 : Επισιτιστική ασφάλεια, βιώσιμη γεωργία και δασοκομία, θαλάσσια ναυτιλιακή έρευνα & έρευνα εσωτερικών υδάτων και βιοοικονομία. Επιχορήγηση με αριθ. 635690.

H ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως (~75%), καταναλωτής (~68%) και εξαγωγέας (~58%) του ελαιολάδου TOPIC : Authentication of olive oil

Μια πρόταση εγκρίθηκε το OLEUM με συνολική βαθμολογία 14/15 Η χρηματοδότηση ξεκίνησε στις 1 Σεπτεμβρίου 2016 και θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια.

Σχετικά με την κοινοπραξία Συντονιστής του προγράμματος είναι η καθηγήτρια Tullia Gallina Toschi του Τμήματος Γεωπονικών Επιστημών και Επιστήμης των Τροφίμων του Πανεπιστημίου της Μπολόνια (UNIBO) με: 1. Εμπειρία στην ανάλυση και την τεχνολογία του ελαιολάδου (>200 δημοσιευμένες εργασίες σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά) με αξιοποίηση χρωματογραφικών & φασματοσκοπικών τεχνικών, και τεχνικών οργανοληπτικής αξιολόγησης. 2. Σειρά μελετών σε ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό εξαιρετικά παρθένων ελαιολάδων προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης.

Είκοσι εταίροι από δεκαπέντε χώρες συμπράττουν με εξειδικευμένες γνώσεις και ικανότητες στα πεδία: της εργαστηριακής εξέτασης των τροφίμων της νομοθεσίας των τροφίμων του σχεδιασμού βιομηχανικού εξοπλισμού της βιοπληροφορικής της επικοινωνίας και της ανταλλαγής γνώσεων

Το Εργαστήριο Τεχνολογίας Τροφίμων του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου της Περούτζια, με επικεφαλής τον καθηγητή Maurizio Servili Το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Πανεπιστημίου του Ούντινε, με επικεφαλής τον καθηγητή Lanfranco Conte To Ινστιτούτο Λιπών (De La Grasa), το οποίο υπάγεται στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιστημονικής Έρευνας της Ισπανίας Το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (Dr Stefania Vichi)

Το Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων του Τμήματος Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με επικεφαλής την καθηγήτρια Μαρία Τσιμίδου Το Εργαστήριο Ανάλυσης Ελαιολάδου του Ινστιτούτου Ελαιοκαλλιέργειας της Σλοβενίας Εργαστήριο ανάλυσης και οργανοληπτικής αξιολόγησης ελαιολάδου που έχει την έδρα του στην Κροατία

Η ιδιωτική ερευνητική εταιρεία Fera από το Ηνωμένο Βασίλειο Το Γαλλικό Ινστιτούτο λιπών και ελαίων Η ιδιωτικών συμφερόντων εταιρεία  Eurofins Το ερευνητικό τμήμα της εταιρείας παραγωγής προϊόντων διατροφής Nestle (Nestec)

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων  Κοινοπραξία Ευρωπαϊκών Εργαστηρίων (Joint Research Centre) Ιδιωτική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα οργανισμός ο οποίος ειδικεύεται στη διάδοση επιστημονικών πληροφοριών

Το Εθνικό Συμβούλιο Επιστημονικής και Τεχνικής Έρευνας της Αργεντινής To Εθνικό συμβούλιο ελιάς και ελαιολάδου της Τουρκίας Ιδιωτική εταιρεία Ισραηλινών συμφερόντων που ασχολείται με την ανάπτυξη και την επικύρωση φθορισμομετρικών μεθόδων Κινεζικό Ινστιτούτο (CNRIFFI) που έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση εθνικών και βιομηχανικών προτύπων

Στόχοι του προγράμματος OLEUM η διευκόλυνση της ανίχνευσης της νοθείας του και η πρόληψη της. Οι επιμέρους στρατηγικοί στόχοι του προγράμματος είναι τρεις.

Ανάπτυξη νέων αναλυτικών μεθόδων και βελτίωση υφιστάμενων για τη διασφάλιση της ποιότητας και της γνησιότητας του ελαιολάδου. Ανάπτυξη μιας τράπεζας δεδομένων OLEUM, μιας online βάσης δεδομένων με αναλυτικές μεθόδους και δεδομένα που αφορούν στο ελαιόλαδο και σχετίζονται τόσο με χημικά όσο και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του (γεύση, οσμή, υφή κ.τ.λ.). Ανάπτυξη και υποστήριξη εξειδικευμένων εργαστήριων εξέτασης του ελαιολάδου, με κύριο σκοπό τη δημιουργία ενός ευρέος δικτύου εργαστηρίων OLEUM.

Έρευνα στο πλαίσιο του προγράμματος OLEUM Η κοινοπραξία των συμμετεχόντων εντόπισε τέσσερα κύρια πεδία στον τομέα του ελαιολάδου που χρήζουν βελτίωσης με τη βοήθεια της έρευνας. Τα μέλη της κοινοπραξίας θα διεξάγουν έρευνα στα πεδία αυτά.

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο δεν είναι πλήρες ούτε επαρκώς αποτελεσματικό σε ό,τι έχει να κάνει με την πρόληψη των συνηθισμένων και των νέων τύπων νοθείας, παρά τις τακτικές αναθεωρήσεις του. Στο πλαίσιο του OLEUM θα επιδιωχθεί η αναζήτηση μιας σειράς δυνητικών λύσεων ώστε να βοηθηθούν η ΕΕ, οι διεθνείς κανονιστικές αρχές και οι φορείς που είναι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής προκειμένου να βελτιωθούν τα κανονιστικά πρότυπα.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Στο πλαίσιο του OLEUM θα αναθεωρηθούν υφιστάμενες αναλυτικές μέθοδοι με τις οποίες αξιολογείται η ποιότητα του ελαιολάδου και διαπιστώνονται περιπτώσεις νοθείας με επισήμανση των μειονεκτημάτων τους και βελτίωση της απόδοσης και της αποτελεσματικότητάς τους (με βελτίωση της ευαισθησίας και της ευκολίας στη χρήση, μείωση του χρόνου και του κόστους εφαρμογής αυτών, κ.τ.λ.).

Στο πλαίσιο του προγράμματος θα επιδιωχθεί: 1. Η ενίσχυση της μεθοδολογίας της οργανοληπτικής αξιολόγησης του ελαιολάδου μέσα από μια βελτιωμένη αναπαραγωγιμότητα των αποτελεσμάτων και την ανάπτυξη μιας ποσοτικής διαδικασίας για την υποστήριξή τους. 2. Η αναζήτηση νέων αναλυτικών δεικτών με στόχο: την εξακρίβωση της σύστασης μιγμάτων την εκτίμηση της φρεσκάδας του ελαιολάδου και της ελάχιστης χρονικής διάρκειας διατήρησης της ποιότητάς του τον έλεγχο της συμμόρφωσής του σε σχέση με τη δηλωμένη γεωγραφική προέλευση

3. Η ανάπτυξη μιας απλής μεθοδολογίας για την υποστήριξη ισχυρισμών υγείας που σχετίζονται με τις πολικές φαινόλες του παρθένου ελαιολάδου σύμφωνα με τον κανονισμό EC 432/2012 με σκοπό να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να βοηθηθούν αυτοί σε ορθές επιλογές στο πλαίσιο της διατροφής τους

ΠΕΔΙΟ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ» Στο πλαίσιο του προγράμματος θα γίνουν προτάσεις ώστε να υπάρξουν βελτιώσεις στους διεθνείς κανονισμούς σχετικές με: 1. την υιοθέτηση νέων μεθόδων (4) 2. τη χρήση νέων υλικών αναφοράς (2) Θα επιδιωχθεί επίσης να προαχθεί η μεταφορά τεχνογνωσίας σε μια ευρύτερη κοινότητα επιστημόνων που δραστηριοποιούνται στην εξέταση του ελαιολάδου.

Στη διαδικτυακή, φιλική προς κάθε χρήστη, βάση δεδομένων του OLEUM θα αποθηκεύονται: πληροφορίες για τις υφιστάμενες και για τις αναδυόμενες παράνομες πρακτικές αποτελέσματα της έρευνας που θα διεξάγεται από τα μέρη της κοινοπραξίας και άλλες αξιόπιστες αλλά διασκορπισμένες πηγές

ΠΕΔΙΟ «ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ» Το πρόγραμμα OLEUM θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και της αγοράς στα προϊόντα του ελαιολάδου με την ανάπτυξη μιας απλής, αξιόπιστης και πρακτικά πολυμετοχικής στρατηγικής για τη διάδοση πληροφοριών ικανής να συνεισφέρει στη διατήρηση της εικόνας που έχει το ελαιόλαδο σε παγκόσμια κλίμακα.

Η στρατηγική θα περιλαμβάνει: 1. τη δημοσίευση ανακοινώσεων ειδικά προσαρμοσμένων στο κοινό στο οποίο θα απευθύνονται 2. τη μεταφορά γνώσης και τη διάδοση της τεχνογνωσίας στις βιομηχανίες, την επιστημονική κοινότητα και τους ρυθμιστικούς φορείς

ΠΟΛΥΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ OLEUM Εγγυάται την ενεργό εμπλοκή φορέων στο πρόγραμμα και χρησιμεύει ως συμβουλευτικό σώμα επί διάφορων θεμάτων σχετικών με αυτό και ως μέσο διάδοσης των πληροφοριών που σχετίζονται με τις δράσεις στο πλαίσιο αυτού. Αποτελείται από 10 άτομα που εκπροσωπούν φορείς όπως, για παράδειγμα, το IOC, η AOCS, το UC Davis Olive Center και ο USFDA.

ΜΕΛΗ ΠΟΛΥΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ OLEUM Caroline Jeandin, European Commission DG Agriculture and Rural Development - Unit G.4 (Arable Crops and Olive Oil), Belgium Abdellatif Ghedira, Executive Director, International Olive Council (IOC), Chemical & Standardization Unit, Spain Bruno Di Simone, Italian Ministry of Agricultural, Food and Forestry Policies, ICQRF-Laboratorio di Perugia, Italy Roland Poms, Secretary General, MoniQA Association, Austria Breda O’Dwyre, Research Centre Manager of Centre for Entrepreneurship and Enterprise Development (CEED) at the Institute of Technology, TRADEIT Network, Ireland Wilfried Ruetten, Director, European Journalism Center, The Netherlands Richard Cantrill, Chief Science Officer, American Oil Chemist's Society (AOCS), USA Dan Flynn, Executive Director, and Selina Wang, Research Director, UC Davis Olive Center, USA Pierluigi Delmonte, Researcher, U.S. Food and Drug Administration (USFDA), USA Massimo Vicenzini, President, Tuscan Food Quality Center, Italy

Ετοιμάζεται ερωτηματολόγιο σχετικό με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εμπλεκόμενοι στην παραγωγή και τυποποίηση του ελαιολάδου σε σχέση με την εφαρμογή των επίσημων αναλυτικών μεθόδων προκειμένου να βελτιωθούν αυτές. Στο ερωτηματολόγιο θα μπορούν να απαντήσουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται (παραγωγοί, τυποποιητές, ελεγκτικές αρχές, αναλυτικά εργαστήρια, κ.ά.).

ITALY ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΛΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

http://www.oleumproject.eu/

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας