ΡΥΠΑΝΣΗ ΜΟΛΥΝΣΗ

ΡΥΠΑΝΣΗ ΜΟΛΥΝΣΗ Ρύπανση είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς. Μόλυνση χαρακτηρίζεται η οποιαδήποτε παρουσία παθογόνων μικροβίων (σε αντικείμενα κοινής χρήσης σε ζωντανούς οργανισμούς)

Ρύποι Χημικές ουσίες και διάφορες μορφές ενέργειας (θερμότητα, ήχος, ακτινοβολίες). Ρυθμός εισαγωγής του στο οικοσύστημα είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό απομάκρυνσης ή αδρανοποίησής του Και το νερό μπορεί κάποιες φορές να χαρακτηριστεί ρύπος

Κατηγορίες ρύπανσης Ατμοσφαιρική Υδάτων Εδάφους Ακτινοβολίες

Ανθρωπογενείς δραστηριότητες 90% κατανάλωση ενεργειακών πόρων Πάνω από 90% υπαίτιοι της ρύπανσης, Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις Βιομηχανία Μεταφορές Αστικές Καταναλώσεις

Περιβαλλοντικο αποτύπωμα Οι επιχειρήσεις ανεξάρτητα από τη δραστηριότητα και το μέγεθος τους, προκαλούν επιπτώσεις στο περιβάλλον Οι επιπτώσεις αυτές αντιπροσωπεύουν το λεγόμενο περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε επιχείρησης. Ποιες οι επιπτώσεις από τις δραστηριότητες του ταπητοκαθαριστηρίου;

ΠεριβαλλοντικΟ αποτΥπωμα μιαΣ παραγωγικΗΣ επιχεΙρησηΣ ΤΟΜΕΙΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ενεργειακός τομέας καθ' αυτό παραγωγική διαδικασία, μεταφορές κτιριακές εγκαταστάσεις.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ

Ταξινόμηση ρύπων αέρα Ανάλογα με τη φυσική τους κατάσταση στο εργασιακό περιβάλλον, οι χημικές ουσίες ταξινομούνται σε: Αέρια Ατμοί Σκόνες Αναθυμιάσεις (fumes) Καπνοί (smokes) Ίνες Ομίχλες

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ… Βιολογικοί παράγοντες: Μικρόβια, ιοί κλπ Φυσικοί παράγοντες: Ηχορύπανση, θερμική ρύπανση

ΕΙΣΟΔΟΣ - ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ Είσοδος μιας βλαβερής ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό δια της αναπνοής επαφής με δέρμα, τα μάτια κλπ. κατάποση στο πεπτικό σύστημα Βαθμός επικινδυνότητας από την ποσότητα που απορροφάται, την τοξικότητά της και από υποκειμενικούς παράγοντες.

ΟΙΚΙΑ - ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΡΥΠΩΝ Εξωτερικής προέλευσης Γύρη, σκόνη, μικροοργανισμοί Βιομηχανικές εκπομπές Συγκοινωνιακή ρύπανση Παρακείμενες πηγές (αποβάθρες, απορρίμματα, συτήματα αερισαμού και καπνοδόχοι γειτόνων) κά Εσωτερικής προέλευσης Θέρμανση, κλιματισμός, αερισμός Εκπομπές μηχανημάτων Μικροοργανισμοί από υφάσματα Αναθυμιάσεις από βαφές Καπνοί τσιγάρου Αναθυμιάσεις κουζίνας Άτομα με μεταδοτικά νοσήματα Εντομοκτόνα, καθαριστικά, WC Ακάθαρτες περιοχές

ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑ

ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ

Βλάβες από ηχορρύπανση Για συνεχή έκθεση > 85 dB κώφωση Βλάβες στην ψυχική υγεία (αυξηση επιθετικότητας, στρες, μείωση προσήλωσης Αύξηση αρτηριακής πίεσης και έκκρισης γαστρεντερικών υγρών (έλκος)

Φωτοχημικό νέφος Το νέφος Λονδίνου (1952 - αέριο μείγμα διοξειδίου του θείου και άλλων προϊόντων ατελούς καύσης των ορυκτών καυσίμων) Το νέφος του Λος Άντζελες και της Αθήνας,

Φωτοχημικό νέφος καφετί χρώμα, Αρχική αιτία: καυσαέρια μηχανών εσωτερικής καύσης Αυτά με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, μετατρέπονται και σε άλλες ουσίες - ρύπους.

Πρωτογενείς και δευτερογενείς ρύποι Οι ουσίες που παράγονται κατευθείαν από τις μηχανές εσωτερικής καύσης, ονομάζονται πρωτογενείς ρύποι. Σε αυτούς ανήκουν: το μονοξείδιο του άνθρακα, τα οξείδια του αζώτου και διάφοροι υδρογονάνθρακες. Στα προϊόντα της αντίδρασης τους, τους δευτερογενείς ρύπους, ανήκουν το όζον και το νιτρικό υπεροξυακετύλιο (PAN).

Προβλήματα από πρωτογενείς ρύπους Το μονοξείδιο του άνθρακα παρεμποδίζει, τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς Τα οξείδια του αζώτου προκαλούν καταστροφές στους ιστούς των πνευμόνων εξασθενίζουν την αντίσταση στην πνευμονία, εμφύσημα. Μερικοί από τους υδρογονάνθρακες έχουν καρκινογόνο δράση πχ βενζοπυρένιο.

Προβλήματα από δευτερογενείς ρύπους Το όζον επηρεάζει τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος κατά παρόμοιο τρόπο με τα οξείδια του αζώτου Το PAN ερεθίζει τα μάτια.

ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ 1976: Σεβέζο της Ιταλίας, 1979: Three Mile Island, 1984: Μποπάλ (10.000 νεκροί, 200.000 με μόνιμες βλάβες, 1.000 τύφλωση) 1986: Τσέρνομπιλ 2011: Ατύχημα Φουκουσίμα

Η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος Η στιβάδα του όζοντος βρίσκεται στα ανώτερα επίπεδα της ατμόσφαιρας, σε ύψος 15 με 30 Km (κατώτερη στρατόσφαιρα), διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη διατήρηση της ζωής, καθώς απορροφά ένα σημαντικό μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας

Προβλήματα υπεριώδους ακτινοβολίας Η ακτινοβολία αυτή είναι θανατηφόρα στους μονοκύτταρους οργανισμούς προκαλεί μεταλλάξεις στο DNA προκαλεί καταρράκτη και καρκίνο του δέρματος.

Αίτιο προβλήματος Χλωροφθοράνθρακες (freon), που χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά υγρά στα ψυγεία και στα κλιματιστικά προωθητικά αέρια στα σπρέι. Ελάττωση του όζοντος → αύξηση υπεριώδους ακτινοβολίας → δυσμενείς επιπτώσεις της στους οργανισμούς. Από το 1994 απαγόρευση της παραγωγής χλωροφθορανθράκων και αντικατάστασή από υδροφθοράνθρακες

Η όξινη βροχή Η βροχή φυσιολογικά είναι ελαφρά όξινη λόγω: Ηφαιστειακής δραστηριότητας Διεργασιών αποικοδόμησης Καύση υγρών καυσίμων Απελευθερώνονται οξείδια του αζώτου και διοξείδιο του θείου → μετατρέπονται σε νιτρικό και θειώδες οξύ → επιστρέφουν στην επιφάνεια της Γης διαλυμένα στο νερό της βροχής, στο χιόνι, στην ομίχλη ή στο χαλάζι.

Περιοχές που πλήττονται Στις περιοχές όμως στις οποίες η ατμόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί με μεγάλες συγκεντρώσεις των οξειδίων είτε διότι γίνεται εντατική καύση υγρών καυσίμων είτε διότι οι ρύποι αυτοί έχουν μεταφερθεί με τον άνεμο, η βροχή γίνεται περισσότερο όξινη (ρΗ < 5)

Προβλήματα όξινης βροχής Εξαιτίας του φαινομένου της όξινης βροχής καταστρέφεται το φύλλωμα των δέντρων ελαττώνεται η γονιμότητα του εδάφους θανατώνονται φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί των υδάτινων οικοσυστημάτων. καταστρέφονται ιστορικά αρχιτεκτονικά μνημεία και στα έργα τέχνης

Ρύπανση των υδάτων Ρύπανση του νερού είναι κάθε φυσική, χημική ή βιολογική μεταβολή που το καθιστά ακατάλληλο για τους οργανισμούς οι οποίοι ζουν σ' αυτό ή το χρησιμοποιούν Η ρύπανση του νερού ξεκινά κυρίως από την αστική, αγροτική και βιομηχανική δραστηριότητα

Σημασία του νερού Το νερό καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της Γης οριοθετεί και καθορίζει τις ιδιότητες των υδάτινων οικοσυστημάτων. Μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στους αυτότροφους οργανισμούς. Το νερό αποτελεί σημαντικό τμήμα των ζωντανών ιστών (το 75% του νωπού βάρους τους) Συμβάλλει στη θερμορρύθμιση Χρησιμοποιείται στη φωτοσύνθεση των φυτικών οργανισμών.

Ορισμοί Εξάτμιση: το νερό απομακρύνεται με τη μορφή υδρατμών από οποιαδήποτε επιφάνεια. (πχ επιδερμική εξάτμιση) Διαπνοή, η απομάκρυνση του νερού μέσω των στομάτων των φύλλων. Κατακρημνίσεις (βροχή, χαλάζι, χιόνι, δροσιά κλπ)

Διαπνοή και ανταλλαγή αερίων Το νερό του εδάφους, που είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία, απορροφάται από τις ρίζες των φυτών και κυκλοφορεί στο εσωτερικό τους. Φθάνοντας το νερό στα φύλλα απομακρύνεται με τη διαπνοή από τα στόματα τους Μέσω των στομάτων γίνεται η ανταλλαγή των αερίων μεταξύ των φυτών και της ατμόσφαιρας (είσοδος διοξειδίου του άνθρακα και αποβολή οξυγόνου κατά τη φωτοσύνθεση, αντίστροφα κατά την αναπνοή).

Κύκλος νερού στα οικοσυστήματα Ωκεάνια οικοσυστήματα κατακρημνίσεις ↔ εξάτμιση. Χερσαία οικοσυστήματα Το νερό των κατακρημνίσεων μπορεί: Να εξατμιστεί. Να εισχωρήσει στο υπέδαφος Πρόσληψη από φυτά απομάκρυνση με διαπνοή. Επιφανειακή απορροή.

Ερώτηση Σε ποιο κύκλο αναφέρεται το διάγραμμα Τι παριστάνουν τα βέλη Α, Β, Γ, Δ και Ε στο σχήμα; Ποια η σημασία της διεργασίας που παριστάνει το βέλος Β για τα φυτά;

Ευτροφισμός ΑΙΤΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ Τα αστικά λύματα παραπροϊόντα του ανθρώπινου μεταβολισμού διάφορες ουσίες καθημερινής χρήσης (απορρυπαντικά, κ.ά. ) Λιπάσματα που αποπλένονται από το νερό της βροχής

Εξήγηση φαινομένου Αύξηση θρεπτικών συστατικών → Αύξηση πληθυσμού φυτοπλαγκτόν → Αύξηση πληθυσμού ζωοπλαγκτόν → Αύξηση πληθυσμού αποικοδομητών → αύξηση ρυθμού κατανάλωσης οξυγόνου → τα ψάρια, πεθαίνουν από ασφυξία

Βιομηχανική δραστηριότητα Το θερμό νερό από τις ψυκτικές εγκαταστάσεις των πυρηνικών αντιδραστήρων και των εργοστασίων → αύξηση της θερμοκρασίας του νερού → ελάττωση της συγκέντρωσης του οξυγόνου. Απόβλητα βιομηχανικής δραστηριότητας διαφορετικές χημικές ουσίες όπως τα βαρέα μέταλλα (ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, ο ψευδάργυρος κ.ά.) οι οργανικοί διαλύτες τα πετρελαιοειδή Πολλοί ρύποι περνούν μέσω των τροφικών αλυσίδων στον άνθρωπο, με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του.

Βιοσυσσώρευση Παρασιτοκτόνα, εντομοκτόνα, ραδιενεργά απόβλητα: δε διασπώνται, δε μεταβολίζονται από τους οργανισμούς → συσσωρεύονται στους κορυφαίους καταναλωτές Βιοσυσσώρευση ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο αυξάνεται η συγκέντρωση τοξικών χημικών ουσιών στους ιστούς των οργανισμών καθώς προχωρούμε κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας. Παράδειγμα DDT Διάχυση στο πλανήτη Προβλήματα πτηνών

Ρύπανση του εδάφους Έδαφος: προέρχεται από την αποσάθρωση πετρωμάτων από τον άνεμο, το νερό, τον πάγο και τη δράση των οργανισμών Κατάλληλο για την ανάπτυξη των φυτών και τη δράση των αποικοδομητών. Προβλήματα από ανθρώπους → τοξικές ουσίες → ερημοποίηση → διοχέτευση των τοξικών ουσιών στα υδάτινα οικοσυστήματα ή στα υπόγεια νερά.

Ερημοποίηση Ερημικά οικοσυστήματα Ερημοποιημένα οικοσυστήματα Χαρακτηριστικά άγονα εδάφη μικρή παραγωγικότητα μικρή βιομάζα Ερημοποιημένα οικοσυστήματα Όμοια χαρακτηριστικά Αίτιο: ανθρώπινη παρέμβαση

Επανάκαμψη από φωτιά Τα μεσογειακά οικοσυστήματα μπορούν να επανακάμψουν σε λιγότερο από 10 χρόνια Προσαρμογή οργανισμών Σχηματισμός νέων βλαστών και φύλλων από υπόγειους οφθαλμούς, αυξημένο φύτρωμα σπερμάτων που διασκορπίστηκαν λόγω της φωτιάς κ.ά.

Παρέμβαση ανθρώπου Επανειλημμένη πυρκαγιά Βόσκηση Συνέπειες καταστροφή φυτών. η διάβρωση του εδάφους ερημοποίηση.