ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΚΩΣΕΩΝ Απειλητικές για την ζωή κακώσεις όπως εξωτ. ή εσωτ. αιμορραγία μετά από κάκωση του μηριαίου οστού ή της πυέλου. Μη απειλητικές για την ζωή κακώσεις σε συνδυασμό με πολυσυστηματικό και απειλητικό για την ζωή τραύμα. Μεμονωμένοι μη απειλητικοί για την ζωή τραυματισμοί (κατάγματα των άκρων). Ο διασώστης δεν θα πρέπει να αποσπάται από κάποιο σοβαρό μυοσκελετικό τραύμα καθώς μπορεί να υποκρύβεται ένας πολυσυστηματικός τραυματισμός και μια απειλητική για την ζωή κατάσταση.

ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Κινηματική του τραύματος Βάση της κινηματικής ο διασώστης μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα μιας κάκωσης (πχ): Πτώση από παράθυρο. Κατάγματα σε: φτέρνες, κνήμη, περόνη, μηριαίο, πύελος, Σ.Σ. και κακώσεις αορτής. Σύγκρουση οδηγού μοτοσικλέτας με στύλο. Τραύματα σε: κεφαλή, αυχένα και αυχενική μοίρα Σ.Σ.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ABCDE Ασφάλεια τόπου συμβάντος και αρχική αξιολόγηση Εκτίμηση τραυματία (στόχος η αντιμετώπιση άμεσα απειλητικών καταστάσεων): ABCDE Αν υπάρχουν απειλητικές για την ζωή καταστάσεις σημαντικά κατάγματα αναβάλλεται. Αντιμετώπιση αιμορραγίας αν κριθεί απειλητική για την ζωή.

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Εξέταση των ακρών – σημαντική η αναγνώριση πόνου στα άκρα, διαταραχής αισθητικότητας / εκτός και αν υπάρχει βλάβη περιφερικών νεύρων ή του νωτιαίου μυελού. Οστά και αρθρώσεις Κακώσεις μαλακών μορίων Αιμάτωση Νευρολογική λειτουργία Κινητικότητα Αισθητικότητα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Αιμορραγία (εξωτερική /εσωτερική) Αστάθεια (από κατάγματα / εξαρθρημάτων)

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Ελέγχεται ο ρυθμός απώλειας αίματος Η εξωτερική αιμορραγία από αρτηρία πρέπει να γίνει αντιληπτή από την πρωτοβάθμια εκτίμηση του ασθενή. Η εκτίμηση της ποσότητας που χάθηκε είναι εξαιρετικά δύσκολη ιδιαίτερα επειδή υπερεκτιμάτε ή υποεκτιμάτε η ποσότητά του (ο ασθενής μετακινείται απο την θέση του, ή έχει απορροφηθεί αίμα από το έδαφος ή τα ρούχα του, ή έχει ξεπλυθεί από την βροχή). Κλινικό σημείο που δηλώνει την παρουσία εσωτερικής αιμορραγίας είναι η επιδεινούμενη διόγκωση και η παρουσία ενός ψυχρού, ωχρού άσφυγμου άκρου αποτέλεσμα της ρήξης μεγάλης αρτηρίας ή φλέβας.

Κύριο μέτρο αντιμετώπισης είναι η εφαρμογή άμεσης πίεσης στο τραύμα. Η ανύψωση του άκρου δεν έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την αιμορραγία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη πιο έντονα μέτρα όπως η εφαρμογή ισχαίμου επίδεσης (tourniquet). Αν η πρώτη προσπάθεια δεν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της αιμορραγίας μπορεί να εφαρμοστεί και δεύτερη ίσχαιμος περίδεση κεντρικότερα. Θεωρούνται πλέον αβάσιμοι οι ισχυρισμοί ότι η παρατεταμένη άσκηση πίεσης σε ένα άκρο μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση του νεύρου, θρόμβωση, ισχαιμία (επιπλοκές <1%).

Mεταφορά Ασθενή Κατά την διακομιδή του ασθενή χορήγηση οξυγόνου συνεχώς και η χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών. Σημαντική παράμετρος σε υποψία εσωτερικής αιμορραγίας πρέπει να διατηρείται η πίεση στα 80-90 mm Hg, εξαίρεση η περίπτωση όπου υπάρχει εγκεφαλική κάκωση όπου η εγκεφαλική πίεση στόχος είναι τα 90-100 mmHg.

Αστάθεια ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ (ΑΝΟΙΧΤΑ/ΚΛΕΙΣΤΑ) ΚΛΕΙΣΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ Σε περίπτωση κατάγματος η ακινητοποίηση του τραύματος μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο περαιτέρω βλάβης. ΚΛΕΙΣΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ Πόνος, ευαισθησία, παραμόρφωση, αιμάτωμα, οίδημα, κριγμός. Εξετάζονται ο σφυγμός, χρώμα δέρματος και η κινητικότητα και η αισθητικότητα περιφερικά. Να μην γίνεται μετακίνηση του άκρου / το κλειστό κάταγμα μπορεί να γίνει ανοιχτό. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι αν ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει το άκρο του δεν υπάρχει η πιθανότητα να έχει υποστεί κάταγμα – ο λόγος έιναι η υπερβολική έκκριση αδρεναλίνης που εμφανίζει ο ασθενής.

Τα εξωτερικά κατάγματα φέρουν τον μεγάλο κίνδυνο να μολυνθούν λόγω της επαφής της άκρης του οστού με το εξωτερικό περιβάλλον → κίνδυνος οστεομυελίτιδας → επιβράδυνση της επούλωσης. Σημαντική αιμορραγία προκαλείται ιδιαίτερα από κατάγματα του μηριαίου οστού και της πυέλου. Μηρός → 1000-2000 ml αίματος Η πύελος εκτιμάται με πολύ μεγάλη προσοχή μόνο μια φορά από τον διασώστη στην προνοσοκομειακή φροντίδα. Η επιθετική αντιμετώπιση – χειρισμοί της πυέλου είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι. Κριγμός / αστάθεια πυέλου στην προσθοπίσθια ψηλάφηση σημεία κατάγματος. Ανοιχτά κατάγματα πυέλου ιδιαίτερα θανατηφόρα μετα από τροχαία. Πιθανή η σημαντική εξωτερική αιμορραγία, με πιθανότητα λοίμωξης ορθού και κόλπου.

Κάταγμα Πυέλου Κατάγματα Πυελικού δακτυλίου θνητότητα 6%/ σε ανοιχτά κατάγματα ξεπερνάει τα 50%. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΛΑΔΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΤΥΛΗΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΔΑΚΤΥΛΙΟΥ ΑΙΤΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΠΥΕΛΟΥ ΛΟΓΩ ΠΛΑΓΙΩΝ ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΛΟΓΩ ΠΡΟΣΘΙΟΠΙΣΘΙΩΝ ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΛΟΓΩ ΚΑΘΕΤΩΝ ΔΙΑΤΜΗΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΠΥΕΛΟΥ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΝΑΡΘΗΚΑ Εσωτερική επένδυση ναρθήκων με μαλακό υλικό/ πρόληψη ελκών και κατάκλιση. Αφαίρεση κοσμημάτων και ρολογιών στο άκρο στο οποίο πρόκειται να τοποθετηθεί ο νάρθηκας΄. Συχνός έλεγχος νευρολογικής και αιματικής λειτουργίας του άκρου που θα τοποθετήσουμε τον νάρθηκα. Ανύψωση του άκρου που θα τοποθετηθεί ο νάρθηκας / χρήση πάγου και ψυχρών επιθεμάτων για την μείωση όνου και οιδήματος.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΑΡΘΗΚΩΝ

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΜΗΡΙΑΙΟΥ ΟΣΤΟΥ Η ύπαρξη ισχυρών μυών της περιοχής δυσκολεύει την ακινητοποίηση του μηριαίου οστού. Η συστολή των μυών πέριξ της περιοχής του κατάγματος μπορεί να οδηγήσουν σε ΄΄σχίσιμο΄΄ των περιβαλλόντων μυών οδηγώντας σε περαιτέρω αιμορραγία και πόνο / πιθανότητα μετατροπής του εσωτερικού σε εξωτερικό κάταγμα. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΡΗΣΗΣ ΝΑΡΘΗΚΑ: Υποψία κατάγματος πυέλου Υποψία κατάγματος αυχένα μηριαίου (ισχίου) Μερικός ή πλήρης ακρωτηριασμός της ποδοκνημικής ή του άκρου ποδός Υποψία καταγμάτων που γειτνιάζουν με την άρθρωση του γόνατος

ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Aκρωτηριασμός ονομάζεται η απώλεια μέρους ή ολόκληρου άκρου (amputation) Εξελκυστικός τραυματισμός η απόσπαση δέρματος και των υποκείμενων μαλακών μορίων (avulsion) Aν γίνει πλήρη διατομή του αγγείου τότε αυτά συσπώνται, Βραχύνονται και η αιμορραγία σταματά. Αν γίνει όμως μερική διατομή τότε η αιμορραγία συνεχίζεται επι μακρόν. Ο ακρωτηριασμός μπορεί να μην αποτελεί πάντα την προτεραιότητα για έναν διασώστη / βατότητα αεραγωγών – αναπνοή.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΄΄ΠΟΝΟΣ ΜΕΛΟΥΣ - ΦΑΝΤΑΣΜΑ΄΄ Καθαρισμός του άκρου με ήπια έκπλυση με διάλυμα RL. Τύλιγμα μέλους με αποστειρωμένη γάζα εμποτισμένη με RL και τοποθέτηση σε μια πλαστική σακούλα ή δοχείο. Σημείωση των στοιχείων του ασθενή στην σακούλα, θα τοποθετείται μέσα σε ένα εξωτερικό δοχείο γεμάτο με τριμμένο πάγο. Το μέλος δεν θα πρέπει να καταψύχεται τοποθετούνται απευθείας μέσα στο πάγο ή προσθήκη άλλου ψυκτικού όπως πάγος Το μέλος να μεταφέρεται μαζί με τον ασθενή στην πλησιέστερη κατάλληλη μονάδα υγείας Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ΜΟΝΟ ΤΑ ΑΚΡΑ ΕΚΕΙΝΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΟΜΑΛΑ ΧΕΙΛΗ / ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ. Η ΨΥΞΗ / ΌΧΙ ΚΑΤΑΨΥΞΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΠΑΡΑΤΕΙΝΕΙ Υ=ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΤΟ ΑΚΡΟ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΣΕ ΙΣΧΑΙΜΙΑ.

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ Απειλητική κατάσταση για την βιωσιμότητα του άκρου λόγω εσωτερικής αύξησης της πίεσης των μαλακών μορίων του άκρου. είναι αποτέλεσμα της αυξημένης πίεσης που αναπτύσσεται στις μυϊκές περιτονίες. 2 συχνά αίτια η αιμορραγία εντός ενός διαμερίσματος λόγω κατάγματος ή αγγειακής βλάβης και το οίδημα στο διάμεσο οστό (τρίτο χώρο) μετά από απότομη διακοπή της αιμάτωσης. Επιπλέον από παρατεταμένη πίεση από τον νάρθηκα ή τον γύψο (όταν η πίεση στο διαμέρισμα υπερβεί την ενδοτριχοειδική 30 mmHg). Πρώιμα σημεία πόνος και παραισθησίες, καύσος, αιμωδίες, αίσθημα νυγμών. ΄΄ΚΛΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ΄΄ απουσία σφυγμού, ωχρότητα και παράλυση. Χειρουργική διατομή του δέρματος και της περιτονίας.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΥΝΘΛΙΨΗΣ – CRUSH SYNDROME Tραυματική ραβδομυόλυση / μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια. Πρωτεοναφέρθηκε κατά τον ΙΙ Παγκόσμιο πόλεμο / παρατηρείται και σε εγκλωβισμένους στα χαλάσματα κτιρίων. Το 40% των απεγκλωβισμένων από χαλάσματα κτιρίων αναπτύσσουν το σύνδρομο σύνθλιψης. Είναι αποτέλεσμα της μαζικής απελευθέρωσης μυοσφαιρίνης και K+ στο αίμα των ατόμων που πάσχουν (γενικά παγιδευμένων τοξινών στο αίμα) → ΟΝΑ. To ίδιο μπορεί να συμβεί και σε ηλικιωμένα άτομα που μπορεί να μείνουν πεσμένα στο έδαφος για παρατεταμένα μεγάλο χρονικό διάστημα οπότε κάποιοι μύες του σώματός τους υφίστανται αντίστοιχα φαινόμενα με το Σ.Σ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Παρατεταμένη παγίδευση Τραυματισμός μυϊκών ομάδων Διαταραχή αιμάτωσης τραυματισμένης περιοχής

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΚΩΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΚΡΟΥ (ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ) Αναγνώριση και αντιμετώπιση όλων των απειλητικών για την ζωή καταστάσεων που θα διαγνωσθούν κατά την Πρωτοβάθμια περίθαλψη. Έλεγχος για πιθανή εξωτερική αιμορραγία και αντιμετώπιση πιθανής αρχόμενης κυκλοφορικής καταπληξίας. Εκτίμηση περιφερικής αιμάτωσης και νευρικής λειτουργίας. Στήριξη της τραυματισμένης περιοχής. Ακινητοποίηση του τραυματισμένου άκρου, κεντρικά και περιφερικά της κάκωσης. Επανέλεγχος του άκρου μετά την ακινητοποίησή του για τυχόν αλλαγές της αιμάτωσής του και της νευρικής του λειτουργίας. Μέτρα μείωσης πόνου του ασθενή.