Συντονίστρια Συμποσίου: Ι. Παπαβασιλείου- Αλεξίου
ο άνεργος ως ο ήρωας της δικής του ιστορίας, ο ειδικός για ζωή του
Ο σύμβουλος ως ταξιδευτής της πολυθρόνας δίνοντας τα κατάλληλα λεκτικά ερεθίσματα, ταξιδεύει αντίστοιχα σε χάρτες και τοπία που αφορούν στην ταυτότητα του ανθρώπου (αξίες, γνώσεις, ικανότητες, ενδιαφέροντα, επιθυμίες), την πραγματικότητα μέσα στην οποία κινείται (σχέσεις, περιβάλλον) και τις δράσεις του (εμπειρίες, αγώνες, πράξεις, επιτεύγματα, νίκες και αποτυχίες) και σκέφτεται μαζί με τον άνεργο.
Τα λεκτικά ερεθίσματα του συμβούλου, στοχεύουν στον αναστοχασμό, την εξωτερίκευση πληροφοριών και την αξιοποίησή τους προκειμένου οι άνθρωποι να θυμηθούν, να συσχετίσουν, να αντιληφθούν πολλαπλές ερμηνείες της πραγματικότητας, να αντιληφθούν παρωχημένες κανονικότητες που επηρέασαν λάθρα αλλά καθοριστικά τις επιλογές τους, και έτσι να αποδομήσουν, να φέρουν τα υλικά στην αρχική τους μορφή, να εμπλουτίσουν τα υλικά με επιτυχίες και να σημασιοδοτήσουν εκ νέου σημαντικές πτυχές της ζωής τους
Η αφηγηματική προσέγγιση ως διαδικασία περιλαμβάνει τρεις κύριες φάσεις: Συγκατασκευή (co-construction): Συζήτηση ενός θέματος σταδιοδρομίας με στόχο την εξωτερίκευση σημαντικών πληροφοριών Αποδόμηση (deconstruction): Εμβάθυνση, επιμέρους διερεύνηση και εντοπισμός τυχόν εγκαθιδρυμένων σχημάτων συμπεριφοράς σε σχέση με το εν λόγω πρόβλημα, εντοπισμός πολλαπλών ερμηνειών και αποδόμηση γενικότερων κατασκευών που μπλοκάρουν το άτομο. Επαναδόμηση (reconstruction): ενίσχυση ιστοριών που δεν συντηρούν και δεν ενισχύουν προβλήματα: την επανασυγγραφή του προβλήματος (τι θα συνέβαινε αν …), τη διερεύνηση εξαιρέσεων σε σχέση με το πρόβλημα
Συγκατασκευή : Σημαντικές πληροφορίες αφηγήσεων Συναισθήματα: Π.χ. «φοβάμαι ότι ο σύζυγος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στο πρόγραμμα των παιδιών …. Ονομασία προβλήματος: ο φόβος Προβλήματα ανάμεσα σε ανθρώπους: «κάποια άτομα με απαξιώνουν που είμαι άνεργη και μας συντηρούν» Ονομασία προβλήματος: Η απαξίωση Πολιτισμικές και κοινωνικές πρακτικές: «η μητέρα μου πίστευε πως τα κορίτσια δεν πρέπει να σπουδάζουν» Ονομασία προβλήματος: η πεποίθηση της μητέρας μου… « Πρέπει στις 3 να είμαι στο σπίτι να βάζω φαγητό στο παιδί (17 ετών)…αγόρι και να βάζει μόνο του φαγητό;» Ονομασία προβλήματος: η πεποίθηση μου ότι η σωστή μητέρα είναι στο σπίτι όταν γυρίζουν τα παιδιά από το σχολείο
Στόχος συζητήσεων Ορισμός ονοματοθεσία προβλήματος Χαρτογράφηση των επιδράσεων του προβλήματος στον άνεργο Αξιολόγηση των επιδράσεων του προβλήματος Τεκμηρίωση της αξιολόγησης των επιδράσεων του προβλήματος
Χαρτογράφηση των επιδράσεων του προβλήματος στον άνεργο στον εσωτερικό του κόσμο σκέψεις, συναισθήματα, διάθεση, δράση, συμπεριφορά, αυτοεικόνα, αυτοεκτίμηση, στις διαπροσωπικ ές του σχέσεις σε διάφορους τομείς της ζωής στην κατανομή του χρόνου του (ποσοτική και ποιοτική) στη χαρτογράφηση του μέλλοντός του Πώς επηρεάζει την εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου; πώς επηρεάζει τα σχέδιά σου για τη ζωή;, ποιες νόρμες/αξίες έδιναν στο παρελθόν δύναμη στο πρόβλημα; Πώς επηρεάζει τους σημαντικούς για σένα ανθρώπους; την εικόνα των άλλων, τον τρόπο επικοινωνίας, τον κοινό σας χρόνο; Πώς επηρεάζει μια σημαντική δεξιότητα που απαιτεί η δουλειά του; Τη σχέση με την οικογένεια καταγωγής Την απόδοση στην εργασία Πόσο χρόνο του απορροφά; Πώς βιώνειςτο χρόνο αυτό; Τις φιλοδοξίες Τις ελπίδες Τα όνειρα Τις προσδοκίες Τις πρωτοβουλίες που παίρνει Τις αποφάσεις που παίρνει
Αξιολόγηση των επιδράσεων του προβλήματος δηλαδή η θέση του ατόμου απέναντι στο πρόβλημα : π.χ. Οι επιδράσεις που ανέφερες είναι για σένα καλές, κακές ή ουδέτερες; Πώς νιώθεις για τις επιδράσεις αυτές; Τις θέλεις στη ζωή σου; Τεκμηρίωση της αξιολόγησης των επιδράσεων του προβλήματος: Γιατί είναι κακές αυτές οι επιδράσεις για σένα; Τι καλό σου στερούν; Ποιο πολύτιμο για τη ζωή σου πράγμα χάνεις και θα ήθελες να το διατηρήσεις; Περαιτέρω περιγραφή του προβλήματος
Διαδικασία αποδόμησης με παράδειγμα: Διάλογος ανάμεσα σε σύμβουλο και άνεργο: «πώς και δεν συνέχισες το σχολείο;»….. είμαι λίγο καθυστερημένη, δεν έχω μυαλό» Θα θελες να συζητήσουμε λίγο πάνω σ΄αυτό; Παρεμβολή Αφηγηματικής προσέγγισης Τέλος συζήτησης: «η μνήμη μου δεν είναι ασκημένη και δυσκολεύομαι να αποστηθίζω κείμενα κάτι, που δυστυχώς το σχολείο απαιτεί» Παρεμβολή ενημέρωσης αναφορικά με τις παιδαγωγικές μεθόδους των ΣΔΕ Αποτέλεσμα: ενδεχόμενη εγγραφή σε ΣΔΕ
η αποτυχία στο σχολείο σηματοδοτήθηκε με μια συγκεκριμένη ερμηνεία που έδινε έμφαση σε προσωπικές ελλείψεις-ανικανότητες. Η κυρίαρχη πλοκή δημιουργήθηκε με τη συλλογή πολλών άλλων γεγονότων από το παρελθόν που ταίριαζαν, μια σειρά γεγονότων διαχωρίστηκαν και εξηγήθηκαν για να ταιριάζουν με το νόημα στο οποίο η ίδια είχε καταλήξει και, έτσι, μείνανε στην αφάνεια σημαντικές πράξεις αντίστασης και συσκοτίστηκαν ευρύτεροι τρόποι πολιτισμικής κατανόησης των πράξεών της
Αναδόμηση (reconstruction) Δίνουμε έμφαση στις φορές που το πρόβλημα ήταν μικρότερο, που κατάφερε να το ελέγξει έστω και ελάχιστα.…ή τουλάχιστον στον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε μία τόσο δύσκολη συνθήκη και κατάφερε να μη χειροτερέψει.. (πού, πότε, πώς, τι, παρόντες, τι ακολούθησε, συνέπειες σε συναισθήματα, αυτοαντίληψη, στους άλλους, πώς προετοιμάστηκες; Πώς το σκέφτηκες; Πώς θα ονόμαζες αυτή την πράξη; Πώς θα περιέγραφες αυτή την πράξη;)