Ο τέτανος είναι μια οξεία νόσος που προκαλείται από μια τοξίνη (δηλητήριο) η οποία παράγεται από το βακτήριο κλωστηρίδιο του τετάνου (Clostridium tetani) Το κλωστηρίδιο του τετάνου υπάρχει συνήθως στο έδαφος και την κοπριά και αναπτύσσεται αναερόβια στη περιοχή ενός τραύματος Το βακτήριο αυτό παράγει σπόρους ανθεκτικούς στην θερμότητα και σε πολλούς χημικούς παράγοντες, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την καταστροφή τους Τα συμπτώματα του τετάνου συνήθως εμφανίζονται 4-21 ημέρες μετά τη μόλυνση με βακτήρια που προκαλούν λοίμωξη. Πιο συχνά τα συμπτώματα ξεκινούν περίπου 10 ημέρες μετά τη μόλυνση. Ωστόσο, μπορεί να ξεκινήσουν ακόμα και μέσα σε μία ημέρα ή μετά από μήνες.

Με ποιον τρόπο μεταδίδεται Το κλωστηρίδιο του τετάνου μπορεί να εισέλθει στο σώμα, μέσω μιας πληγής που υπάρχει στο δέρμα, όπως ένα τρύπημα από αγκάθι τριαντάφυλλου, από δάγκωμα ζώου ή από σκουριασμένα καρφιά. Μόλις πολλαπλασιαστεί το βακτήριο μέσα στον οργανισμό, απελευθερώνει μια νευροτοξίνη (δηλητήριο) που ονομάζεται τετανοσπασμίνη. Αυτή προκαλεί τα συμπτώματα του τετάνου. Εάν δεν αντιμετωπιστεί ο τέτανος μπορεί να προκαλέσει θάνατο.

Ποια είναι τα συμπτώματα Τα κύρια συμπτώματα του τετάνου είναι: Μυϊκή δυσκαμψία Μυϊκοί σπασμοί Αυτά τα συμπτώματα θα επηρεάσουν πρώτα τους μύες που βρίσκονται πλησιέστερα στην μολυσμένη πληγή. Στη συνέχεια θα εξαπλωθούν σε άλλους μύες όπως: Μασητικοί μύες (γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολο να ανοίξει κάποιος το στόμα του) Μύες του λαιμού (γεγονός που καθιστά δύσκολο κάποιος να καταπιεί) Μύες του προσώπου (γεγονός που κάνει κάποιον να φαίνεται ότι χαμογελά) Μύες του αυχένα (γεγονός που καθιστά δύσκολο για κάποιον να γυρίσει το κεφάλι του) Θωρακικοί μύες (γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναπνοή) Ραχιαίοι μύες (γεγονός που οδηγεί σε κύρτωση της σπονδυλικής στήλης) Στομαχικοί μύες (πόνος στην κοιλιά) Μύες των χεριών Μύες των ποδιών Άλλα συμπτώματα του τετάνου περιλαμβάνουν: Υψηλή θερμοκρασία (πυρετός) Εφίδρωση Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) Ταχυκαρδία

Πώς θεραπεύεται Είναι σημαντικό στην περίπτωση του τετάνου να δράσει κάποιος γρήγορα για να προλάβει τις επιπλοκές. Υπάρχουν δύο τύποι θεραπείας για τον τέτανο: προληπτική θεραπεία – για τα άτομα που πιστεύεται ότι είναι πλήρως ή μερικώς εμβολιασμένα κατά του τετάνου και τα οποία έχουν έναν τραυματισμό που τα καθιστά ευάλωτα σε μόλυνση συμπτωματική θεραπεία – για τα άτομα που έχουν αναπτύξει τα συμπτώματα της ενεργού λοίμωξης του τετάνου

Προληπτική Θεραπεία παρέχεται σε άτομα με επιρρεπείς σε τέτανο πληγές, που περιλαμβάνουν: τραύματα ή εγκαύματα για τα οποία απαιτείται χειρουργική επέμβαση, αλλά η πρόσβαση για χειρουργική επέμβαση καθυστέρησε για έξι ώρες και περισσότερο πληγές ή εγκαύματα που προκαλούν ένα σημαντικό ποσό της απώλειας ιστού παρακέντηση τραυματισμών, ιδιαίτερα εάν το άτομο έχει μολυνθεί από το έδαφος ή κοπριά πληγές που περιέχουν ξένα σώματα, όπως δόντι ενός ζώου σοβαρά κατάγματα των οστών που μπορεί να έχουν αφήσει τα οστά ευάλωτα στη μόλυνση πληγές και εγκαύματα σε ασθενείς, οι οποίοι έχουν συστημική σήψη (μια πτώση στην πίεση του αίματος, ως αποτέλεσμα της σοβαρής βακτηριακής λοίμωξης ) Η φαρμακευτική αγωγή που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη τετάνου (TIG) συνιστάται εάν κάποιος έχει επιρρεπείς σε τέτανο πληγές και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μολυνθεί από βακτήρια του τετάνου. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν η πληγή ήρθε σε επαφή με το έδαφος ή ζωικά απόβλητα. Συμπτωματική Θεραπεία: Αν κάποιος αναπτύσσει τα συμπτώματα του τετάνου, θα πρέπει να εισαχθεί στο νοσοκομείο.

Επιδημιολογία Η νόσος είναι συχνότερη σε αγροτικές περιοχές, σε περιοχές όπου είναι πιθανότερη η επαφή με περιττώματα ζώων και όπου τα προγράμματα εμβολιασμού είναι ανεπαρκή. Ο τέτανος είναι σπάνιος στη Δυτική Ευρώπη. Στην Αγγλία και Ουαλλία για παράδειγμα δηλώνονται ετησίως λιγότερα από 20 κρούσματα ετησίως Στην Ευρώπη ο συνολικός δείκτης δήλωσης από 27 χώρες παραμένει πολύ χαμηλός στο 0,02/ πληθυσμού. Η κύρια ομάδα υψηλού κινδύνου είναι οι ηλικιωμένοι που μπορεί να μην είναι πλήρως εμβολιασμένοι καθώς επίσης οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών και οι διαβητικοί. Στην Ευρώπη το 74% των δηλωμένων κρουσμάτων αφορά ενήλικες ≥65 ετών (επίπτωση 0,13 ανά πληθυσμό) (6). Στις αναπτυσσόμενες χώρες τα νεογνά αποτελούν επίσης ομάδα υψηλού κινδύνου (> θάνατοι παγκοσμίως το χρόνο το ) Σε χώρες με αποτελεσματικά προγράμματα εμβολιασμού και καλές συνθήκες υγιεινής, ο μητρικός και ο νεογνικός τέτανος έχουν εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό (<1 περίπτωση ανά 1000 γεννήσεις ζώντων)