Παραδοσιακά παιχνίδια ονομάζονται τα παιχνίδια που έπαιζαν οι παλαιότεροι και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά με προφορική περιγραφή ή επίδειξη των μεγαλύτερων προς τους μικρότερους. Τα παραδοσιακά παιχνίδια είναι ομαδικά (κρυφτό, μακριά γαϊδούρα, τυφλόμυγα, το μαντίλι, κ.ά.). Υπάρχουν και κάποια που αρχικά ενδέχεται να μοιάζουν ατομικά, αλλά τελικά αποδεικνύονται ομαδικά, καθώς παίζονται διαδοχικά από κάθε ένα παιδί μέσα στην ομάδα. Αυτά έχουν σχέση περισσότερο με την τεχνολογία της κάθε εποχής και τις δεξιότητες των παιδιών, όπως η σφεντόνα, η σβούρα, το τσιλίκι, κ.ά. ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΠΛΑΤΑΓΗ Ένα από τα πρώτα παιχνίδια που έπαιζαν τα μωρά στην αρχαιότητα ήταν «η πλαταγή», μια πήλινη κουδουνίστρα, που την έβαζαν στο χέρι του και με τον ήχο που έκαναν τα πετραδάκια που είχε μέσα, το έκαναν να ξεχνιέται και να σταματά τα κλάματα.

ΜΑΚΡΙΑ ΓΑΙΔΟΥΡΑ Η μακριά γαϊδούρα είναι παιδικό παιχνίδι που παίζονταν από αγόρια με διάφορες παραλλαγές σε όλη την Ελλάδα, σε παλαιότερα κυρίως χρόνια. Το παιχνίδι παίζονταν από δύο ομάδες. Τα μέλη της μίας σχημάτιζαν μια σειρά σκυμμένα, με το ένα να έχει γυρισμένη την πλάτη του στο άλλο. Τα παιδιά της άλλης ομάδας έπαιρναν φορά και πηδούσαν πάνω από τα παιδιά της πρώτης ώσπου να ανέβουν όλα στην πλάτη της "γαιδούρας".

ΚΡΥΦΤΟ Στο κρυφτό ένα παιδί μετράει με κλειστά τα μάτια και τα άλλα κρύβονται. Μόλις το παιδί τελειώσει το μέτρημα ανοίγει τα μάτια του και αρχίζει να ψάχνει που έχουν κρυφτεί τα άλλα παιδιά. Για να καθοριστεί το πώς και το μέχρι πού θα μετρήσει το παιδί που φυλάει, ένα παιδί αριθμίζει τα δάχτυλά του από το ένα μέχρι το πέντε και το άλλο παιδί επιλέγει ένα από αυτά. Ο αριθμός που θα του τύχει θα είναι και οι φορές που θα μετρήσει το παιδί έως το εκατό.

τυφλόμυγα Επιλέγεται με κλήρο ένα από τα παιδιά και του κλείνουν τα μάτια με ένα πανί, για να μη βλέπει και το παιχνίδι αρχίζει. Τα υπόλοιπα παιδιά που συμμετέχουν, γυρίζουν γύρω - γύρω από το παιδί που κάνει την τυφλόμυγα και το πειράζουν. Εκείνο προσπαθεί να πιάσει κάποιο από τα παιδιά και κερδίζει μόνο, αν καταλάβει ποιο είναι το παιδί που έπιασε.

κουτσό Για να παίξεις "κουτσό" χρειάζεσαι μια πέτρα (μικρή συνήθως). Ρίχνεις την πέτρα μέσα σε ένα από τα τετραγωνάκια. Εάν η πέτρα πέσει σε τετραγωνάκι που δεν έχει άλλο δίπλα του, τότε πατάς επάνω του με το ένα σου πόδι. Εάν πέσει σε τετραγωνάκι που έχει κι άλλο από δίπλα του, τότε πατάς με το ένα πόδι στο ένα τετραγωνάκι και με το άλλο πόδι στο άλλο τετραγωνάκι. Το κουτσό μπορεί να παιχτεί με πολλούς παίκτες. Στο κουτσό χάνεις μόνο εάν κατά την επιστροφή σου από το τετραγωνάκι με την πέτρα, πατήσεις κάτω.

αμπάριζα Τα παιδιά που συμμετέχουν χωρίζονται σε 2 ισάριθμες ομάδες και κάθε ομάδα ετοιμάζει την αμπάριζά της και δίπλα τη φυλακή της, δηλαδή το χώρο που θα βάλουν τους παίχτες της αντίπαλης ομάδας που θα φυλακίσουν. Η αμπάριζα σχεδιάζεται με ένα κύκλο που έχει 3-4 μέτρα διάμετρο. Η φυλακή είναι τετράγωνη. Οι 2 αμπάριζες απέχουν μεταξύ τους μέτρα. Όταν αρχίζει το παιχνίδι, ένας τυχαίος παίχτης της πρώτης ομάδας βγαίνει τρέχοντας στο χώρο ανάμεσα στις 2 αμπάριζες.

βόλοι Χαράζουμε στο χώμα ένα τρίγωνο και μέσα σ' αυτό ο κάθε παίχτης βάζει δυο-τρεις από τους βόλους του. Σε μια απόσταση 4-5 μέτρων στήνεται μια πέτρα, ο μπάστακας. Τα παιδιά ρίχνουν τους βόλους τους προς τον μπάστακα και όποιος φτάσει πιο κοντά παίζει πρώτος. Ο παίχτης ρίχνει με τον αντίχειρα το βόλο του στο τριγωνάκι με σκοπό να χτυπήσει έναν από αυτούς που ήταν μέσα και να τον βγάλει έξω, οπότε και τον κερδίζει.

Χρήστος Λαλουδάκης και Χρήστος Ντέκας