Η εικόνα της Ελένης στο αρχαϊκό έπος Αμφιθυμία και αμφισημία Μενέλαος Χριστόπουλος Πανεπιστήμιο Πατρών Η Ελένη στα τείχη της Τροίας, G. Moreau

 Ιδιότυπο θεσμικό καθεστώς που προσδιορίζει τη θέση της Ελένης ως συζύγου στα δύο ομηρικά έπη  Ιλιάδα Γ, Ζ, Ω, Οδύσσεια γ  Αμφισημία ως προς την ένταξη της Ελένης στον οίκο του Πάρη και του Μενέλαου αντίστοιχα ως προς την εθνική και πολιτική της υπόσταση.  Ιδιαίτερη αναφορά στο γάμο της Ελένης με τον Δηίφοβο  Λανθάνουσα εικόνα της Ελένης ως ιδεατής / επίδοξης συζύγου των μνηστήρων της.

 Άμεση σύνδεση του ατομικού - οικογενειακού με το συλλογικό - θεσμικό πλαίσιο.  Κοινωνική και πολιτική ταυτότητα της Ελένης Ο Δούρειος Ίππος μπαίνει στην Τροία, 15 ος αιώνας (αγνώστου)

 Παρότι συχνά στην τέχνη, αρχαία και νεότερη, η αρπαγή της Ελένης αποτυπώνεται εικαστικά ως ακούσια από την πλευρά της, η επιλογή του Ομήρου είναι να την παρουσιάσει ως εκούσια, αναθέτοντας στην ίδια την Ελένη την ψυχολογική διαχείριση των συνεπειών της  Η αρπαγή της Ελένης από τον Θησέα. Αττικός ερυθρόμορφος αμφορέας από το Vulci (περίπου 510 π. Χ. )

 Ἶ ρις δ ' α ὖ θ ' Ἑ λ έ ν ῃ λευκωλ έ ν ῳ ἄ γγελος ἦ λθεν  ε ἰ δομ έ νη γαλ όῳ Ἀ ντηνορ ί δαο δ ά μαρτι,  τ ὴ ν Ἀ ντηνορ ί δης ε ἶ χε κρε ί ων Ἑ λικ ά ων  Λαοδ ί κην Πρι ά μοιο θυγατρ ῶ ν ε ἶ δος ἀ ρ ί στην.  τ ὴ ν δ ' ε ὗ ρ ' ἐ ν μεγ ά ρ ῳ : ἣ δ ὲ μ έ γαν ἱ στ ὸ ν ὕ φαινε 125  δ ί πλακα πορφυρ έ ην, πολ έ ας δ ' ἐ ν έ πασσεν ἀέ θλους  Τρ ώ ων θ ' ἱ πποδ ά μων κα ὶ Ἀ χαι ῶ ν χαλκοχιτ ώ νων,  ο ὕ ς ἑ θεν ε ἵ νεκ ' ἔ πασχον ὑ π ' Ἄ ρηος παλαμ ά ων.  ἀ γχο ῦ δ ' ἱ σταμ έ νη προσ έ φη π ό δας ὠ κ έ α Ἶ ρις :  δε ῦ ρ ' ἴ θι ν ύ μφα φ ί λη, ἵ να θ έ σκελα ἔ ργα ἴ δηαι 130  Τρ ώ ων θ ' ἱ πποδ ά μων κα ὶ Ἀ χαι ῶ ν χαλκοχιτ ώ νων,  ο ἳ πρ ὶ ν ἐ π ' ἀ λλ ή λοισι φ έ ρον πολ ύ δακρυν Ἄ ρηα  ἐ ν πεδ ίῳ ὀ λοο ῖ ο λιλαι ό μενοι πολ έ μοιο.

 ο ἳ δ ὴ ν ῦ ν ἕ αται σιγ ῇ, π ό λεμος δ ὲ π έ παυται,  ἀ σπ ί σι κεκλιμ έ νοι, παρ ὰ δ ' ἔ γχεα μακρ ὰ π έ πηγεν. 135  α ὐ τ ὰ ρ Ἀ λ έ ξανδρος κα ὶ ἀ ρη ί̈ φιλος Μεν έ λαος  μακρ ῇ ς ἐ γχε ίῃ σι μαχ ή σονται περ ὶ σε ῖ ο.  τ ῷ δ έ κε νικ ή σαντι φ ί λη κεκλ ή σ ῃ ἄ κοιτις.  ὣ ς ε ἰ πο ῦ σα θε ὰ γλυκ ὺ ν ἵ μερον ἔ μβαλε θυμ ῷ  ἀ νδρ ό ς τε προτ έ ρου κα ὶ ἄ στεος ἠ δ ὲ τοκ ή ων. 140  α ὐ τ ί κα δ ' ἀ ργενν ῇ σι καλυψαμ έ νη ὀ θ ό ν ῃ σιν  ὁ ρμ ᾶ τ ' ἐ κ θαλ ά μοιο τ έ ρεν κατ ὰ δ ά κρυ χ έ ουσα  ο ὐ κ ο ἴ η, ἅ μα τ ῇ γε κα ὶ ἀ μφ ί πολοι δ ύ ' ἕ ποντο,  Α ἴ θρη Πιτθ ῆ ος θυγ ά τηρ, Κλυμ έ νη τε βο ῶ πις.  α ἶ ψα δ ' ἔ πειθ ' ἵ κανον ὅ θι Σκαια ὶ π ύ λαι ἦ σαν. 145

 ο ἳ δ ' ἀ μφ ὶ Πρ ί αμον κα ὶ Π ά νθοον ἠ δ ὲ Θυμο ί την  Λ ά μπ ό ν τε Κλυτ ί ον θ ' Ἱ κετ ά ον ά τ ' ὄ ζον Ἄ ρηος  Ο ὐ καλ έ γων τε κα ὶ Ἀ ντ ή νωρ πεπνυμ έ νω ἄ μφω  ἥ ατο δημογ έ ροντες ἐ π ὶ Σκαι ῇ σι π ύ λ ῃ σι,  γ ή ραι ̈ δ ὴ πολ έ μοιο πεπαυμ έ νοι, ἀ λλ ' ἀ γορητα ὶ 150  ἐ σθλο ί, τεττ ί γεσσιν ἐ οικ ό τες ο ἵ τε καθ ' ὕ λην  δενδρ έῳ ἐ φεζ ό μενοι ὄ πα λειρι ό εσσαν ἱ ε ῖ σι.  το ῖ οι ἄ ρα Τρ ώ ων ἡ γ ή τορες ἧ ντ ' ἐ π ὶ π ύ ργ ῳ.  ο ἳ δ ' ὡ ς ο ὖ ν ε ἴ δονθ ' Ἑ λ έ νην ἐ π ὶ π ύ ργον ἰ ο ῦ σαν,  ἦ κα πρ ὸ ς ἀ λλ ή λους ἔ πεα πτερ ό εντ ' ἀ γ ό ρευον : 155  ο ὐ ν έ μεσις Τρ ῶ ας κα ὶ ἐ υ ̈ κν ή μιδας Ἀ χαιο ὺ ς  τοι ῇ δ ' ἀ μφ ὶ γυναικ ὶ πολ ὺ ν χρ ό νον ἄ λγεα π ά σχειν :  α ἰ ν ῶ ς ἀ θαν ά τ ῃ σι θε ῇ ς ε ἰ ς ὦ πα ἔ οικεν.  ἀ λλ ὰ κα ὶ ὧ ς το ί η περ ἐ ο ῦ σ ' ἐ ν νηυσ ὶ νε έ σθω,  μηδ ' ἡ μ ῖ ν τεκ έ εσσ ί τ ' ὀ π ί σσω π ῆ μα λ ί ποιτο. 160

 ὣ ς ἄ ρ ' ἔ φαν, Πρ ί αμος δ ' Ἑ λ έ νην ἐ καλ έ σσατο φων ῇ :  δε ῦ ρο π ά ροιθ ' ἐ λθο ῦ σα φ ί λον τ έ κος ἵ ζευ ἐ με ῖ ο,  ὄ φρα ἴ δ ῃ πρ ό τερ ό ν τε π ό σιν πηο ύ ς τε φ ί λους τε.  ο ὔ τ ί μοι α ἰ τ ί η ἐ σσ ί, θεο ί ν ύ μοι α ἴ τιο ί ε ἰ σιν  ο ἵ μοι ἐ φ ώ ρμησαν π ό λεμον πολ ύ δακρυν Ἀ χαι ῶ ν : 165  ὥ ς μοι κα ὶ τ ό νδ ' ἄ νδρα πελ ώ ριον ἐ ξονομ ή ν ῃ ς  ὅ ς τις ὅ δ ' ἐ στ ὶ ν Ἀ χαι ὸ ς ἀ ν ὴ ρ ἠύ̈ ς τε μ έ γας τε.  ἤ τοι μ ὲ ν κεφαλ ῇ κα ὶ με ί ζονες ἄ λλοι ἔ ασι,  καλ ὸ ν δ ' ο ὕ τω ἐ γ ὼ ν ο ὔ πω ἴ δον ὀ φθαλμο ῖ σιν,  ο ὐ δ ' ο ὕ τω γεραρ ό ν : βασιλ ῆ ι ̈ γ ὰ ρ ἀ νδρ ὶ ἔ οικε. 170  τ ὸ ν δ ' Ἑ λ έ νη μ ύ θοισιν ἀ με ί βετο δ ῖ α γυναικ ῶ ν :  α ἰ δο ῖό ς τ έ μο ί ἐ σσι φ ί λε ἑ κυρ ὲ δειν ό ς τε :  ὡ ς ὄ φελεν θ ά νατ ό ς μοι ἁ δε ῖ ν κακ ὸ ς ὁ ππ ό τε δε ῦ ρο  υ ἱέ ι ̈ σ ῷ ἑ π ό μην θ ά λαμον γνωτο ύ ς τε λιπο ῦ σα  πα ῖ δ ά τε τηλυγ έ την κα ὶ ὁ μηλικ ί ην ἐ ρατειν ή ν. 175  ἀ λλ ὰ τ ά γ ' ο ὐ κ ἐ γ έ νοντο : τ ὸ κα ὶ κλα ί ουσα τ έ τηκα.

 το ῦ το δ έ τοι ἐ ρ έ ω ὅ μ ' ἀ νε ί ρεαι ἠ δ ὲ μεταλλ ᾷ ς :  ο ὗ τ ό ς γ ' Ἀ τρε ί̈ δης ε ὐ ρ ὺ κρε ί ων Ἀ γαμ έ μνων,  ἀ μφ ό τερον βασιλε ύ ς τ ' ἀ γαθ ὸ ς κρατερ ό ς τ ' α ἰ χμητ ή ς.  δα ὴ ρ α ὖ τ ' ἐ μ ὸ ς ἔ σκε κυν ώ πιδος, ε ἴ ποτ ' ἔ ην γε.180  ὣ ς φ ά το, τ ὸ ν δ ' ὁ γ έ ρων ἠ γ ά σσατο φ ώ νησ έ ν τε :  ὦ μ ά καρ Ἀ τρε ί̈ δη μοιρηγεν ὲ ς ὀ λβι ό δαιμον,  ἦ ῥά ν ύ τοι πολλο ὶ δεδμ ή ατο κο ῦ ροι Ἀ χαι ῶ ν.  ἤ δη κα ὶ Φρυγ ί ην ε ἰ σ ή λυθον ἀ μπελ ό εσσαν,  ἔ νθα ἴ δον πλε ί στους Φρ ύ γας ἀ ν έ ρας α ἰ ολοπ ώ λους 185  λαο ὺ ς Ὀ τρ ῆ ος κα ὶ Μυγδ ό νος ἀ ντιθ έ οιο,  ο ἵ ῥ α τ ό τ ' ἐ στρατ ό ωντο παρ ' ὄ χθας Σαγγαρ ί οιο.  κα ὶ γ ὰ ρ ἐ γ ὼ ν ἐ π ί κουρος ἐὼ ν μετ ὰ το ῖ σιν ἐ λ έ χθην  ἤ ματι τ ῷ ὅ τε τ ' ἦ λθον Ἀ μαζ ό νες ἀ ντι ά νειραι.  ἀ λλ ' ο ὐ δ ' ο ἳ τ ό σοι ἦ σαν ὅ σοι ἑ λ ί κωπες Ἀ χαιο ί. 190

 δε ύ τερον α ὖ τ ' Ὀ δυσ ῆ α ἰ δ ὼ ν ἐ ρ έ ειν ' ὁ γεραι ό ς.  ε ἴ π ' ἄ γε μοι κα ὶ τ ό νδε φ ί λον τ έ κος ὅ ς τις ὅ δ ' ἐ στ ί.  με ί ων μ ὲ ν κεφαλ ῇ Ἀ γαμ έ μνονος Ἀ τρε ί̈ δαο,  ε ὐ ρ ύ τερος δ ' ὤ μοισιν ἰ δ ὲ στ έ ρνοισιν ἰ δ έ σθαι.  τε ύ χεα μ έ ν ο ἱ κε ῖ ται ἐ π ὶ χθον ὶ πουλυβοτε ί ρ ῃ, 195  α ὐ τ ὸ ς δ ὲ κτ ί λος ὣ ς ἐ πιπωλε ῖ ται στ ί χας ἀ νδρ ῶ ν :  ἀ ρνει ῷ μιν ἔ γωγε ἐί̈ σκω πηγεσιμ ά λλ ῳ,  ὅ ς τ ' ο ἰῶ ν μ έ γα π ῶ υ ̈ δι έ ρχεται ἀ ργενν ά ων.  τ ὸ ν δ ' ἠ με ί βετ ' ἔ πειθ ' Ἑ λ έ νη Δι ὸ ς ἐ κγεγαυ ῖ α :  ο ὗ τος δ ' α ὖ Λαερτι ά δης πολ ύ μητις Ὀ δυσσε ύ ς, 200  ὃ ς τρ ά φη ἐ ν δ ή μ ῳ Ἰ θ ά κης κρανα ῆ ς περ ἐ ο ύ σης  ε ἰ δ ὼ ς παντο ί ους τε δ ό λους κα ὶ μ ή δεα πυκν ά.

 τ ὴ ν δ ' α ὖ τ ' Ἀ ντ ή νωρ πεπνυμ έ νος ἀ ντ ί ον η ὔ δα :  ὦ γ ύ ναι ἦ μ ά λα το ῦ το ἔ πος νημερτ ὲ ς ἔ ειπες :  ἤ δη γ ὰ ρ κα ὶ δε ῦ ρ ό ποτ ' ἤ λυθε δ ῖ ος Ὀ δυσσε ὺ ς 205  σε ῦ ἕ νεκ ' ἀ γγελ ί ης σ ὺ ν ἀ ρηι ̈ φ ί λ ῳ Μενελ άῳ.  το ὺ ς δ ' ἐ γ ὼ ἐ ξε ί νισσα κα ὶ ἐ ν μεγ ά ροισι φ ί λησα,  ἀ μφοτ έ ρων δ ὲ φυ ὴ ν ἐ δ ά ην κα ὶ μ ή δεα πυκν ά.  ἀ λλ ' ὅ τε δ ὴ Τρ ώ εσσιν ἐ ν ἀ γρομ έ νοισιν ἔ μιχθεν  στ ά ντων μ ὲ ν Μεν έ λαος ὑ πε ί ρεχεν ε ὐ ρ έ ας ὤ μους, 210  ἄ μφω δ ' ἑ ζομ έ νω γεραρ ώ τερος ἦ εν Ὀ δυσσε ύ ς.  ἀ λλ ' ὅ τε δ ὴ μ ύ θους κα ὶ μ ή δεα π ᾶ σιν ὕ φαινον  ἤ τοι μ ὲ ν Μεν έ λαος ἐ πιτροχ ά δην ἀ γ ό ρευε,  πα ῦ ρα μ ὲ ν ἀ λλ ὰ μ ά λα λιγ έ ως, ἐ πε ὶ ο ὐ πολ ύ μυθος  ο ὐ δ ' ἀ φαμαρτοεπ ή ς. ἦ κα ὶ γ έ νει ὕ στερος ἦ εν. 215

 ἀ λλ ' ὅ τε δ ὴ πολ ύ μητις ἀ να ί̈ ξειεν Ὀ δυσσε ὺ ς  στ ά σκεν, ὑ πα ὶ δ ὲ ἴ δεσκε κατ ὰ χθον ὸ ς ὄ μματα π ή ξας,  σκ ῆ πτρον δ ' ο ὔ τ ' ὀ π ί σω ο ὔ τε προπρην ὲ ς ἐ ν ώ μα,  ἀ λλ ' ἀ στεμφ ὲ ς ἔ χεσκεν ἀί̈ δρει ̈ φωτ ὶ ἐ οικ ώ ς.  φα ί ης κε ζ ά κοτ ό ν τ έ τιν ' ἔ μμεναι ἄ φρον ά τ ' α ὔ τως. 220  ἀ λλ ' ὅ τε δ ὴ ὄ πα τε μεγ ά λην ἐ κ στ ή θεος ε ἵ η  κα ὶ ἔ πεα νιφ ά δεσσιν ἐ οικ ό τα χειμερ ίῃ σιν,  ο ὐ κ ἂ ν ἔ πειτ ' Ὀ δυσ ῆί̈ γ ' ἐ ρ ί σσειε βροτ ὸ ς ἄ λλος.  ο ὐ τ ό τε γ ' ὧ δ ' Ὀ δυσ ῆ ος ἀ γασσ ά μεθ ' ε ἶ δος ἰ δ ό ντες.  τ ὸ τρ ί τον α ὖ τ ' Α ἴ αντα ἰ δ ὼ ν ἐ ρ έ ειν ' ὃ γεραι ό ς : 225  τ ί ς τ ὰ ρ ὅ δ ' ἄ λλος Ἀ χαι ὸ ς ἀ ν ὴ ρ ἠύ̈ ς τε μ έ γας τε  ἔ ξοχος Ἀ ργε ί ων κεφαλ ή ν τε κα ὶ ε ὐ ρ έ ας ὤ μους ;

 τ ὸ ν δ ' Ἑ λ έ νη ταν ύ πεπλος ἀ με ί βετο δ ῖ α γυναικ ῶ ν :  ο ὗ τος δ ' Α ἴ ας ἐ στ ὶ πελ ώ ριος ἕ ρκος Ἀ χαι ῶ ν :  Ἰ δομενε ὺ ς δ ' ἑ τ έ ρωθεν ἐ ν ὶ Κρ ή τεσσι θε ὸ ς ὣ ς 230  ἕ στηκ ', ἀ μφ ὶ δ έ μιν Κρητ ῶ ν ἀ γο ὶ ἠ γερ έ θονται.  πολλ ά κι μιν ξε ί νισσεν ἀ ρη ί̈ φιλος Μεν έ λαος  ο ἴ κ ῳ ἐ ν ἡ μετ έ ρ ῳ ὁ π ό τε Κρ ή τηθεν ἵ κοιτο.  ν ῦ ν δ ' ἄ λλους μ ὲ ν π ά ντας ὁ ρ ῶ ἑ λ ί κωπας Ἀ χαιο ύ ς,  ο ὕ ς κεν ἐὺ̈ γνο ί ην κα ί τ ' ο ὔ νομα μυθησα ί μην. 235  δοι ὼ δ ' ο ὐ δ ύ ναμαι ἰ δ έ ειν κοσμ ή τορε λα ῶ ν  Κ ά στορ ά θ ' ἱ ππ ό δαμον κα ὶ π ὺ ξ ἀ γαθ ὸ ν Πολυδε ύ κεα  α ὐ τοκασιγν ή τω, τ ώ μοι μ ί α γε ί νατο μ ή τηρ.  ἢ ο ὐ χ ἑ σπ έ σθην Λακεδα ί μονος ἐ ξ ἐ ρατειν ῆ ς,  ἢ δε ύ ρω μ ὲ ν ἕ ποντο ν έ εσσ ' ἔ νι ποντοπ ό ροισι, 240  ν ῦ ν α ὖ τ ' ο ὐ κ ἐ θ έ λουσι μ ά χην καταδ ύ μεναι ἀ νδρ ῶ ν  α ἴ σχεα δειδι ό τες κα ὶ ὀ νε ί δεα π ό λλ ' ἅ μο ί ἐ στιν.  ὣ ς φ ά το, το ὺ ς δ ' ἤ δη κ ά τεχεν φυσ ί ζοος α ἶ α  ἐ ν Λακεδα ί μονι α ὖ θι φ ί λ ῃ ἐ ν πατρ ί δι γα ίῃ.

 κ ή ρυκες δ ' ἀ ν ὰ ἄ στυ θε ῶ ν φ έ ρον ὅ ρκια πιστ ὰ 245  ἄ ρνε δ ύ ω κα ὶ ο ἶ νον ἐύ̈ φρονα καρπ ὸ ν ἀ ρο ύ ρης  ἀ σκ ῷ ἐ ν α ἰ γε ίῳ. φ έ ρε δ ὲ κρητ ῆ ρα φαειν ὸ ν  κ ῆ ρυξ Ἰ δα ῖ ος ἠ δ ὲ χρ ύ σεια κ ύ πελλα :  ὄ τρυνεν δ ὲ γ έ ροντα παριστ ά μενος ἐ π έ εσσιν :  ὄ ρσεο Λαομεδοντι ά δη, καλ έ ουσιν ἄ ριστοι 250  Τρ ώ ων θ ' ἱ πποδ ά μων κα ὶ Ἀ χαι ῶ ν χαλκοχιτ ώ νων  ἐ ς πεδ ί ον καταβ ῆ ναι ἵ ν ' ὅ ρκια πιστ ὰ τ ά μητε.  α ὐ τ ὰ ρ Ἀ λ έ ξανδρος κα ὶ ἀ ρη ί̈ φιλος Μεν έ λαος  μακρ ῇ ς ἐ γχε ίῃ σι μαχ ή σοντ ' ἀ μφ ὶ γυναικ ί :  τ ῷ δ έ κε νικ ή σαντι γυν ὴ κα ὶ κτ ή μαθ ' ἕ ποιτο. 255  ο ἳ δ ' ἄ λλοι φιλ ό τητα κα ὶ ὅ ρκια πιστ ὰ ταμ ό ντες  να ί οιμεν Τρο ί ην ἐ ριβ ώ λακα, το ὶ δ ὲ ν έ ονται  Ἄ ργος ἐ ς ἱ ππ ό βοτον κα ὶ Ἀ χαι ί̈ δα καλλιγ ύ ναικα.

 ὣ ς φ ά το ῥί γησεν δ ' ὃ γ έ ρων, ἐ κ έ λευσε δ ' ἑ τα ί ρους  ἵ ππους ζευγν ύ μεναι : το ὶ δ ' ὀ τραλ έ ως ἐ π ί θοντο. 260  ἂ ν δ ' ἄ ρ ' ἔ βη Πρ ί αμος, κατ ὰ δ ' ἡ ν ί α τε ῖ νεν ὀ π ί σσω.  π ὰ ρ δ έ ο ἱ Ἀ ντ ή νωρ περικαλλ έ α β ή σετο δ ί φρον.  τ ὼ δ ὲ δι ὰ Σκαι ῶ ν πεδ ί ον δ ' ἔ χον ὠ κ έ ας ἵ ππους.  ἀ λλ ' ὅ τε δ ή ῥ ' ἵ κοντο μετ ὰ Τρ ῶ ας κα ὶ Ἀ χαιο ύ ς,  ἐ ξ ἵ ππων ἀ ποβ ά ντες ἐ π ὶ χθ ό να πουλυβ ό τειραν 265  ἐ ς μ έ σσον Τρ ώ ων κα ὶ Ἀ χαι ῶ ν ἐ στιχ ό ωντο.  ὄ ρνυτο δ ' α ὐ τ ί κ ' ἔ πειτα ἄ ναξ ἀ νδρ ῶ ν Ἀ γαμ έ μνων,  ἂ ν δ ' Ὀ δυσε ὺ ς πολ ύ μητις : ἀ τ ὰ ρ κ ή ρυκες ἀ γαυο ὶ  ὅ ρκια πιστ ὰ θε ῶ ν σ ύ ναγον, κρητ ῆ ρι δ ὲ ο ἶ νον  μ ί σγον, ἀ τ ὰ ρ βασιλε ῦ σιν ὕ δωρ ἐ π ὶ χε ῖ ρας ἔ χευαν. 270  Ἀ τρε ί̈ δης δ ὲ ἐ ρυσσ ά μενος χε ί ρεσσι μ ά χαιραν,  ἥ ο ἱ π ὰ ρ ξ ί φεος μ έ γα κουλε ό ν α ἰὲ ν ἄ ωρτο,  ἀ ρν ῶ ν ἐ κ κεφαλ έ ων τ ά μνε τρ ί χας : α ὐ τ ὰ ρ ἔ πειτα  κ ή ρυκες Τρ ώ ων κα ὶ Ἀ χαι ῶ ν νε ῖ μαν ἀ ρ ί στοις.

 το ῖ σιν δ ' Ἀ τρε ί̈ δης μεγ ά λ ' ε ὔ χετο χε ῖ ρας ἀ νασχ ώ ν : 275  Ζε ῦ π ά τερ Ἴ δηθεν μεδ έ ων κ ύ διστε μ έ γιστε,  Ἠέ λι ό ς θ ', ὃ ς π ά ντ ' ἐ φορ ᾷ ς κα ὶ π ά ντ ' ἐ πακο ύ εις,  κα ὶ ποταμο ὶ κα ὶ γα ῖ α, κα ὶ ο ἳ ὑ π έ νερθε καμ ό ντας  ἀ νθρ ώ πους τ ί νυσθον ὅ τις κ ' ἐ π ί ορκον ὀ μ ό σσ ῃ,  ὑ με ῖ ς μ ά ρτυροι ἔ στε, φυλ ά σσετε δ ' ὅ ρκια πιστ ά : 280  ε ἰ μ έ ν κεν Μεν έ λαον Ἀ λ έ ξανδρος καταπ έ φν ῃ  α ὐ τ ὸ ς ἔ πειθ ' Ἑ λ έ νην ἐ χ έ τω κα ὶ κτ ή ματα π ά ντα,  ἡ με ῖ ς δ ' ἐ ν ν ή εσσι νε ώ μεθα ποντοπ ό ροισιν.  ε ἰ δ έ κ ' Ἀ λ έ ξανδρον κτε ί ν ῃ ξανθ ὸ ς Μεν έ λαος,  Τρ ῶ ας ἔ πειθ ' Ἑ λ έ νην κα ὶ κτ ή ματα π ά ντ ' ἀ ποδο ῦ ναι, 285  τιμ ὴ ν δ ' Ἀ ργε ί οις ἀ ποτιν έ μεν ἥ ν τιν ' ἔ οικεν,  ἥ τε κα ὶ ἐ σσομ έ νοισι μετ ' ἀ νθρ ώ ποισι π έ ληται.  ε ἰ δ ' ἂ ν ἐ μο ὶ τιμ ὴ ν Πρ ί αμος Πρι ά μοι ό τε πα ῖ δες  τ ί νειν ο ὐ κ ἐ θ έ λωσιν Ἀ λεξ ά νδροιο πεσ ό ντος,  α ὐ τ ὰ ρ ἐ γ ὼ κα ὶ ἔ πειτα μαχ ή σομαι ε ἵ νεκα ποιν ῆ ς 290  α ὖ θι μ έ νων, ἧό ς κε τ έ λος πολ έ μοιο κιχε ί ω.

 ἦ, κα ὶ ἀ π ὸ στομ ά χους ἀ ρν ῶ ν τ ά με νηλ έ ι ̈ χαλκ ῷ.  κα ὶ το ὺ ς μ ὲ ν κατ έ θηκεν ἐ π ὶ χθον ὸ ς ἀ σπα ί ροντας  θυμο ῦ δευομ έ νους : ἀ π ὸ γ ὰ ρ μ έ νος ε ἵ λετο χαλκ ό ς.  ο ἶ νον δ ' ἐ κ κρητ ῆ ρος ἀ φυσσ ό μενοι δεπ ά εσσιν 295  ἔ κχεον, ἠ δ ' ε ὔ χοντο θεο ῖ ς α ἰ ειγεν έ τ ῃ σιν.  ὧ δε δ έ τις ε ἴ πεσκεν Ἀ χαι ῶ ν τε Τρ ώ ων τε :  Ζε ῦ κ ύ διστε μ έ γιστε κα ὶ ἀ θ ά νατοι θεο ὶ ἄ λλοι  ὁ ππ ό τεροι πρ ό τεροι ὑ π ὲ ρ ὅ ρκια πημ ή νειαν  ὧ δ έ σφ ' ἐ γκ έ φαλος χαμ ά δις ῥέ οι ὡ ς ὅ δε ο ἶ νος 300  α ὐ τ ῶ ν κα ὶ τεκ έ ων, ἄ λοχοι δ ' ἄ λλοισι δαμε ῖ εν.  ὣ ς ἔ φαν, ο ὐ δ ' ἄ ρα π ώ σφιν ἐ πεκρα ί αινε Κρον ί ων.

Rubens, Η κρίση του Πάρη, 1636, Λονδίνο, National Gallery

 Guido Reni, Η αρπαγή της Ελένης, 1631, Louvre

 Tintoretto, Η αρπαγή της Ελένης, 1578, Prado

 Francesco Primatizzio, Η αρπαγή της Ελένης , Durham

 Gavin Hamilton, Η αρπαγή της Ελένης, 1770 Μουσείο Pushkin, Μόσχα

 Johahn Georg Platzer, Η αρπαγή της Ελένης, περίπου

 Francesco Xanto Avelli, Η αρπαγή της Ελένης, 1534, Urbino

 Η αρπαγή της Ελένης ( αγνώστου ), πιάτο περίπου , Μουσείο του Χόλμπουρν

 Honore΄ Daumier, Η αρπαγή της Ελένης, λιθογραφία, 1842

 Pierre Puget, Η αρπαγή της Ελένης, 1683, Detroit

 Η αρπαγή της Ελένης, ελληνικό γραμματόσημο, 1983

 Η αρπαγή της Ελένης, ανάγλυφη παράσταση, Ρώμη, Mουσείο Lateran

 Gabriel Rossetti, Η Ελένη, 1863, Hamburg

 Evelyn de Morgan, Η Ελένη, 1898 Λονδίνο, De Morgan Center

 Canova, Η Ελένη, 1807, Kοπεγχάγη

 J.-L. David, Ο έρωτας της Ελένης και του Πάρη, 1788, Louvre

 Η Ελένη και ο Πάρης ( τοιχογραφία ), Πομπηία

Η Ελένη στο θρήνο για τον Έκτορα  Προσπάθεια του ποιητή να κλείσει το έπος με το πρόσωπο που θεωρήθηκε η αφορμή του τρωικού πολέμου  Ένα γενικότερο στοιχείο θεσμικής υπέρβασης που παρατηρείται στη σύλληψη της Ελένης και φαίνεται να εγγράφεται στο έπος

 Στην Τροία η Ελένη είναι η « Ελένη της Σπάρτης »  Στην Σπάρτη η Ελένη είναι η « Ελένη της Τροίας »

 Tiepolo, Η κατασκευή του δούρειου ίππου, 1760 (περίπου), Λονδίνο, National Gallery

 Tiepolo, Η είσοδος του δούρειου ίππου στην Τροία, 1760 (περίπου), Λονδίνο, National Gallery

Οδύσσεια δ τρὶς δὲ περίστειξας κοῖλον λόχον ἀμφαφόωσα, ἐκ δ’ ὀνομακλήδην Δαναῶν ὀνόμαζας ἀρίστους, πάντων Ἀργείων φωνήν ἴσκουσ’ ἀλόχοισιν. αὐτάρ ἐγὼ καὶ Τυδεϊδης καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς ἥμενοι ὲν μέσσοισον ἀκούσαμεν ὡς ἐβόησας. νώϊ μὲν ἀμφοτέρω μενεήναμεν ὁρμηθέντε ἢ ἐξελθέμεναι ἢ ἔνδοθεν αἶψ’ ὑπακοῦσαι. ἀλλ’ Ὀδυσεύς κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένω περ. ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντες ἀκὴν ἔσαν υἷες Ἀχαιῶν, Ἄντικλος δὲ σέ γ’ οἶος ἀμείψεσθαι ἐπέεσιν ἤθελεν. ἀλλ’ Ὀδυσσεύς ἐπὶ μάστακα χερςὶν πίεζε νωλεμέως κρατερῆισι, σάωσε δὲ πάντας Ἀχαιούς. Close to Home, by John McPherson

“I’ve got a bad feeling about this!”

”

M ετά το θάνατο του Πάρη, η Ελένη είναι ελεύθερη να γυρίσει αν θέλει στον Μενέλαο, ο όρκος των μνηστήρων παύει να τους δεσμεύει και το αφηγηματικό έρεισμα ολόκληρου του τρωικού πολέμου διαρρήδην ακυρώνεται. Την ισχύ αυτής της δέσμευσης διατηρεί ο γάμος με τον Δηίφοβο, παρατείνοντας έτσι ως την τελευταία στιγμή τη δισυπόστατη συζυγική ιδιότητα της Ελένης. Ακόμα και στην κοιλιά του δούρειου ίππου, σε μια παρωδία εγκυμοσύνης, οι μνηστήρες ( με μόνη και ρητή εξαίρεση τον Οδυσσέα ) παραμένουν πιστοί στον όρκο τους. Παραμένουν ακόμη ευεπίφοροι στη γοητεία όχι μόνον της όψης αλλά και της φωνής της Ελένης και πείθονται ότι ακούνε τη φωνή της γυναίκας τους. Με την ευπιστία τους αυτή, δηλώνουν έμμεσα τη σύγχυσή τους αλλά και την επιθυμία τους να ήταν πράγματι αυτή η φωνή της γυναίκας τους, αφού η Ελένη, στο βάθος, παραμένει η γυναίκα που διεκδίκησαν να παντρευτούν, η γυναίκα που αποτελεί την ιδεατή, επιθυμητή και ανέφικτη γαμήλια επιδίωξη.