Bronsted – Lowry Οξεοβασική ισορροπία Οξέα(H 2 CO 2 )Ανθρακικό οξύ Αποδεσμεύει Η + Βάσεις(NαHCO3)Διττανθρακικό νάτριο Δεσμεύει Η + Sorensen Η πυκνότητα των ιόντων Η + εκφράζεται με pH 7,36 - 7,44

Οξεοβασική ισορροπία O μηχανισμός εξουδετέρωσης ιόντων Η + O μηχανισμός εξουδετέρωσης ιόντων Η + Το pH μας ενημερώνει για την παρουσία οξέωσης ή αλκάλωσης Οξέωση: Αύξηση συγκέντρωσης Η + του αίματος – μείωση pH <7,35 (όσο αυξάνεται η τιμή του Η + τόσο μειώνεται το pH του αίματος) Αλκάλωση: Ελάττωση συγκέντρωσης Η + αίματος - αύξηση του pH>7,45 (όσο μειώνεται η τιμή των Η + τόσο αυξάνεται το pΗ) Αλκάλωση: Ελάττωση συγκέντρωσης Η + αίματος - αύξηση του pH>7,45 (όσο μειώνεται η τιμή των Η + τόσο αυξάνεται το pΗ) Oι ακραίες τιμές του είναι 6,8 & 7,8 - επί pΗ 7.8 επέρχεται θάνατος. Oι ακραίες τιμές του pH είναι 6,8 & 7,8 - επί pΗ 7.8 επέρχεται θάνατος.

Οξεοβασικές διαταραχές pCO 2 : μας πληροφορεί αν συμβαίνει Αναπνευστική οξέωση ή αλκάλωση pCO 2 : μας πληροφορεί αν συμβαίνει Αναπνευστική οξέωση ή αλκάλωση Φ.Τ. pCO 2 Φ.Τ. pCO mmHg p Φ.Τ. pO 2 >90 mmHg Aν Aναπνευστική Οξέωση: pCO 2 >45mmHg επί pH<7,35 (Υπερκαπνία) Αναπνευστική Αλκάλωση:pCO 2 7,45 (Υποκαπνία)

Οξεοβασικές διαταραχές πληροφορεί συμβαίνει HCO 3 - (διτανθρακικά): μας πληροφορεί αν συμβαίνει Μεταβολική οξέωση ή αλκάλωση Φ.Τ HCO mEq/L Μεταβολική οξέωση: HCO 3 - <22mEq/L pH<7,35 Μεταβολική οξέωση: HCO 3 - <22mEq/L επί pH<7,35 Μεταβολική Αλκάλωση: HCO 3 - >28mEq/L pH>7,45 Μεταβολική Αλκάλωση: HCO 3 - >28mEq/L επί pH>7,45

Μεταβολική οξέωση  Αίτια  Αυξημένη απώλεια διττανθρακικών: διάρροια, παγκρεατίτιδα, χολικά συρίγγια κλπ.  Αυξημένη παραγωγή οξέων: Σακχαρώδης διαβήτης, Shock, δηλητηρίαση με σαλικυλικά (ασπιρίνη)  Μειωμένη αποβολή οξέων: νεφρική ανεπάρκεια, πρόωρα νεογνά

Μεταβολική οξέωση  Κλινική εικόνα Βαρέως πάσχοντα ασθενή Βαρέως πάσχοντα ασθενή Υπέρπνοια, για την αποβολή του CO 2 (βαθειά και συχνή αναπνοή τύπου Kussmaul) Υπέρπνοια, για την αποβολή του CO 2 (βαθειά και συχνή αναπνοή τύπου Kussmaul) Αποπροσανατολισμός - διανοητική σύγχυση Αποπροσανατολισμός - διανοητική σύγχυση Απώλεια συνείδησης σε βαριά οξέωση Απώλεια συνείδησης σε βαριά οξέωση

Μεταβολική οξέωση  Θεραπεία-Νοσηλευτικές παρεμβάσεις Αιτιολογική αντιμετώπιση: π.χ διάρροιας, αιμοκάθαρση σε νεφρική ανεπάρκεια κλπ. Αιτιολογική αντιμετώπιση: π.χ διάρροιας, αιμοκάθαρση σε νεφρική ανεπάρκεια κλπ. Χορήγηση διττανθρακικών: Sodium Bicarbonate 4% Χορήγηση διττανθρακικών: Sodium Bicarbonate 4% Χορήγηση Dextrose 5% & Ινσουλίνης επί υπερκαλιαιμίας: εισάγεται το Κ + εντός του κυττάρου & μειώνεται η τιμή του στο αίμα Χορήγηση Dextrose 5% & Ινσουλίνης επί υπερκαλιαιμίας: εισάγεται το Κ + εντός του κυττάρου & μειώνεται η τιμή του στο αίμα Επανεκτίμηση Ζ.Σ & αερίων αίματος Επανεκτίμηση Ζ.Σ & αερίων αίματος

Αναπνευστική οξέωση  Μειωμένη αποβολή CO 2, αύξησή του στο πλάσμα & πτώση του pH  Αίτια Καταστολή του κέντρου αναπνοής από φάρμακα (οπιοειδή, υψηλές δόσεις ηρεμιστικών κλπ.) Νευρίτιδες, ατυχήματα, Ca ΚΝΣ Νευρίτιδες, ατυχήματα, Ca ΚΝΣ Παθήσεις πνευμόνων (πνευμοθώρακας, πνευμονικό οίδημα, πνευμονία κλπ.) Παθήσεις πνευμόνων (πνευμοθώρακας, πνευμονικό οίδημα, πνευμονία κλπ.) Απόφραξη αεραγωγών Απόφραξη αεραγωγών Παθήσεις θωρακικού τοιχώματος π.χ. κατάγματα πλευρών Παθήσεις θωρακικού τοιχώματος π.χ. κατάγματα πλευρών

Αναπνευστική οξέωση  Κλινική Εικόνα Κεφαλαλγία Κεφαλαλγία Μεγάλη ερυθρότητα οφθαλμών (λόγω αγγειοδιαστολής του εγκεφάλου από την αύξηση του CO 2 ) Μεγάλη ερυθρότητα οφθαλμών (λόγω αγγειοδιαστολής του εγκεφάλου από την αύξηση του CO 2 ) Διανοητική σύγχυση λόγω υποξαιμίας του εγκεφάλου (πτώση PO 2 ) Διανοητική σύγχυση λόγω υποξαιμίας του εγκεφάλου (πτώση PO 2 ) Κώμα αν δεν αναταχθεί Κώμα αν δεν αναταχθεί

Αναπνευστική οξέωση  Θεραπεία-Νοσηλευτικές παρεμβάσεις Άρση αιτίου: χορήγηση αντιδότων σε υπερβολικές δόσεις οπιοειδών (ναλοξόνη) βενζοδιαζεπινών (φλουμαζελίνη) Άρση αιτίου: χορήγηση αντιδότων σε υπερβολικές δόσεις οπιοειδών (ναλοξόνη) βενζοδιαζεπινών (φλουμαζελίνη) Χορήγηση Ο 2 & βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων Χορήγηση Ο 2 & βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων Διέγερση κέντρου αναπνοής με φάρμακα Διέγερση κέντρου αναπνοής με φάρμακα Σε βαριές περιπτώσεις, καταστολή & μηχανικός αερισμός (ενδοτραχειακή διασωλήνωση) Σε βαριές περιπτώσεις, καταστολή & μηχανικός αερισμός (ενδοτραχειακή διασωλήνωση)

Μεταβολική Αλκάλωση  Ο οργανισμός για να αυξήσει τη μειωμένη ποσότητα Η + εξάγει από το κύτταρο Η + προς το αίμα & εισάγει στο κύτταρο Κ +, με συνέπεια υποκαλιαιμία  Η Μεταβολική Αλκάλωση αποτελεί τη συχνότερη διαταραχή σε χειρουργημένους ασθενείς που παρουσιάζουν συχνούς εμέτους ή το Levine παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα Αίτια Έμετοι-Levine, αυξημένη απώλεια Η + λόγω αποβολής υδροχλωρικού οξέως (αποτελείται από Η + και CL-) Έμετοι-Levine, αυξημένη απώλεια Η + λόγω αποβολής υδροχλωρικού οξέως (αποτελείται από Η + και CL-) Υποκαλιαιμία Υποκαλιαιμία Χορήγηση αλκαλικών ουσιών (αντιόξινα) Χορήγηση αλκαλικών ουσιών (αντιόξινα)

Μεταβολική Αλκάλωση  Κλινική εικόνα Η μεταβολική αλκάλωση προκαλεί μείωση του ιονισμένου Cα ++, με συνέπεια: Η μεταβολική αλκάλωση προκαλεί μείωση του ιονισμένου Cα ++, με συνέπεια: - Αύξηση νευρομυϊκής διεγερσιμότητας, που εκδηλώνεται ως τετανία (ανώμαλη σύσπαση των μυών, μυϊκοί πόνοι) - Μείωση συσταλτικότητας του μυοκαρδίου, που εκδηλώνεται ως βραδυκαρδία - Οι έμετοι προκαλούν μείωση του όγκου υγρών (υποογκαιμία), με αποτέλεσμα πτώση Α.Π., ταχυσφυγμία

Μεταβολική Αλκάλωση  Θεραπεία-Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Αιτιολογική: διακοπή εμέτων, διόρθωση υποκαλιαιμίας, διακοπή φαρμάκων κλπ. Αιτιολογική: διακοπή εμέτων, διόρθωση υποκαλιαιμίας, διακοπή φαρμάκων κλπ. Χορήγηση χλωριούχου καλίου επί υποκαλιαιμίας Χορήγηση χλωριούχου καλίου επί υποκαλιαιμίας Χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου (Calcium cluconate 5%) επί τετανίας Χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου (Calcium cluconate 5%) επί τετανίας Χορήγηση διαλυμάτων NaCl IV επί υποογκαιμίας Χορήγηση διαλυμάτων NaCl IV επί υποογκαιμίας

Αναπνευστική Αλκάλωση  Υπερβολική αποβολή CO 2 από πνεύμονες, μείωση του pCO 2 (υποκαπνία) & αύξηση pH (αλκαλαιμία) Αίτια Ψυχογενή αίτια: υστερία (λόγω ταχύπνοιας) Ψυχογενή αίτια: υστερία (λόγω ταχύπνοιας) Όγκοι / Λοιμώξεις ΚΝΣ (εγκεφαλίτιδες) Όγκοι / Λοιμώξεις ΚΝΣ (εγκεφαλίτιδες) Φάρμακα: δηλητηρίαση με σαλικυλικά διεγείρει το κέντρο της αναπνοής & προκαλεί ταχύπνοια Φάρμακα: δηλητηρίαση με σαλικυλικά διεγείρει το κέντρο της αναπνοής & προκαλεί ταχύπνοια Υπέρπνοια λόγω αυξημένου υψομέτρου: χαμηλό Ο 2, ο οργανισμός αντιρροπιστικά αυξάνει το βάθος των αναπνοών για εξοικονόμηση περισσότερου Ο 2 Υπέρπνοια λόγω αυξημένου υψομέτρου: χαμηλό Ο 2, ο οργανισμός αντιρροπιστικά αυξάνει το βάθος των αναπνοών για εξοικονόμηση περισσότερου Ο 2

Αναπνευστική Αλκάλωση  Κλινική εικόνα Αιμωδίες - μουδιασμα άκρων Αιμωδίες - μουδιασμα άκρων Τετανία λόγω μείωσης Cα ++ Τετανία λόγω μείωσης Cα ++ Ζάλη, αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής Ζάλη, αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής  Θεραπεία-Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Αιτιολογική: πλύση στομάχου επί λήψης σαλικυλικών Αιτιολογική: πλύση στομάχου επί λήψης σαλικυλικών Εισπνοές CO 2 : αναπνοές μέσα από σακούλα Εισπνοές CO 2 : αναπνοές μέσα από σακούλα Χορήγηση φαρμάκων για αναπνευστική καταστολή Χορήγηση φαρμάκων για αναπνευστική καταστολή