Πανεπιστήμια Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική ηλικία Μάθημα: Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Καθηγητής: Κώστας Ραβάνης Πιτερού Γεωργία: ΑΜ 5446

Η ΓΗ ΩΣ ΟΥΡΑΝΙΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΕΝΑΛΑΓΗ ΜΕΡΑΣ ΚΑΙ ΝΥΧΤΑΣ Πριν ξεκινήσουμε τις δραστηριότητες, την ώρα που τα παιδιά παίζουν θα έχω βάλει να ακούγεται το τραγούδι «Αν όλα τα παιδιά της Γης», για να πάρουμε αφορμή από εκεί για να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας.

ΣΤΟΧΟΣ: Να δω πώς νομίζουν ότι είναι το σχήμα της γης και πώς το αιτιολογούν. ΥΛΙΚΑ: Χαρτιά, μαρκαδόροι. Με αφορμή το τραγούδι ζητάω να μου ζωγραφίσουν τη γη. Αφού ολοκληρώσουν τις ζωγραφιές θα τις σχολιάσουμε και θα ζητάω από κάθε παιδί να μου αιτιολογήσει τη ζωφραφιά του. Στο τέλος αυτής της δραστηριότητας θα έχω μια καθαρή εικόνα για το επίπεδο που βρίσκεται η τάξη μου σε αυτό το θέμα, για να μπορέσω να προχωρήσω παρακάτω.

ΣΤΟΧΟΣ: Να δουν πώς είναι το πραγματικό σχήμα της γης και να αρχίσουν να το επεξεργάζονται μέσα τους. ΥΛΙΚΑ: Η/Υ. Καθόμαστε όλοι μπροστά από τον Η/Υ και χρησιμοποιώντας την εφαρμογή Google Earth, θα δούμε πώς είναι πραγματικά η γη. Αφού λοιπόν τους το δείξω και συζητήσουμε για το σχήμα της, μετά θα ‘’παίξουμε΄΄ λίγο με την εφαρμογή αυτή, ψάχνοντας διάφορες χώρες και πόλεις. Επίσης θα σχολιάσουμε και το χρώμα που υπερτερεί στον πλανήτη μας.

ΣΤΟΧΟΣ: Να καταλάβουν ότι εκτός από τη γη, υπάρχουν και άλλοι πλανήτες. ΥΛΙΚΑ: Η/Υ, τραγούδι «Μια γιορτή στη γειτονιά του Ήλιου». Θα ρωτήσω τα παιδιά αν ξέρουν άλλους πλανήτες. Αφού απαντήσουν, θα τους εξηγήσω ότι εκτός από τη γη υπάρχουν και άλλοι πλανήτες και θα τους γνωρίσουμε μέσα από ένα τραγούδι. Μετά θα τους ζητήσω να μου πουν αν θυμούνται κανένα όνομα ή χαρακτηριστικό από τους πλανήτες. Θα κλείσουμε με μια ερώτηση για να περάσουμε στην επόμενη δραστηριότητα. «Γιατί πιστεύετε ότι το τραγούδι λεγόταν μια γιορτή στη γειτονιά του ήλιου;», «Τι σχέση έχει ο ήλιος με τους πλανήτες και ειδικότερα με τη γη;».

ΣΤΟΧΟΣ: Να καταλάβουν ότι η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο αλλά και γύρω από τον εαυτό της. ΥΛΙΚΑ: Μικρές υδρόγειες σφαίρες. Αφού ακούσω τις απαντήσεις θα τους εξηγήσω ότι η γη, όπως και οι άλλοι πλανήτες, γυρνάνε γύρω από τον ήλιο. Για να το εμπεδώσουν ακόμη καλύτερα θα καθίσω στη μέση, κάνοντας τον ήλιο, και θα τους ζητήσω να κινηθούν γύρω μου όπως κάνει και η γη μας. Αφού λοιπόν καταλάβουν αυτή την κίνηση, σε ένα πρώτο επίπεδο, μετά θα τους εμφανίσω τέσσερις μικρές υδρόγειες σφαίρες.

Θα τα χωρίσω σε ομάδες και η κάθε μία θα πάρει από μία υδρόγειο σφαίρα για να την επεξεργαστεί. Μετά θα ξανακάτσουμε όλοι μαζί και θα τους ζητήσω να μου πουν τί παρατήρησαν στην υδρόγειο σφαίρα. Θα προσπαθήσω να επικεντρωθούμε στο γεγονός ότι η υδρόγειος σφαίρα γυρίζει γύρω από τον εαυτό της. Εκεί λοιπόν θα τους εξηγήσω ότι όσο η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο, ταυτόχρονα γυρίζει και γύρω από τον εαυτό της.

ΣΤΟΧΟΣ: Να καταλάβουν ότι η εναλλαγή μέρας – νύχτας, οφείλεται στην περιστροφή της γης γύρω από τον εαυτό της. ΥΛΙΚΑ: Η/Υ, ήλιος από χαρτόνι και υδρόγειος σφαίρα. Χρησιμοποιώντας μια υδρόγειο σφαίρα κι έναν ήλιο θα προσπαθήσω να τους κάνω ολοκληρωμένη αναπαράσταση της κίνησης της γης σε σχέση με τον ήλιο. Θα το κάνουν και τα παιδιά και μετά θα ζητάω, δείχνοντας μια πλευρά του πλανήτη, να μου πουν αν εκεί είναι μέρα ή νύχτα ανάλογα με τη θέση της ως προν τον ήλιο.

Σε εκείνη τη φάση θα προσπαθήσω να οδηγηθούμε όλοι μαζί στο συμπέρασμα ότι αυτός είναι ο λόγος που έχουμε εναλλαγή μέρας – νύχτας. Όταν το κάνουμε αυτό, μετά θα πάμε πάλι στον Η/Υ και θα χρησιμοποιήσουμε το Google Earth, για να δούμε εκεί ακόμα πιο ξεκάθαρα ότι εξαιτίας της κίνησης γύρω από τον εαυτό της, η γη έχει την εναλλαγή μέρας – νύχτας.

ΣΤΟΧΟΣ: Να δω πόσα πράγματα από αυτά που κάναμε έχουν εμπεδώσει τα παιδιά. ΥΛΙΚΑ: Χαρτόνι με εντολές. Θα παίξουμε το κυνήγι του θησαυρού. Σε διάφορα μέρη θα ψάχνουν να βρουν το χαρτάκι με την ερώτηση και θα πρέπει να απαντήσουν σωστά για να οδηγούνται στην επόμενη γωνιά για την επόμενη. Εννοείται πως οι ερωτήσεις θα έχουν σχέση με τις προηγούμενες δραστηριότητες. Στόχος είναι να φτάσουν στην τελευταία ερώτηση, η οποία θα αποκαλύψει και τον θησαυρό, ο οποίος θα είναι μια εκδρομή στο πλανητάριο.