α. Ανάλογα με τον τρόπο διανομής Οπτικοί δίσκοι (CD-ROM, DVD-ROM) Περίπτερα πληροφοριών(Kiosks) Πραγματικού χρόνου (Online) Διαδίκτυο (Internet) Κατηγορίες εφαρμογών πολυμέσων β. Ανάλογα με την χρήση Ενημέρωση Εκπαίδευση Ψυχαγωγία

α. Η πληροφορία έχει ψηφιακή φύση Κύρια χαρακτηριστικάπολυμέσων Κύρια χαρακτηριστικά πολυμέσων β. Έχει τη δυνατότητα της Διάδρασης γ. Είναι συμπιεσμένη Μια έγχρωμη εικόνα 1024Χ768 pixels (20cmΧ27cm στα 96ppi) με βάθος χρώματος 24 bit καταλαμβάνει 2,25MByte Ένα λεπτό ήχου ποιότητας CD (44,1ΚHz,16bit, stereo) καταλαμβάνει 10,1 MB ρυθμός 1,35Mbit/sec Ένα λεπτό video ποιότητας DVD σε PAL (720X576 pixels, 25F/sec, βάθος χρώματος 24 bit, και ήχο 48KHz -16bit - stereo) καταλαμβάνει 1861 ΜB ρυθμός 248,14 Mbit/sec

ΠΟΛΥΜΕΣΑ 1.Κείμενο 2.Εικόνα και γραφικά 3.Ήχος 4.Σχεδιοκίνηση (animation) 5.Video Δομικά στοιχεία πολυμέσων

Το περιεχόμενό του Τη μορφοποίησή του Το χρόνο και το ρυθμό παρουσίασής του Κείμενο Χαρακτηρίζεται από:

Πληκτρολόγηση Σάρωση και οπτική αναγνώριση χαρακτήρων Αναγνώριση ομιλίας Κείμενο Δημιουργείται με:

α. Ήχος περιεχομένου: Παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες στο χρήστη πχ.Ήχος β. Ήχος περιβάλλοντος: Δεν παρέχει πληροφόρηση αλλά ενισχύει και βελτιώνει την παρουσίαση πχ. Χρήση - Αφηγήσεις για γεγονότα ή περιστατικά που σχετίζονται με το θέμα - Μαρτυρίες (Ιστορικό Ντοκουμέντο – Απαγγελία ενός ποιήματος) - Εκφωνήσεις περιεχομένων εφαρμογής – οδηγίες πλοήγησης – Επεξηγήσεις - Μουσική επένδυση - Ηχητικά εφέ

Ήχος Τα ηχητικά σήματα που προέρχονται από εξωτερικές πηγές είναι αναλογικά και επομένως πρέπει να μετατραπούν σε ψηφιακή πληροφορία, ώστε να είναι αναγνωρίσιμα από τον υπολογιστή. Σήμερα μπορούμε να παράγουμε ψηφιακό ήχο συνδέοντας στην είσοδο της κάρτας ήχου του υπολογιστή αναλογικές πηγές, όπως μαγνητόφωνο, πικάπ, CD-player, ραδιόφωνο, τηλεόραση, μικρόφωνο, συνθεσάιζερ κλπ. Η κάρτα ήχου μετατρέπει τα αναλογικά ηχητικά σήματα σε ψηφιακά.

α. Ψηφιακός ήχος Ήχος- Είδη - Τη συχνότητα δειγματοληψίας (sampling rate) - Το μέγεθος δείγματος (sampling size) Χαρακτηρίζεται από: Η ψηφιοποίηση γίνεται από μία ειδική μονάδα που λέγεται Μετατροπέας Αναλογικού Σήματος σε Ψηφιακό (Analog to Digital Converter, ADC). Ο μετατροπέας ADC παίρνει δείγματα του πρωτότυπου αναλογικού σήματος με κάποιο συγκεκριμένο ρυθμό.

Ρυθμός (Συχνότητα) δειγματοληψίας: Ήχος- Ψηφοποποίηση Είναι ο αριθμός των δειγμάτων που παίρνει η κάρτα του ήχου ανά δευτερόλεπτο και μετριέται σε Hz. Όσο ψηλότερος είναι ο ρυθμός δειγματοληψίας τόσο πιο ποιοτικό ηχητικό αποτέλεσμα έχουμε. Καθιερωμένες συχνότητες δειγματοληψίας: 8ΚΗz, KHz, KHz και 44.1 KHz.

Μέγεθος δείγματος: Ήχος- Ψηφοποποίηση Είναι ο αριθμός των δυαδικών ψηφίων (bit) που χρησιμοποιούνται για την καταγραφή του πλάτους του σήματος. Καθορίζει το πλήθος των διακριτών σταθμών τάσης στις οποίες αναλύεται το ηχητικό σήμα

Μέγεθος αρχείου ήχου: Ήχος- Ψηφοποποίηση Χωρητικότητα (bits) = Κ x [Συχνότητα δειγματοληψίας(Hz)] x [ Eυρος Δείγματος(bits)]x [χρονικη διάρκεια(sec)] Όπου Κ(κανάλια)= 1 για μονοφωνικό ήχο, 2 για στερεοφωνικό Πχ για την ψηφιακή καταγραφή στερεοφωνικού ήχου 1 sec με δειγματοληψία 44.1 KHz και ανάλυσή 16 bit απαιτούνται (2x44100x16x1) bit ή Byte. Έτσι για 1 min ψηφιακής μουσικής χρειάζονται 10.1 MB.

β. Ήχος MIDI (Musical Instrument Digital Interface) Ήχος - Είδη Δημιουργείται από ηλεκτρονικά μουσικά όργανα (Synthesizers) Σύμφωνα με αυτό, δεν αποθηκεύεται το ψηφιοποιημένο σήμα του μουσικού οργάνου αλλά μια σειρά ειδικών πληροφοριών που απαιτούνται για την αναπαραγωγή του ηχητικού σήματος. Επειδή περιέχουν κώδικα και όχι ψηφιακές πληροφορίες κυματομορφών έχουν σημαντικά μικρότερο μέγεθος σε σχέση με τα αρχεία ψηφιοποιημένου ήχου Πληροφορίες που καταγράφονται: -Ο χρόνος που έμεινε πατημένο το πλήκτρο -Η ένταση με την οποία πατήθηκε -Η νότα -Το όργανο που παρήγαγε τη νότα

Βασικές μορφοποιήσεις (formats) αρχείων ήχου ΕπέκτασηΠρότυποΠεριγραφή.rifRIFF Αναπτύχθηκε από την Microsoft και υποστηρίζει αρχεία ψηφιακού ήχου WAV και MIDI..wavWave Αποτελεί το πρότυπο αποθήκευσης ψηφιακού ήχου και είναι υποσύνολο του πρότυπου RIFF..midMIDI Διεθνές πρότυπο για την αποθήκευση μουσικών αρχείων MIDI..aifAIFF Δημιουργήθηκε από την Apple αλλά χρησιμοποιείται σε όλες τις πλατφόρμες. Υποστηρίζει δειγματοληψία 32 bit..rmiRMI Αναπτύχθηκε από την Microsoft για αρχεία MIDI..mp3MPEG-layer 3 Πρότυπο συμπιεσμένων αρχείων ήχου. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη διακίνηση αρχείων μουσικής στο διαδίκτυο..wmaWMA Windows Media Audio. Αναπτύχθηκε από την Microsoft με στόχο την υποστήριξη απωλεστικής συμπίεσης..raReal Audio Προορίζεται για την άμεση αναπαραγωγή ήχων μέσω του διαδικτύου.

α. Εικόνα και γραφικά περιεχομένου Φωτογραφίες Σκίτσα Γραφικές παραστάσεις Διαγράμματα ροής Διαγράμματα οργάνωσης Εικόνα και γραφικά β. Εικόνα και γραφικά περιβάλλοντος Φόντο οθόνης Εργαλεία πλοήγησης Πλήκτρα ενεργειών Χρήση

α. Χαρτογραφικές ή ψηφιογραφικές εικόνες (bitmap graphics) Εικόνα - Είδη -Την ψηφιοποίηση εικόνων μέσω σαρωτή -Τις ψηφιακές φωτογραφικές και εικονοληπτικές μηχανές -Την σύλληψη εικόνων από τη οθόνη του υπολογιστή -Την ψηφιοποίηση εικόνων βίντεο ή τηλεόρασης μέσω ειδικής κάρτας -Τα προγράμματα δημιουργίας και επεξεργασίας χαρτογραφικής εικόνας. Δημιουργούνται από: Χαρακτηρίζονται από: - Την ανάλυση (resolusion) - Το χρωματικό βάθος (color depth) - Τη διάσταση(size) - Τη διάσταση (size)

- Την ανάλυση (resolusion): Εκφράζει την πυκνότητα των εικονοστοιχείων της εικόνας σε κάθε διάσταση και μετριέται σε σημεία ανά ίντσα (dots per inch - dpi/ pixels per inch - ppi) (Σύγχρονες TFT οθόνες > 72 dpi) -Τη διάσταση(size): Πλάτος x Ύψος, ως ορθογώνιο παραλληλόγραμμο που περιβάλει την εικόνα -Τη διάσταση (size): Πλάτος x Ύψος, ως ορθογώνιο παραλληλόγραμμο που περιβάλει την εικόνα -Το χρωματικό βάθος (color depth): 1bit = 2 χρώματα 1bit = 2 χρώματα 8 bits = bits = bits = bits = bits = 2 24 = bits = 2 24 =

= (αριθμός pixels) x (βάθος χρώματος) = [(pixels κατά πλάτος) x (pixels κατά ύψος)] x (βάθος χρώματος) = [(ανάλυση x πλάτος) x (ανάλυση x ύψος)] x (βάθος χρώματος) (2560 x 1920)pixels x 24bit = p x 24bit = bits = = bytes = KB = 14,06 MB [(100ppi x 10”) x (100ppi x 7,5”)] x 24bit = (1000 x 750)p x 24bit = = p x 24bit = bits = bytes = 2,14 MB Μέγεθος του αρχείου ψηφιογραφικής εικόνας

-Συμπίεση χωρίς απώλειες (LZW) *.TIF, *.PSD -Συμπίεση με απώλειες (JPEG, GIF) *.JPG, *.GIF Α Γ Β Συμπίεση αρχείου ψηφιογραφικής εικόνας

Εικόνα -Είδη Αποτελούνται από αντικείμενα σχεδίασης (γραμμές, ορθογώνια, ελλείψεις ή τόξα) τα οποία βασίζονται σε ειδικά μαθηματικά μοντέλα.Αποτελούνται από αντικείμενα σχεδίασης (γραμμές, ορθογώνια, ελλείψεις ή τόξα) τα οποία βασίζονται σε ειδικά μαθηματικά μοντέλα. Μπορούν να αλλάζουν μορφή (πχ. μέγεθος) χωρίς να παραμορφώνονται.Μπορούν να αλλάζουν μορφή (πχ. μέγεθος) χωρίς να παραμορφώνονται. Δεν αποτελούνται από pixels και προσαρμόζονται στην ανάλυση του μέσου που προβάλλονται.Δεν αποτελούνται από pixels και προσαρμόζονται στην ανάλυση του μέσου που προβάλλονται.. β. Διανυσματικές εικόνες (vector graphics)

Τα ψηφιογραφικά γραφικά αποτελούνται από κουκκίδες Η μεγέθυνσή τους προκαλεί και μεγέθυνση της κουκκίδας Τα διανυσματικά γραφικά αποτελούνται από γεωμετρικά σχήματα Η μεγέθυνσή τους προκαλεί τον επανασχεδιασμό των σχημάτων

ΟΝΟΜΑ Μορφοποίησης Επέκταση αρχείου ΠλεονεκτήματαΜειονεκτήματα Συνηθισμένη Χρήση TIFF (Tagged Image File) *.tif Ασυμπίεστη πληροφορία χωρίς απώλειες. Μεταφερσιμότητα ανάμεσα σε διάφορες πλατφόρμες υλικού και λογισμικού Μεγάλο μέγεθος αρχείου Δύσκολο στην αποθήκευση Αρχειοθέτηση ψηφιακών εικόνων με όλη την αρχική πληροφορία διαθέσιμη GIF (CompuServe Graphics Interface Format) *.gif Μικρό μέγεθος, εύκολη αποθήκευση και μεταφορά, δυνατότητα διαφάνειας Περιορισμός χρωμάτων στα 256 Εικόνες grayscale, εικόνες με διαφάνεια ή εικόνες με λίγα χρώματα JPEG (Joint Photo graphics Expert Group) *.jpg Προσφέρει «πραγματικό χρώμα» (16,8 Μ) και δυνατότητα καθορισμού του βαθμού συμπίεσης Απωλεστική συμπίεσηΠαρουσίαση εικόνων συνεχούς τόνου (πχ. φωτογραφίες) στο Web PCX (PC Paintbrush Format) *.pcx Ασυμπίεστη πληροφορία καλή ποιότητα εικόνας. Μεγάλο μέγεθος αρχείου Στο λογισμικό Paintbrush BMP (Standard Windows Bitmap) *.bmp Αποδίδει καλά σε εφαρμογές των Windows και του OS/2 Απώλεια πληροφορίας, δύσκολο στη διαπλα- τφορμική μεταφορά του Σε εφαρμογές των Windows και του OS/2 PSD (PhotoShop images) *.psd Διατηρεί πλήθος πληροφοριών (πχ. channels, layers, paths) για την ολοκληρωμένη επεξεργασία της εικόνας. Συμβατό μόνον με συγκεκριμένες εφαρμογές Δεν χρησιμοποιείται στο Web Ενδιάμεση φόρμα αποθήκευσης για παραπέρα επεξεργασία της εικόνας. Βασικές μορφοποιήσεις (formats) αρχείων εικόνας

α. δύο διαστάσεων β. τριών διαστάσεων Τύποι Τεχνικές - Με κυψέλες (cell animation) - Με παρένθεση πλαισίων σε διαδρομή (path animation) Συνθετική κίνηση (animation)

α. Video περιεχομένου Video β. Video βοήθειας Χρήση - Έμφαση σε συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με το θέμα - Αναλυτική παρουσίαση πολύπλοκων διαδικασιών - Παρουσίαση ιστορικών ντοκουμέντων και μαρτυριών - Επεξήγηση δυσνόητων εννοιών - Δημιουργία κατάλληλης διάθεσης - Οδηγίες πλοήγησης και χρήσης της εφαρμογής

Ψηφιακό video Video - Τη συχνότητα δειγματοληψίας (sampling rate) - Την ταχύτητα εναλλαγής των πλαισίων (frame rate) - Το μέγεθος των πλαισίων (frame size) - Το χρωματικό βάθος (color depth) Χαρακτηρίζεται από: Δημιουργείται: -Με ψηφιοποίηση αναλογικού video μέσω της κάρτας σύλληψης -Με χρήση τεχνολογίας DV

Μέγεθος του αρχείου ψηφιακού Video = Μέγεθος πλαισίου (pixels) x ταχύτητα εναλλαγής πλαισίων x χρωματικό βάθος (bits) x διάρκεια (sec) (720 x 576) (pixels) x 25 x 24 (bits) x 1 (sec) = (pixels) x 25 x 24 (bits) x 1 (sec) = bits = bytes = = KB = 29,66 MB Για ένα λεπτό = 29,66 x 60 =1779,78 MB Με στερεοφωνικό ήχο = 1779,78 MB + 10,09 MB=1790,68 MB= 1,74 GB

Οι γνωστότεροι MPEG codecs MPEG-1 MPEG-1, PAL, 352x288, 25 fps, CBR (Constant bitrate) kbits/sec MPEG-1 Audio Layer II, 44100Hz, Stereo, 224kbits/sec MPEG-4 Αποδοτικότερη συμπίεση με πολύ καλή ποιότητα. Codecs DivX - XviD - Microsoft MPEG-4 Video CD MPEG-2 MPEG-2, PAL, 480x576, 25 fps CBR ή VBR έως 2520 kbits/sec MPEG-1 Audio Layer II, 44100Hz, Stereo, 224kbits/sec Super Video CD Ποιότητα VHS Ποιότητα SVHS MPEG-2, PAL, 720x576, 25 fps CBR ή VBR 700 έως 9200 kbits/sec MPEG-1 Audio Layer II, 48000Hz, Stereo, kbits/sec ή ή Dolby Digital (AC-3), 48000Hz, 6 ch, kbits/sec ή ή Linear PCM, 48000Hz, Stereo, 1536kbits/sec DVD Ποιότητα BETA 8 γλώσσες – 9 κάμερες – 32 υπότιτλοι 2 γλώσσες – 4 υπότιτλοι

α. Χωρική (μεμονωμένα πλαίσια) πλήρως επεξεργάσιμο Συμπίεση Video β. Χρονική (ομάδα πλαισίων) μερικώς επεξεργάσιμο - Cinepak της Radius (*.avi) - Microsoft Video 1 (*.avi) - DV (*.avi) - M-JPEG (*.avi) - Διάφοροι συμπιεστές καρτών σύλληψης (*.avi) - MPEG -1 (*.mpg) [VCD] - MPEG -2 (*.mpg) [SVCD – DVD] - Quick Time (*.mov) - MPEG -4 (*.avi) - Real Media (*.rm)

ΠΟΛΥΜΕΣΑ 1.Ανάλυση 2.Σχεδίαση 3.Παραγωγή 4.Αξιολόγηση Γ. Ανάπτυξη εφαρμογών πολυμέσων

-Συλλογή και προγραμματισμός συλλογής όλων των απαραίτητων πληροφοριών -Καθορισμός των αναγκών του τελικού χρήστη -Καθορισμός των ικανοτήτων του τελικού χρήστη -Ανάλυση στόχων -Ανάλυση κόστους Ανάλυση

-Δομή και μορφή της εφαρμογής -Οργάνωση περιεχομένου από διδακτική άποψη -Πλατφόρμα παράδοσης (CD-DVD-Web) -Εργαλεία ανάπτυξης της εφαρμογής -Μορφές δομικών στοιχείων -Δημιουργία εγγράφου προδιαγραφών έργου Σχεδίαση

α. Προ-παραγωγή (pre-production) Παραγωγή - Δημιουργία ενός σκελετού χωρίς περιεχόμενο που υλοποιεί τις σχεδιαστικές αποφάσεις β. Κύρια παραγωγή (production) - Δημιουργία ή προμήθεια των δομικών στοιχείων - Επεξεργασία των δομικών στοιχείων - Συγγραφή της εφαρμογής - Συνεχείς έλεγχοι της εφαρμογής γ. Μετα-παραγωγή (pοst-production) - Εργασίες εκσφαλμάτωσης του κώδικα της εφαρμογής (debugging) - Δημιουργία δοκιμαστικών εκδόσεων - Παραγωγή υποστηρικτικού υλικού (οδηγίες χρήσεως)

-Καταγραφή στοιχείων για την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής -Συμπεράσματα Αξιολόγηση

Βασικοί ρόλοι-κλειδιά απαραίτητοι σε κάθε παραγωγή είναι: Διευθυντής Έργου (Project Manager Director) 0 άνθρωπος γύρω από τον οποίο λειτουργούν οι υπόλοιποι καθώς οργανώνει τις φάσεις και καθορίζει τον ρυθμό εξέλιξης του έργου, αναθέτει τις εργασίες και επιλέγει τους συνεργάτες. Σχεδιαστής (Designer)Ο δημιουργός των καλλιτεχνικών στοιχείων της ομάδας. Σχεδιάζει όλα τα απαραίτητα γραφικά όπως γραφικά της διεπαφής χρήστη (user interface), πλήκτρα πλοήγησης, κλπ. Παραγωγός & Τεχνικός Μέσων (Media Developer) Τεχνικός υπεύθυνος και δημιουργός των στοιχείων πολυμέσων που θα χρειαστούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκούν δύο: ένας που θα παράγει τις απαραίτητες εικόνες και σχεδιοκίνηση και ένας που θα ασχοληθεί με ήχο και video. Ειδικός για τη συγγραφή του τίτλου (Multimedia Architect) Είναι ο ειδικός που θα αναπτύξει την πολυμεσική εφαρμογή και συνεργάζεται με όλα τα μέλη της ομάδας. Ειδικός περιεχομένου (Subject Matter Expert ή Content Expert) Είναι ο ειδικός πάνω στο αντικείμενο που αποτελεί στόχο της εκπαίδευσης. Συμβουλεύει και καθοδηγεί την ομάδα σε όλη την πορεία παραγωγής γύρω από θέματα ορθότητας και αξιοπιστίας του περιεχομένου και των χρησιμοποιούμενων πηγών. Σχεδιαστής Διδακτικής (Instructional Designer) Είναι υπεύθυνος για την διδακτική προσέγγιση που υιοθετείται και την αποδοτική υλοποίηση της στα πλαίσια της εφαρμογής. Αποτελεί τον εκφραστή των αρχών και μεθόδων της εκπαιδευτικής τεχνολογίας στο περιβάλλον εργασίας της ομάδας και παραγωγής της εφαρμογής.

«Πρόγραμμα Αναμόρφωσης Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών Γ.Π.Α» Σεμινάριο Ενημέρωσης Διδακτικού Προσωπικού Οι τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών στην Εκπαιδευτική Διαδικασία Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιούνιος 23, 2004 ΠΟΛΥΜΕΣΑ