1 Υδατάνθρακες και Φυτικές Ίνες

Τ Ι ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ; Είναι ενώσεις ευρύτατα διαδεδομένες στη φύση με σημαντικό δομικό και λειτουργικό ρόλο Χημικά: ενώσεις που περιέχουν στο μόριό τους μόνο άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο. Λόγω της ύπαρξης νερού (Η2Ο) εξού και η ονομασία τους, υδατ-άνθρακες. 2

Σ ΥΝΘΕΣΗ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ Φ ΥΣΗ Φωτοσύνθεση Διοξείδιο του άνθρακα (από ατμόσφαιρα)  Νερό (από έδαφος)  Ενέργεια (από ήλιο) ↓ Γλυκόζη (C6H2O6) Χλωροφύλλη: δρα ώς καταλύτης της αντίδρασης 3

Οι υδατανθρακες είναι η κυριότερη πηγή ενέργειας του οργανισμού και συγχρόνως η φθηνότερη 4

Α ΠΛΑ Σ ΑΚΧΑΡΑ : Μ ΟΝΟ ΚΑΙ Δ ΙΣΑΚΧΑΡΙΤΕΣ Μονοσακχαρίτες Γλυκόζη Βρίσκεται στα φρούτα, λαχανικά και το μέλι “ζάχαρη του αίματος” – χρησιμοποιήται για ενέργεια Φρουκτόζη “ζάχαρη των φρούτων” Βρίσκεται στα φρούτα και το μέλι Γαλακτόζη Βρίσκεται στη λακτόζη στο γάλα 5

Δ ΙΣΑΚΧΑΡΙΤΕΣ 2 σάκχαρα ενωμένα Σακχαρόζη: Γλυκόζη+ Φρουκτόζη “επιτραπέζια ζάχαρη” Προέρχεται από τα ζαχαροκάλαμα και τα ζαχαρότευτλαMade Λακτόζη: Γλυκόζη+ γαλακτόζη “ζάχαρη του γάλακτος” Συναντάται στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα Μαννόζη: Γλυκόζη+ γλυκόζη Βρίσκεται στα δημητριακά Προϊόν της διάσπασης του αμύλου 6

Σ ΥΝΘΕΤΟΙ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Αλυσίδες από περισσότερα από 2 μόρια σακχάρων Ολιγοσακχαρίτες Αποτελούνται από 3-10 μόρια σακχάρων Πολυσακχαρίτες Αποτελούνται από εκατοντάδες μόρια σακχάρων Άμυλο - εύπεπτο Φυτικές ίνες - δύσπεπτα 7

Σ ΥΝΘΕΤΟΙ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Άμυλο Μακριές άλυσίδες μορίων γλυκόζης Αμυλόζη Αμυλοπηκτίνη Βρίσκεται στα δημητριακά, τα λαχανικά και τα όσπρια Γλυκογόνο Μεγάλες αλυσίδες με πολλες διακλαδώσεις μορίων γλυκόζης Μορφή αποθήκευσης των υδατανθράκων στον οργανισμό 8

9

Σ ΥΝΘΕΤΟΙ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Φυτικές ίνες Δύσπεπτες αλυσίδες μονοσακχαριτών Ολιγοσακχαρίτες: κοντές αλύσοι(3-10) Μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες: μακρίοι αλύσοι Κυτταρίνη, πηκτίνη, κόμμεα Βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά και τα όσπρια 10

Φ ΥΤΙΚΕΣ Ι ΝΕΣ Ολιγοσακχαρίτες Ξηρά φασόλια, μπιζέλια, φακές Μεταβολίζονται από εντερικά βακτήρια Προκαλούν αέρια Κυτταρινη Κάνει τα τοιχώματα των κυττάρων ισχυρά και άκαμπτα 11

12 Τύπος ΙνώνΚύριες πηγέςΕπίδραση στο σώμα Διαλυτές Φρούτα (μήλα, εσπεριδοειδή), βρώμη, όσπρια Καθυστέρηση της κένωσης Καθυστέρηση της απορρόφησης της γλύκόζης στο αίμα Μειώνει τη χοληστρόλη του αίματος Αδιάλυτες πίτουρο σιταριού, πίτουρο καλαμποκιού, ψωμί ολικής αλέσεως και τα δημητριακά, τα λαχανικά Επιτάχυνση της κένωσης Αυξάση βάρους κοπράνων Αργή διάσπαση του αμύλου Καθυστέρηση της απορρόφησης της γλύκόζης στο αίμα

Π ΕΨΗ ΚΑΙ Α ΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Στόμα Η σιελική αμυλάση αρχίζει πέψη του αμύλου Λεπτό έντερο Η παγκρεατική ολοκληρώνει την πέψη του αμύλου Τα τελικά προϊόντα της πέψης υδατανθράκων Γλυκόζη, φρουκτόζη, γαλακτόζη Απορροφάται στο αίμα Οι φυτικές ίνες δεν χωνεύονται, εκκρίνονται στα κόπρανα 13

Λ ΕΙΤΟΥΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Πηγή ενέργειας Η γλυκόζη είναι το κύριο καύσιμο του οργανισμού Επαρκής γλυκόζη  λιγότερη χρήση πρωτεϊνών Επαρκής γλυκόζη αποτρέπει κέτωση Επιτρέπει την πλήρη διάσπαση του λίπους Η περίσεια γλυκόζης αποθηκεύεται ως γλυκογόνο Στο συκώτι και τους μύες 14

Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΣΤΗ Δ ΙΑΤΡΟΦΗ Συιστώμενη πρόσληψη υδατανθράκων 55-60% των ολικών θερμίδων Ημερήσια αξία (για 2,000 kcal) = 300γ Διατροφικές Οδηγίες Μέτρια πρόσληψη ζάχαρης Ποικιλία από δημητριακά, φρούτα, λαχανικά Πρόσληψη φυτικών ινών από 25 γραμμάρια / ημέρα 15

Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΣΤΗ Δ ΙΑΤΡΟΦΗ Αυξημένη πρόσληψη πολύπλοκων υδατανθράκων Σιτηρά και ειδικά δημητριακά ολικής αλέσεως Όσπρια Λαχανικά 16 Ενδοοσπέρμιο (άμυλο) Πίτουρο (φυτικές ίνες) Κέλυφος Σπόρος Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία

Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΣΤΗ Δ ΙΑΤΡΟΦΗ Περιορίστε την πρόσληψη ζάχαρης Χρησιμοποιήστε λιγότερη προσθήκη ζάχαρης Περιορίστε τα αναψυκτικα, τα ζαχαρούχα δημητριακά και τις καραμέλες Προτιμήστε φρέσκα φρούτα ή αυτα που είναι κονσερβοποιημένα σε νερό ή χυμό 17 Photo © CSquared Studios/PhotoDisc

Α ΣΠΑΡΤΑΜΗ Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη Ορίζεται ως η ποσότητα ενός προσθέτου τροφίμων που μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια σε καθημερινή βάση κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. 100-πλάσιο συντελεστή ασφαλείας 50 mg/kg/σωματικού βάρους / ημέρα 200 mg ασπαρτάμης ανά κουτάκι αναψυκτικού διαίτης 18

Υ ΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΙ Υ ΓΕΙΑ Υψηλή πρόσληψη ζάχαρης Χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά Συμβάλλει στη φθορά των δοντιών Κατανάλωση περισσότερων θερμίδων, συμβάλλει στην παχυσαρκία Υψηλή πρόσληψη ινών Καλύτερος έλεγχος της γλυκόζης του αίματος Πιθανή μείωση του κινδύνου του καρκίνου Μείωση του κινδύνου καρδιακής νόσου Υγιέστερη γαστρεντερική λειτουργία 19

Ε ΡΩΤΗΣΕΙΣ ;;;;; 20