ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Τα πρέμνα ποικιλίας Cabernet Sauvignon ήταν εμβολιασμένα στο υποκείμενο 110R με διαμόρφωση αμφίπλευρο royat. Το κλάδευμα πραγματοποιήθηκε κατά τα μέσα Φεβρουαρίου, ενώ στα μέσα Μαΐου έγινε αφαίρεση των φύλλων στη βάση των κληματίδων και κορυφολόγημα. Για την προστασία των πρέμνων από μυκητολογικές και εντομολογικές προσβολές έγιναν οι απαραίτητοι ψεκασμοί με τα συνιστώμενα σκευάσματα. Χρησιμοποιήθηκαν πέντε πρέμνα – επαναλήψεις ανά επέμβαση. Οι λιπαντικές επεμβάσεις που εφαρμόστηκαν ήταν οι εξής: 1) Μάρτυρας - χωρίς λίπανση (Μ) 2) N (Νιτρική αμμωνία. Εφαρμόστηκε σε δυο δόσεις ανά επέμβαση, δηλ. από 150 γρ. / πρέμνο: α) κατά την έκπτυξη των οφθαλμών και β) όταν άρχισαν να σχηματίζονται οι ταξιανθίες 3) Ν + SWE (Μaxicrop) 0,5% v/v (Ascophyllum nodosum), διαφυλλικός ψεκασμός με πλήρη διαβροχή των βότρεων, 5 ημέρες μετά την έναρξη της καρπόδεσης 4) Ν + Antistress [οργανική ύλη + αμινοξέα + (CaO, MgO, B, Zn, Mn σε υδατοδιαλυτή μορφή), AMC Chemacal, Sevilla], διαφυλλικός ψεκασμός με πλήρη διαβροχή των βότρεων, 5 ημέρες μετά την έναρξη της καρπόδεσης Η συγκομιδή έγινε με κριτήριο το χρώμα των ραγών και όχι με το ποσοστό των διαλυτών στερεών συστατικών (ΔΣΣ). Οι παράμετροι που μετρήθηκαν στο τέλος του πειράματος: α) Η απόδοση, το μέσο βάρος των βότρεων και το μέσο βάρος ράγας β) Το ποσοστό γλεύκους, τα ΔΣΣ με σακχαροδιαθλασίμετρο και η οξύτητα (g τρυγικού οξέος/ l γλεύκους) με ογκομέτρηση γ) Η συγκέντρωση των κατιόντων K, Ca, Mg, Fe, Μn, Ζn και Cu προσδιορίστηκε με τη μέθοδο της ατομικής φασματοφωτομετρίας, του Ν με τη μέθοδο Kjeldahl και του Β με τη μέθοδο της αζωμεθίνης-Η, σε πρόσφατα ώριμα φύλλα (μίσχοι και ελάσματα). Η στατιστική ανάλυση έγινε με τη μέθοδο ΑΝΟVA για 4 επεμβάσεις x 5 επαναλήψεις. Οι τιμές στα σχήματα και τους πίνακες που συνοδεύονται από διαφορετικά γράμματα διαφέρουν στατιστικώς σημαντικά σύμφωνα με τη δοκιμή Duncan για P<0,05. Η EΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΣΕ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟIΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΑΜΠΕΛΟΥ CABERNET SAUVIGNON ΣΤΗ Ν. ΛΗΜΝΟ Β. Χουλιάρας 1, Ν. Μαλισιόβας 1, Χρ. Χατζησαββίδης 2, Αλ. Γιαννάκαρου 1, I. Mαντζούτσος 1, Β. Πανταζή 1 και Αρσ. Χαρίτου 1 1 Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, ΑΤΕΙ Ηπείρου, Κωστακιοί Άρτα 2 Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ορεστιάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η σωστή, έγκαιρη, οικονομική και με βάση τους κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής λίπανση έχει ευνοϊκές επιδράσεις στην απόδοση, ωρίμανση και φυτοϋγειονομική κατάσταση της αμπέλου. Όσον αφορά τα σκευάσματα φυκών, έχει ήδη καταγραφεί θετική επίδραση ως προς την απόδοση, την ωρίμανση και τη θρετπική κατάσταση διαφόρων καρποφόρων δέντρων όπως ακτινίδιο (Chouliaras κ.ά., 1997), ελιά Chouliaras κ.ά, 2011) και αμπέλι Χουλιάρας κ.ά, 2011), αλλά και λαχανοκομικών ειδών (Passam κ.ά, 1993). Τα σκευάσματα αυτά περιέχουν φυσικές φυτορρυθμιστικές ουσίες, αμινοξέα, μπεταΐνη, ενώ επιπλέον περιέχουν σε μέτριες συγκεντρώσεις όλα τα βασικά ανόργανα στοιχεία (Williams κ.ά., 1981, Whapman κ.ά., 1993). Τα θεμελιώδη ανόργανα στοιχεία Ca, Mg, B, Zn, Mn παίζουν σημαντικό ρόλο στη φυσιολογία του φυτού, αποτελούν σημαντικά συστατικά δομικών στοιχείων, είτε δρουν καταλυτικά και συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της βλαστικής και καρπικής περιόδου στη διάρκεια του έτους (Θεριός, 1996, Καράταγλης, 1999). Σκοπός του πειράματος ήταν η μελέτη της επίδρασης διαφόρων λιπαντικών επεμβάσεων στην απόδοση, την ωρίμανση και τη θρεπτική κατάσταση της οινοποιήσιμης ποικιλίας αμπέλου Cabernet Sauvignon. Σε συνδυασμό με την αζωτούχο λίπανση χρησιμοποιήθηκε εμπορικό σκεύασμα από εκχύλισμα του φύκους Αscophyllum nodosum (SWE), καθώς και το εμπορικό σκεύασμα Αntistress (οργανική ύλη, αμινοξέα, Ca, Mg, B, Mn και Zn σε υδατοδιαλυτή μορφή). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα αποτελέσματα του παρόντος πειράματος έδωσαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των επεμβάσεων λίπανσης στην απόδοση, το ποσοστό γλεύκους, το ποσοστό ΔΣΣ, την οξύτητα (Σχ. 1 και 2, Πίν. 1) και τη συγκέντρωση των ανόργανων στοιχείων στα φύλλα (Πίν. 2). Η επέμβαση N+SWE έδωσε αρκετά υψηλότερη απόδοση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες επεμβάσεις και το υψηλότερο ποσοστό γλεύκους. Η επέμβαση Ν+SWE, αν και προκάλεσε σημαντική αύξηση του ποσοστού των ΔΣΣ, έδωσε και την υψηλότερη οξύτητα. Η ίδια επέμβαση προκάλεσε πολύ μεγάλη αύξηση της συγκέντρωσης των Κ, Fe Β και Cu στα φύλλα καθώς επίσης και ταχύτερο χρωματισμό των ραγών. Η επέμβαση Ν+Αntistress οδήγησε σε αύξηση της συγκέντρωσης των Ν, Ca, Μg και Zn, ενώ η απλή λίπανση με N αύξησε κατά πολύ τη συγκέντρωση του Μn. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των μετρήσεων των ανόργανων στοιχείων στα φύλλα με τις κριτικές συγκεντρώσεις για το αμπέλι (Θεριός, 1996), οι συγκεντρώσεις των N, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn χαρακτηρίζονται ως υψηλές, χωρίς όμως να είναι τοξικές, η συγκέντρωση του Β και του Cu σχετικά χαμηλή, ενώ εκείνη του K πολύ χαμηλή. Η διαφυλλική εφαρμογή του εμπορικού σκευάσματος Maxicrop (προέρχεται από το φύκος Ascophyllum nodosum) αύξησε κατά πολύ την απόδοση και το ποσοστό γλεύκους και ευνόησε την θρεπτική κατάσταση (Κ, Fe, B, Cu) των πρέμνων, ενώ το κόστος χρήσης του είναι σχετικά χαμηλό (50€/ τόνο ψεκαστικού διαλύματος). Κατά τον διαφυλλικό ψεκασμό πρέπει να γίνεται καλή διαβροχή των βότρεων και όχι απλά του φυλλώματος, λίγες μέρες μετά το τέλος της ανθοφορίας. Φαίνεται ότι και η διαφυλλική εφαρμογή με το Αntistress δίνει ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην απόδοση, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και την θρεπτική κατάσταση οπότε προτείνεται η εφαρμογή του να συμπληρώνει την αζωτούχο λίπανση, εναλλακτικά της εφαρμογής εμπορικών σκευασμάτων που προέρχονται από το φύκος Ascophyllum nodosum Βιβλιογραφία Θεριός, I Ανόργανη Θρέψη και Λιπάσματα. Εκδόσεις Δεδούση, Θεσσαλονίκη, σελ , , , Καράταγλης, Σ Φυσιολογία Φυτών. Εκδόσεις ART of TEXT, 3η έκδοση. Χουλιάρας, B., Μαλισιόβας, N., Αλεξίου, Aγγ., Παπαρνάκης, Αστ., Χατζησαββίδης, Χρ., Μαντζούτσος, Ι. και Λουλάκης, Μ Η επίδραση της λίπανσης σε ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά και στη θρεπτική κατάσταση της οινοποιήσιμης ποικιλίας αμπέλου ‘Βερτζαμί’. 25ο Συνεδριο ΕΕΕΟ, 31 Οκτωβρίου – 4 Νοεμβρίου, Κύπρος Chouliaras, V., Gerasopoulos, D. and Lionakis, S Effects of seaweed extract on fruit growth, weight and maturation of ‘Hayward’ kiwifruit. Acta Horticulturae 444: Chouliaras V., Therios I., Chatzisavvidis Ch., Kouropalatis Th, and I. Mantzoutsos, 2011, Organic Fertilization treatments on productivity, skin carotenoids and nutritional status of ’Kalamon’ table olives. Olivebioteq 2011, 31 October – 4 November, Chania,, Vol 2 : Passam, HC, Olympios C.M. and Akoumianakis C The influence of pre and post-harvest applications of seaweed extract on the production and storage quality of cucumber. Acta Hortic 379:229–235 Whapman, C.A., Blunden, G, Jenkins, T. and Hankins, S.D Significance of betains in the increased chlorophyll content of plants treated with seaweed extract. Journal of Applied Phycology 5: Williams, D.C., Brain, K.R., Blunden, G., Wildgooss, P.B, Jewers, K Plant growth regulatory substances in commercial seaweed extracts. Proceedings of the 8th International Seaweed Symposium. Fogg, G.E. and Jones, E.W. (Eds.). Marine Science Laboratories, Vol. 2: Σχήμα 1. Η επίδραση λιπαντικών επεμβάσεων στο μέσο βάρος (±SE) βότρεος της οινοποιήσιμης ποικιλίας αμπέλου Cabernet Sauvignon Πίνακας 1. Η επίδραση της λίπανσης στο μέσο βάρος της ράγας, το μέσο βάρος των βότρεων, το ποσοστό γλεύκους, τα ΔΣΣ και την οξύτητα της ποικιλίας αμπέλου Cabernet Sauvignon. Πίνακας 2. Η επίδραση της λίπανσης στη συγκέντρωση των ανόργανων στοιχείων α) (%) N, K, Ca, Mg και β) (μg/g) Fe, Mn, Zn, B και Cu στα φύλλα (μίσχοι και ελάσματα) της ποικιλίας αμπέλου Cabernet Sauvignon. 26 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, ΚΑΛΑΜΑΤΑ EπέμβασηΜέσο βάρος ράγας (g) Ποσοστό γλεύκους (%) ΔΣΣ (%) Οξύτητα (g τρυγικού οξέος / l γλεύκους) Μάρτυρας1,01 c58,6 c19,9 c5,5 b N1,14 c63,9 b 20,3 c 5,6 b N+Antistress1,27 b 66,7 ab 22,3 b 5,4 b N + SWE1,41 a69,4 a 24,7 a 6,1 a Επέμβαση N (%) K (%) Ca (%) Mg (%) Fe (μg/g) Mn (μg/g) Zn (μg/g) B (μg/g) Cu (μg/g) Mάρτυρας1,36 b0,59 d 2,63 a0,35 c 70,5 c27,1 c 26 c 21,3 bc 4,6 c N1,58 a0,66 c 2,89 a 0,41ab 79,2 b35,7 a 33 b 23,4 b4,8 c N+Antistress1,69 a0,79 b 3,27 b 0,43 a 65,3 c33,3 ab42 a19,5 c 5,6 b N+SWE 1,55 a0,86 a2,65 a 0,39 b 89,6 a31,2 b34 b 26,6 a 6,4 a Σχήμα 2. Η επίδραση λιπαντικών επεμβάσεων στην απόδοση (±SE) της οινοποιήσιμης ποικιλίας αμπέλου Cabernet Sauvignon