ΜΑΘΗΜΑ 9ο

Αρχές της γλωσσικής αποκατάστασης  Ομάδα αποκατάστασης  Λογοθεραπεία  Φυσιοθεραπεία  Εργοθεραπεία  Κοινωνικές υπηρεσίες

 Οι θεραπευτικές δοκιμασίες περιέχουν τα ακόλουθα στοιχεία:  Ερέθισμα του κλινικού  Αντίδραση του ασθενούς  Ανάδραση του κλινικού  Όταν πρόκειται για την κατανόηση, το ερέθισμα είναι μια λέξη ή μια πρόταση.  Η αντίδραση είναι συνήθως μη προφορική, ώστε οι δυσκολίες παραγωγής να μην επηρεάζουν την κατανόηση (π.χ. κατάδειξη εικόνας).  Όταν πρόκειται για παραγωγή, το ελάχιστο ερέθισμα μπορεί να είναι μια εικόνα ή ένα αντικείμενο και ο ασθενής καλείται να δώσει μια προφορική απόκριση.

 Οι λογοθεραπευτές ενδιαφέρονται για τη βελτίωση και όχι μόνο για την παρατήρηση της αντίδρασης ενός ασθενούς.  Βοηθάμε τον ασθενή τροποποιώντας ή συμπληρώνοντας ένα ερέθισμα ή δίνοντας πληροφορίες.  Για παράδειγμα, σε μια δοκιμασία κατανόησης, μπορούμε να απλοποιήσουμε ένα γλωσσολογικό ερέθισμα για να βελτιώσουμε την αντίδραση.  Για μια δοκιμασία κατονομασίας, μπορεί να συμπληρώσουμε την εικόνα με στοιχεία για το όνομα ενός αντικειμένου.  Στη συντελεστική μάθηση ένας ασθενής ανταποκρίνεται σε ένα ερέθισμα και ανταμείβεται μετά από επαρκή απόκριση.

 Στο LOT δίνονται διαφορετικά ερεθίσματα σε ένα συγκρίσιμο επίπεδο δυσκολίας για να προκαλέσουν αποκρίσεις.  Ένας ασθενής θα μπορούσε να πει «αμάξι» ως αντίδραση στη φράση  Αγοράζεις ένα…  Καταστρέφεις ένα…  Επιδιορθώνεις ένα…  Αντιστρόφως περισσότερες από μία αποκρίσεις μπορεί να είναι αποδεκτές για ένα ερέθισμα. Θεραπεία γλωσσικού προσανατολισμού (LOT).

Επαρκής διέγερση και καλή αντίδραση  Οι λογοθεραπευτές ξεκινούν τη θεραπεία με αυτό που ο ασθενής μπορεί ήδη να κάνει, το οποίο φαίνεται άμεσα ή έμμεσα στην αρχική εξέταση.  Αυτό σημαίνει ότι βασιζόμαστε σε δοκιμασίες που παράγουν υψηλή συχνότητα ακριβών απαντήσεων χωρίς εξάσκηση.  Αυτό είναι γνωστό ως η αρχή της επιτυχίας.

 Δε διδάσκω στα αφασικά άτομα λέξεις.  Διεγείρω τις γλωσσικές διεργασίες και αρχίζουν να λειτουργούν.  Παράγονται λέξεις που δεν χρησιμοποίησα ποτέ.

Ανάδραση στα λάθη  Στη συντελεστική εκπαίδευση «οι συνέπειες της συμπεριφοράς εξυπηρετούν τον έλεγχο της συχνότητας εμφάνισής της».  Η ενδυνάμωση αυξάνει τη συχνότητα μιας επιθυμητής συμπεριφοράς και η αρνητική ανάδραση (τιμωρία) μειώνει τη συχνότητα λαθών ή ανεπιθύμητης συμπεριφοράς.  Οι κλινικοί συχνά χρησιμοποιούν προφορικό έπαινο που ονομάζεται ανάδραση κινήτρου.  Στη συντελεστική μάθηση τα λάθη μπορεί να ακολουθούνται από προφορική τιμωρία.  Ένας υπολογιστής μπορεί να προγραμματιστεί ώστε να εκπέμπει έναν ήχο επευφημίας μετά από μια σωστή απάντηση και έναν αρνητικό ήχο μετά από λάθος.

 Πολλοί κλινικοί τείνουν να αποφεύγουν την αρνητική ανάδραση, επειδή δεν θέλουν να αποθαρρύνουν τους ασθενείς τους.  Ο στόχος είναι να λειτουργήσουν οι γλωσσικές διεργασίες, όχι να μάθει ο ασθενής ότι οτιδήποτε λέει είναι λάθος.  Σύμφωνα με τη φιλοσοφία αυτή, το ερέθισμα δεν ήταν προφανώς επαρκές αν ένας ασθενής αποτύχει να απαντήσει, οπότε διεγείρουμε τον ασθενή ξανά αντί να διορθώνουμε τα λάθη του.  Άρα η επαναδιέγερση είναι η εναλλακτική της προφορικής μορφής όταν ο ασθενής κάνει λάθος.

 Για τους περισσότερους αφασικούς ασθενείς, ο Brookshire προτιμούσε τη γενική ενθάρρυνση που δεν εξαρτάται απαραιτήτως από την επάρκεια της αντίδρασης (π.χ. Τα πας πολύ καλύτερα σήμερα).  Ανάδραση πληροφοριών  Αυτό σημαίνει ότι επισημαίνουμε το βαθμό στον οποίο μια αντίδραση προσέγγισε την προσδοκώμενη αντίδραση.

 Μια θεραπεία μπορεί να ξεκινά με απόλυτη εξάρτηση από τον κλινικό για την αντίδραση (π.χ. μίμηση) και σταδιακά να παίρνει κατεύθυνση όπου ο ασθενής ανεξαρτητοποιείται από τον κλινικό.  Οι αρχές της προγραμματισμένης μάθησης ορίζουν ότι η μετακίνηση από μια αρχική συμπεριφορά σε μια τελική απαιτεί μικρά βήματα.  Ένα μικρό βήμα δημιουργείται με την αλλαγή μόνο μιας μεταβλητής της τρέχουσας δοκιμασίας.

 Οι μεταβλητές αυτές αφορούν κυρίως στο ερέθισμα του κλινικού και την αντίδραση του ασθενούς.  Μπορεί να κάνουμε μια πρόταση διέγερσης ελαφρώς πιο περίπλοκη, ή μπορεί να αυξήσουμε το μήκος της προφορικής αντίδρασης που καθοδηγούμε τον ασθενή να παράγει.  Μια προσέγγιση της προσαρμογής ερεθίσματος λέγεται εξασθένηση, στην οποία σταδιακά αφαιρούμε υποστηρικτικά στοιχεία ώστε το ερέθισμα να παίρνει τη μορφή που θα είχε στην πραγματική ζωή.

Μέτρηση της προόδου  Υπάρχουν τρείς προσεγγίσεις για τη μέτρηση της προόδου κατά τη διάρκεια μιας θεραπείας:  Καταγραφή της επίδοσης στις θεραπευτικές δοκιμασίες.  Επανάληψη ενός τυποποιημένου τεστ (π.χ. τεστ πριν και μετά).  Συστηματική έρευνα με συγκεκριμένες συνδεόμενες με το στόχο δοκιμασίες που είναι ανεξάρτητες της θεραπείας.

Ανταπόκριση στις νύξεις  Χρησιμοποιούμε νύξεις για την έκλυση λέξεων αυτόματα ή χωρίς εκπαίδευση.  Οι νύξεις κατονομασίας δίνουν πληροφορίες για τη σημασία των λέξεων-στόχων και η πιο συχνά εξεταζόμενη εκδοχή είναι μια φράση- φορέας, που επικοινωνεί γενικές, λειτουργικές ή σε σχέση με τόπο πληροφορίες (π.χ. είναι άθλημα).  Οι σημασιολογικές νύξεις θεωρείται ότι ενεργοποιούν κάποια περιοχή στη σημασιολογική μνήμη.  Οι νύξεις δίνονται είτε πριν την επίδειξη ενός αντικειμένου, οπότε καλείται προδιέγερση ή δίνονται ως επαναδιέγερση με τη δυσκολία κατονομασίας ή το λάθος.  Γενικά οι νύξεις είναι πιο αποτελεσματικές, όσο η σοβαρότητα του ελλείμματος κατονομασίας μειώνεται.

 Οι σημασιολογικές θεραπείες καθοδηγούν τον ασθενή προς την ενεργοποίηση εννοιών που συσχετίζονται με τις λέξεις.  Οι φωνολογικές θεραπείες βασίζονται στον τύπο της νύξης που καλείται λεξιλογικός.

Υποβοηθούμενη από υπολογιστή θεραπεία  Μια φωτογραφία ενός αντικειμένου εμφανίζεται στην οθόνη και ο ασθενής πρέπει να πληκτρολογήσει το όνομα.  Αν ο ασθενής χρειαστεί βοήθεια, ο κλινικός ή ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει το ποντίκι για να επιλέξει έναν από τους τρείς τύπους νύξεων (π.χ. πρώτο γράμμα, σύντομη περιγραφή, φράση-φορέα ).

Ομαδική θεραπεία  Η ομαδική θεραπεία περιλαμβάνει δύο ή περισσότερους ασθενείς. Γενικά οι ομάδες δημιουργούνται για τους παρακάτω σκοπούς :  Θεραπεία γνωστικών και ψυχογλωσσολογικών βλαβών.  Διατήρηση των επικοινωνιακών ωφελειών που επιτεύχθηκαν από προηγούμενα θεραπευτικά προγράμματα.  Μετάβαση από το θεραπευτικό πρόγραμμα στην πραγματική ζωή (δηλ. επικοινωνιακή επανένταξη).  Στήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους, ενόσω ο ασθενής παρακολουθεί άλλα θεραπευτικά προγράμματα.