Frans Hals (Αμβέρσα Χάρλεμ 1666)

Frans Hals

Βιογραφικά στοιχεία Ο Hals γεννήθηκε στην Αμβέρσα το Γιός του εμπόρου ενδυμάτων, Franchois Fransz Hals van Mechelen και της δεύτερης συζύγου του, Adriaentgen van Geertenrijch. Η οικογένεια του καλλιτέχνη, όταν αυτός βρισκόταν σε νηπιακή ακόμα ηλικία μετακόμισε στο Χάρλεμ για να γλιτώσει από την ισπανική εισβολή στο Βέλγιο (1584/85). Το 1603 ο Hals μαθητεύει κοντά στο ζωγράφο και συγγραφέα Karel van Mander, που εξέδωσε το 1604 στοιχειώδη οδηγό ιστορίας και θεωρίας της τέχνης με τίτλο Το βιβλίο των ζωγράφων (Het Schilderboek).

Karel van Mander Het Schilderboek

Το 1610 ο Hals γίνεται δεκτός στην «Ένωση Ζωγράφων» του Χάρλεμ, ενώ παράλληλα εργάζεται και ως συντηρητής έργων τέχνης στο δημαρχείο της περιοχής. Την ίδια χρονιά ο καλλιτέχνης νυμφεύεται τη Anneke Harmensdr Abeel, με πολιτικό γάμο, ωστόσο η ίδια πεθαίνει πέντε χρόνια μετά, στη γέννα του τρίτου τους παιδιού. Μερικά χρόνια αργότερα ο Hals νυμφεύεται τη δεύτερη γυναίκα του Lysbeth Reyniers. Ο καλλιτέχνης απέκτησε συνολικά 11 παιδιά (τρία από το πρώτο του γάμο, εκ των οποίων το ένα πέθανε σε παιδική ηλικία και οχτώ από το δεύτερο ).

Μία από της κόρες του εισήχθη σε ηλικία 15 ετών σε αναμορφωτήριο, ενώ ο ένας του γιος, πνευματικά ανάπηρος, μεγάλωσε σε πτωχοκομείο. Το 1642 o Hals εργάζεται ως εκτιμητής πινάκων σε μια δημοπρασία στο Λέιντεν. Από το 1640 και ύστερα ο καλλιτέχνης μαστίζεται από έντονη οικονομική δυσπραγία, που τον οδήγησε το 1654, στο σημείο να παραχωρήσει έργα του για να πληρωθεί ο ψωμάς. Το 1662 κάνει αίτηση για παροχή οικονομικής βοήθειας από το ταμείο της πόλης, η οποία και του χορηγείται. Ο Hals λαμβάνει ως ετήσιο εισόδημα 150 φλωρίνια. Το 1666 ο καλλιτέχνης πεθαίνει στο Χάρλεμ και η ταφή του γίνεται στο ιερό της εκκλησίας του St.Bavo.

Εκκλησία st. Bavo, Χάρλεμ

Χάρλεμ

Ανδριάντας του Hals στο πάρκο Standbeeld, Χάρλεμ.

Χαρακτηριστικά της τέχνης του  Απόδοση των μορφών Έμφαση στις ρεαλιστικές λεπτομέρειες Στάση και ύφος ανάλογα με την κοινωνική θέση των εικονιζόμενων Εκφραστικότητα χειρονομιών  Χρωματική παλέτα Κυριαρχία των γήινων τόνων Έμφαση στη χρήση του μαύρου, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τις λευκές λεπτομέρειες των έργων Ελεύθερες πινελιές  Φωτισμός Χρήση μίας πηγής φωτός στα περισσότερα έργα Ήπιος φωτισμός χωρίς τη δημιουργία έντονων φωτοσκιάσεων  Απόδοση χώρου Συνήθης η χρήση μονοχρωματικού φόντου Ρεαλιστική απεικόνιση του τοπίου

Επιδράσεις Φλαμανδική τέχνη Βενετσιάνικη ζωγραφική Καραβατζικοί της Ουτρέχτης

Θεματολογία Προσωπογραφίες ανδρών Προσωπογραφίες γυναικών Προσωπογραφίες παιδιών Πορτρέτα ζευγαριών Προσωπογραφίες αθίγγανων Προσωπογραφίες ευαγγελιστών Ομαδικές προσωπογραφίες

Προσωπογραφίες ανδρών Προσωπογραφίες: κληρικών, δικαστών, εμπόρων, ποιητών, συγγραφέων, λογίων Ανάδειξη της αστικής τάξης της Ολλανδίας του 17ου αιώνα Αυστηρότητα στη στάση των μορφών Ανάδειξη του κύρους και της κοινωνικής θέσης των εικονιζόμενων Χρήση συμβόλων

« Jacobus Zaffius», 1611, ελαιογραφία σε ξύλο, 54.5 x 41.5 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ. Jacobus Zaffius 1534(Άμστερνταμ) – 1618 (Χάρλεμ) Καθολικός ιερέας 1568: ιερέας στο μοναστήρι De Blinken στο Χάιλο της Ολλανδίας 1571: ανώτερος κληρικός στην εκκλησία Grote Kerk στο Χάρλεμ 1580:φυλακίζεται γιατί αρνείται να παραχωρήσει εκκλησιαστική ιδιοκτησία στο συμβούλιο της πόλης. Αποφυλακίζεται χάρη στον Γουίλιαμ τον Σιωπηλό, γόνο μοναρχικής οικογένειας του Άμστερνταμ και πρωτοστάτη εναντίον της ισπανικής εισβολής, ο οποίος προβαίνει σε προσωπική δωρεά προς το συμβούλιο της πόλης του Χάρλεμ.

Jan van de Velde, «Jacobus Zaffius», 1630, χαλκογραφία, 26,7 x 17,5 εκ.

Λατινική επιγραφή στη χαλκογραφία: «EN QUID' Adm Rda Amplissimusq D.D. JACOBVS ZAFFIUS Cathedral Eccles. Harlemensis Praposit et Archdiaconiis obyt ano 1618 Cur ZAFFU tenera mandatur imago papyro Vt possit cincri VIR supertsse Suo Scilicet hac facios vera Virtutis imago est Ingenio sacris dogmatibusq nitens Adspicis banc PRVDENS viventis ab orc loquctur Simplicitas formam Relligiog Deum Memento Aeternitatis» Εκατέρωθεν της επιγραφής αναφέρεται: «F Hals pinxcit / J.V. Velde sculpsit anno J.J. Proost excudit»

«Άνθρωπος με κρανίο», 1611, ελαιογραφία σε μουσαμά, 94 x 72,5 εκ., Barber Institute of Fine Arts, Πανεπιστήμιο Μπέρμινχαμ.

«Piero Cornelisz van der Morsch», 1616, ελαιογραφία σε μουσαμά, 88,1 x 69,5 εκ., Carnegie Museum of Art, Πίτσμπουργκ. Piero Cornelisz van der Morsch Λέιντεν Γελωτοποιός στη λέσχη ανάγνωσης De Witte Acoleyen του Λέιντεν.

Wie begeert ? Ποιος θέλει; Λεπτομέρεια

«Theodorus Schrevelius», 1617, ελαιογραφία σε ξύλο, 14,5 x 12 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ. «Theodorus Schrevelius», Ποιητής και συγγραφέας Σπούδασε ελληνικά και λατινικά στο Πανεπιστήμιο του Χάρλεμ. 1609: Διευθυντής της Λατινικής Σχολής του Χάρλεμ 1620: Απολύθηκε λόγω της ένταξης του σε προτεσταντική αίρεση : Διευθυντής της λατινικής σχολής του Λέιντεν. Έργα: Harlemum (1647), Harlemias (1648)

«Paulus van Beresteyn», 1620, ελαιογραφία σε μουσαμά, 137,1 x 104 εκ., Λούβρο, Παρίσι. Paulus van Beresteyn Χάρλεμ Δικηγόρος : Επίτροπος του συμβουλίου δικαιοσύνης του Χάρλεμ. Παντρεμένος με την Catharina Both van der Eem.

Catharina Both van der EemEmerantia, κόρη του Paulus van Beresteyn

«Tieleman Roosterman» ή «Ο γελαστός ιππότης», 1624, ελαιογραφία σε μουσαμά 83 x 67 εκ., Συλλογή Wallace, Λονδίνο. Tieleman Roosterman Έμπορος υφασμάτων Επικεφαλής του πτωχοκομείου Hofje van Willem Heythuijsen στο Χάρλεμ.

Πτωχοκομείο Hofje van Willem Heythuijsen, Χάρλεμ.

«Ο Willem van Heythuysen με το ξίφος του», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 204,5 x 134,5 εκ., Alte Pinakothek, Μόναχο. Willem van Heythuijsen Ιδρυτής του ομώνυμου πτωχοκομείου Έμπορος υφασμάτων και φίλος του Tieleman Roosterman.

«Petrus Scriverius», 1626, ελαιογραφία σε ξύλο, 22,2 x 16,5 εκ., Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. Petrus Scriverius: Συγγραφέας και λόγιος Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν : Διευθυντής της λατινικής σχολής στο Ντούισμπουργκ. 1650: Τυφλώθηκε. Έργα: Batavia Illustrata (Λέιντεν 1609) Het oude Goutsche chronycxken van Holland (τυπώθηκε το 1663 στο Άμστερνταμ) Beschryvinghe van Out Batavien (Αρνχάιμ 1612) Σχολιασμός και ερμηνεία: Σενέκας, Vegetius Renatus.

«Προσωπογραφία του Pieter Verdonck με κόκκαλο αγελάδος», 1627, ελαιογραφία σε ξύλο, 46,7 x 35,6 εκ., Εθνική Πινακοθήκη Σκωτίας, Εδιμβούργο.

Jacob Matham, «Ο Σαμψών σηκώνει το κόκκαλο γνάθου αγελάδας», π. 1600, χαλκογραφία, 26,6 x 16,9 εκ., County Museum of Art, Λος Άντζελες. Στο κάτω μέρος φέρει επιγραφή στα λατινικά: «Quae tua vis Sumson? que tantapotentia quiuit vel maxilla asini sternere mille viros?».

Jan van de Velde, «Προσωπογραφία του Pieter Verdonck», 1627, χαλκογραφία, Στο κάτω μέρος υπάρχει ποιητική επιγραφή: «Dit is Verdonck, die stoute gast, / Wiens kaekebeen elck een aen tast, / Op niemant, groot, noch kleyn, hy past, / Dies raeckte hy in t Werckhuis vast." and signed below "Velde fecit».

Samuel Ampzing Χάρλεμ Ποιητής: ποιήματα που αποδίδουν περιγραφές του Χάρλεμ. Τυπώθηκαν το Συγγραφέας: Taelbericht der Nederlandsche spellinge (Διαχείριση της ολλανδικής γλώσσας), βιβλίο για τη διατήρηση της «καθαρότητας» της ολλανδικής γλώσσας. Ιερέας στην εκκλησία του Αγίου Μπάβοκερτ στο Χάρλεμ. «Samuel Ampzing», 1630, ελαιογραφία σε μουσαμά, 16,2 x 12,3 εκ., ιδιωτική συλλογή.

«Ευτυχισμένος πότης», 1630, ελαιογραφία σε μουσαμά, 81 x 66,5 εκ., Rijksmuseum, Άμστερνταμ.

«Pieter van den Broecke»,1633, ελαιογραφία σε μουσαμά, 71,2 x 61 εκ., Kenwood House, Λονδίνο. Pieter van den Broecke, Έμπορος υφασμάτων για την ολλανδική εταιρεία ανατολικών Ινδιών. Πραγματοποίησε τρία ταξίδια στην Αγκόλα και ήταν ο πρώτος Ολλανδός που δοκίμασε τον καφέ.

«Claes Duyst van Voorhout»,1638, ελαιογραφία σε μουσαμά, 80,6 x 66 εκ., Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

«Conradus Vietor», 1644, ελαιογραφία σε μουσαμά, 82,5 x 66 εκ., ιδιωτική συλλογή, Νέα Υόρκη. Conradus Vietor Λουθηρανικός ιερέας 1614: ιερέας στο Λέιντεν, όπου ανέλαβε να πείσει το ποίμνιό του να βαπτιστεί. 1617: ιερέας στο Χάρλεμ, όπου έρχεται αντιμέτωπος με τους Μεννονίτες (προτεσταντική αίρεση) για το μυστήριο της βάπτισης. Τότε συγγράφει το βιβλίο Έξι λόγοι για να βαπτιστεί κανείς.

Johannes Hoornbeek 1617 Χάρλεμ – 1666 Λέιντεν Θεολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν και της Ουτρέχτης. Έργα: De Conversione Indorum et Gentilum (για τους γηγενείς πληθυσμούς της Ασίας και της Αμερικής). Pro Convincendis et Convertendis Judaeis (για τους Εβραίους). Πολεμικά έργα εναντίον των Μεννονιτών και Καρτεσιανών. «Johannes Hoornbeek», 1645, 80 x 68 εκ., ελαιογραφία σε μουσαμά, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Βρυξέλλες.

Προσωπογραφίες γυναικών Προσωπογραφίες συζύγων σημαντικών ανδρών της εποχής Έμφαση στην απόδοση της υφής των ενδυμάτων(κυρίως περίτεχνους γιακάδες) Συγκρατημένες μορφές που εκπέμπουν ένα είδος συστολής, αντανακλώντας τους περιορισμούς που αντιμετώπιζε η γυναίκα στον 17ο αιώνα.

« Προσωπογραφία όρθιας γυναίκας», , ελαιογραφία σε μουσαμά 103 x 82,5 εκ., Μουσείο Schloss Wilhelmshöhe, Κάσσελ.

«Aletta Hanemans», 1625, ελαιογραφία σε μουσαμά, 124,8 x 98,2 εκ., Mauritshuis, Χάγη.,

«Anna van der Aar», 1626, ελαιογραφία σε ξύλο, 22,2 x 16,5 εκ., Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

«Προσωπογραφία καθισμένης γυναίκας», 1627, ελαιογραφία σε μουσαμά, 87 x 67 εκ., Ινστιτούτο Τεχνών, Σικάγο.

«Προσωπογραφία γυναίκας», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 75 x 58 εκ., Gemäldegalerie, Βερολίνο.

Προσωπογραφίες παιδιών Παιδιά συνοδεία μουσικών οργάνων Παιδιά που ψαρεύουν Παιδιά συνοδεία κρασιού Κυριαρχία ευφρόσυνης διάθεσης Έμφαση στο γέλιο των παιδικών μορφών Αυθορμητισμός Ελευθερία κινήσεων Θεατρικότητα

«Τρία παιδιά και μία κατσίκα», 1620, ελαιογραφία σε μουσαμά, 152 x 107,5 εκ., Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Βρυξέλλες.

«Νεαρό αγόρι με φλογέρα», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 62 x 55 εκ., Gemäldegalerie, Βερολίνο.

«Νεαρός παίχτης λαούτου», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 70 x 62 εκ., Λούβρο, Παρίσι.

«Γελαστό αγόρι», 1625, ελαιογραφία σε ξύλο, διάμ εκ., Los Angeles County Museum of Art, Λος Άντζελες.

«Το γελαστό αγόρι», 1625, ελαιογραφία σε ξύλο, διάμ εκ., Mauritshuis, Χάγη.

«Νεαρό αγόρι με κρασί και λαούτο», , ελαιογραφία σε ξύλο, 100 x 90 εκ., Guildhall Art Gallery, Λονδίνο.

Νεαρό αγόρι με ποτήρι και κανάτα», , ελαιογραφία σε ξύλο, διάμ. 38 εκ., Staatliches Museum, Σβερίν.

« Νεαρό αγόρι με φλογέρα», , ελαιογραφία σε ξύλο, διάμ. 37,3 εκ., Staatliches Museum, Σβερίν,.

«Αγόρι με λαούτο», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 72,1 x 59,1 εκ., Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

«Δύο αγόρια τραγουδούν», 1627, ελαιογραφία σε μουσαμά, 76 x 52 εκ., Museum Schloss Wilhelmshöhe, Κάσσελ,.

«Νέος που κρατά νεκροκεφαλή», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 92,2 x 80,8 εκ., Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο.

Λεπτομέρειες

«Γελαστός ψαράς», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 82 x 60.2 εκ., Schloss Burgsteinfurt, Στάινφουρτ.

«Γελαστό κορίτσι που ψαρεύει», ,ελαιογραφία σε μουσαμά, 80,6 x 66,7 εκ., ιδιωτική συλλογή.

«Νεαρός ψαράς με καλάθι», , ελαιογραφία σε μουσαμά,72 x 58 εκ., Εθνική Πινακοθήκη, Ιρλανδία.

«Νεαρός ψαράς», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 74 x 61 εκ., Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Αμβέρσα.

Προσωπογραφίες τσιγγάνων Ρεαλιστική απόδοση μορφών, που ξεφεύγουν από τις κοινωνικές συμβάσεις της Ολλανδίας του 17ου αιώνα Αίσθηση ελευθερίας Αμεσότητα και ζωντάνια

«Η γυφτοπούλα», 1625, ελαιογραφία σε ξύλο, 57,8 x 52,1 εκ., Λούβρο Παρίσι.

«Γελαστός άνδρας με στάμνα», ή «Peeckelhaeringh», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 75 x 61,5 εκ., Museum Schloss Wilhelmshöhe, Κάσσελ.

«Ο μιγάς», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 72 x 57,5 εκ., Museum der bildenden Künste, Λιψία, Γερμανία.

«Malle Babbe», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 75 x 64 εκ., Gemäldegalerie, Βερολίνο.

Προσωπογραφίες ζευγαριών Ρεαλιστική απόδοση των μορφών Αίσθηση οικειότητας μεταξύ των εικονιζόμενων

«Προσωπογραφία του Ισαάκ Μάσσα και της συζύγου του Βεατρίκης Φαν ντερ Λάεν», 1622, ελαιογραφία σε μουσαμά, 140 x 166,5 εκ., Rijksmuseum, Άμστερνταμ.

«Νεαρός άνδρας με τη γυναίκα του σε πανδοχείο», 1623, ελαιογραφία σε μουσαμά, 105 x 79 εκ., Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

«Ιζαμπέλα Κόυμανς», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 116 x 86 εκ., ιδιωτική συλλογή.

«Stephanus Geeraerdts », , ελαιογραφία σε μουσαμά, 115,4 × 87,5 εκ., Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Αμβέρσα.

Προσωπογραφίες ευαγγελιστών Μορφές σε περίσκεψη, απόμακρες και αποστασιοποιημένες από τα εγκόσμια. Χρήση συμβόλων για την ταύτιση της μορφής με τον αντίστοιχο ευαγγελιστή. Κυριαρχία γεροντικών μορφών με εξαίρεση τον ευαγγελιστή Ιωάννη.

«Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής», , ελαιογραφία σε μουσαμά, 70 x 55 εκ., J. Paul Getty Museum, Λος Άντζελες.

«Ευαγγελιστής Ματθαίος», 1625, ελαιογραφία σε μουσαμά, 70 x 55 εκ., Museum of Western and Eastern Art, Οδησσός.

«Ευαγγελιστής Λουκάς», 1625, , ελαιογραφία σε μουσαμά, 70 x 55 εκ., Museum of Western and Eastern Art, Οδησσός.

«Ευαγγελιστής Μάρκος», ,ελαιογραφία σε μουσαμά, 68 x 52 εκ., Μουσείο Πούσκιν, Μόσχα.

Ομαδικές προσωπογραφίες Προσωπογραφίες μελών των πολιτοφυλακών Οικογενειακές προσωπογραφίες Προσωπογραφίες δημοτικών συμβουλίων Θεματική ανανέωση της προσωπογραφίας Ελευθερία οργάνωσης Εσωτερική πληρότητα σύνθεσης Επιβολή διαγώνιων θεμάτων Έμφαση στο στιγμιαίο

« Συνεστίαση των αξιωματικών της πολιτοφυλακής του Αγίου Γεωργίου», 1616, ελαιογραφία σε μουσαμά, 175 x 324 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

Nicolaes Woutersz van der Meer Ζυθοποιός, δικαστής και δήμαρχος του Χάρλεμ 1607 :μέλος της πολιτοφυλακής του Χάρλεμ 1619 μέλος της ναυαρχίας του Άμστερνταμ 1622: μέλος του ολλανδικού κοινοβουλίου, αντιπροσωπεύοντας το Χάρλεμ. Λεπτομέρεια

«Συνεστίαση των αξιωματικών της πολιτοφυλακής του Αγίου Αδριανού», 1627, ελαιογραφία σε μουσαμά, 183 x 266,5 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

Λεπτομέρεια

Εσωτερικό του μουσείου του Hals στο Χάρλεμ.

« Συνεστίαση των αξιωματικών της πολιτοφυλακής του Αγίου Γεωργίου», 1627, ελαιογραφία σε μουσαμά, 179 x 257,5 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

Jacob Pietersz Olycan Ζυθοποιός, δικαστικός και δήμαρχος του Χάρλεμ. Λεπτομέρεια

«Οι αξιωματικοί του λοχαγού Reinier Reael και του υπολοχαγού Cornelis Michielsz Blaeuw», , ελαιογραφία σε μουσαμά, Rijksmuseum, Άμστερνταμ.

«Συνεστίαση των αξιωματικών της πολιτοφυλακής του Αγίου Γεωργίου», 1639, ελαιογραφία σε μουσαμά, 218 x 421 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

«Οικογενειακή προσωπογραφία», , ελαιογραφία σε μουσαμά, x 251 εκ., Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο.

«Οικογενειακή προσωπογραφία», 1648, ελαιογραφία σε μουσαμά, 202 x 285 εκ., Μουσείο Thyssen-Bornemisza, Μαδρίτη.

«Δημοτικό συμβούλιο του νοσοκομείου της Αγίας Ελισάβετ», 1641, ελαιογραφία σε μουσαμά, 153 x 252 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

«Επιμελήτριες του γηροκομείου Almshouse» (Τμήμα Θηλέων), 1664, ελαιογραφία σε μουσαμά, 170,5 x 249,5 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

«Επιμελητές του γηροκομείου Almshouse» (τμήμα αρρένων), 1664, ελαιογραφία σε μουσαμά, 170,5 x 249\,5 εκ., Μουσείο Frans Hals, Χάρλεμ.

Μουσείο, Χάρλεμ

Ο διευθυντής του μουσείου Frans Hals και μέλη του επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού αυτού, μιλούν και τη γρήγορη ζωγραφική πινελιά του Hals.

Η πόλη του Χάρλεμ «γέμισε» το 2009 από αφίσες με έργα του Frans Hals με στόχο την εξοικείωση του κοινού με τα έργα του καλλιτέχνη, πρωτοβουλία του Μουσείου Frans Hals.