Ιστορικό και διερεύνηση λευκοκύτταρωση Μ.Καρακάντζα

Ιστορικό (I) Ασθενής ανδρας 50 ετών, βενζινοπώλης, προσέρχεται με αδυναμία, καταβολή, ανορεξία, και εκχυμώσεις από 7-ημέρου. Στη γενική αιματος εμφανίζει: WBC: 50,000/mm 3 Hgb: 8,5g/dl PLT: / mm 3

Ιστορικό (IΙ) Ασθενής γυναικα 35 ετών, έγκυος στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, προσέρχεται με έντονη αδυναμία, δυσκολία στην αναπνοή, μητρορραγία, και ουλορραγία. Στη γενική αίματος εμφανίζει: WBC: 125,000/mm 3 Hgb: 7,5g/dl PLT: /mm 3

Ιστορικό (IΙΙ) Ασθενής άνδρας 70 ετών, προσερχεται με ταχυκαρδία, εφιδρώσεις και αίσθημα βάρους στο αριστερό υποχόνδριο από εξαμήνου. Διαπιστώνεται σημαντική σπληνομεγαλία και λευκοκυττάρωση. Στη γενική αιματος εμφανίζει: WBC: 45,000/mm 3 Hgb: 7,0 g/dl PLT: / mm 3

Γενική αίματος ιστορικό Ι, ΙΙ και ΙΙΙ Λευκοκυττάρωση Mείωση φυσιολογικών κυτταρικών σειρών (αναιμία, θρομβοπενία, ουδετεροπενία)

ερώτηση Αύξηση του αριθμού φυσιολογικών υποπληθυσμών του περιφερικού αίματος ??? Παρουσία παθολογικών λευκοκυττάρων στο περιφερικό αίμα ????

ΧΜΛ Πριν την έναρξη με Imatinib ____________________

Ορισμός Λευκοκυττάρωση αύξηση του αριθμού των λευκών στο περιφερικό αίμα Ουδετροφιλία Λεμφοκυττάρωση Μονοκυττάρωση Ηωσινοφιλία Βασεοφιλία Αύξηση παθολογικού πληθυσμού.

Ουδετεροφιλία ουδετερόφιλα> 7.5x10 3 /μL Βακτηριακές λοιμώξεις Φλεγμονώδη νοσήματα Πχ νόσοι κολλαγόνου, ν. Crohn Τραύμα Χειρουργικές επεμβάσεις Εγκαύματα Αιμορραγία, αιμόλυση Διαβητική κετοξέωση Νεοπλάσματα Μυελουπερπλαστικές νόσοι Κύηση Φάρμακα (κορτιζόνη, λίθιο) Περεταίρω διερεύνηση Κλινική εικόνα

μονοκυττάρωση μονοκύτταρα> 1x10 3 /μL Βακτηριακές λοιμώξεις Λοιμώξεις από πρωτόζωα Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα (ΧΜΜΛ) Κακοήθειες Περεταίρω διερεύνηση Κλινική εικόνα

ηωσινοφιλία ηωσινοφιλία>0.4 x10 3 /μL Αλλεργικές νόσοι Παρασιτική νόσος Δερματική νόσος Φαρμακευτική ευαισθησία Νόσος συνδετικού ιστού Αιματολογική κακοήθεια (λέμφωμα Hodgkin’s) Iδιοπαθής υπερηωσινόφιλα Ηωσινοφιλική λευχαιμία Περεταίρω διερεύνηση Κλινική εικόνα

βασεοφιλία βασεο>0.1 x10 3 /μL Μυελουπερπλαστικά σύνδρομα Επίχρισμα περιφερικού αίματος Κυτταρογενετική μελέτη

Διαφορική διάγνωση λευκοκυττάρωσης Ιστορικό Φυσική Εξέταση Εργαστηριακά ευρήματα Επιχρισμα περιφερικού αίματος Επίχρισμα μυελού Ανοσοαινότυπος περιφ. αίματος και μυελού Οστεομυελική βιοψία

Στοιχεια από το ιστορικό Επάγγελμα- έκθεση σε χημικά και αρωματικούς υδρογονάνθρακες Φάρμακα (αλκυλιούντες παράγοντες, χλωραμφαινυκόλη, αναστολεις τοποισομεράσης ΙΙ) Ιονίζουσα ακτινοβολία Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο-Απλαστική αναιμία Κάπνισμα Προγηθείσα χημειοθεραπεία και ακτινοβολία Σ. Down Ιστορικό λευχαιμίας σε άλλα μελη της οικογενειας (familial leukemia)

Φυσική Εξέταση Μη ειδικά συμπτωματα και σημεία λόγω μειωμένης αιμοποίησης Ανορεξία Ζωτικά σημεία (ταχυκαρδία, ταχύπνοια, εμπύρετο) Ωχρότητα (αναιμία) Πετέχειες, εκχυμώσεις, ουλορραγία (θρομβοπενία) Υπερτροφία ούλων (μυελομονοκυτταρική Λ.) Δερματικές βλάβες- Σύνδρομο sweet Διάχυτα οστικά άλγη (πόνος στην πίεση στο στέρνο) Κεφαλαλγία, διαταραχές όρασης, σύγχυση (διήθηση ΚΝΣ)

Μονοκυτταρική Λ. (Μ5) διήθηση των ούλων

Υπερτροφία ούλων-διήθηση από βλάστες

Σύνδρομο Sweet (acute neutrophilic dermatosis)

Αιμορραγικές εκδηλώσεις

Λευκόσταση

Εξέταση Περιφερικού Αίματος "ώριμα κύτταρα"Βλάστες "Φυσιολογικό" αιμα

Επίχρισμα περιφερικού αίματος Ιστορικό ΙΙΙ Παρουσία παθολογικών κυττάρων στο περιφερικό αίμα με χαρακτηριστικά άωρων κυττάρων που φυσιολογικά βρίσκονται μόνο στον μυελό των οστών Χρόνια λευχαιμία? Λευχαιμοειδής αντίδραση?

Λευχαιμοειδής αντίδραση >50.000/μl και παρουσία άωρων κυττάρων στο περιφερικό αίμα Αιμορραγία Φάρμακα Κορτιζόνη Ρετινοικό οξύ G-CSF Λοίμωξη Κοκκύτης Φυματίωση Παρανεοπλασματική αντίδραση Παροδικό μυελουπερπλαστικό Χρόνια μυελογενής λευχαιμία Περεταίρω διερεύνηση Κλινική εικόνα

Επίχρισμα περιφερικού αίματος Παρουσία μονομορφικού παθολογικού πληθυσμού στο περιφερικό αίμα με χαρακτηριστικά άωρων κυττάρων. Οξεία λευχαιμία??

Οξεία ή Χρονια Λευχαιμία

Διάγνωση Λευχαιμίας Βλάστες στον μυελό > 20%

Εργαστηριακή διερεύνηση λευχαιμιών Γενική αίματος Εξέταση μορφολογίας επιχρίσματος περιφερικού αίματος Μορφολογία κυττάρων μυελού των οστών μυελόγραμμα βιοψία μυελού κυτταροχημεία Κυτταρομετρία ροής Κυτταρογενετική PCR FISH

Επίχρισμα περιφερικού αίματος περίπτωση 1 περίπτωση 2

Βιοψία μυελού των οστών κυτταροβρίθειααυξημένη

Βιοψία μυελού των οστών μονομορφικός πληθυσμός αντικατάσταση/εξάλειψη φυσιολογικών πρόδρομων κυττάρων

Βιοψία μυελού των οστών περίπτωση 2περίπτωση 1

Μυελόγραμμα (bone marrow cytology) μονομορφικός πληθυσμός αντικατάσταση/εξάλειψη φυσιολογικών πρόδρομων κυττάρων μορφολογικός χαρακτηρισμός των βλαστών

Μορφολογική κατάταξη

Ταξινόμηση οξείων μυελοβλαστικών λευχαιμιών FAB classification of AML (1976) OΜΛ ελάχιστα διαφοροποιημένηΜ0 ΟΜΛ χωρίς ωρίμανσηΜ1 ΟΜΛ με ωρίμανσηΜ2 Οξεία προμυελοκυτταρικήΜ3 Οξεία μυελομονοκυτταρική Μ4 Οξεία μονοβλαστική και μονοκυτταρική Μ5α & Μ5β Οξεία ερυθρολευχαιμίαΜ6 Οξεία μεγακαρυοβλαστικήΜ7 Ανάλογα με την μορφολογία και την κυτταροχημεία

Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία άωρο κύτταρο χωρίς άφθονο κυτταρόπλασμα χωρίς κοκκία

Οξεία μυελογενής Μορφολογική κατάταξη (κατά FAB) 0-7 M0M1 M2

M3=προμυελοκυτταρική Μ4= μυελομονοκυτταρική Μ5=μονοκυτταρική

M7 μεγακαρυοκυτταρική λευχαιμία Μ6 ερυθρολευχαιμία

κυτταροχημεία μορφολογική κατάταξη συμπηρώνεται με εξετάσεις (χρώσεις) που δείχνουν την λειτουργική διαφοροποίηση των βλαστών ανιχνεύοντας είτε κυτταροπλασματικά ένζυμα είτε κυτταροχημεία όξινη φωσφατάση Τ σειρά μυελοπεροξειδάση (ΜΡΟ) μυελική σειρά εστεράσες μονοκυτταρική σειρά λυσοζύμη μονοκυτταρική σειρά PAS B λεμφική σειρά

κυτταροχημεία PAS ++ Οξινη φωσφατάση ++

κυτταροχημεία Εστεράση Μυελοπεροξειδάση

ανοσοφαινότυπος Επιπλέον, οι λευχαιμίες χαρακτηρίζονται βάσει των αντιγόνων που εκφράζουν στην μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα ή τον πυρήνα τους. Ο χαρακτηρισμός των λευχαιμιών βάσει των αντιγόνων τους συμπληρώνει την διάγνωση και την κατάταξη τους και επίσης χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στην θεραπεία όταν οι βλάστες είναι λίγοι παρακολούθηση υπολειμματικής νόσου

CD αντιγόνα

Διάγνωση λευχαιμιών βάσει της έκφρασης των αντιγόνων Β λευχαιμία CD19 CD20 CD10 κυτταροπλασματικό CD79a Τ λευχαιμία CD3 CD7 CD5 CD4+CD8 Μυελοκυτταρικής λευχαιμία CD33, CD13 Μονοκυτταρική CD64, CD14 Ερυθρολευχαιμία CD71, γλυκοφορίνη Mεγακαρυοκυτταρική CD41, CD61

Διάγνωση λευχαιμιών βάσει της έκφρασης των αντιγόνων λευχαιμίες αρχέγονου αιμοπιητικού κυττάρου (stem cell leukemias) CD34, CD7, CD117 διφαινοτυπικές λευχαιμίες εκφράζουν τουλάχιτον 2 αντιγόνα διαφορετικών σειρών

κυτταρογενετική Η ανίχνευση των χρωμοσωματικών διαταραχών των βλαστικών κυττάρων έχει  διαγνωστική σημασία  προγνωστική σημασία

κυτταρογενετική

σύνθετες κυτταρογενετικές βλάβες

PCR Εφόσον έχει χαρακτηρισθεί η κυτταρογενετική βλάβη στην συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί PCR για την παρακολούθηση της υπολειμματικής νόσου

FISH Μέθοδος που ανιχνεύει ανωμαλίες των χρωματοσωμάτων με συμπληρωματικούς φθορίζοντες ανιχνευτές Το πλεονέκτημα της μεθόδου σε σχέση με την συμβατική κυταρογενετική είναι ότι το κύτταρο δεν χρειάζεται να βρίσκεται σε διαίρεση

FISH

Γονιδιακές ανωμαλίες στην ΟΜΛ με φυσιολογικό καρυότυπο Flt3 Mutation Ελεγχος ενός γονιδίου Ελεγχος πολλών γονιδίου CHIP microarray analysis expression patterns good pattern bad pattern

Συμπληρωματικές εξετάσεις Ελεγχος ζωτικών οργάνων Καρδιάς U/S, ΗΚΓ, καρδιολογική εκτίμηση Πνευμόνων α/α θώρακος Κοιλιά U/S κοιλιάς U/S όρχεων Οσφυονωτιαία παρακέντηση Διερεύνηση ανάλογα με τα αντικειμενικά ευρήματα Βιοχημικός έλεγχος ουρία, κρεατινίνη,ηλεκτρολύτες SGOT, SGPT, αλκαλική φωσφατάση, γGT LDH, χολερυθρίνη, αλβουμίνη Ορολογικός έλεγχος Ηπατίτιδες, CMV,EBV Ούρα Γενική ούρων, μέτρηση λυσοζύμης Πηκτικόςμηχανισμός PT, PTT, ινωδογόνο, D-Dimers