Ηθη και εθιμα του τοπου μας

Παρουσίαση με θέμα: "Ηθη και εθιμα του τοπου μας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ηθη και εθιμα του τοπου μας
Η παρουσιαση θα γινει από τους : Sweet temptation

2 Ηθη και εθιμα του τοπου μας
Παρουσιαζουν οι μαθητες : Κανδηλα Δημητρα Μοσχοπουλο Κωνσταντινο Σταυρακακη Θεοδωρα – Μαρια Χαραλαμπιδου Μαρια Καθηγητης ερευνετικης εργασιας : Μακρης Βαϊος

3 Νιγρίτα Η Νιγρίτα είναι κωμόπολη του νομού Σερρών της Μακεδονίας, πρωτεύουσα του Καλλικρατικού Δήμου Βισαλτίας. Η σύνθεση του Δήμου φαίνεται στο λήμμα Δήμος Βισαλτίας. Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Σε παλαιά κείμενα η Νιγρίτα αναφέρεται ως Ιγρίτα και ως Νεγρίτα. Είναι προφανές ότι το σημερινό όνομα της Νιγρίτας προέκυψε από την Ιγρίτα, σύμφωνα με το σχήμα: την Ιγρίτα > τη Νιγρίτα > Νιγρίτα.

4 Τερπνή H Τερπνή είναι κωμόπολη του νομού Σερρών, με κατοίκους σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2001. Αποτελεί ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Νιγρίτας. Βρίσκεται σε απόσταση 22 χλμ. δυτικά από τις Σέρρες, στους πρόποδες του όρους Βερτίσκου και σε υψόμετρο 80 μέτρων. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη του χρόνου. Την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής πανηγυρίζει το ομώνυμο παρεκκλήσιο, με παράλληλη διοργάνωση αθλητικών αγώνων. Πανηγυρίζει επίσης η Τερπνή στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών 30 Ιανουαρίου, στις 16 Αυγούστου, όπως επίσης και στις 26 Οκτωβρίου, εορτή του Αγίου Δημητρίου, που είναι και πολιούχος. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου θεμελιώθηκε το 1754.

5 Λυγαριά Η περιοχή στην οποία είναι χτισμένο σήμερα το χωριό ήταν ελώδης. Υπήρχε μόνο ένας βοσκότοπος (Μέρας),από το όνομα του οποίου προήλθε η παλιότερη ονομασία του χωριού (Μέριανη). Εκεί χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια του χωριού. Το 1925 , όταν πλημμύρισε το ποτάμι και κατέστρεψε τα σπίτια, χτίστηκε ο καινούριος οικισμός στην περιοχή που βρίσκεται και σήμερα. Οι ντόπιοι κάτοικοι αγωνίστηκαν ηρωικά κατά το Μακεδoνικό αγώνα, περιθάλποντας τα ελληνικά σώματα με κάθε τρόπο. Διακρίθηκαν επίσης στον αγώνα εναντίον των Βουλγάρων, αν και πολλές φορές δοκίμασαν το εγκληματικό μένος τους. Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού (περίπου το 90%) είναι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και πιο συγκεκριμένα από τα χωριά Ντουάνκιουι, Τατάρκιουι και Μαστανάρι. Εγκαταστάθηκαν εδώ αμέσως μετά τη μικρασιατική κατα­στροφή του 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε.

6 Κλειδωνας Το προσωνύμιο «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον συνδυασμό των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής. Ουσιαστικά ο «Kλήδονας» σχετίζεται με μια λαϊκή μαντική διαδικασία, η οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού και μία από αυτές πηγαίνει στο πηγάδι να φέρει το «αμίλητο νερό» και στη διαδρομή μέχρι το σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν. Στο σπίτι το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, τα λεγόμενα ριζικάρια και στη συνέχεια σκεπάζουν το δοχείο με κόκκινο ύφασμα και το δένουν ενώ παράλληλα προσεύχονται στον Αϊ Γιάννη και τοποθετούν το δοχείο σε ανοιχτό χώρο, όπου μένει όλη νύχτα. Την ίδια εκείνη νύχτα λέγεται ότι τα κορίτσια θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο. Παράλληλα, την παραμονή της γιορτής του Αϊ Γιάννη Ιωάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές: Στη πλατεία του χωριού στήνεται μια μεγάλη φωτιά πάνω από την οποία πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι απαλλάσσονται από το κακό Ο Άι-Γιάννης λέγεται και Ριζικάρης αφού η παράδοση λέει ότι φέρνει τύχη και γι' αυτό έπρεπε από την παραμονή οι κάτοικοι του χωριου να έχουν τακτοποιήσει όλες τις οικιακές δουλειές τους. Επίσης ο Αϊ Γιάννης αποκαλείται και Ριγανάς, επειδή την ημέρα αυτή έβγαιναν και μάζευαν ρίγανη, η οποία έπρεπε να συλλεχθεί πρωί πρωί, πριν από την ανατολή του ηλίου, αφού πίστευαν, ότι έτσι είχε μαγική δύναμη.

7 Το εθιμο της γερακεινας
Κατά την παράδοση η Γερακίνα έζησε γύρω στα σε µια οικία της Νιγρίτας, στη γραφική συνοικία "Τσουκαλάδες". Ήταν εξαιρετικά όµορφη και γι' αυτό περιζήτητη νύφη. Όλα τα παλικάρια προσπαθούσαν να κατακτήσουν την ωραία Γερακίνα. Ο "Χάρος" όµως ζήλεψε την οµορφιά της και ήρθε πολύ νωρίς να την πάρει. Μια µέρα λοιπόν το µεσηµέρι µόλις είχε στρώσει το τραπέζι η Γερακίνα πήγε µε την "στάµνα" της να φέρει νερό από το πηγάδι. Ρίχνοντας όµως τον "κουβά" στο πηγάδι, έχασε την ισορροπία της κι έπεσε µέσα, αφήνοντας απελπισµένες φωνές. Στο άκουσµα των φωνών, κατά τους στίχους του τραγουδιού, "έτρεξαν µικροί µεγάλοι" και µεταξύ αυτών και το γενναίο παλικάρι της, το οποίο χωρίς δισταγµό κατέβηκε στο πηγάδι, για να σώσει την αγαπηµένη του. Μετά από λίγο όµως ανέσυραν επάνω το νέο µισοπεθαµένο και τη Γερακίνα "νεκρή". Το πηγάδι αυτό της Γερακίνας, το οποίο σώζεται ακόµη και σήµερα στη Νιγρίτα (στη συνοικία "Τσουκαλάδες") απέµεινε ο τελευταίος µάρτυρας της λαϊκής αυτης παραδοοσης

8 Χελιδονα Το έθιμο με τη χελιδόνα έχει τις ρίζες του πριν πάρα πολλά χρόνια στην Τερπνή. Την 1η Μαρτίου τα παιδιά στόλιζαν τη χελιδόνα τους ξύλινη κατασκευή με ένα χελιδόνι στην κορυφή και γύριζαν σε όλο το χωριό τραγουδώντας το τραγούδι του ερχομού των χελιδονιών και της Άνοιξης

9 ΤΑ EΘΙΜΑ ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ
Ας ξεκινήσουμε την περιγραφή των εθίμων με την Νηστεία.Κατά την διάρκεια της νηστείας κυριαρχούσε το τροχούνι δηλ. το ταχίνι,το πληγούρι,πιτούλες από ζύμη ψωμιού ψημένες στη χόβολη του τζακιού με πετιμέζι ,ριτσέλια,βρασμένο καλαμπόκι, νερόβραστα φασόλια,ψωμί με ζάχαρι εάν υπήρχε. Δευτέρα ,Τετάρτη και Παρασκεύη τρώγανε μόνο ψωμί βρεγμένο με νερό,αλάτι και ρήγανι. Για να λάβουν την Θεία Κοινωνία την πρώτη ημέρα των Χριστουγέννων. Χαράματα ξυπνούσαν οι κάτοικοι του χωριού μας , με το πρώτο χτύπημα της καμπάνας για να πάνε στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου . Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά γυρνούσαν στο χωριό για τα κόλυντα με τις - τοπούζες – (χοντρά ξύλινα κλωνάρια δένδρων ,τα πελεκούσαν,τα ίσιωναν και την κάτω άκρη την στογγυλοποιούσαν ) φτιαχνότανε από τους πατεράδες των παιδιών ειδικά για τα κόλυντα.Εδώ πρέπει να αναφέρουμε για τα κόλυντα ότι :τα παιδιά γυρνούσαν πάντα τις παραμονές, χαράματα και των τριών εορτών Χριστουγέννων,Αγίου Βασιλείου και Φώτων. Χτυπούσαν τις αυλόπορτες με τις τοπούζες και οι νοικοκυρές τους γέμιζαν με κόλυντα δηλ. τα γλυκά ξηλοκέρατα,με καρύδια,αμύγδαλα,κυδώνια,μήλα. Χρήματα δεν έδιναν στα κόλυντα. Ανήμερα των εορτών μόνο , που έβγαιναν τα παιδιά για τα κάλαντα και μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας,τους έδιναν χρήματα όπως ,δεκάρες , εικοσάρες σπάνια δραχμές

10 Τα κολυντα τοων χριστουγεννων
Στα Χριστουγεννιάτικα κόλυντα όμως λέγανε τα εξής : Kόλυντα μπάμπου κόλυντα Τρείς χιλιάδες πρόβατα Κι΄αλλα τόσα γίδια Δωμ΄κυρά καρύδια Μι σι σπάσου τα κεραμύδια Δώσμι κι σαμόπτα Μι σι σπάσου κι την πόρτα

11 Τα κολυντα της πρωτοχρονιας
Στα Πρωτοχρονιάτικα κόλυντα λέγανε : Με το χτύπημα της πόρτας φωνάζανε Σούρβα- Σούρβα-Σούρβα

12 ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ
ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

13 Ιστοσελιδες Πηγή: Οι φωτιές του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα: Tο δημοφιλέστερο έθιμο του καλοκαιριού | Ειδήσεις και νέα με άποψη  Πηγή: Οι φωτιές του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα: Tο δημοφιλέστερο έθιμο του καλοκαιριού | Ειδήσεις και νέα με άποψη  Πηγή:

14

15

16

17

18

19

20

21