Κωνσταντογιάννης Κωνσταντίνος Επίκουρος Καθηγητής Νευροχειρουργικής Πανεπιστήμιο Πατρών

- Εγκέφαλος (1500 – 1700 ml) : 80% - Αίμα ( ml) : 10% - ΕΝΥ ( ml) : 10%

(Δόγμα Monro – Kellie – Burrows)

Η προσαρμοστική δυνατότητα του ενδοκρανιακού χώρου σε μια δεδομένη μεταβολή της πιέσεως. Η παρατηρούμενη μεταβολή της πιέσεως για μια δεδομένη μεταβολή του όγκου (ICP/V). (Αντίσταση στην επέκταση μιάς ενδοκρανιακής μάζας).

SPECT διαφορά αιματώσεως

Πίεση εγκεφαλικής διηθήσεως (CPP) MAP = Mέση Αρτηριακή Πίεση 2 SAP + DAP 3 SAP = Συστολική Αρτηριακή Πίεση DAP = Διαστολική Αρτηριακή Πίεση

arterial venus MAP CVP MAP > CVP > ICP CPP = MAP- CVP CPP : φυσιολογικές συνθήκες

arterial venus MAP CVP MAP > ICP> CVP CPP = MAP - ΙCP CPP : παθολογικές συνθήκες

Πίεση εγκεφαλικής διηθήσεως (CPP)

arterial venus MAP CVP No blood flow CPP = MAP - ΙCP Εγκεφαλικός θάνατος : ΜΑΡ = ΙCP

R = αγγειακές αντιστάσεις n = γλοιότητα αίματος l = μήκος αγγείων πr = εύρος αγγείων Εγκεφαλική αιματική ροή ( CBF) CBF = CPP = MAP – ICP R 8nl / πr4

Εγκεφαλική αγγειακή αυτορρύθμιση : Η ικανότητα διατήρησης της εγκεφαλικής αιματικής ροής (CBF) σε σταθερό επίπεδο, μέσα σ΄ ένα εύρος διακύμανσης της μέσης αρτηριακής πίεσης (ΜΑΡ) 50 – 160 mmHg.

Μηχανισμοί εγκεφαλικής αγγειακής αυτορρύθμισης 1. μυογενής ΜΑΡ 2. χημικός pCO2, pH, pO2 3. νευρογενής συμπαθητικό σύστημα

Αγγειοδιαστολή Εγκεφαλική υπεραιμία pCo2 pH pO2 (50 – 20 mmHg)

Αγγειοδιαστολή Εγκεφαλική υπεραιμία Eγκεφαλικό οίδημα Η αύξηση του όγκου του εγκεφάλου λόγω αυξήσεως του εμπεριεχομένου ύδατος.

Είδη εγκεφαλικού οιδήματος : 1. Αγγειογενές :. αυξημένη τριχοειδική διαπερατότης. εξωκυττάριος χώρος. λευκή ουσία > φαιά. ΚΕΚ, όγκοι, αποστήματα. CT-scan, MRI. Κορτικοειδκή, μαννιτόλη

Είδη εγκεφαλικού οιδήματος : 2. Κυτταροτοξικό :. ανεπάρκεια κυτταρικής μεμβράνης στη μεταφορά ιόντων Να.. ενδοκυττάριος χώρος. φαιά = λευκή. εγκεφαλική υποξία «δι’ ύδατος δηλητηρίαση». CT-scan, MRI : μη χαρακτηριστική εικόνα. μαννιτόλη

Είδη εγκεφαλικού οιδήματος : 3. Διάμεσο :. διεπενδυματική διήθηση ΕΝΥ (αποφρακτικός υδροκέφαλος). εξωκυττάριος χώρος. περικοιλιακή λευκή ουσία. CT-scan, MRI : τυπική εικόνα. μαννιτόλη : αμφίβολος δράση

Συνήθη αίτια ενδοκρανιακής υπερτάσεως  Εγκεφαλικό οίδημα ή υπεραιμία  Απόφραξη οδών κυκλοφορίας ΕΝΥ  Απόφραξη φλεβωδών κόλπων  Ενδοκρανιακές μάζες (όγκοι, αιματώματα, αποστήματα, κλπ)  Ιδιοπαθής ενδοκρανιακή υπέρταση (ψευδο-όγκος εγκεφάλου)

Η ενδοκρανιακή πίεση αυξάνει ως ένα σημείο παράλληλα με την αύξηση του μεγέθους βλάβης (αντιρροπούμενη φάση), στη συνέχεια ακολουθεί εκθετική αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης (μη αντιρροπούμενη φάση).

Βλαπτικές επιδράσεις ενδοκρανιακής υπερτάσεως (μηχανισμοί) 1. Εγκεφαλική ισχαιμία 2. Παρεκτοπίσεις - Εγκολεασμοί

Εγκολεασμοί 1.Υποδρεπάνιος 2.Πλάγιος διασκηνιδιακός (αγκίστρου) 3.Κεντρικός διασκηνιδιακός 4.Διϊνιακός 5. Ανάδρομος κεντρικός διασκηνιδιακός

Απόστημα Οίδημα εγκεφάλου Διασκηνιδιακός εγκολεασμός

Εγκεφαλικό έμφρακτο Οίδημα εγκεφάλου Υποδρεπάνιος εγκολεασμός

Εγκεφαλίτιδα Οίδημα εγκεφάλου Κεντρικός εγκολεασμός

Ογκος Οίδημα εγκεφάλου Διασκηνιδιακός εγκολεασμός

Κλινικές εκδηλώσεις ενδοκρανιακής υπερτάσεως : (Κλασσική τριάδα) 1. Κεφαλαλγία 2. Εμετος 3. Οίδημα οπτικής θηλής

. Προχωρημένο στάδιο ενδοκρανιακής υπερτάσεως :  διαταραχές εγρήγορσης  διαταραχές αναπνοής  βραδυκαρδία  αντιρροπιστική υπέρταση (φαινόμενο Cushing)  δυστονικές αντιδράσεις αποφλοιώσεως και απεγκεφαλισμού

δυστονικές αντιδράσεις αποφλοιώσεως και απεγκεφαλισμού

Θεραπευτική αντιμετώπιση Αιτιολογική  χειρουργική αφαίρεση χωροεξεργασιών  παροχέτευση υδροκεφάλου  αντιοιδηματική αγωγή (κορτικοειδή, μαννιτόλη)  βαρβιτουρικό κώμα (μείωση εγκεφαλικού μεταβολισμού εγκεφαλικής αιματώσεως)

Μέτρηση ενδοκρανιακής πιέσεως  ΟΝΠ  - Επισκληρίδιος, - υποσκληρίδιος, - ενδοεγκεφαλικός αισθητήρας.  Ενδοκοιλιακός καθετηριασμός

Μέτρηση ενδοκρανιακής πιέσεως με ενδοκοιλιακό αισθητήρα.

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Ορισμός : Ενδοκρανιακή υπέρταση μη οφειλόμενη σε χωρο-εξεργασίες, οίδημα, υδροκέφαλο κ.λ.π. Επίπτωση : νέες υπέρβαρες γυναίκες 19 : ( γενικού πληθυσμού)

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Αιτιολογία : αμφιλεγόμενη - παχυσαρκία - ενδοκρινολογικές διαταραχές - αντισυλληπτικά - φάρμακα (τετρακυκλίνη, υπερβιταμίνωση Α, νιτροφουραντοϊνη, απόσυρση κορτικοστεροειδών).

Κλινικές εκδηλώσεις : κλασσική τριάδα κεφαλαλγία έμετοι οίδημα οπτικής θηλής

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Διερεύνηση : - Αξονική τομογραφία - Μαγνητική τομογραφία - ΟΝΠ Θεραπεία : Κορτικοειδή Οσφϋο-περιτοναϊκή παροχέτευση Αποσυμπίεση οπτικών νεύρων