9 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΚΑΨΙΩΧΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΠΟΥΛΟΓΕΩΡΓΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

 Παράλληλος κύκλος ή παράλληλος πλάτους ή απλά παράλληλος χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα στη Ναυτιλία, Γεωγραφία κ.λπ κάθε παράλληλος κύκλος προς τον ισημερινό της Γης και συνεπώς κάθετος στον άξονα της Γης.ΝαυτιλίαΓεωγραφίαισημερινό  Οι παράλληλοι κύκλοι είναι άπειροι. Επ΄ αυτών προσδιορίζεται το γεωγραφικό πλάτος ενός τόπου, αρχής γενομένης μέτρησης από τον Ισημερινό (όπου φ=0°).γεωγραφικό πλάτος

 Οι περιφέρειες των μέγιστων κύκλων που περιέχουν τον άξονα της γης (άρα και τους πόλους) καλούνται γήινοι Μεσημβρινοί (Meridians, μερίντιανς) και επομένως είναι κάθετοι στον ισημερινό.ισημερινό  Από κάθε σημείο της επιφάνειας της γης διέρχεται ένας και μόνο ένας γήινος μεσημβρινός, άπειροι επομένως και οι μεσημβρινοί της γης. Ο μεσημβρινός που διέρχεται από το αστεροσκοπείο του Γρήνουϊτς ονομάζεται πρώτος μεσημβρινός ή μεσημβρινός του Greenwich.αστεροσκοπείοGreenwich  Ο πρώτος μεσημβρινός χωρίζει τη γη σε δύο ημισφαίρια το δεξιό αυτού, με την Ασία καλούμενο Ανατολικό και το άλλο αριστερό αυτού, με τον ατλαντικό και τις ΗΠΑ, Δυτικό ημισφαίριο.  Ο πρώτος μεσημβρινός στο αστεροσκοπείο του Γρήνουϊτς  Ο γήινος μεσημβρινός ενός τόπου χρησιμεύει για τον προσδιορισμό του καλούμενου γεωγραφικού μήκους όπου και εκφράζεται ως απόσταση σε μοίρες από τον θεωρούμενο κατά συνθήκη πρώτο μεσημβρινό. Όλα τα ουράνια σώματα Ήλιος, Σελήνη, Αστέρες, λόγω της φαινόμενης περιστροφής της ουράνιας σφαίρας, διέρχονται δύο φορές το 24ωρο από τον μεσημβρινό του τόπου, δήλαδή μία φορά πάνω από τον ορίζοντα και μία φορά κάτω απ΄ αυτόν.γεωγραφικού μήκους

 Ένας Iσημερινός είναι η τομή μιας σφαιρικής επιφάνειας με το επίπεδο κάθετο προς τον άξονα περιστροφής της σφαίρας και σε ίση απόσταση μεταξύ των πόλων. Ο Ισημερινός συνήθως αναφέρεται στην Γη όπου ισημερινός της γής θεωρείται η νοητή γραμμή στην επιφάνεια της με ίση απόσταση από τον Βόρειο Πόλο και Νότιο Πόλο, διαιρώντας τη Γη στο βόρειο ημισφαίριο και νότιο ημισφαίριο. Άλλοι πλανήτες και αστρονομικά όργανα έχουν επίσης ισημερινούς όπου ομοίως ορίζετονται.  Ο ισημερινός στον παγκόσμιο χάρτη  Τα δύο αντιδιαμετρικά σημεία από τα οποία διαπερνά ο φανταστικός άξονας της περιστροφής της γης ονομάζονται γεωγραφικοί πόλοι. Ο μεν κείμενος προς τον αστερισμό της μικρής άρκτου καλείται Βόρειος Πόλος ο δε άλλος που βλέπει προς τον αστερισμό του Νοτίου Σταυρού Νότιος Πόλος.γηςγεωγραφικοί πόλοιΒόρειος ΠόλοςΝότιος Πόλος

 Γεωγραφικές συντεταγμένες είναι ένα σύστημα συντεταγμένων με δύο μεγέθη από τα οποία προσδιορίζεται η θέση των διαφόρων τόπων (εκτός των πόλων) και χρησιμεύουν στον εντοπισμό πλοίων στην επιφάνεια της γης και κατά προβολή θέσης αεροσκαφών υπεράνω αυτής. Ως βάση των γεωγραφικών συντεταγμένων λαμβάνεται ο ισημερινός και ο πρώτος μεσημβρινός. Τις γεωγραφικές συντεταγμένες αποτελούν το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος.σύστημα συντεταγμένων ισημερινόςμεσημβρινός

 Το GPS, Παγκόσμιο Σύστημα Στιγματοθέτησης, ή Θεσιθεσίας είναι παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης, (στίγματος), ακίνητου ή κινητού χρήστη, το οποίο βασίζεται σε ένα "πλέγμα" εικοσιτεσσάρωνδορυφόρων της Γης, εφοδιασμένων με ειδικές συσκευές εντοπισμού, οι οποίες ονομάζονται "πομποδέκτες GPS". Οι πομποδέκτες αυτοί παρέχουν ακριβείς πληροφορίες για τη θέση ενός σημείου, το υψόμετρό του, την ταχύτητα και την κατεύθυνση της κίνησης του. Επίσης, σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό χαρτογράφησης μπορούν να απεικονίσουν γραφικά τις πληροφορίες αυτές.δορυφόρωνΓηςλογισμικό  Το σύστημα ξεκίνησε από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και ονομάστηκε NAVSTAR GPS (Navigation Signal Timing and Ranging Global Positioning System). Το δορυφορικό αυτό σύστημα ρυθμίζεται καθημερινά από τη Βάση Πολεμικής Αεροπορίας Σρίβερ (Schriever) με κόστος 400 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο.ΗΠΑΠολεμικής Αεροπορίας

 Τα σημεία του ορίζοντα, ή ακόμη και τα αστέρια, χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για τον προσανατολισμό των ανθρώπων. Ένα σταθερό άστρο στον ουρανό, με γνωστή γεωγραφική θέση ως προς το σημείο παρατήρησης, αποτελούσε σημείο αναφοράς και βοηθούσε τους ανθρώπους στο να βρουν τη σωστή πορεία τους. Στον προσανατολισμό συνέβαλαν αργότερα και άλλα μέσα, όπως η πυξίδα και ο εξάντας. Ωστόσο ο εξάντας είναι εύχρηστος μόνο για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους, ενώ η χρήση του για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού μήκους είναι δύσκολη και εξαιρετικά σύνθετη, πράγμα που αποτελεί ένα σημαντικό μειονέκτημα για προσδιορισμό του στίγματος στην θάλασσα. Ως αποτέλεσμα, τον 17ο αιώνα, το Ηνωμένο Βασίλειο συνέστησε ένα συμβούλιο επιστημόνων, το οποίο θα επιβράβευε χρηματικά όποιον θα μπορούσε να εφεύρει ένα όργανο, το οποίο θα επέτρεπε τον ακριβή υπολογισμό και των δύο γεωγραφικών συντεταγμένων, δηλαδή μήκους και πλάτους.αστέριαεξάνταςγεωγραφικού πλάτουςγεωγραφικού μήκουςΗνωμένο Βασίλειο

 Η πυξίδα ή κοινώς μπούσουλας και κουμπάσο είναι όργανο με το οποίο επιτυγχάνεται ο προσανατολισμός του χρήστη, δείχνοντάς του την κατεύθυνση του Βορρά. Ιδιαίτερα όμως στη ναυσιπλοΐα αποτελεί το σημαντικότερο "ναυτιλιακό βοήθημα" με το οποίο μετρούνται και πραγματοποιούνται τόσο οι πορείες των πλοίων όσο και οι διοπτεύσεις.κατεύθυνσηΒορράναυσιπλοΐαπορείες των πλοίωνδιοπτεύσεις  Επειδή το όργανο αυτό αναπτύχθηκε εξ ανάγκης στη ναυτιλία αλλά και εκ της σημαντικότητάς του σ΄ αυτή ονομάζεται συνηθέστερα ναυτική πυξίδα.  Η ναυτική πυξίδα σήμερα διακρίνεται στην μαγνητική πυξίδα που βασίζεται στη λειτουργία της μαγνητικής βελόνας και είναι η πλέον διαδεδομένη, στην γυροσκοπική πυξίδα που βασίζεται στην ταχεία περιστροφή του ελεύθερου γυροσκοπίου με μηδενικό σχεδόν σφάλμα και στην γυρομαγνητική πυξίδα περιορισμένης χρήσης.μαγνητική πυξίδαγυροσκοπική πυξίδαελεύθερου γυροσκοπίουγυρομαγνητική πυξίδα

 Από την εποχή που ο άνθρωπος επιδόθηκε στη Nαυτιλία παρατήρησε πως ο Πολικός αστέρας παρέμενε πάντα πλησίον ενός σημείου στον ουρανό του Β. ημισφαιρίου και αυτόν χρησιμοποιούσε για πυξίδα του. Όταν ο Πολικός δεν ήταν ορατός ο ναυτιλλόμενος χρησιμοποιούσε άλλους αστέρες. Η εφεύρεση της μαγνητικής πυξίδας, προ χιλιάδων ετών ίσως, και στη συνέχεια κατά τον 20ό αιώνα της γυροσκοπικής πυξίδας στα πλοία προσφέρουν σήμερα στον ναυτιλλόμενο μια βασική μέθοδο τήρησης πορείας με επιθυμητή ακρίβεια.NαυτιλίαΠολικός αστέραςπορείας

 Ο χάρτης είναι οπτική απεικόνιση μιας περιοχής και των σχέσεων μεταξύ στοιχείων αυτής. Μπορεί να απεικονίζει την επιφάνεια της Γης ή κάποιο τμήμα της (ηπείρους, χώρες, νομούς κτλ.), ή τμήμα της θάλασσας ή της ουράνιας σφαίρας. Ακόμα, την επιφάνεια της Σελήνης ή άλλου ουράνιου σώματος. Πολλοί χάρτες είναι στατικές, διδιάστατες και γεωμετρικά ακριβείς αναπαραστάσεις του τριδιάστατου χώρου, ενώ άλλοι είναι δυναμικοί ή διαδραστικοί, ακόμα και τριδιάστατοι. Η υποτύπωση γίνεται με ανάλογη σμίκρυνση, με καθορισμένη αναλογία που λέγεται κλίμακα χάρτου και σημειώνεται με το σύμβολο της διαίρεσης. Η κλίμακα αυτή αναγράφεται σε εμφανές μέρος πάνω στον χάρτη. Έτσι π.χ. 1: σημαίνει πως οποιαδήποτε μονάδα μήκους επί του χάρτη (π.χ. χιλιοστό, ή εκατοστό, ή μέτρο κ.λπ.) αντιστοιχεί στην πραγματικότητα σε φορές την ίδια μονάδα επί του απεικονιζομένου εδάφους. Στους διάφορους τύπους χαρτών περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία εκείνα που ενδιαφέρουν αντίστοιχα τον χρήστη.Γηςηπείρουςχώρεςνομούςθάλασσαςουράνιας σφαίραςΣελήνηςγεωμετρικάκλίμακα χάρτου

 Γενικά με τον όρο Κλίμακα χάρτη (map scale), χαρακτηρίζεται ο λόγος της επιφάνειας του χάρτη προς την αντίστοιχη επιφάνεια του πραγματικού τμήματος της γήινης επιφάνειας, την οποία αποτυπώνει ο χάρτης. Ο λόγος αυτός μπορεί να αντικατασταθεί με τον λόγο της απόστασης σημείων του χάρτη. Η κλίμακα χάρτου αποτελεί τον δεύτερο τίτλο του κάθε χάρτη μετά τη γεωγραφική ονομασία για την οποία και έχει κατασκευαστεί.χάρτη  Κατά τη χρησιμοποίηση αυξομερών γεωγραφικών πλατών στη κατασκευή του μερκατορικού χάρτη η κλίμακα είναι διαφορετική ανά διάφορα πλάτη. Για το λόγο αυτό, η κλίμακα στους μερκατορικούς χάρτες αναφέρεται πάντα για συγκεκριμένο γεωγραφικό πλάτος και χαρακτηρίζεται φυσική κλίμακα, (Natural scale). Όταν, όμως, η κλίμακα αναφέρεται στον Ισημερινό, (όπου φ = 0°), δηλαδή σε υποτύπωση τόπων Ισημερινού, τότε αυτή χαρακτηρίζεται Ισημερινή κλίμακα.γεωγραφικών πλατώνμερκατορικού χάρτηΙσημερινόφ

 Χαρτογραφία ονομάζεται ο επιστημονικός κλάδος της γεωγραφίας που περιλαμβάνει ένα σύνολο προσδιορισμένων μελετών, τεχνικών, ακόμη και καλλιτεχνικών εργασιών που αφορούν απεικονίσεις επάνω σε επίπεδη ή σφαιρική επιφάνεια, σε σμίκρυνση, ενός τμήματος ή όλης της γήινης επιφάνειας για τη σύνταξη και έκδοση χαρτών. Η εφαρμογή όλων αυτών των διεργασιών αποτελούν την έννοια της χαρτογράφησης, που γίνεται με διάφορες μεθόδους οι οποίες και ονομάζονται χαρτογραφικές προβολές. Η Χαρτογραφία σχετίζεται στενά με την επιστήμη της Γεωγραφίας, αφού οι χάρτες είναι ένα από τα κυριότερα μέσα παρουσίασης και μελέτης των γεωγραφικών δεδομένων.γεωγραφίαςχαρτώνχαρτογραφικές προβολέςΓεωγραφίας

 Γενικά προσανατολισμός λέγεται ο προσδιορισμός μιας θέσης, ή ενός τόπου ως προς τον Βορρά ή σε σχέση με άλλα σημεία του ορίζοντα, π.χ. προσανατολισμός χάρτου. Μεταφορικά ο όρος σημαίνει κατατόπιση. Συνήθεις σχετικές εκφράσεις είναι: "προσανατολίζομαι (μέσα σε δάσος ή σε ομίχλη)", ή "η κυβέρνηση προσανατολίζεται προς συγκεκριμένη κατεύθυνση" (σκοπό) κ.λπ.  Ιδιαίτερη σημασία λαμβάνει ο όρος στην ναυσιπλοΐα, την αρχιτεκτονική, τη Βιολογία, όπως επίσης και σε διάφορα ζώα, π.χ. ταχυδρομικά περιστέρια, γεράκια, ψάρια κ.λπ.ναυσιπλοΐααρχιτεκτονικήΒιολογία

 Το Ηλιακό σύστημα περιλαμβάνει τον Ήλιο και όλα τα αντικείμενα τα οποία κινούνται σε τροχιά γύρω από αυτόν μέσα στο πεδίο βαρύτητάς του, είτε περιστρεφόμενα άμεσα γύρω από αυτόν είτε κινούμενα σε τροχιές γύρω από άλλα σώματα που κινούνται γύρω από τον Ήλιο. Βρίσκεται στο Τοπικό Διαστρικό Νέφος, το οποίο ανήκει στην Τοπική Φυσαλίδα, η οποία με τη σειρά της ανήκει στον Βραχίονα του Ορίωναστον Γαλαξία μας, σε απόσταση ετών φωτός από το κέντρο του.ΉλιοΤοπικό Διαστρικό ΝέφοςΤοπική ΦυσαλίδαΒραχίονα του ΟρίωναΓαλαξία

 Η Γη εξετάζεται από την Αστρονομία και την Αστροναυτική ως πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος.  Ο Πλανήτης Γη πραγματοποιεί τέσσερις κινήσεις:  Την Περιστροφή, γύρω από τον άξονά της,  Την Περιφορά, γύρω από τον Ήλιο,  Την Ηλιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Ηλιακού συστήματος και  Την Γαλαξιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Γαλαξία.

 Οι δύο πρώτες είναι και οι σημαντικότερες. Οι δύο τελευταίες, μειωμένου ενδιαφέροντος, παρουσιάζουν επιπρόσθετα εκτός των περιστροφών και τροχιακές περιφορές στον αστρικό χώρο που θα μπορούσαν έτσι να συναθροιστούν σε έξι.  Περιστροφή Γης γύρω από τον άξονά της  Από τον Κοπέρνικο ( ) γνωρίζουμε ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η Γη λέγεται άξονας περιστροφής. Η περιστροφή γίνεται από δυτικά προς τα ανατολικά, χωρίς όμως να μπορούμε να αντιληφθούμε την κίνηση αυτή, γιατί και όλα τα αντικείμενα που βρίσκονται στο γύρω χώρο συμμετέχουν σ' αυτή.  Η ταχύτητα περιστροφής ενός σημείου της επιφάνειας της Γης εξαρτάται από το γεωγραφικό τους πλάτος. Στον ισημερινό η ταχύτητα περιστροφής είναι 465 m/sec, σε γεωγραφικό πλάτος 50° 312 m/sec, και στους πόλους 0 m/sec.  Για μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον άξονα της, η Γη χρειάζεται 23 ώρες, 56 πρώτα λεπτά και 4 δευτερόλεπτα.

 Αποτελέσματα της περιστροφής της Γης  Στην περιστροφή της Γης οφείλεται η εναλλαγή μεταξύ της ημέρας και της νύχτας στη διάρκεια του 24ωρου. Η διαφορετική χρονική διάρκεια της ημέρας και της νύχτας κατά τη διάρκεια του έτους, η οποία παρατηρείται στους τόπους της ζώνης μεταξύ του ισημερινού και του πολικού κύκλου, οφείλεται στην ετήσια περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο.  Στον ισημερινό η Γη έχει μεγαλύτερη γωνιακή ταχύτητα απ' ότι σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη, εξαιτίας της περιστροφής της. Στο γεγονός αυτό οφείλεται η διόγκωση της στον ισημερινό και η πλάτυνσή της στους πόλους, δηλαδή η μεταβολή της γήινης σφαίρας σε Ελλειψοειδές,  Η απόκλιση που παρατηρείται στα θαλάσσια ρεύματα και στους ανέμους οφείλεται στην περιστροφή της Γης (Δύναμις Coriolis).  Οι παλίρροιες, σε συνδυασμό με την ελκτική δύναμη της Σελήνης και του Ήλιου, οφείλονται επίσης στην περιστροφή της Γης.  Αποδείξεις για την περιστροφή της Γης  Όλα τα σώματα που πέφτουν προς τη Γη από μεγάλο ύψος δεν πέφτουν κατακόρυφα κάτω από το σημείο ρίψης στην επιφάνεια της, αλλά λίγο ανατολικότερα. Η επίδραση του ανέμου έχει αποκλειστεί. Η μη κατακόρυφη πτώση ενός σώματος στην επιφάνεια της Γης, αποδεικνύει την περιστροφή της Γης από δυτικά προς τα ανατολικά.

Γενικά Ατμόσφαιρα αποκαλε ίται το αεριώδες περίβλημα που μπορεί να περιβάλλει κάποιο ουράνιο σώμα. Ειδικότερα όμως στην Μετεωρολογίαχαρακτηρ ίζεται αυτό που περιβάλλει τη Γη, το οποίο συγκρατείται λόγω τηςβαρύτητάς της και φθάνει πρακτικά σε ύψος χιλιόμετρα.ουράνιο σώμαΜετεωρολογίαΓηβαρύτητάςχιλιόμετρα

Ως λιθόσφαιρα χαρακτηρίζετ αι το εξωτερικό δύσκαμπτο περίβλημα της Γης. Περιλαμβάνει το φλοιό και μέρος του στερεού ανώτερου μανδύα. Το πάχος της λιθόσφαιρας κυμαίνεται ανάλογα το πάχος του φλοιού. μανδύα

Με τον όρο Υδρόσφαιρα χαρακτηρί- ζεται το υδάτινο περίβλημα της Γης, που αποτελούν οι Ωκεανοί, Θάλασσες, λίμνε ς και ποταμοίκαι στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των υπογείων υδάτων καθώς και εκείνο των υδρατμών της ατμόσφαι ρας.ΓηςΩκεανοίΘάλασσεςλίμνε ςποταμοίυδρατμώνατμόσφαι ρας

Η βιόσφαιρα είναι το εξωτερικό περίβλημα του πλανήτη - περιλαμβάνει τον αέρα, το έδαφος, τo οικολογικό σύστημα που ενσωματώνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τις μεταξύ τους σχέσεις, περιλαμβανόμενης της αλληλεπίδρασης τους με τα στοιχεία της λιθόσφαιρας (πετρώματα), της υδρόσφαιρας (νερό), και της ατμόσφαιρας (αέρας). Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης, στον οποίο γνωρίζουμε την ύπαρξη ζωής.αέραέδαφοςοργανισμούςλιθόσφαιραςυδρόσφαιραςατμόσφαιραςΓηζωής

Η Ιονόσφαιρα είναι στρώμα της ατμόσφαιρας της Γης, που χαρακτηρίζεται απ' τη μεγάλη παρουσία ιόντωνπου προκαλούνται απ' τον ιονισμό των μορίων του αέρα λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας (υπεριώδους και σωματιδιακής).Γηςιόντωνιονισμόμορίων αέραηλιακής ακτινοβολίας

Στρατόσφαιρα, ονομάζεται το δεύτερο από της επιφάνειας της Γης στρώμα τηςατμόσφαιρας αμέσω ς μετά τη τροπόπαυση όπου είναι και το τέλος της τροπόσφαιρας. Γηςατμόσφαιραςτροπόπαυσητροπόσφαιρας

Τροπόσφαιρα ονομάζεται το πρώτο από της επιφάνειας της γης στρώμα της ατμόσφαιρας, πάχους έως και 20 χιλιομέτρων στον Ισημερινό και 7-8 χλμ. στους Πόλους (την εποχή του καλοκαιριού - τον χειμώνα η τροπόσφαιρα στους πόλους είναι ακαθόριστη). Λήγει στην παύση αυτής, εξ' ου και τροπόπαυση, (θεωρητική μικρού πάχους ζώνη διαχωρισμού). Πιο πάνω από την τροπόπαυση βρίσκεται η στρατόσφαιρα.γηςατμόσφαιραςΙσημερινότροπόπαυσηστρατόσφαιρα

ΚΑΣΠΙΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΧΙΟΥΡΟΝ

Οι Ωκεανοί σήμερα είναι πέντε: Ειρηνικός Ωκεανός Ατλαντικός Ωκεανός Ινδικός Ωκεανός Αρκτικός Ωκεανός ή Βόρειος Ωκεανός και Ανταρκτικός Ωκεανός ή Νότιος Ωκεανός