Κίνηση Επεξεργασία και Μαθησιακές προσαρμογές Σχεδιασμός προγράμματος εξάσκησης Περίπτωση φυσιοθεραπείας
Μελέτη περίπτωσης
Χαρακτηριστικά ασκούμενου Εσωτερικό κίνητρο(άμεση σχέση με καθημερινή ζωή:αυτοεξυπηρέτ ηση Άννα/προσχολι κή ηλικία Νοητικά ικανό παιδί Ισορροπία σε όρθια θέση Ικανότητα βάδισης Περιορισμένος κινητικός έλεγχος άνω άκρων Ανικανόττα αυτοεξυπηρέτη σης
Χαρακτηριστικά δεξιότητας Χειρισμός αντικειμένων (κουτάλι,πιρούνι,ποτήρι ) Διαδοχικ ή Μέση(γν ωστική & κινητική ) κλειστήλεπτή απλή Ακρίβει α χώρου Κλειστό Κύκλωμα ελέγχου
Τελικό περιβάλλον εκτέλεσης Σπίτι / Σχολείο Εξωτερικοί χώροι Με παρουσία κοινού ( οικογένεια, συμμαθητές ) Με απουσία κοινού Χωρίς πίεση χρόνου Πιθανότητα απόσπασης προσοχής λόγω ανυπομονησίας, φόβου αποτυχίας
Στόχοι της μάθησης Στόχος προγράμματος Μάθηση παραμέτρων Γενίκευση Αναγνώριση λαθών & Διόρθωση λαθών
Προετοιμασία εξάσκησης Δεξιότητες κριτήριο : Κίνηση χεριού( κάμψη-έκταση) από καθιστή θέση – μεταφορά από το τραπέζι στο πρόσωπο Μεταφορά από το πρόσωπο στο τραπέζι Μεταφορά του χεριού από το ένα πιάτο στο άλλο Πιάσιμο του αντικειμένου με τα δάχτυλα Μεταφορά του αντικειμένου Συνδυασμός ολικής/μερικής εξάσκησης Απλοποίηση(χρησιμοποιούνται αρχικά αντικείμενα τα οποία είναι σε θέση να χειριστεί ευκολότερα) Κοντινή μεταφορά μάθησης (γενίκευση της μάθησης) Αξιολόγηση (τεστ διατήρησης)
Στόχοι δεξιότητας Αποτελέσματος : κινητικός έλεγχος άνω άκρων σε λεπτές δεξιότητες για αυτοεξυπηρέτηση – συντονισμός και έλεγχος (ομαλότητα, ηρεμία) Απόδοσης : Βελτίωση στο χειρισμό αντικειμένων με τα άνω άκρα βελτίωση στην αναγνώριση σημαντικών στοιχείων και στη διατήρηση προσοχής λιγότερος χρόνος για την κατανόηση εννοιών Βελτίωση στο χρόνο κίνησης και στο εύρος Διαδικασίας : Ο τρόπος με τον οποίο πιάνει το αντικείμενο, δηλ. ποιοτικότερη κίνηση (χρήση των τριών δαχτύλων μόνο και όχι όλων) Η δύναμη λαβής των δακτύλων πάνω στα αντικείμενα (εσωτερική εστίαση) Σταθερότητα κατά τη μεταφορά (μεγαλύτερη ποσότητα νερού ή φαγητού να μεταφερθεί και όχι να πέσει έξω) εστιάζοντας το βλέμμα π.χ στο πιάτο και όχι στο κουτάλι (εξωτερική εστίαση)περιφερειακή όραση Αναγνώριση και διόρθωση λαθών
Στάδια μάθησης Γνωστικό / λεκτικό : παρουσίαση δεξιότητας από τον θεραπευτή (στην αρχή κάθε νέας κίνησης) οδηγίες με ταυτόχρονες επιδείξεις από τον θεραπευτή, επισήμανση όμοιων στοιχείων με προηγούμενες εμπειρίες (μεταφορά μάθησης) Παρακινητική πληροφορία ( αναφορά στον άμεσο στόχο για αυτοεξυπηρέτηση) Επιπλέον επιδείξεις από μέλη της οικογένειας
Κινητικό : Ασκήσεις με δεξιότητες προηγούμενων εμπειριών (μεταφορά μάθησης) για παράδειγμα κίνηση του χεριού από το τραπέζι στο πρόσωπο – μεταφέρω ένα μπαλακι από ένα δοχείο σε άλλο – παίρνω το μπαλακι από το δοχείο και το ακουμπάω στα χείλη – μεταφέρω κρέμα με κουτάλι από ένα δοχείο σε άλλο κ.α Ομαλή εισαγωγή στην εκτέλεση της δεξιότητας-στόχο - την χωρίζω σε κομμάτια Χρησιμοποιώ ομαδοποιημένη εξάσκηση στην αρχή ( επανάληψη ίδιων κινήσεων ) σε σταθερό περιβάλλον π.χ πιάνω σωστά το ίδιο πιρούνι, ίδιο ποτήρι, στο ίδιο τραπέζι, ίδιο είδος φαγητού) Χρησιμοποιώ ομαδοποιημένη εξάσκηση με αλλαγή περιβάλλοντος ( μεγαλύτερο πιρούνι, μικρότερο ποτήρι, χαμηλότερο τραπέζι, διαφορετικά είδη φαγητού κ.α. ) Παθητική καθοδήγηση μόνο στην πρωτη / δευτερη προσπάθεια για τη μείωση φόβου Χρησιμοπιώ τυχαία εξάσκηση δεξιοτήτων (πιάνω το πιρούνι το αφήνω, σηκώνω το ποτήρι, μεταφέρω φαγητό με το κουτάλι) με περιστασιακή και περιορισμένη ομαδοποιημένη εξάσκηση για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης Τυχαία εξάσκηση και Αλλαγή περιβάλλοντος αργότερα > περισσότερα ερεθίσματα > βελτίωση μάθησης (πιάνω το πιρούνι το αφήνω, σηκώνω το μικρό ποτήρι, μεταφέρω σούπα με κουτάλι – σηκώνω το μεγάλο ποτήρι, μεταφέρω κρέμα με το κουτάλι, σηκώνω το μεγάλο πιρούνι το αφήνω) Αυτόνομο : εκτέλεση των κινήσεων με ελάχιστη ή και καμία προσοχή (βελτίωση του στυλ)
Ανατροφοδότηση Εσωτερική ανατροφοδοτηση : πρέπει να αισθάνεται το βάρος του αντικειμένου, να βλέπει το περιεχόμενο του κουταλιού/ποτηριού, να αισθάνεται το φαγητό ή ποτό στο στόμα του, να αναγνωρίζει τα λάθη στην κίνηση του βλέποντας τις συνέπειες (το παιδί την χρησιμοποιεί, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό στην αρχή) (προκύπτει ως συνέπεια των πράξεων του)
Εξωτερική ανατροφοδότηση: ( στην αρχή χρισιμοποιώ μέχρι το παιδί να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει την εσωτερική παραπάνω ) Αρχικό στάδιο μάθησης Παροχή εξωτερικής ανατροφοδότησης με χρήση αντροφόδότησης προγράμματος γνώση απόδοσης ( π.χ η λαβή σου ήταν πολύ σφιχτή, δε σήκωσες το χέρι σου αρκετά..) Παροχή θετικής ενίσχυσης ( Χαμόγελο, Καλή προσπάθεια) Συχνότητα παροχής μεγάλη στην αρχή γιατί είναι και παιδί Ενδιάμεσο & Τελικό στάδιο Παροχή εξωτερικής ανατροφοδότησης κυρίως συμβουλευτική(συμβουλή-λύση στο λάθος) με χρήση ανατροφόδητης παραμέτρων (βάλε περισσότερη δύναμη, λύγισε λιγο ακόμη τον καρπό σου) Ακρίβεια ανατροφοδότηδης μόνο εάν ξεπεραστεί ένα ορισμένο εύρος που έχω θέσει( π.χ εάν κρατάει τελείως ανάποδα το κουτάλι) Σταδιακή μείωση ανατροφοδότησης
Τεστ διατήρησης : μετά από δύο εβδομάδες - ελέγχοντας αν έχουν διατηρηθεί οι στόχοι της μάθησης