ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΑΣΘΕΝΩΝ  Εκτός από την επισκόπηση - εκτίμηση φυσικής κατάστασης, ο νοσηλευτής επιφορτίζεται με την παρατήρηση της συμπεριφοράς ασθενών - Ευθύνη νοσηλευτή για ανεπιθύμητα συμβάντα: δικαίωμα θέσπισης / επιβολής κανόνων συμπεριφοράς εντός λογικών πλαισίων - Συμμόρφωση με τις οδηγίες: λήψη φαρμάκων, αποφυγή λήψης τροφής-νερού, πρόωρης έγερσης από την κλίνη, επιβλαβών συνηθειών, τήρηση επισκεπτηρίου κλπ. - Αποφυγή ενόχλησης άλλων ασθενών (π.χ. φωτισμός, θόρυβος) - Αποφυγή εξόδου από το χώρο νοσοκομείου χωρίς γραπτή άδεια (ειδοποίηση Αστυνομίας) - Ανάγκη περιορισμού ασθενή: διέγερση, παραλήρημα (φυσικά δεσμά, φαρμακευτική καταστολή) - Αποτροπή έκθεσης ασθενή σε κίνδυνο (π.χ. αυτοκτονία)

ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ  Γραπτή καταγραφή ενημέρωσης για τα σημαντικά γεγονότα της βάρδιας: - στοιχεία νέων εισαγωγών, - προβλήματα ή μεταβολές στην κατάσταση ασθενών, - πραγματοποίηση εξετάσεων ή θεραπευτικών παρεμβάσεων, - μεταφορές εκτός θαλάμου, - συμμόρφωση ασθενή με οδηγίες, βαθμός βοήθειας που χρειάζεται από το προσωπικό - αλλαγές στις ιατρικές οδηγίες ή ανάγκη μελλοντικής συνεννόησης με γιατρούς κλπ.  Περιεκτική, σύντομη αναφορά (μόνο σημαντικότερα στοιχεία)  Κατά το δυνατό σαφής, τυποποιημένος τρόπος γραφής (αποφεύγεται η σύγχυση και λάθη)  Συνιστάται η προφορική ενημέρωση για τα κυριότερα στοιχεία

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ  Λειτουργικό σύστημα: κατανομή ειδικών εργασιών - πλεονέκτημα η επικέντρωση σε ένα συγκεκριμένο καθήκον (λιγότερο πολύπλοκη εργασία, ελαχιστοποίηση χρόνου, λαθών, κόστους) - κριτική: αδυναμία ολοκληρωμένης φροντίδας (αντιμετώπιση ασθενή ως πρόβλημα, έλλειψη ικανοποίησης από το σύνολο της φροντίδας), συχνά αποφυγή προσωπικής ευθύνης  Κατά ασθενή σύστημα: κατανομή ασθενών - ολοκληρωμένη φροντίδα (ικανοποίηση), δύσκολη η εφαρμογή του (απαιτείται επαρκής αριθμός προσωπικού υψηλής εκπαίδευσης και εμπειρίας) - ιδανικό για Χειρουργείο, Μονάδες  Σύστημα ομαδικής νοσηλείας (πρωτοβάθμια φροντίδα): κατανομή ασθενών σε ομάδες νοσηλευτών - επικεφαλής ομάδας ο ανώτερος διπλωματούχος νοσηλευτής, ανάληψη ευθύνης

ΝΟΜΙΚΑ-ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (1)  Η γνώση τους πολύ σημαντική για τους νοσηλευτές, για να μπορούν να διαχειρισθούν την επαγγελματική ευθύνη - Δημοσιοϋπαλληλικός Κώδικας, συναφής νομοθεσία - Κανόνες υγειονομικής φροντίδας ασθενών (πρότυπα, ικανότητες μέσου νοσηλευτή)  Αμέλεια: Η παράλειψη πράξεων που θα έκανε ένας λογικός, συνετός, προσεκτικός επαγγελματίας (εκπαιδευμένος, έμπειρος).

NOMIKA-HΘIKA ΘΕΜΑΤΑ 1α - Η μεταβίβαση καθηκόντων σε άτομο που δε διαθέτει την ικανότητα να τα εκτελέσει, καθώς και η παράλειψη αναφοράς αντίστοιχου συμβάντος ή ανάρμοστης συμπεριφοράς συναδέλφου - Η αιτιολογική σύνδεση μεταξύ βλάβης και παράλειψης - Η ανικανότητα, σοβαρά σφάλματα κατά την εκτέλεση καθήκοντος

ΝΟΜΙΚΑ-ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 1β  Διάκριση: μεροληπτική λήψη απόφασης ή συμπεριφορά προς άτομο με βάση την κοινωνική του τάξη, θρήσκευμα, φύλο, πρόβλημα υγείας.

ΝΟΜΙΚΑ-ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (2)  Παρενόχληση: δεν περιορίζεται στη σεξουαλική, αλλά γενικότερα στη σκόπιμη μειωτική/προσβλητική συμπεριφορά από άτομο θέσης ισχύος  Πληροφορημένη συναίνεση : δικαίωμα λεπτομερούς ενημέρωσης προκειμένου να δώσει ο ασθενής την άδεια πραγματοποίησής της - για εισαγωγή στο νοσοκομείο, εξέταση, επέμβαση, μετάγγιση αίματος / παραγώγων, χορήγηση πειραματικών φαρμάκων, συμμετοχή σε έρευνα, δωρεά οργάνων

ΝΟΜΙΚΑ- ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2α  Δικαίωμα ασθενή να αρνηθεί εξέταση, θεραπεία, ΚΑΡΠΑ (DNR)  Τήρηση ιατρικού απόρρητου (ή ιδιωτικής ζωής)  Εξύβριση, δυσφήμηση, απειλή, βιαιοπραγία  Υπέρβαση καθήκοντος (εκτέλεση μη νοσηλευτικής πράξης)  Δόλος, πρόθεση εγκληματικής πράξης  Αστική – ποινική – πειθαρχική ευθύνη (ασφάλιση αστικής ευθύνης)

ΝΟΜΙΚΑ-ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (3)  Μείωση κινδύνου νομικών κυρώσεων:  - Διατήρηση επάρκειας, επαγρύπνησης  - Γραπτή καταγραφή πράξεων, παρουσία μαρτύρων  - Δημιουργία φιλικής σχέσης με ασθενείς - συγγενείς  Δεοντολογία: κανόνες συμπεριφοράς που έχουν συμφωνηθεί από συγκεκριμένη ομάδα - αξίες, πεποιθήσεις όχι δεσμευτικές  Επιτροπές δεοντολογίας, ηθικά διλήμματα: διακοπή κύησης, τεχνητή υποστήριξη ζωής, συνέργεια σε αυτοκτονία 

ΝΟΜΙΚΑ-ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2β  Κώδικας Νοσηλευτικής Δεοντολογίας: - Εντιμότητα συμπεριφοράς - Σεβασμός προσωπικότητας, αξιοπρέπειας, δικαιωμάτων, ιδιωτικής ζωής, θρησκευτικών/ιδεολογικών πεποιθήσεων ασθενών (άρνηση θεραπείας, νοσηλείας) - Διατήρηση άριστων σχέσεων με συναδέλφους με γνώμονα το συμφέρον ασθενή

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΣΘΕΝΗ  Προγραμματισμένη: συνεννόηση με γιατρό  Επείγουσα: αιφνίδια εμφάνιση νόσου, κάκωσης ή επιδείνωσης νόσου  Καταγράφονται: ονοματεπώνυμο, ηλικία, βάρος-ύψος, ασφαλιστικός φορέας, διεύθυνση και τηλέφωνα επικοινωνίας με συγγενείς, πλήρες ιατρικό ιστορικό  Εργαστηριακές – ακτινολογικές εξετάσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1α  Προσανατολισμός στο χώρο (ντουλάπα, μπάνιο), εξήγηση βασικών κανόνων (κλήση προσωπικού, επισκεπτήριο), φροντίδα προσωπικών αντικειμένων  Φάκελος-λογοδοσία ασθενή: διάγνωση εισαγωγής, άλλα προβλήματα υγείας, προηγούμενες εισαγωγές-επεμβάσεις, λήψη φαρμάκων, αλλεργίες, διανοητική κατάσταση, επίπεδο αυτοφροντίδας, κινητικότητα, πέρασμα ιατρικών οδηγιών, προγραμματισμός εξετάσεων, προετοιμασία για επέμβαση

ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΑΣΘΕΝΗ  Λόγω μεταβολής κατάστασης, διάγνωσης προβλήματος που χρήζει νοσηλείας σε άλλη κλινική ή πραγματοποίησης εκτίμησης- εξέτασης (επιστροφή)  Συνεννόηση με θεράποντα/συνοδό γιατρό, διοικητικές υπηρεσίες, ΕΚΑΒ (εκτός νοσοκομείου)  Ενημέρωση οικογένειας, προσοχή για απώλειες προσωπικών αντικειμένων  Εξασφάλιση απαραίτητου εξοπλισμού για τη μεταφορά (monitors, αναπνευστήρες), καταγραφή που ανήκει ο εξοπλισμός (ετικέτες)

Διακομιδή ασθενών  Μετά τη μεταφορά: επιστροφή εξοπλισμού στο χώρο  Επί μεταφοράς σε άλλο νοσοκομείο για εξετάσεις: συνεννόηση για την επιστροφή του ασθενή, αποφυγή άσκοπης αναμονής  Μετά την επιστροφή: πέρασμα νέων ιατρικών οδηγιών, χορήγηση φαρμάκων που δεν έλαβε κατά την απουσία του

ΕΞΟΔΟΣ ΑΣΘΕΝΗ  Αποχώρηση για το σπίτι (εξιτήριο): ιδιωτικό αυτοκίνητο ή ΕΚΑΒ (προβλήματα κινητικότητας, ανάγκη εξοπλισμού), έντυπο με γραπτές οδηγίες εξόδου, follow-up (επανεκτίμησης)  Μεταφορά σε άλλο νοσοκομείο, κέντρο ειδικής φροντίδας ή αποκατάστασης: συνεννόηση για προετοιμασία υποδοχής, μεταφορά φακέλου ασθενούς, αποστολή ενημερωτικού σημειώματος

ΕΞΟΔΟΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ  Έξοδος χωρίς ιατρική έγκριση: δικαίωμα ασθενή, άμεση ενημέρωση γιατρού, υπογραφή εντύπου αποχώρησης χωρίς έγκριση (ή καταγραφή άρνησης), ενημέρωση συγγενών  Θάνατος: αναγγελία/ενημέρωση από γιατρό, παρουσία συγγενών (συμπαράσταση), προετοιμασία πιστοποιητικού θανάτου, καταγραφή στη λογοδοσία, μεταφορά στο Νεκροτομείο

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ (1)  Ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε ασθενή (μάθησης- εκτέλεσης): - σχετικά με ασθένεια, χειρουργική επέμβαση, φαρμακευτική αγωγή, υγιεινή, ατομική φροντίδα, διατροφή - από την εισαγωγή ως την έξοδο ασθενή - αξιολόγηση ειδικών αναγκών, ελλειμμάτων γνώσης, πεδία που προσφέρονται για εκπαίδευση (τι γνωρίζει ήδη ο ασθενής, τι παραπάνω χρειάζεται)  Μάθηση: - οπτικός, ακουστικός, κινισιο-αισθητικός τύπος - επιλογή κατάλληλης στιγμής (απουσία πόνου, κόπωσης, διακοπών), γλώσσας (σύντομες προτάσεις, κατανοητοί όροι) - παρουσίαση πλεονεκτημάτων μάθησης - περιορισμοί λόγω ικανοτήτων (ηλικία, διανοητική κατάσταση), γνωστικού επιπέδου, πολιτισμικών διαφορών

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ (2)  Αντικειμενικός στόχος: διαμόρφωση συγκεκριμένης συμπεριφοράς ή απόκτηση δεξιότητας, βελτίωση ήδη υπαρχουσών  Πρακτικές οδηγίες: - δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, αποφυγή απόσπασης της προσοχής - επαρκής φωτισμός, ησυχία, ο ασθενής φορά γυαλιά ή ακουστικά εφόσον χρειάζεται - αργή ομιλία, χρήση μικρών προτάσεων, αποφυγή κατά το δυνατό ιατρικών όρων - συζήτηση αντιρρήσεων και παροχή επεξηγήσεων εφόσον ζητούνται - τακτικός επανέλεγχος κατανόησης όσων διδάχθηκαν - στο τέλος, πραγματοποίηση διαδικασίας από τον ασθενή και διορθώσεις τυχόν λαθών

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΩΝ (1)  Ιατρονοσηλευτικά λάθη: στις ΗΠΑ υπεύθυνα για > θανάτους ετησίως (πιο θανατηφόρα από τα τροχαία): σχετιζόμενα κυρίως με φάρμακα, διαγνωστικές ή θεραπευτικές πράξεις (εξοπλισμό, επεμβάσεις, παρεμβάσεις), ανεπαρκή επίβλεψη ασθενή

 Ως λάθος ορίζεται κάθε ακούσια πράξη που εξέθεσε ή θα μπορούσε να εκθέσει τον ασθενή σε κίνδυνο (αλληλουχία γεγονότων, όχι απαραίτητα συνέπειες) - αιτίες: ανεπαρκής εκπαίδευση/εμπειρία,κόπωση, υποστελέχωση, παραμέληση κανόνων/οδηγιών, προβληματική επικοινωνία, απόσπαση προσοχής - συνέπειες λαθών: θάνατος, σοβαρή επιδείνωση, παράταση νοσηλείας, αυξημένο κόστος - πρόληψη λαθών: προτυποποιημένες διαδικασίες, διπλός έλεγχος, χρήση Η/Υ, χρήση ετικετών στις σύριγγες, βελτίωση συνθηκών περιβάλλοντος εργασίας

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΩΝ (2)  Πτώσεις: αιτία σοβαρών τραυματισμών - ιδιαίτερα συχνές στο μπάνιο - αιτίες: ηλικία >70, μειωμένη αντίληψη, αδυναμία, διαταραχές όρασης / ισορροπίας / κινητικότητας, λήψη φαρμάκων (κατασταλτικά, ορθοστατική υπόταση) - τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων στο κρεβάτι, διδασκαλία κλήσης σε βοήθεια, χρήσης μπαστουνιού ή περιπατητή, απομάκρυνση επικίνδυνων αντικειμένων  Εγκαύματα: φωτιά, θερμά υγρά, θερμοφόρες, ηλεκτρικές κουβέρτες  Διέγερση: ΚΝΣ-ΠΝΣ, φάρμακα,τραυματισμοί,κ.λ.π. Ακινητοποίηση, αποφυγή αφαίρεσης καθετήρων, σωλήνων παροχετεύσεων  Safety culture: - τήρηση κανόνων ασφαλείας, να λαμβάνεται υπόψη τι μπορεί να «πάει στραβά» - αναφορά δυσμενών συμβάντων χωρίς φόβο τιμωρίας, ανάλυση-επεξεργασία, προτάσεις εφαρμόσιμων λύσεων - βελτίωσης

ΦΟΡΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ  Συστήματα μέτρησης φόρτου νοσηλευτικής εργασίας: ποσοτικοποίηση νοσηλευτικών δραστηριοτήτων με σκοπό την πρόγνωση χρόνου και δεξιοτήτων που απαιτούνται προκειμένου το νοσηλευτικό προσωπικό να καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες των ασθενών - απώτερος σκοπός η ορθή στελέχωση: πρόβλεψη του αριθμού προσωπικού που απαιτείται σε ημερήσια βάση  Ορθή κατανομή δραστηριοτήτων: άμεση κλινική φροντίδα  Επαγγελματική εξουθένωση (burnout): συναισθηματική εξάντληση, αποπροσωποποίηση, μειωμένα προσωπικά επιτεύγματα - όχι συνώνυμο του υψηλού φόρτου εργασίας: αίσθηση αδυναμίας ελέγχου - αιτίες: φροντίδα δύσκολων ομάδων ασθενών, κακό συναδελφικό κλίμα, χαμηλές απολαβές, έλλειψη αναγνώρισης έργου ή προσδοκίας βελτίωσης στο μέλλον, βάρδιες, χαμηλή αυτονομία