ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ 15 Νοεμβρίου 2013

Εκφοβισμός και ηθική παρενόχληση στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον Ασπρίδης Μ. Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Διοίκησης Επιχειρήσεων, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας

 Γενικά για τον εκφοβισμό στη διοίκηση.  Ο εκφοβισμός ως πολιτιστικό φαινόμενο.  Am I being bullied at work?  I can not believe this is happening to me.

 Τι είναι η παρενόχληση στο περιβάλλον εργασίας;  Ποιά είναι τα διάφορα είδη (διακρίσεις) της παρενόχλησης;  Ποιό είναι το μέγεθος του φαινομένου τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα;  Υπάρχει υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο;  Πώς διασφαλίζεται ο εργαζόμενος;  Υπάρχουν προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου;

 1. Το φαινόμενο του bullying ◦ «Μορφή αρνητικής συμπεριφοράς ή δράσης μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ατόμων, χαρακτηριζόμενη από επιθετικότητα, άλλοτε επαναλαμβανόμενη άλλοτε στιγμιαία, με αποτελέσματα βλαβερά για την ασφάλεια, την υγεία και την ευεξία των εργαζόμενων στο χώρο εργασίας» (European Commission, 2001).  2. Εξωτερική παρενόχληση ◦ «Προσβολές, απειλές, σωματικές ή ψυχολογικές επιθέσεις, οι οποίες ασκούνται από άτομα εκτός της επιχείρησης, εναντίον ατόμων στο χώρο εργασίας, πράξεις οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την υγεία, την ασφάλεια και την ευεξία του ατόμου αυτού» (FACTS, 2002).

 3. Το φαινόμενο του mobbing ◦ «Άσκηση, στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ συναδέλφων ή μεταξύ ανωτέρου και κατωτέρου προσωπικού στην ιεραρχία, μιας συστηματικής και διαρκούς επίθεσης εις βάρος ενός προκαθορισμένου θύματος προκειμένου να ωθηθεί στο να εγκαταλείψει τη θέση εργασίας του» (Pittella, 2000).  4. Ηθική ◦ «Μπορούμε να είμαστε ηθικά πρόσωπα στις κοινωνίες μας, αλλά χρειάζεται να το επιλέξουμε να είμαστε και να κατακτήσουμε από μόνοι μας τις αρετές που θα μας καταστήσουν ηθικά πρόσωπα» (Heller).

Α/ΑΕίδος βίαςΑναφερόμενα είδη 1.Mobbing  Ταπεινωτικά σχόλια  Φωνές  Λεκτικός εκφοβισμός  Χειρονομίες  Προσβολή της προσωπικότητας  Κακοπροαίρετη κριτική  Άμεσες επιθέσεις  Αλαζονική συμπεριφορά 2.Bullying  Απειλή άσκηση σωματικής βίας  Σπρώξιμο  Σεξουαλική παρενόχληση  Βία που οφείλεται στη διαφορετικότητα  Ιδιότυπες μορφές κυριαρχίας  Βία στην εκπαίδευση  Πρόκληση καταστροφών

 Ευρωπαϊκή Ένωση  Σουηδία  Ολλανδία  Βέλγιο  Ισραήλ  Γαλλία  Ελλάδα ◦ Καταστατικός Χάρτης ◦ Ν. 1414/1984 ◦ Ν. 3304/2005 ◦ Ν. 3488/2006 ◦ Ν. 3769/2009 ◦ Ν. 3896/2010 ◦ Ποινικός Κώδικας ◦ Συνήγορος του Πολίτη

 UNISON (1997).  3 η Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις συνθήκες εργασίας (2000).  4 η Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις συνθήκες εργασίας (2007).  Έρευνα σε γαλλική επιχείρηση (2000).  Έρευνα εθνικής εμβέλειας στη Γερμανία (2000 – 2002).  Κ.Ε.Θ.Ι. (2004).  Αιτίες του φαινομένου : ◦ α) το στερεότυπο της αντρικής κυριαρχίας και ◦ β) η ιστορική εξέλιξη της εργασίας, όπου η γυναικεία εργασία σήμαινε φτηνή εργασία και ταυτόχρονα απειλή ανεργίας για τους άντρες.

 Επιπτώσεις της βάναυσης συμπεριφοράς ◦ στους εργαζόμενους και ◦ στην επιχείρηση.  Διαμόρφωση ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης (8 πολιτικές, σύμφωνα με τον ΕΟΑΥΕ), στο πλαίσιο της στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.  Anti-bullying day.

Δε μπορώ να καταλάβω πώς οι γυναίκες σήμερα λένε ότι δεν είναι φεμινίστριες μετά από όσα οι γυναίκες – φεμινίστριες έχουν κάνει εφικτά για εμάς και τον τρόπο ζωής μας σήμερα (Axelle Red).

 European Commission's Advisory Committee on Safety, Hygiene and Health Protection at Work, Opinion on Violence at the Workplace, 29 November  Hirigoyen, M. – Fr., (2002). Ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, Αθήνα : Πατάκης.  Καρακιουλάφη, Χρ., (2005). Βία και παρενόχληση στους χώρους εργασίας, πρακτικά του συνεδρίου «Έμφυλοι Μετασχηματισμοί», που πραγματοποιήθηκε στις 13-15/5/2005 στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ( ).  Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (2004). Η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, Αθήνα : Κ.Ε.Θ.Ι.  Κωνσταντινίδης, Μ., (2011). «Ηθική παρενόχληση στην εργασία : Μια πρόταση έρευνας και παρέμβασης κοινωνικής εργασίας», Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας, τ. 47 (7-11).  Μελέτη Β. (2012). «Σεξουαλική παρενόχληση και εξουσία στην εργασία : H ευρωπαϊκή και εθνική διάσταση», HRProfessional,  Συνήγορος του Πολίτη, (2010). Η Εμπειρία του Συνηγόρου του Πολίτη στο θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης (2006 – 2010), Αθήνα : Συνήγορος του Πολίτη.  Τούκας, Δ., Δεληχάς, Μ. και Καραγεωργίου Α., (2012). «Εννοιολογικοί ορισμοί και αιτιολογικοί παράγοντες της ψυχολογικής βίας στην εργασία. Ο ρόλος τους στην αξιολόγηση της επικινδυνότητας του φαινομένου mobbing», Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 29(2), ( ).  Φίτσιου, Π., (2011). «Βία ενάντια στις γυναίκες στην εργασία … Ας μιλήσουμε για αυτό!», εισήγηση στο 13 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικές Έρευνας της Ελληνικής Ψυχολογικές Εταιρείας με θέμα «Από τις ατομικές διαφορές στη διαφορετικότητας», 25-29/5/2011.