Οι επιπτώσεις των ρευματικών παθήσεων στον ελληνικό πληθυσμό Δρ Παναγιώτης Τρόντζας Ρευματολόγος Υπεύθυνος Ρευματολογικής Κλινικής & Κέντρου Οστεοπόρωσης 3 ο Νοσοκομείο ΙΚΑ, Αθήνα Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας για τη Μυοσκελετική Υγεία

The burden of the rheumatic diseases in the general adult population of Greece: the ESORDIG study A. A. Andrianakos, S. Miyakis, P. Trontzas, G. Kaziolas, F. Christoyannis, D. Karamitsos, G. Karanikolas and P. Dantis, for the ESORDIG study group* Rheumatology 2005;44:932–938 doi: /rheumatology/keh650 Advance Access publication 19 April 2005 Οι επιπτώσεις των ρευματικών παθήσεων στον ενήλικο γενικό πληθυσμό της Ελλάδας: Η μελέτη ESORDIG

Δείκτες νοσηρότητας Α. Μακροχρόνια νοσηρότητα 1. Χρόνιο πρόβλημα υγείας (Chronic health problem) Οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας προκαλεί συμπτώματα συνεχώς ή περιοδικά ή για το οποίο ο ασθενής παίρνει φάρμακα συνεχώς ή περιοδικά τουλάχιστον για 3 μήνες το χρόνο 2. Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα (Long-term disability) Περιορισμός των επαγγελματικών ή όποιων άλλων δραστηριοτήτων λόγω οποιασδήποτε σωματικής ή ψυχικής ασθένειας συγκριτικά με άλλα άτομα του ίδιου φύλου και ηλικίας τα οποία έχουν καλή υγεία

Β. Βραχυχρόνια νοσηρότητα 3. Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα (Short-term disability) Παραμονή στο κρεβάτι ή περιορισμός των συνηθισμένων φυσικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων λόγω οποιασδήποτε ασθένειας για μία ή περισσότερες ημέρες τις τελευταίες 2 εβδομάδες 4. Ιατρικές Επισκέψεις (Physician office visits) Επίσκεψη σε ιατρείο για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας τις τελευταίες 2 εβδομάδες 5. Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή (Prescription drug use) Κατανάλωση φαρμάκων με ιατρική συνταγή για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας τις τελευταίες 2 εβδομάδες 6. Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή (Non-prescription drug use) Κατανάλωση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας τις τελευταίες 2 εβδομάδες

Η συχνότητα των δεικτών νοσηρότητας Ποσοστά ατόμων (στο σύνολο του πληθυσμού) που παρουσίαζαν νοσηρότητα από οποιοδήποτε νόσημα 1.Χρόνιο πρόβλημα υγείας37,0% 2.Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα 9,2% 3.Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα10,8% 4.Ιατρικές Επισκέψεις13,6% 5.Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή29,8% 6.Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή11,1%

Η συχνότητα των δεικτών νοσηρότητας Ποσοστά ατόμων (στο σύνολο του πληθυσμού) που παρουσίαζαν νοσηρότητα από ρευματικό νόσημα 1.Χρόνιο πρόβλημα υγείας14,3% 2.Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα 4,3% 3.Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα 2,9% 4.Ιατρικές Επισκέψεις 2,8% 5.Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή 7,2% 6.Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή 2,0%

Η συχνότητα των δεικτών νοσηρότητας 1.Χρόνιο πρόβλημα υγείας9,2%19,2% 2.Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα 2,8% 5,9% 3.Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα2,1% 3,6% 4.Ιατρικές Επισκέψεις2,3% 3,0% 5.Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή4,8% 9,4% 6.Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή1,4% 2,5% Άνδρες Γυναίκες Ποσοστά ατόμων (στο σύνολο του πληθυσμού) που παρουσίαζαν νοσηρότητα από ρευματικό νόσημα

Η συχνότητα των δεικτών νοσηρότητας 1.Χρόνιο πρόβλημα υγείας5,6%20,2% 28,4% 2.Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα 1,2% 5,9% 10,6% 3.Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα1,6% 4,1% 3,7% 4.Ιατρικές Επισκέψεις1,2% 4,0% 4,9% 5.Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή3,0% 10,3% 13,1% 6.Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή0,9% 2,6% 3,7% ≥66 Ηλικία Ποσοστά ατόμων (στο σύνολο του πληθυσμού) που παρουσίαζαν νοσηρότητα από ρευματικό νόσημα

Μακροχρόνια επίπτωση Μεταξύ των πασχόντων από ρευματικό νόσημα Περισσότεροι από τους μισούς παρουσίαζαν: Χρόνιο πρόβλημα υγείας (52,7%) Ο ένας στους έξι παρουσίαζε: Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα (16,1%)

Βραχυχρόνια επίπτωση Μεταξύ των πασχόντων από ρευματικό νόσημα στις 2 τελευταίες εβδομάδες παρουσίαζαν: Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα10,5% Ιατρικές επισκέψεις10,4% Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή26,4% Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή 7,2%

Χρόνιο πρόβλημα υγείας ανά ομάδα ρευματικών νοσημάτων Φλεγμονώδη1,5% Οστεοαρθρίτιδα4,5% Οσφυαλγία4,3% Αυχεναλγία1,5% Περιαρθρίτιδες0,8% Διάφορα1,7% Ποσοστά στο γενικό πληθυσμό

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Χρόνιο πρόβλημα υγείας Στο σύνολο Ρευματικά νοσήματα38,7% Καρδιαγγειακά νοσήματα25,1% Στα άτομα ≥66 ετών Ρευματικά νοσήματα37,6% Καρδιαγγειακά νοσήματα36,4%

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα Στο σύνολο Ρευματικά νοσήματα47,2% Καρδιαγγειακά νοσήματα21,7% Στα άτομα ≥66 ετών Ρευματικά νοσήματα41,7% Καρδιαγγειακά νοσήματα31,1%

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα Στο σύνολο Ρευματικά νοσήματα26,2% Αναπνευστικά νοσήματα21,6% Στα άτομα ≥66 ετών Καρδιαγγειακά νοσήματα32,7% Αναπνευστικά νοσήματα20,6% Ρευματικά νοσήματα17,7%

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Ιατρικές επισκέψεις Στο σύνολο Ρευματικά νοσήματα20,5% Καρδιαγγειακά νοσήματα18,2% Στα άτομα ≥66 ετών Καρδιαγγειακά νοσήματα31,5% Ρευματικά νοσήματα17,8%

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή Στο σύνολο Καρδιαγγειακά νοσήματα29,6% Ρευματικά νοσήματα24,0% Στα άτομα ≥66 ετών Καρδιαγγειακά νοσήματα43,6% Ρευματικά νοσήματα20,8%

Σειρά κατάταξης των ρευματικών νοσημάτων ως αιτίων νοσηρότητας στον πληθυσμό Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή Στο σύνολο Αναπνευστικά νοσήματα18,4% Ρευματικά νοσήματα17,7% Στα άτομα ≥66 ετών Αναπνευστικά νοσήματα23,1% Ρευματικά νοσήματα20,5%

Θέση κατάταξης της νοσηρότητας των ρευματικών νοσημάτων μεταξύ όλων των νοσημάτων ανά φύλο Χρόνιο πρόβλημα υγείας2 η 1 η Μακροχρόνια σωματική ανικανότητα 1 η 1 η Βραχυχρόνια σωματική ανικανότητα2 η 1 η Ιατρικές Επισκέψεις1 η 1 η Χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή2 η 1 η Χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή3 η 2 η Άνδρες Γυναίκες

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη νοσηρότητας λόγω ρευματικού νοσήματος Γυναικείο φύλο Ηλικία ≥ 45 ετών Παχυσαρκία (εκτός της κατανάλωσης φαρμάκων χωρίς συνταγή ) To χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης συσχετίσθηκε σε όσους είχαν ρευματικό νόσημα με: -χρόνιο πρόβλημα υγείας -μακροχρόνια σωματική ανικανότητα -χρήση φαρμάκων με ιατρική συνταγή

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι ρευματικές παθήσεις συνιστούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας Συγκριτικά με τις άλλες παθήσεις αποτελούν στο γενικό πληθυσμό την πρώτη αιτία: –χρόνιου προβλήματος υγείας –μακροχρόνιας σωματικής ανικανότητας –βραχυχρόνιας σωματικής ανικανότητας –ιατρικών επισκέψεων και τη δεύτερη αιτία: -κατανάλωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων -και μη συναγογραφούμενων φαρμάκων

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι ρευματικές παθήσεις πρέπει να συνυπολογίζονται σοβαρά στο σχεδιασμό: –των προγραμμάτων ιατρικών και νοσηλευτικών σπουδών (προ- και μεταπτυχιακών) –της έρευνας –της ανάπτυξης και εφαρμογής παροχής δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας