Α.Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΟΣΤΟΥΣ – ΟΓΚΟΥ – ΚΕΡΔΟΥΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το περιβάλλον της Διοικητικής Λογιστικής 2. Χρηματοοικονομική ανάλυση μέσω δεικτών Έννοια & διάκριση του κόστους 5. Τεχνικές κοστολόγησης 6. Πρότυπο κόστος 7. Τιμολόγηση και τιμολογιακή πολιτική Ανάλυση νεκρού σημείου

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Είναι το σύνολο των μεθόδων και των διαδικασιών επιλογής και αξιοποίησης της λογιστικής πληροφορίας για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, την κατάρτιση σχεδίων και προϋπολογισμών καθώς και την άσκηση πολιτικής και ελέγχου δράσης των επιχειρήσεων.

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η μεγιστοποίηση των κερδών Αύξηση τιμών Αύξηση ποσότητας Μείωση Κόστους

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ : παραμένει αμετάβλητο εντός κάποιας σημαντικής ακτίνας λειτουργίας. Π.χ. ενοίκια, αποσβέσεις, αμοιβές διοικητικού προσωπικού, τόκοι δανείων, έξοδα διαφήμισης ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ: ποικίλει ανάλογα με το επίπεδο παραγωγής ή πωλήσεων (μεταβάλλεται ευθέως ανάλογα με τον όγκο/επίπεδο πωλήσεων) Π.χ. κόστος α’ υλών, ημερομίσθια εργατών, προμήθειες επί των πωλήσεων

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ Ανάλυσης νεκρού σημείου κυκλοφορίας Συνθήκες βεβαιότητας Σταθερά αποθέματα Σταθερές τιμές Σταθερά κ Μεταβλητά κόστη

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Οι περισσότερες από τις διοικητικές αποφάσεις μιας επιχείρησης αναφέρονται σε θέματα κόστους, πωλήσεων και κερδών. Επομένως είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κάποιος εντός ή εκτός της μονάδας τις σχέσεις αυτών των μεγεθών και τις επιπτώσεις τους επί των αποτελεσμάτων. Η πιο γνωστή μέθοδος ανάλυσης των σχέσεων κόστους, πωλήσεων και κερδών είναι η ανάλυση του νεκρού σημείου λειτουργίας της επιχείρησης (break-even point analysis) η οποία ερευνά το σημείο στο οποίο το σύνολο των εσόδων ισούται με το σύνολο των εξόδων ή αλλιώς υποδεικνύει το επίπεδο δραστηριότητας το οποίο πρέπει να αναπτύξει η επιχείρηση για να αρχίσει να έχει κέρδη. (κέρδος = 0)

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Προσδιορισμός σε μονάδες : Όταν η επιχείρηση ασχολείται με ένα μόνο προϊόν ο προσδιορισμός του νεκρού σημείου σε μονάδες πωλήσεων είναι απλός. Το ΝΣ είναι ο αριθμός των μονάδων του προϊόντος που θα πρέπει να πωληθεί ώστε τα έσοδα που θα προκύψουν να μπορούν να καλύψουν το σύνολο των εξόδων. Θα πρέπει δηλαδή η διαφορά μεταξύ τιμής και μεταβλητού κόστους (περιθώριο εισφοράς στο κέρδος όλων των πωληθέντων μονάδων) να ισούται στο σημείο αυτό με το σταθερό κόστος. Προσδιορισμός σε αξία : Επειδή οι περισσότερες επιχειρήσεις διακινούν περισσότερα από ένα προϊόντα, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο απαιτούμενος όγκος πωλήσεων κατά προϊόν για τον προσδιορισμό του ΝΣ. Σε αυτή την περίπτωση προσδιορίζουμε το ΝΣ σε αξία πωλήσεων αντί σε μονάδες. (το μεταβλητό κόστος εκφράζεται ως ποσοστό επί των πωλήσεων)

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Υπάρχει ένα επίπεδο παραγωγής, όπου: – –Κέρδος = 0 ↔ Έσοδα =Έξοδα ↔ Υπάρχει ένα επίπεδο πωλήσεων, όπου: – –Κέρδος = 0 ↔ Έσοδα =Έξοδα ↔ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Έστω μια επιχείρηση, η οποία λειτουργεί έχοντας σταθερές δαπάνες χιλ. €. Αν το μεταβλητό κατά μονάδα κόστος της είναι 950 και η τιμή 1850, να βρεθεί η ποσότητα και η αξία πωλήσεων στο Νεκρό Σημείο Κυκλοφορίας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ι Π= 6.666,66 Έσοδα=

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Έστω ότι θέλουμε να επιτύχουμε ένα δεδομένο επίπεδο κερδών Κ. Υπάρχει ένα επίπεδο παραγωγής, όπου: – –Κέρδος = Κ ↔ Έσοδα =Έξοδα + Κέρδος ↔ Υπάρχει ένα επίπεδο πωλήσεων, όπου: – –Κέρδος = Κ ↔ Έσοδα =Έξοδα + Κέρδος ↔ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Έστω η προηγούμενη επιχείρηση, η οποία λειτουργεί έχοντας σταθερές δαπάνες €. Το μεταβλητό κατά μονάδα κόστος της είναι 950 και η τιμή 1850, ενώ επιπλέον φορολογείται με 45% επί των κερδών. Να βρεθεί η ποσότητα και ο όγκος πωλήσεων στο Ν.Σ., αν επιπλέον θέλει να επιτύχει απόδοση Ι.Κ. ίση με 10% (Ι.Κ.= ). ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙ Κέρδη προ Φόρων (Κ) = ,3 Π= ,47 Έσοδα=

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Είναι η ποσοστιαία διαφορά των Πωλήσεων που έχουν προϋπολογιστεί σε σχέση με τις Πωλήσεις του Νεκρού Σημείου: Μας δείχνει το μέγιστο ποσοστό που μπορούν να μειωθούν οι πωλήσεις, από το προϋπολογισμένο επίπεδο και να εξακολουθεί να υπάρχει κέρδος. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Π.Α.Π= 54,8% Π.Α.Π = ή

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Π.χ. Η διοίκηση μιας επιχείρησης πρόκειται να επιλέξει ανάμεσα σε δυο εναλλακτικές παραγωγικές διαδικασίες. Στη συγκεκριμένη φάση ενδιαφέρεται να επιλέξει εκείνη τη διαδικασία που της αποφέρει μικρότερο κίνδυνο. Η τιμή του προϊόντος και για τις δυο διαδικασίες είναι 15€. το ΜΚ/μον και το ΣΚ της Α είναι 10€ και € ενώ της Β είναι 5€ και € αντίστοιχα. Να υπολογισθεί το ΝΣ και για τις δυο διαδικασίες καθώς και το Π.Α.Π. όταν οι πωλήσεις εκτιμώνται στις μον. Λύση: Διαδικασία Α Διαδικασία Β Ο κίνδυνος της Β είναι μεγαλύτερος από εκείνον της Α γιατί ενώ με την Α οι πραγματικές πωλήσεις μπορούν να πέσουν μέχρι το 83,3% των προϋπολογισμένων και η επιχείρηση να εξακολουθεί να έχει κέρδη, με τη Β μπορούν να πέσουν μόνο μέχρι το 58,3%. ΝΣ : μον Π.Α.Π: 83,3% ΝΣ: μον Π.Α.Π.: 58.3%

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ Συνθήκες βεβαιότητας Σταθερά αποθέματα Σταθερές τιμές Σταθερά κ Μεταβλητά κόστη Σταθερή σύνθεση Πωλήσεων κατά είδος προϊόντος ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ για παραπάνω από 1 προϊόντα

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Βρίσκουμε τη σταθμική τιμή (Τ) και το σταθμικό μέσο μεταβλητό κόστος (μ) και εφαρμόζουμε τους γνωστούς τύπους…Έστω: Τ i = Τιμή προϊόντος Χ i, i= 1,2,…ν σ ι = ποσοστό πωλήσεων Χ i στο συν.πωλήσεων Σταθμική Τιμή (Τ) = σ i * Τ i = σ 1 * T 1 + σ 2 * T 2 +…+ σ v * T v Σταθμικό ΜΜΚ (μ) = σ i * μ i = σ 1 * μ 1 + σ 2 * μ 2 +…+ σ v * μ v ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ για παραπάνω από 1 προϊόντα

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙΙ Έστω μια επιχείρηση η οποία παράγει 3 προϊόντα Α,Β,Γ. Το σταθερό της κόστος ανέρχεται σε €. Οι τιμές, τα ανά μονάδα μεταβλητά κόστη κ η σύνθεση πωλήσεων παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα. Να βρεθεί η ποσότητα και ο όγκος πωλήσεων στο Ν.Σ.Κ. Τιμή (τ)ΜΜΚ (μ)Σύνθεση Πωλήσεων Προϊόν Α % Προϊόν Β % Προϊόν Γ %

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΙΙΙ Σταθμική Τιμή (Τ)= Σταθμικό ΜΜΚ (μ)= 883 Π= , όπου π 1 =8.353, π 2 =5.220 & π 3 =7.309 Έσοδα=

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ F, T, μ Εάν μεταβληθεί το σταθερό κόστος της επιχείρησης, τότε το νεκρό σημείο κυκλοφορίας μεταβάλλεται: Εάν μεταβληθεί η τιμή πώλησης των προϊόντων της επιχείρησης, τότε το νεκρό σημείο κυκλοφορίας μεταβάλλεται: Εάν μεταβληθεί το μεταβλητό ανά μονάδα κόστος της επιχείρησης, τότε το νεκρό σημείο κυκλοφορίας μεταβάλλεται: προς την ίδια κατεύθυνση προς την αντίθετη κατεύθυνση προς την ίδια κατεύθυνση

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙV…. Έστω μια επιχείρηση η οποία παράγει το προϊόν Α. Το συνολικό ετήσιο σταθερό της κόστος ανέρχεται σε €, ενώ η τιμή και το μεταβλητό ανά μονάδα κόστος υπολογίζεται στα 8 και 3 € αντίστοιχα. i) Να βρεθεί η ποσότητα και ο όγκος πωλήσεων στο Ν.Σ.Κ. ii) Ποιο είναι το νεκρό σημείο κυκλοφορίας της, αν το σταθερό κόστος ανέλθει στις €; i)Π= & Πωλήσεις = ii)Π= & Πωλήσεις =

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ …ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙV Έστω μια επιχείρηση η οποία παράγει το προϊόν Α. Το συνολικό ετήσιο σταθερό της κόστος ανέρχεται σε €, ενώ η τιμή και το μεταβλητό ανά μονάδα κόστος υπολογίζεται στα 8 και 3 € αντίστοιχα. iii) Ποιο είναι το νεκρό σημείο κυκλοφορίας της, αν η τιμή ανέλθει στα 16 €; iv)Ποιο είναι το νεκρό σημείο κυκλοφορίας της, αν το μέσο μεταβλητό κόστος ανέλθει στα 6 €; iii) Π= 769 & Πωλήσεις = iv) Π= 5000 & Πωλήσεις =

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 1 Η επιχείρηση «Β» έχει προσδιορίσει το ύψος παραγωγής στο Ν.Σ. της Π= 400. Με σκοπό να αυξήσει τα κέρδη της εφαρμόζει πολιτική μείωσης των σταθερών δαπανών κατά 50%. Αν τ= 20 και μ=10, να προσδιοριστεί το επίπεδο παραγωγής κ πωλήσεων στο νέο νεκρό σημείο κυκλοφορίας της. F= 4000 Π’= 200 Πωλήσεις’ = 4000

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 2 Η αεροπορική εταιρία Α μπορεί να μεταφέρει μέχρι 2000 επιβάτες σε μια περίοδο. Το περιθώριο συμμετοχής ανά επιβάτη (τ-μ) ισούται με 500 €. Οι σταθερές της δαπάνες ανέρχονται σε €, η τιμή του εισιτηρίου στα 700 € και ο φορολογικός της συντελεστής είναι 50%. Να προσδιοριστεί i) το ποσοστό του δυναμικού της στο Ν.Σ. και ii) το επίπεδο καθαρών κερδών όταν καλύπτει το 80% του δυναμικού της. Ποσοστό δυναμικού = 30% Καθαρά Κέρδη =

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 3 Η επιχείρηση «Ζ» έχει σταθερά έξοδα εκμετάλλευσης € το χρόνο, δάνεια € με 10% ετήσιο τόκο και παράγει ένα προϊόν με κόστος πωληθέντων 30 € ανά μονάδα. Με δεδομένο ότι σε επίπεδο παραγωγής μονάδες, ο τζίρος της προϋπολογίζεται να ανέλθει σε €, να προσδιοριστεί το επίπεδο παραγωγής και πωλήσεων στο νεκρό σημείο κυκλοφορίας της. Τι περιθώριο μείωσης των πωλήσεων έχει; Π = Πωλήσεις = Π.Α.Π = 28,57%

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 4 Η βιομηχανία «Α» σχεδιάζει την παραγωγή ενός νέου τύπου αυτοκινήτου για το ερχόμενο έτος με τα εξής δεδομένα: a. a.Σταθερές δαπάνες ίσες με € b. b.Τιμή πώλησης € με ποσοστό μεταβλητών εξόδων προς 60% Ζητείται i) η ποσότητα παραγωγής στο Ν.Σ. και ii) τα κέρδη προ φόρων αν η «Α» πωλήσει αυτοκίνητα. Π = Κέρδη προ Φόρων =

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 5 Η επιχείρηση «Δ» εισάγει καλοριφέρ σε τιμή κτήσης 625 το τεμάχιο και λειτουργεί με ετήσια σταθερά κόστη €. Έχει οργανώσει δίκτυο πωλήσεων με αντιπροσώπους στους οποίους δίνει προμήθεια 40% επί των πωλήσεων. Σε ποια τιμή θα πρέπει να πωλεί η επιχείρηση το προϊόν, έτσι ώστε να καλύπτει το σύνολο των εξόδων της με πωλήσεις μονάδων; Τ=1.391,67

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 6 Η επιχείρηση Δ. ΑΕ πέτυχε κύκλο εργασιών € ενώ τα συνολικά της έξοδα ανήλθαν στα €. Η τιμή πώλησης του προϊόντος της είναι 85€ και το μεταβλητό ανά μονάδα κόστος 60€. Πόσο πρέπει να αυξηθεί η δραστηριότητα της επιχείρησης για να φτάσει στο επίπεδο που αντιστοιχεί στο νεκρό σημείο? Πωλήσεις = 3200 μον. ή 80%

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 7 Η επιχείρηση Ε. εμπορεύεται 3 προϊόντα τα Χ,Ψ,Ω. Το σταθερό της κόστος ανέρχεται σε 2.600€. Ζητείται : i. Το νεκρό σημείο της επιχείρησης ii. Το νεκρό σημείο ανά προϊόν iii. Ποια δυνατότητα υπάρχει για αλλαγή του ΝΣ; Όταν ισχύουν τα παρακάτω: ΠροϊόνταΧΨΩ Τιμή Μετ. κόστος Μονάδες Π = 1000 μον. Π χ = 200 Π ψ = 400 Π Ω = 400

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 8 Η επιχείρηση Ω παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες για το 2006 Η επιχείρηση Ω παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες για το 2006 (ποσά σε ευρώ) Πωλήσεις (μον ) Άμεσα υλικά Άμεση εργασία Γ.Β.Ε. Μεταβλητά Σταθερά Γ.Ε.Π-Γ.Ε.Δ. Μεταβλητά Σταθερά

3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 8 (..συνέχεια..) Με βάση τα παραπάνω ζητείται: a.Ο υπολογισμός του ΝΣ και του Περιθωρίου Συμβολής σε ποσοστό επί των πωλήσεων b.Το τμήμα marketing της επιχείρησης πιστεύει ότι αν αυξηθούν οι δαπάνες διαφήμισης κατά € θα αυξηθούν οι πωλήσεις κατά €. Συμφωνείτε με την αύξηση των δαπανών διαφήμισης; a.ΝΣ = μον. ΠΣ % = 65% b.Συμφέρει η πρόσθετη δαπάνη