Γήρανση του πληθυσμού παροχές Μακροχρόνιας Φροντίδας Η ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού της γης έχει μεταβληθεί σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια. Το ποσοστό των ατόμων τρίτης ηλικίας αυξάνει συνεχώς και αυτό αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Για ποιόν λόγο παρατηρείται το φαινόμενο αυτό; Οι εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και την κοινωνία έχουν σαν αποτέλεσμα την βελτίωση του χρόνου και του τρόπου ζωής των ανθρώπων και κατά συνέπεια των ηλικιωμένων που παραμένουν υγιείς και σε καλή κατάσταση για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η ικανότητα του συστήματος να θεραπεύσει θανατηφόρες ασθένειες οδήγησε στο μεγαλύτερο

Australia74,677,081,1 Mexico 67,270,674,8 Austria72,675,579,9 Luxembourg72,875,579,4 Belgium73,376,179,5 Denmark74,374,978,4 Norway75,976,780,5 Finland73,675,079,5 Portugal71,474,178,9 Germany72,975,379,8 Greece74,577,179,6 Spain75,477,081,1 Hungary69,169,473,2 Sweden75,877,680,8 Turkey58,167,573,2 Italy74,077,181,4 Japan76,178,982,4 United States73,775,378,1 Πίνακας 1.1: Προσδόκιμο επιβίωσης σε έτη στο σύνολο του πληθυσμού ( Health Data > OECD Health Data 2009 – Frequently Requested Data)

Το δεύτερο και πολύ σημαντικό αίτιο της πληθυσμιακής γήρανσης είναι το γεγονός ότι οι γεννήσεις έχουν μειωθεί πολύ με αποτέλεσμα οι νεότερες ηλικιακές ομάδες να μην μπορούν να εξισορροπήσουν τον αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων. Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 οι γυναίκες ανά τον πλανήτη γεννούσαν κατά μέσο όρο 4,3 παιδιά η κάθε μια, σήμερα στις χώρες του ΟΟΣΑ η πτώση είναι δραματική 1,6 γεννήσεις. Ο ΟΗΕ υπολογίζει το 2050 μέσος όρος γεννητικότητας του πλανήτη θα είναι στα 2 παιδιά.

H Μακροχρόνια φροντίδα συνεπάγεται ορισμένων ιατρικών και κοινωνικών υπηρεσιών. Η βοήθεια παρέχεται από επαγγελματίες φροντιστές όπως είναι συγγενείς ή φίλοι και ύστερα από κρατικούς φορείς ή από κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της φροντίδας είναι ο μακροχρόνιος χαρακτήρας πράγμα που την διακρίνει από τις απλές ιατρικές υπηρεσίες περίθαλψης.

Η Μακροχρόνια φροντίδα παρέχεται σε άτομα που χρειάζονται βοήθεια για την εκπλήρωση των πρωτευόντων και δευτερευόντων καθημερινών δραστηριοτήτων. Οι βασικές καθημερινές δραστηριότητες για τις οποίες πολλά άτομα χρειάζονται βοήθεια είναι: Φροντίδα σώματος: Βοήθεια στην ατομική υγιεινή (πλύσιμο σώματος, λούσιμο, τουαλέτα) Διατροφή: Βοήθεια στην προετοιμασία και κατανάλωση φαγητού Κίνηση: Στο σπίτι να σηκωθεί από το κρεβάτι, να ανέβει τις σκάλες, βοήθεια στο ντύσιμο. Πρόληψη: βοήθεια και παρακολούθηση στην σωστή λήψη φαρμάκων. Οικονομική διαχείριση: βοήθεια στην σωστή διαχείριση του εισοδήματος του (αγορές).

Μακροχρόνιας Φροντίδας Υγείας: Οι μακροχρόνιες ασθένειες αποτελούν ένα σημαντικό δημόσιο κίνδυνο υγείας, δεδομένου της αυξανόμενης συχνότητας εμφάνισής τους και τις αύξησης του κόστους στα συστήματα υγείας. √ Ιδιαίτερο πρόβλημα παρουσιάζουν τα ηλικιωμένα άτομα που δεν έχουν οικογενειακή υποστήριξη δεδομένης της αλλαγής της οικογενειακής δομής στο αστικό περιβάλλον. √ Τα άτομα με ειδικές ανάγκες παρουσιάζουν την τάση αποφυγής της νοσοκομειακής ιδρυματικής φροντίδας, επιδιώκοντας το οικείο περιβάλλον και τη φροντίδα των μελών της οικογένειας τους καθώς και των φροντιστών στις τοπικές κοινωνίες – φροντίδα στο σπίτι.

Παράγοντες που επιτείνουν τις ανάγκες για παροχή υπηρεσιών φροντίδας στο σπίτι. Αυξανόμενες ανάγκες Φροντίδας στο σπίτι Πολιτικές Επιλογές και Προτεραιότητες Αποϊδρυματοποίηση Λύσεις που στηρίζονται στην τοπική κοινωνία Αλλαγές στην συμπεριφορά και προσδοκίες στην φροντίδα του ατόμου Επιστημονικές και Τεχνολογικές Καινοτομίες, εξελίξεις στην βιοϊατρική τεχνολογία, και γενικότερα στην τεχνολογία Δημογραφικές αλλαγές: Γήρανση του πληθυσμού, αλλαγή στον δείκτη εξάρτησης Κοινωνικές αλλαγές, μικρές οικογενειακές μονάδες, συμμετοχή γυναικών στην αγορά εργασίας, Επιδημιολογικές αλλαγές, ψυχικές ασθένειες, Alzheimer, διαβήτης, καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες, εγκεφαλικά, καρκίνος

Η φροντίδα στο σπίτι για να είναι αποδοτική και αποτελεσματική θα πρέπει να γίνει: -Σχεδιασμός των υπηρεσιών σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο -Στήριξη των υπηρεσιών σε Τοπικό Επίπεδο εκφραστής του οποίου είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση -Ενδυνάμωση και αύξηση της ικανότητας του ασθενούς για αυτό- φροντίδα ο ρόλος του επαγγελματία υγείας μπορεί να είναι υποστηρικτικός.

Χρόνος: Σε αντίθεση με μια αντιμετωπίσιμη ασθένεια στη χρόνια πάθηση και στη μακροχρόνια φροντίδα χρειάζεται σωστή κατανομή του χρόνου των επαγγελματιών υγείας καθώς επίσης και προσεκτικό προγραμματισμό της κατανομής του ανθρώπινου δυναμικού. Για να αντιμετωπιστούν τα βασικά οργανωτικά αλλά και δομικά προβλήματα και να οργανωθεί η Μακροχρόνια Φροντίδα Ασθενών έχουν προταθεί διαφορά μοντέλα Διοίκησης Μακροχρόνια Φροντίδας Υγείας. √ Μοντέλο Kaiser Permanente √ Μοντέλο Pfzier √ Μοντέλο EverCare √ Μοντέλο Ενδυνάμωσης Strengths Model

√ Μοντέλο Δημόσια Υγείας Public Health Model √ Πρόγραμμα Ολοκληρωμένης Φροντίδας για Ηλικιωμένους Program of All – inclusive Care for the Elderly (PACE) √ Μοντέλο Καθοδηγούμενης Φροντίδας Guided Care √ Μοντέλο Μακροχρόνιας Φροντίδας κατά E.H. Wagner Τα παραπάνω μοντέλα στοχεύουν στην συντονισμένη διατομεακή φροντίδα και στην άμεση ενημέρωση, καταγραφή δεικτών, εφαρμογή στρατηγικών για την αποτελεσματική λύση στην ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ της μακροχρόνιας φροντίδας.

Μακροχρόνια Φροντίδα Υγείας. Συνεπικουρείται στο πλαίσιο της (Π.Φ.Υ.). Με αντίστοιχα προγράμματα Αγωγής Υγείας. Μείωση παραγόντων κινδύνου (κακή διατροφή, κάπνισμα, έλλειψη φυσικής άσκησης). Το μοντέλο αλλαγής συμπεριφοράς μια διαδικασία κατά την οποία τα άτομα σημειώνουν πρόοδο μέσα από διάφορα επίπεδα: λήψη της απόφασης, στοχασμός, δράση και συντήρηση. Η προσέγγιση αυτή υποδεικνύει την ανάγκη για διαφορετικά προγράμματα πρόληψης θεραπείας και αποκατάστασης. Συνδυαστική εφαρμογή πολιτικών Αγωγής Υγείας και υπηρεσιών Μακροχρόνιας Φροντίδας

Η προγραμματισμένη και προληπτική φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής και βελτίωση της υγείας για άτομα με χρόνιες παθήσεις. Το μείγμα παροχής υπηρεσιών που οδηγεί στην μείωση των κοινωνικών προβλημάτων από Μακροχρόνιες Ασθένειες επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως είναι: Α) Κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Φορείς Β) Χρηματοδότηση Γ) Πολιτικές και μέθοδοι εφαρμογής Δ) Πληθυσμός Συνδυαστική εφαρμογή πολιτικών Αγωγής Υγείας και υπηρεσιών Μακροχρόνιας Φροντίδας

Κυβέρνηση, Τοπική αυτοδιοίκηση, Φορείς Δημόσιος τομέας Ιδιωτικός τομέας Μέθοδοι και πολιτικές εφαρμογής: Κανονισμοί Διαστρωμάτωση κινδύνων Υποστήριξη στην λήψη αποφάσεων Υποστήριξη της αυτοφροντίδας Χρηματοδότηση Πληθυσμός Παράγοντες που επηρεάζουν την συνδυαστική εφαρμογή πολιτικών Αγωγής Υγείας και υπηρεσιών Μακροχρόνιας Φροντίδας

Η ισχυρή πολιτική ηγεσία σε Εθνικό και Περιφερειακό επίπεδο δημιουργεί τις προϋποθέσεις βελτίωσης αποδοτικότητας των υπηρεσιών. Σύμπραξη Ιδιωτικού και Δημόσιου φορέα: O ενισχυμένος ρόλος της Τοπικής Κοινωνίας αποτελεί κύριο εκφραστή της κοινωνικής πολιτικής. Συμπληρωματικά σε αυτό το δίκτυο λειτουργεί ο ιδιωτικός τομέας με αμεσότητα στη λήψη των αποφάσεων αναβαθμίζοντας τα μέτρα κοινωνικής δραστηριοποίησης με σκοπό την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας με το ελάχιστο κόστος. Η σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού φορέα έχει ως επιδίωξη τη μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ενίσχυση του τοπικού κοινωνικού παράγοντα.

Βασικές προϋποθέσεις για την αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών Μακροχρόνιας Φροντίδας Υγείας είναι οι εξής: √ Ισχυρή ηγεσία σε εθνικό, περιφερειακό και οργανωτικό επίπεδο. √Εξασφάλιση της συλλογής πληροφοριών. √Ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων. √Καταγραφή αναγκών υγείας πολιτών. √Προσδιορισμός βασικών παραγόντων κινδύνου. √Ενίσχυση των δράσεων δημιουργίας δικτύων μεταξύ δημόσιων ιδιωτικών και εθελοντικών τοπικών Φορέων και Οργανώσεων.